BIBLIOTECA NI NUU LU INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA NI NUU LU INTERNET
diidxazá
  • BIBLIA
  • PUBLICACIÓN
  • REUNIÓN
  • brw071201 yaza 28-31
  • Cani naquiiñeʼ gánnanu de libru stiʼ Malaquías

Gastiʼ nin ti videu de ca ni guliluʼ riʼ.

Bitiidilaʼdxiʼ, guyuu ti error ora cayaca cargar videu riʼ.

  • Cani naquiiñeʼ gánnanu de libru stiʼ Malaquías
  • Ca tema ni chiguiuunda’ lu Torre sti’ ni rapa ni biree diidxasti̇́a lu iza 2007
  • Subtítulo
  • PUR CANI RUZAAQUIʼ GUʼXHUʼ QUE BICHEE BINNI
  • (Malaquías 1:1–2:17)
  • JIOBÁ ZEEDA NDAANIʼ YUʼDUʼ STIʼ
  • (Malaquías 3:1–4:6)
  • «Bidxibi Dios ni dxandíʼ»
Ca tema ni chiguiuunda’ lu Torre sti’ ni rapa ni biree diidxasti̇́a lu iza 2007
brw071201 yaza 28-31

Stiidxaʼ Jiobá nabani

Cani naquiiñeʼ gánnanu de libru stiʼ Malaquías

MAʼ RACA jma de setenta iza de dxi biluxe gurí yuʼduʼ stiʼ Jerusalén que sti biaje, ne ca judíu que nabé maʼ bixélecaʼ de Dios. Dede cani ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que maʼ qué ñúnicaʼ ni jneza. Tu laa zanda guxheleʼ lúcabe para guluíʼ laacabe modo nuucabe ne gacané laacabe chúʼcabe gaxha de Dios yaʼ. Jiobá bidii dxiiñaʼ riʼ Malaquías, ti ni riguixhená stiʼ.

Malaquías nga últimu libru ni gucuá lu diidxaʼ hebreu, ne luni zeeda xi zuni Dios guidxi que. Pa gucaadiaga chaahuinu ca diidxaʼ ca la? ziuʼnu listu ora gueeda «dxi stiʼ Jiobá, naroʼbaʼ ne ruchibi», dxi guinitilú guiráʼ ca binni qué iquiiñeʼ nuu yanna riʼ (Malaquías 4:5).

PUR CANI RUZAAQUIʼ GUʼXHUʼ QUE BICHEE BINNI

(Malaquías 1:1–2:17)

Jiobá gudxi guidxi Israel xi runi sentirbe pur laacaʼ: «Huayannaxhiee laatu». Peru cani ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que maʼ qué ñuni respetarcaʼ lá Jiobá. Ximodo bíʼnicabe ni yaʼ. «Ra guláʼquicabe lu altar [stibe] pan ni nabiidiʼ» ne bidiicabe «ti maniʼ nachiitaʼ ñee o tobi ni huará.» (Malaquías 1:2, 6-8.)

Pur cani ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que stale binni «maʼ qué ñúnicaʼ ni na ley» stiʼ Dios. Ca binni guidxi que nisi rudxiideche saacaʼ. Nuu de laacaʼ bichaganacaʼ gunaa de sti guidxi, ne xcaadxi bidxiidéchecaʼ xheelacaʼ ni bichaganacaʼ dxi nahuiinicaʼ (Malaquías 2:8, 10, 11, 14-16).

Chigusiénenu caadxi textu zeeda lu Biblia:

2:2. Ximodo guníʼ Jiobá mal de ca ndaayaʼ stiʼ cani ruzaaquiʼ guʼxhuʼ ni qué nuzuubaʼ diidxaʼ que. Ora laacabe guiníʼcabe xiixa ndaayaʼ la? zeeda gácani mal para laacabe.

2:3. Xi gucalaʼdxiʼ Jiobá niníʼ ora na zuchá guiʼ lú cani ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que. Ley que na, naquiiñeʼ guzaaquicabe fuera de guidxi que guiʼ stiʼ ca maniʼ ni gudiicabe Jiobá (Levítico 16:27). Nga runi, ra guníʼ Jiobá zuchá guiʼ stiʼ ca maniʼ que lúcabe, cusihuínnibe qué riuuláʼdxibe ca maniʼ ni cudii ca binni que ne ca binni ni cudii ca maniʼ que.

2:13. Tuu nga ca binni ni cayuunaʼ nezalú altar stiʼ Jiobá dede bigádxecaʼ ni ne nisa biete lucaʼ yaʼ. Ca binni ca nga ca gunaa israelita ni yeguuna ra yuʼduʼ stiʼ Jiobá pur yuubaʼ gúpacaʼ. Xiñee gúpacabe yuubaʼ yaʼ. Purtiʼ xheelacabe bisaana laacabe; guca divorciarcaʼ de laacabe sin ti razón, zándaca para guichaganacaʼ gunaa jma nahuiiniʼ ni cadi naca judíu.

Xi rusiidiʼ cani laanu:

1:10. Cani ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que nabé gucaláʼdxicaʼ puru para laasicaʼ dede biʼniʼ cobrarcaʼ pur gutaagucaʼ puertaʼ o pur gucaa guicaʼ altar que, ngue runi Jiobá qué ñuulaʼdxiʼ diʼ ca maniʼ ni bisigáʼdecabe laa. Nga runi, laanu naquiiñeʼ gusihuínninu runi adorarnu Jiobá purtiʼ nadxiinu laa ne pur nadxiinu binni riucheechenu diidxaʼ ra nuucaʼ. ¡Qué chuʼ dxi gúninu cani pur bidxichi! (Mateo 22:37-39; 2 Corintios 11:7.)

1:14; 2:17. Jiobá nanalaʼdxiʼ binni ni riníʼ si cayuni ni nabe, peru gadxé ni runi.

2:7-9. Cani rusiidiʼ ra ridagulisaanu naquiiñeʼ guuyaʼ chaahuicaʼ cusiidicaʼ casi modo na Stiidxaʼ Dios, ne casi modo na ca guiʼchiʼ ni cudii «mayordomo nuu xpiaaniʼ» laanu (Lucas 12:42, NM; Santiago 3:11).

2:10, 11. Cadi guendariguite diʼ nga ni canabaʼ Dios guni ca xpinni, guichaganacaʼ ne «ti xpinni Señor» (1 Corintios 7:39).

2:15, 16. Cani dxandíʼ xpinni Dios naquiiñeʼ gusisácacaʼ stiidxacaʼ ni bíʼninecaʼ xheelacaʼ dxi nahuiinicaʼ.

JIOBÁ ZEEDA NDAANIʼ YUʼDUʼ STIʼ

(Malaquías 3:1–4:6)

«Málasi ziuu [Jiobá] ndaaniʼ yuʼduʼ stiʼ» ne zedanebe «ni rizané diidxaʼ stiʼ pactu [Jesucristu]». Dios zadxiña ra nuu xquidxi para guni juzgarbe laacaʼ, ne guirutiʼ zucueeza laabe para cadi guiniʼbe xi cayuni guiráʼ ca binni malu que. Ne zacá lu ti libru guiráʼ lá ca binni ni guidxibi Jiobá (Malaquías 3:1, 3, 5, 16).

Malaquías na zeeda «dxi ni cayaʼquiʼ casi ti horno» ne zunitilú ni guiráʼ binni malu. Peru ante gueeda dxi ca, ti ni riguixhená zuuyaʼ ximodo «cani napa xiiñiʼ chuʼcaʼ galán ne xiiñicaʼ, ne laacaʼ chuʼcaʼ galán ne bixhózecaʼ» (Malaquías 4:1, 5, 6).

Chigusiénenu caadxi textu zeeda lu Biblia:

3:1-3. Padxí beeda Jiobá ne ni rizané diidxaʼ stiʼ pactu ndaaniʼ yuʼduʼ que, ne tu guzaniruʼ lúcabe. Lu 10 stiʼ nisán stiʼ iza 33, Jiobá biseendaʼ Jesucristu para gusiá ndaaniʼ yuʼduʼ que. Dxiqué guyuube ndaaniʼ yuʼduʼ que ne guleebe guiráʼ ca binni ni cutoo ne cazíʼ raqué (Marcos 11:15). Guca ndiʼ chonna iza arondaʼ despué de gulí Jiobá Jesús para gaca rey. Yanna, padxí guca ndiʼ ca dxi stinu yaʼ. Zándaca gúcani chonna iza despué de guca Jesús rey guibáʼ, laabe beedanebe Jiobá para gúʼyacabe ximodo nuu yuʼduʼ stiʼ Dios ne biiyacabe caquiiñeʼ guiani. Lu primé siglu que, Juan ni riguunisa gucané ca judíu que para chuʼcaʼ listu ora gueeda Cristu. Ca dxi stinu riʼ, laaca beeda tobi para uguu listu neza stiʼ Jiobá ora guedandá ndaaniʼ yuʼduʼ stiʼ. Ni bedanduu listu neza stiʼ Jiobá nga ti grupu de binni ni caziidiʼ de lu Biblia. Lu iza 1880, grupu riʼ bizulú bisiidiʼ binni guiene guiráʼ cani naquiiñeʼ gánnacaʼ de Biblia.

3:10. Ñee ra gudiicabe diezmu o ra «gudiicabe chii ndaa de ni nápacabe», riníʼ nga maʼ bidiicabe laacabe Jiobá la? Ley ni gucuaa Moisés que bixiani ra guti Jesús ne yanna maʼ cadi naquiiñeʼ gudiʼnu chii ndaa de cani nápanu, peru diezmu ca riníʼruni sti cosa (Efesios 2:15). Qué riníʼ diʼ ni gudiʼnu laanu Jiobá. Xiñee yaʼ. Purtiʼ diezmu ca bidiicabe ni dxiqué guiráʼ iza, peru dxi bidiʼnu laanu Jiobá la? bíninu ni ti biaje si lu xquendanabáninu ne guyuunísanu. Ne dede dxi guyuunísanu que, guiráʼ ni nápanu maʼ stiʼ Jiobá cani. Neca maʼ bidiʼnu laanu laabe, zándaruʼ gudiʼnu laabe xiixa cosa ni zeeda gaca casi ti diezmu casi ni bidii ca binni dxiqué. Casi xi yaʼ. Zanda gudiʼnu tiempu stinu, stipa stinu, ne guiráʼ ni nápanu para gucheechenu diidxaʼ stiʼ Reinu ne ora maʼ zigusíʼdinu binni para gácacaʼ xpinni Cristu. Ora riuunu ca guendaridagulisaa ca, ora chigánnanu ca bíʼchinu ne bizáʼnanu ni huará o cani maʼ nagola ne ora rudiʼnu bueltu para gácaruʼ xhiiñaʼ Jiobá.

4:3. Ximodo zuxhaata ñee ca xpinni Jiobá ca binni malu. Ca xpinni Jiobá qué zadíndecaʼ ora gunitilú Dios ca binni malu ca, peru ora gunitilú Jiobá Binidxabaʼ ne ca xpinni la? ziéchecabe ne zacá nga casi ora nuxhaata ñeecabe laacaʼ (Salmo 145:20; Apocalipsis 20:1-3).

4:4. Xiñee naquiiñeʼ guietenaláʼdxinu ley stiʼ Moisés. Neca cadi naquiiñeʼ guni ca xpinni Dios ni na Ley que, peru laani zeeda gácani «casi bandá sti ni qué nihuinni chiqué» (Hebreos 10:1). Ra guiene chaahuinu ni zadúʼyanu ximodo cayaca guiráʼ ni cá luni (Lucas 24:44, 45). Ne laaca neni caadxi cosa ni ruluíʼ laanu ximodo guibáʼ. Nga runi naquiiñeʼ guidúʼndanu cani ti guiene chaahuinu guiráʼ ni cá lu Biblia ne ximodo naquiiñeʼ gácanu (Hebreos 9:23).

4:5, 6. Tu laa zeeda gaca «Elías ni riguixhená que». Ca diidxaʼ ni riguixhená riʼ cusihuínnicani «Elías» zaguixhe chaahuiʼ ladxidóʼ binni. Lu primé siglu, Jesucristu guníʼ Juan ni riguunisa que nga beeda gaca casi «Elías» (Mateo 11:12-14; Marcos 9:11-13). Tuu nga zeeda gaca Elías ca dxi stinu riʼ ni gueeda ante de «dxi stiʼ Jiobá, naroʼbaʼ ne ruchibi» yaʼ. Elías ca nga zeeda gaca «mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza» (Mateo 24:45). Ca xpinni Cristu ni bibí ne espíritu santu para cheʼ guibáʼ cayacanecaʼ xcaadxi binni chuʼ gaxha de Dios.

Xi rusiidiʼ cani laanu:

3:10. Pa qué gudiʼnu Jiobá guiráʼ ni zanda gudiʼnu laa la? qué zaguu ndaayaʼ laanu.

3:14, 15. Pur ni biʼniʼ cani ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que, ca judíu que maʼ qué nusisácacaʼ xhiiñaʼ Jiobá. Cani zaniruʼ lu xhiiñaʼ Jiobá ndaaniʼ ca neza binni ridagulisaa ca naquiiñeʼ gácacaʼ ejemplu para stobi (1 Pedro 5:1-3).

3:16. Jiobá cayuuyaʼ guiráʼ tu ridxibi laa ne cani ruzuubaʼ stiidxabe, ne zápabe o zulabe laacaʼ ora gunitilube guiráʼ binni qué iquiiñeʼ stiʼ Binidxabaʼ. Nga runi, qué chuʼ dxi gusaananu de gúninu ni na Jiobá (Job 27:5).

4:1. Dxi cuidxi Jiobá cuenta binni la? cásica «xcu» zaqueca ca «rama naroʼbaʼ» ca tobi si modo gueeda guilúxecaʼ: castigu ni guicaa bixhoze cani nahuiiniʼ ngueca zacaacaʼ. Cumu nadipaʼ nga dxiiñaʼ ni napa bixhoze ne jñaa binni la? naquiiñeʼ gúnicabe stipa para guyúbicabe Jiobá ne gúnicaʼ ni nabe ti chuuláʼdxibe ni cayúnicaʼ (1 Corintios 7:14).

«Bidxibi Dios ni dxandíʼ»

Tuu nga zalá ora gueeda «dxi stiʼ Jiobá, naroʼbaʼ ne ruchibi» yaʼ (Malaquías 4:5). Jiobá cacabi: «Laatu cani cadxíbitu layaʼ». Luguiáʼ ca binni ca «zuzaaniʼ guendaruni jneza casi ruzaaniʼ gubidxa, ne ca xtúxhuni zusiándani binni. Ne dxandipeʼ ziéchetu dede zachésatu casi richesa yuzehuiiniʼ ora nuu nayecheʼ» (Malaquías 4:2).

Jesucristu, ni zeeda gaca casi «gubidxa» cuzaaniʼ luguiáʼ cani cadxibi lá bixhózebe Jiobá (Juan 8:12). Xtuxhu gubidxa ca laaca cusiándani binni. Ximodo cayaca ndiʼ yaʼ. Ca dxi stinu riʼ stale binni cayuu gaxha de Dios, ne stuudxi huiiniʼ si, lu guidxilayú cubi stiʼ Dios, maʼ qué zaca huará binni, zaca xpiaanicaʼ nayá ne zabánicaʼ nayecheʼ (Apocalipsis 22:1, 2). Cani uguu ndaayaʼ Dios guizáʼ ziéchecaʼ dede zachésacaʼ «casi richesa yuzehuiiniʼ ora nuu nayecheʼ». Cumu nánnanu zaguu ndaayaʼ Jiobá laanu la? gúninu stipa para chinándanu conseju ni bidii rey Salomón laanu: «Bidxibi Dios ni dxandíʼ ne biʼniʼ ni na ca mandamientu stiʼ. Purtiʼ nga nga guiráʼ ni naquiiñeʼ guni binni» (Eclesiastés 12:13).

[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 28]

Qué nusaana Malaquías de ñuni xhiiñaʼ Dios

[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 31]

Naquiiñeʼ guuyaʼ chaahuinu cusíʼdinu casi modo na Stiidxaʼ Dios

[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 31]

Ca xpinni Dios rusisácacaʼ stiidxacaʼ ni bíʼninecaʼ xheelacaʼ

    Libru ne revista zapoteco del Istmo (1993-2025)
    Biteeguʼ sesión
    Bizulú sesión
    • diidxazá
    • Compartir
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Modo iquiiñeʼ ni
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Bizulú sesión
    Compartir