Gucáʼnanu espíritu stiʼ binni guidxilayú ne guicaanu espíritu stiʼ Dios
«Peru cadi espíritu sti binni guidxilayú ucuaa nu, sínuque Espíritu ni zeeda de Dios, para ganda guiene nu irá ni ma bidii Dios laanu.» (1 COR. 2:12)
1, 2. 1) Tuu nga cadindené cani dxandíʼ xpinni Cristu. 2) Gunáʼ nga ca guendarinabadiidxaʼ zacábinu lu tema riʼ.
LAANU ca xpinni Cristu casi ñaca nuunu lu ti guendaridinde. Ne enemigu stinu riʼ nabé nadípabe, guizáʼ nexhenabe ne maʼ xadxí de caguítebe ique binni. Xi huaquiiñebe para quítebe binni ti guiábacaʼ ndaaniʼ nabe yaʼ. Laani nga espíritu stiʼ binni guidxilayú, ni zeeda gaca casi ti guiibaʼ ni riquiiñebe. Peru cadi naquiiñeʼ guiníʼ íquenu qué zanda gudxíʼlunu laabe o guiníʼ íquenu nagueendaca zuni ganarbe laanu (Isa. 41:10). Xiñee yaʼ. Purtiʼ nápanu ti cosa ni zanda gudxiʼlúnenu intiica ni gueeda luguianu.
2 Cadi ti binni diʼ cadindenenu, sínuque Binidxabaʼ. Laabe riquiiñebe «espíritu sti binni guidxilayú» para gucaalube laanu (1 Cor. 2:12). Ni jma zanda gacané laanu gudxíʼlunu laabe nga espíritu santu. Nga runi, naquiiñeʼ guinábanu ni Dios ne gusihuínninu ca guenda stini lu xquendanabáninu. Zacatiʼ nga zanda guni ganarnu laabe ne gaca fe stinu naguidxi (Gál. 5:22, 23). Yanna, xii nga espíritu stiʼ binni guidxilayú yaʼ. Xiñee stale binni runi modo na espíritu ca yaʼ. Ximodo zanda gánnanu pa cucaani laanu gúninu ni na ni yaʼ. Ximodo gunda bidxiilú Jesús espíritu stiʼ binni guidxilayú ne gucuaa espíritu stiʼ Dios, ne xi zanda guizíʼdinu de ejemplu stibe yaʼ.
Xiñee stale binni runi modo na espíritu stiʼ guidxilayú riʼ
3. Xii nga espíritu stiʼ binni guidxilayú.
3 Binidxabaʼ nga «xaíque sti guidxilayú» riʼ, ne de laabe nga zeeda espíritu ni rucaalú espíritu santu stiʼ Dios (Juan 12:31; 14:30; 1 Juan 5:19). Espíritu stiʼ binni guidxilayú ca nga, modo riníʼ ique stale binni nabani yanna, ne rucaa espíritu ca laacabe guixélecabe de ni na Dios ne de ni naguixhe íquebe gúnibe.
4, 5. Xiñee stale tu cayuni modo na espíritu stiʼ binni guidxilayú.
4 Xiñee stale binni runi modo na espíritu stiʼ binni guidxilayú ca yaʼ. Ndaaniʼ jardín ni guyuu Edén que, bisiguii Binidxabaʼ Eva ne bicaabe laa guni cré zabani jma galán pa guixeleʼ de Dios ne guni ni na ique (Gen. 3:13). ¡Nabé rusiguiibe! (Juan 8:44.) De raqué biquiiñebe Eva para bicaabe Adán gucheené Jiobá. Cumu cadi jneza ni gudixhe ique primé hombre que guni la? beeda guiluxe guiráʼ binni guidxilayú lu náʼ pecadu ne laaca pur nga dede ora gale binni maca qué riuulaʼdxiʼ guzuubaʼ diidxaʼ, ne nga nga ni rucaa Binidxabaʼ binni guni (biindaʼ Efesios 2:1-3).
5 Binidxabaʼ laaca gudxite ique stale ángel, ne zaqué gunda bixhélebe laacaʼ de Dios, despué beeda gácacaʼ demonio (Apo. 12:3, 4). Ca ángel ca bidxiidéchecaʼ Dios ante guiaba Nisaguié naroʼbaʼ ca dxi stiʼ Noé que. Guníʼ íquecabe zieni laacabe jma galán pa gusaanacabe lugar ni nápacabe guibáʼ ne gueedacabe ndaaniʼ Guidxilayú para gúnicabe cosa dxabaʼ ni riuuláʼdxicabe (Jud. 6). Despué bibiguétacabe guibáʼ ne yanna maʼ cayacanécabe Binidxabaʼ, «ni rusiguii irá binni» (Apo. 12:9). Triste guininu ni, peru stale binni qué gánnacaʼ pa Binidxabaʼ nga rucaa laacaʼ gúnicaʼ cosa malu (2 Cor. 4:4).
Ñee cucaa espíritu stiʼ guidxilayú riʼ laanu gúninu ni na la?
6. Pora si nga zucaa espíritu stiʼ binni guidxilayú laanu gúninu ni na.
6 Neca qué runibiáʼ stale binni guiráʼ trampa riquiiñeʼ Binidxabaʼ la? laanu ca xpinni Cristu cadi nuunu casi modo nuucabe (2 Cor. 2:11). Peru cadi guiaandaʼ laanu, espíritu stiʼ binni guidxilayú riʼ zanda gucaani laanu gúninu cosa malu pa gudiʼnu lugar. Guidúʼyanu tapa guendarinabadiidxaʼ ni zanda gacané laanu gudiʼnu cuenta pa nápanu espíritu stiʼ binni guidxilayú o pa nápanu espíritu stiʼ Dios.
7. Ximodo racalaʼdxiʼ Binidxabaʼ guxheleʼ laanu de Jiobá.
7 Xi rusihuinneʼ né cani ribiéʼ guneʼ para chuaaʼ nayecheʼ ti ratu (biindaʼ Santiago 3:14-18). Binidxabaʼ nanna nanalaʼdxi Jiobá ca binni ni riuulaʼdxiʼ guendaridinde, nga runi ruyúbibe ximodo gucaabe ladxidoʼno chuulaʼdxiʼ ni (Sal. 11:5). Yanna riʼ nuu stale libru, película, canción ne videojuego ra riree binni ni cadinde ne ni cayapa jnadxii ne riquiiñeʼ Binidxabaʼ cani para gucaa laanu chuuláʼdxinu gúninu cosa malu. Binidxabaʼ qué zadxiichiʼ pa chuuláʼdxinu ni jneza ne laaca chuuláʼdxinu cosa malu, casi ora ñúninu ni na Dios né chupa ladxidoʼno. Ziéchebe pa gúʼyabe chuuláʼdxinu caadxi de ca cosa malu ni rucaabe binni guni (Sal. 97:10).
8, 9. Xi naquiiñeʼ guinabadiidxanu laca laanu ante cuinu xi gúninu para chuʼnu nayecheʼ ti ratu.
8 Peru espíritu stiʼ Dios rucaa laanu chuʼnu nayá, gácanu nadóʼ ne guilaseláʼdxinu binni. Nga runi, galán guinabadiidxanu laca laanu: «Cani ribiéʼ guneʼ para chuaaʼ nayecheʼ ti ratu, ñee racané cani naa para gapaʼ ca guenda ni riuulaʼdxiʼ Jiobá la?». Ti binni ni rudii lugar gusiene Dios laa modo naquiiñeʼ guibani la? qué rusiguii laca laa. Xi qué runi ca binni ni rudii lugar guluíʼ espíritu santu laacaʼ xi gúnicaʼ ca yaʼ. Qué rusiidicaʼ binni naquiiñeʼ gaca nayá nezalú Dios ne cadi tindené stobi, peru laapecaʼ riuuláʼdxicaʼ gúʼyacaʼ película ra cadinde binni o ra cayuuné tuuxa ni cadi xheelaʼ ora maʼ nuucaʼ ralídxicaʼ.
9 Jiobá ribeza guni adorarnu laa si. Peru Binidxabaʼ qué rinabaʼ diʼ laanu gúninu zacá. Riuuláʼdxibe neca ti biaje si guni adorarnu laabe, ne zacá rihuínnini pur ni gucaláʼdxibe nucaabe Jesús ñuni (Luc. 4:7, 8). Nga runi, guinabadiidxanu laca laanu: «Pur cani runeʼ para chuaaʼ nayecheʼ ti ratu, ñee rusihuinneʼ runeʼ adorar Dios casi modo riuulaʼdxiʼ la? Ñee racané cani naa gucaanaʼyaʼ espíritu stiʼ guidxilayú riʼ la? o pur laacani raca jma nagana para naa guneʼ ni. Ñee naquiiñeʼ guuyaʼ chaahueʼ xipeʼ nga cayuneʼ la?».
10, 11. 1) Xi rucaa espíritu stiʼ guidxilayú riʼ binni guiníʼ ique de bueltu. 2) Xi rucaa espíritu stiʼ Dios binni guni.
10 Ñee riuuladxeʼ gapaʼ stale cosa risaca la? (Biindaʼ Lucas 18:24-30.) Binidxabaʼ riquiiñeʼ espíritu stiʼ guidxilayú para gucaabe binni gachelú gapa stale cosa risaca o «gapa irá ni guʼyaʼ» (1 Juan 2:16). Rucaabe binni guyubi lele ximodo gapa jma bidxichi (1 Tim. 6:9, 10). Racaláʼdxibe guni crenu naquiiñeʼ gapa binni stale cosa risaca para guibani galán (Pro. 18:11). Pa pur chuuláʼdxinu gápanu jma bueltu gusaana de gannaxhiinu Dios la? mápeca biábanu ndaaniʼ náʼ Binidxabaʼ. Nga runi, guiranu naquiiñeʼ guinabadiidxanu laca laanu: «Ñee jma ricá iqueʼ gapaʼ stale cosa ni rabeʼ zacané naa guibaneʼ galán ne chizayaʼ ra gapaʼ gana la?
11 Lu Biblia rabi espíritu stiʼ Dios laanu gúninu dxiiñaʼ para gudiʼnu ni guibaniné binnilídxinu peru laaca riguixhená ni laanu para cadi guicá íquenu gápanu stale bidxichi (1 Tim. 5:8). Ne laaca rusiidini laanu gudiʼnu binni de ni nápanu cásica runi Jiobá. Guiráʼ binni naquiiñeʼ guʼyaʼ jma riuuláʼdxinu gudiʼnu que gudiicabe laanu. Naquiiñeʼ gusisácanu binni jma que xcaadxi cosa, ne pa zanda gudiʼnu xiixa sti binni la? gúninu ni (Pro. 3:27, 28). Ne qué chuʼ dxi gúninu jma pur gápanu bidxiichi ne pur nga maʼ huaxiéʼ gúninu xhiiñaʼ Jiobá.
12, 13. Ximodo racané espíritu stiʼ Jiobá laanu gudxíʼlunu espíritu stiʼ binni guidxilayú.
12 Pur modo naa, ñee rusihuinneʼ napaʼ espíritu stiʼ Dios la? o espíritu stiʼ binni guidxilayú (biindaʼ Colosenses 3:8-10, 13). Ti cosa ni zanda gacané laanu gánnanu ni nga: xi rúninu ora cadi jneza riree xiixa ni cá íquenu gúninu. Ñee rusihuínninu nápanu xpiaʼ binni ni napa espíritu stiʼ guidxilayú riʼ la? (Gál. 5:19-21.) Guzéʼtenu ti ejemplu, xi rúninu ora ti xpinni Cristu qué rulabi laanu, guchiichi laanu o dede gucheené laanu yaʼ. Sti cosa ni naquiiñeʼ guiníʼ íquenu nga xi rúninu ora maʼ nuunu stúbinu ndaaniʼ lídxinu, purtiʼ óraca nga jma rihuinni xi espíritu nápanu. Guiníʼ íquenu ndiʼ: «Lu ca últimu xhoopaʼ beeu ni maʼ gudiʼdiʼ ca, ñee jma rusihuinneʼ nacaʼ ti xpinni Cristu la? o maʼ biabaʼ lu ti costumbre feu pur modo riniéʼ o pur cani runeʼ».
13 Espíritu santu racané laanu chinándanu mandatu stiʼ Dios, ra na: «Purti ma bisaana tu ni uca tu chiqué, ma qué runi tu irá ni biʼni tu». Ora gúninu zacá jma zannaxhiinu binni ne zácanu nachaʼhuiʼ né laacaʼ ne jma nagueenda zutiidiláʼdxinu stóndacaʼ, neca nápanu razón para guidxiichinenu laacaʼ. Ora guidúʼyanu ruluíʼ cadi jneza xiixa ni bíʼnicabe laanu la? zúninu ni na conseju riʼ: «Lausaana de aca nanalaʼdxi tu binni, ne de idxiichi né tu laacaʼ, ne de chuʼ tu xiana, ne de guni char tu tuuxa o cuʼ dí tu laa». Jma galán gúninu stipa pur gácanu «nachaʼhui ne stobi» (Efe. 4:31, 32).
14. Xi riníʼ ique stale binni guidxilayú de Biblia.
14 Ñee rusihuinneʼ runeʼ respetar ne riuuladxeʼ chinandaʼ ca conseju ni zeeda lu Stiidxaʼ Dios ra na ximodo naquiiñeʼ guibani binni la? Biblia na: «Gulaʼquiʼ guidubi ladxidoʼloʼ lu naʼ Jiobá, ne cadi gúniluʼ ni na si xpiaaniluʼ. Lu guiráʼ ni gúniluʼ guníʼ ique laabe, ne laabe zúnibe ca neza stiluʼ derechu» (Proverbios 3:5, 6). Espíritu stiʼ guidxilayú riʼ rucaani binni gudxiideche ca ley ni zeeda lu Stiidxaʼ Dios. Nuu tu laa qué riná guʼndaʼ ca versículo ni qué riuulaʼdxiʼ ne jma rinanda costumbre ne modo riníʼ ique binni guidxilayú (2 Tim. 4:3, 4). Xcaadxi riníʼ cadi jneza guiráʼ ni cá lu Biblia. Cumu riníʼ íquecabe laasicabe nga jma nuu xpiaanicabe la? qué runi crécabe pa Dios guníʼ xi guicá lu Biblia, o riníʼcabe maʼ qué riquiiñeʼ ca conseju stini yanna. Nga runi, qué rusisácacabe ca conseju ra na cadi jneza gapa binni jnadxii, gaca muxeʼ ne gaca divorciar. Pur guiráʼ ni maʼ guninu ca, rusiidicabe «ni jneza nga cadi jneza ne ni cadi jneza nga jneza» (Isa. 5:20). Ñee maʼ gucuá modo riníʼ ique ca binni ca laanu la? Ora nápanu guendanagana, ñee ruyúbinu gaca chaahuiʼ cani ra chinándanu modo riníʼ ique binni guidxilayú o modo riníʼ íquesinu la? o rúninu stipa pur chinándanu ca conseju ni zeeda lu Biblia.
15. Lugar de chinándanu ni riníʼ íquesinu, xi naquiiñeʼ gúninu guiráʼ ora.
15 Peru espíritu santu racané laanu guni respetarnu Stiidxaʼ Dios. Cásica salmista que, ridúʼyanu ni casi ti lámpara para ñeenu ne casi ti biaaniʼ para neza ra rizanu (Sal. 119:105). Nga runi, lugar de chinándanu ni riníʼ íquesinu la? runi crenu Biblia nga zanda gabi laanu xii nga ni jneza ne ni cadi jneza. Ne qué runi respetársinu ni, sínuque laaca riuuláʼdxinu gúninu ni na cani (Sal. 119:97).
Guizíʼdinu de ejemplu stiʼ Jesús
16. Xi caquiiñeʼ gúninu para guiníʼ íquenu casi riníʼ ique Cristu.
16 Pa racaláʼdxinu guicaanu espíritu stiʼ Dios la? naquiiñeʼ guiníʼ íquenu casi modo riníʼ ique Cristu (1 Cor. 2:16). Para nga naquiiñeʼ gunibiaʼnu modo riníʼ íquebe ne cani rúnibe ti zacá «chi nanda [nu] ejemplu» stibe (Rom. 15:5; 1 Ped. 2:21). Guidúʼyanu caadxi modo zanda chinándanu ejemplu stibe.
17, 18. 1) Ximodo na Jesús naquiiñeʼ guni orarnu. 2) Xiñee naquiiñeʼ guni orar ca xpinni Cristu gatigá.
17 Cadi gusaana de guinábanu Dios gudii laanu espíritu stiʼ. Cada biaje gudiʼdiʼ Jesús lu guendanagana gunábabe Bixhózebe espíritu stiʼ para gacané laabe (Luc. 22:40, 41). Laanu laaca naquiiñeʼ gúninu zacaca. Pa guinábanu espíritu stiʼ Jiobá né stale fe la? laaca zudiibe ni laanu (Luc. 11:13). Jesús peʼ guníʼ ca diidxaʼ riʼ: «Lainaba lu Dios, zudii laatu. Lauyubi, zadxela tu. Lauxhidxi náʼ, zaxele chuʼ tu. Purti tutiica inaba zacaa, ne ni uyubi zadxela, ne ni uxhidxi ná zaxele chuʼ» (Mat. 7:7, 8).
18 Casi maʼ bidúʼyanu ca, cadi naquiiñeʼ gusaana de guinábanu gacané Jiobá laanu ne gudii laanu espíritu stiʼ guiráʼ ora. Zándaca jma caquiiñeʼ guni orarnu gatigá ne xadxí. Nuu tiru rudiibe lugar gusihuínninu dxandíʼ racaláʼdxinu ti cosa ne gusihuínninu pabiáʼ fe nápanu, de racá maʼ gudiibe ni canábanu.a
19. Xi biʼniʼ Jesús guiráʼ ora, ne xiñee naquiiñeʼ chinándanu ejemplu stibe.
19 Cadi gusaana de guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá. Jesús qué nusaana de ñuni ni riuulaʼdxiʼ Dios. Peru ti biaje guníʼ íquebe pa ñanda si qué nudxiilube ti guendanagana casi modo gudixhe Bixhózebe gácani. Neca zaqué, bisihuínnibe runi crebe Jiobá de guidubi ladxidoʼbe ne gúdxibe laa: «Cadi gaca ni rabeʼ, sínuque ni na luʼ» (Luc. 22:42). Guinabadiidxanu laca laanu: «Ñee ruzuubaʼ stiidxaʼ Dios neca gácani nagana para naa la?». Pa qué guzúʼbanu stiidxaʼ Dios la? qué zacaanu guendanabani. Cadi guiaandaʼ laanu, naquiiñeʼ guzúʼbanu stiidxabe lu guiráʼ ni gúninu, purtiʼ laabe nga bizaʼbe laanu ne rudiibe guiráʼ ni caquiiñenu para guibáninu (Sal. 95:6, 7). Xiñee naquiiñepeʼ nga guzúʼbanu diidxaʼ yaʼ. Purtiʼ qué ziuulaʼdxiʼ Dios ni rúninu pa qué guzúʼbanu diidxaʼ.
20. Xii nga ni jma gudixhe ique Jesús dxi bibani ndaaniʼ Guidxilayú, ne ximodo zanda chinándanu ejemplu stibe.
20 Guiduʼndaʼ chaahuinu Biblia. Ora bicaalú Binidxabaʼ Jesús para guʼyaʼ pa dxandíʼ nápabe fe la? laabe biquiiñebe Stiidxaʼ Dios para bicábibe laa (Luc. 4:1-13). Laaca biquiiñebe ni cá lu Stiidxaʼ Dios para bisihuínnibe cadi jneza ni rusiidiʼ ca xaíque yuʼduʼ que (Mat. 15:3-6). Ne guidubi xquendanabánibe gudixhe íquebe guiziidibe de ley stiʼ Jiobá ne gúnibe ni na ni (Mat. 5:17). Laanu laaca naquiiñeʼ guidúʼndanu Stiidxaʼ Dios para gaca fe stinu jma naguidxi (Fili. 4:8, 9). Zándaca nuu xpinni Cristu guiníʼ íquecaʼ qué gápacaʼ tiempu para gúʼndacaʼ ne gúʼndanecaʼ binnilídxicaʼ. Xi naquiiñeʼ guʼnuʼ pa riníʼ íqueluʼ zacá yaʼ. Naquiiñeʼ guietenaláʼdxiluʼ ndiʼ: stale biaje la? cadi pa napa binni tiempu nga laani, sínuque naquiiñeʼ cuee binni tiempu ca (Efe. 5:15-17).
21. Pora jma zanda gunibiaʼnu Stiidxaʼ Dios ne gúninu ni na ni.
21 «Mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza» ca racané laanu quixhe chaahuinu tiempu stinu para guidúʼndanu Biblia ne guidúʼndanenu binnilídxinu (Mat. 24:45). Para nga maʼ gudíxhecabe guni adorarnu Dios né binnilídxinu guiráʼ semana. Ñee caquiiñenu tiempu ca para gunibiáʼ chaahuinu modo riníʼ ique Cristu la? Ti cosa ni zanda gacané laanu gúninu ni nga guidúʼndanu ca tema ra zeeda cani bisiidiʼ Jesús. Zanda iquiiñenu gadxe tema ni láʼ «Cani bisiidiʼ Jesús», ni biree dede lu iza 2008 hasta 2010 lu revista Torre stiʼ ni rapa ni rusaananenu guiráʼ binni. Laaca zanda iquiiñenu tema ni láʼ «Ni gusiiditu ca xiiñitu», ni reeda lu revista ca. Ñee cadi galán iquiiñenu cani gatigá ora guni adorarnu Dios né binnilídxinu la?
Zanda quixhedxinu guidxilayú
22, 23. Xi naquiiñeʼ gúninu para quixhedxinu guidxilayú.
22 Pa racaláʼdxinu guluíʼ espíritu stiʼ Dios laanu xi naquiiñeʼ gúninu la? naquiiñeʼ gucáʼnanu espíritu stiʼ binni guidxilayú. Ne nagana nga para gudxíʼlunu ni. Naquiiñeʼ gucáʼlunu espíritu ca né stale gana (Jud. 3). Peru zanda guni ganarnu. Jesús gudxi ca discípulo stiʼ: «Ndaani guidxilayú ri la? zadiʼdi tu ni nagana, peru cadi idxibi tu purti ma udixhe dxie guidxilayú» (Juan 16:33).
23 Pa gucáʼnanu espíritu stiʼ guidxilayú riʼ ne gúninu stipa pur guicaanu espíritu stiʼ Dios la? qué zúninu guiráʼ ni raca luni, zacá nga caguixhedxinu guidxilayú cásica biʼniʼ Jesús. Zacá nga laani, «pa nuu Dios pur laanu la? iruti zanda ucaa lú laanu» (Rom. 8:31). Ora guicaanu espíritu santu ne gúninu ni gusiéneni laanu ora guidúʼndanu Biblia la? zacaneni laanu para cadi tindenenu binni, zabáninu nayecheʼ ne zadxá ladxidoʼno, purtiʼ nánnanu maʼ cadi candaa zabáninu sin gátinu ndaaniʼ ti guidxilayú cubi.
[Cani cá ñee yaza]
a Para gannuʼ jma de laani la? biiyaʼ libru Xipeʼ ndiʼ cusiidiʼ Biblia, yaza 170 dede 173.
Biénenu cani zeeda raríʼ la?
• Xiñee nabé runi binni ni na espíritu stiʼ guidxilayú.
• Xi tapa cosa naquiiñeʼ guinabadiidxanu laca laanu.
• Xi chonna modo zanda chinándanu ejemplu stiʼ Jesús ti guicaanu espíritu stiʼ Dios.
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 8]
Ximodo beeda gaca ca ángel riʼ demonio
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 10]
Riquiiñeʼ Binidxabaʼ espíritu stiʼ binni guidxilayú para gucaa laacabe gúnicabe ni na peru laanu zanda gucáʼnanu espíritu ca