Tanvuo

Fugo Mbori nga mburu agu apai ani ayugoho na kini idi kutini. Wa vura duhe wo, badungu aboro areme naká gaani pangbanga mbiko gupai nga gaani gene irisombori ima du ni wiri taataha gbe na gupai ani ayugoho andunga sa na gupai i aida ka giaha te. Waigu rengbe ani ka ne kota ki zanga mbu pekafuo Yesu? Gu mokedi nangia Pauro agumba gupai fu agu aKristano naadu Roma yo nga: “Idapase aye be giapai, giapai be ga Kristo pai.” (Rom. 10:17) Sidu, ani nasonosa gaani idapase ni wisigo ani Ziazia Kekeapai, angianga ni manga ani agu apumbo nga ga apambori nga gu Ziazia Kekeapai ayugo gupai nga si ni irairaha ka si vura du nga agi apumbo re ni bawenehe vurũ ya. Si naida ani sonosi nyanyaki idapase riimburu ndikidi inohe bambiko “zanga idapase ga boro pai arengba nga na ngba bangiri Mbori te.” (Eb. 11:1, 6) Sidu tie, si aidanga ani bi kina iiriwopai mbata ngbangbaturũ yo ani kini ru ka bihe nga ani ima gbia rengo te. Pa wisigo ani agu ayugopai nga ga Ziazia Kekeapai nga gu nanyakasa gaani idapase ima rengba ka yugo gupai furani nga ani ima gbia rengo na ani ki di ai kapa kusayo. w21.05 4-5 ¶11-12

Gu mokedi nangia Pauro agbiatiko na dungu akpakarapai. Ko aaida ome gbe ti gu regbo i ata ko, ki sopo ko na mbia, na ki ba ko ku bambukiso yo. (2 Kor. 11:23-25) Zee aamanganga Pauro ka gumba gupai nga ti kura aregbo, si aniidi ko mangi bakere asadatise tipa ka sovura kuti gberãrago te. (Rom. 7:18, 19, 24) Berewe a, ko adu na kpakarapai nga ga kaza kpotose, nga gu naadu wakina ‘kiwe tii kpotoko yo’ na ko aaida gupai nga Mbori dihe kusayo ni ipo. (2 Kor. 12:7, 8) Yekova afu ome fu Pauro tipa ko naandu kindi kumbatayo na gako sunge nga ga tungusapai, ko ki vura kaa gbiatiko vurũ na akpakarapai. Oni bingo agu apai Pauro amangihe. Ni kpiapai, ti gu regbo ko adu ni zizi ko ku kporo Roma yo, ko aatungusapai kakaka fu badungu aboro, isoke kodihe na airangbii. (Amo. 28:17; Frp. 4:21, 22) Ko atungusipai a fu badungu ababanda bambu bazogo, na ki mangi dezirepai fu agu aboro dunduko nanaaye kaa bi ko. (Amo. 28:30, 31; Frp. 1:13) Ti kina gu bangisa regbo re, Mbori amangisunge na Pauro ko keke awaraga, nga gu naaundo gu ndikidi aKristano naadu mbata, na nga gu naundo ndikidi aKristano areme a kindi. w21.05 21 ¶4-5

Bambiko gupai nga gu bakindo aYudo nangia Uziya ada ni boro rukö, ko aadeganga tuko kuti gu rugute gu kura aboro afuhe fuko te na ko amangi gupai ko aadunga na rengo beko ka mangaha ya. Badungu apai adu kinaho Uziya amangihe ni bawenehe. Ko adu na diabese rogo dungu avura, ki meke dungu agbata, na kidu na dungu abino beko. “Mbori anausa gako apai.” (2 Peka 26:3-7, 10) Ziazia Kekeapai naya wẽ: “Ono ho ko adu ni nyanyaki kpotoko yo ki du na abiatise, ko mangi pai sa gbarasa tiko.” Mbata kusayo, Yekova afu gu rugapai nga kina aboromotumo sa naafu zozo fuõngua yekaru yo. Ono Bakindo Uziya adi ngbiti pai ki ndu ku yekaru yo ka fu zozo fuõngua ni motumo. Rago aangbanga ti Yekova te na ko asa gu boro rukö re ko da ni boro ngbataka. (2 Peka 26:16-21) Ya mo ani rengbe kada ni airarukö ki mangi ingapai wagu Uziya amangihe? Ii, ani ima rengba kada, ka si du nga ani naberãpa tirani kisusi wai si aidaha. Si naida ani tingidi gupai nga, gu tanduapai du ani na ni na agu amamu ani agbiaha rogo dungurati naye kina be Yekova. (1 Kor. 4:7) Sidu, ka ani du ni aboro rukö, Yekova amanganga sunge na ani te. w21.06 16 ¶7-8

Yesu aima ino gupai nga anga gako abawiriki nikaa gbia kina gu wene asangbanapai re ti aregbo dunduko gene tungusapai yo te. Zavura ani ainongo bange agu aboro ga Yesu abawiriki atungusipai fuyo naye ki da ni aKristano te. Si aaida abawiriki rugutiyo na gupai nga ngbarago aayengo sa mbiko kina gupai nga aboro adegetuyo fuyo te. Si aaida gayo bakere ngbarago ye ti ino yo gupai nga Yekova na ngbarago na gayo nyanyaki sunge. Ka ani hipai ti ngba gaani sunge tungusapai, ani nika gbia nyenye unga. Ho ani amanga bakere asadatise ni wa rengbe omerani na ni, ani “narũ he fu Toro” nimbu ani ga Mbori ziazia toro si mangisunge rogo gaani raka yo. Ka ani aandu kindi kumbatayo zanga ‘omerani bati,’ Yekova kidohe nga ko nika fu nyenye unga furani, ka si vura du vurũ nga ani aundongo boro ni zi bapatiza te.—Gara. 6:7-9. w21.10 26 ¶8-9

Ti kura regbo sa, aYesu na gako abawiriki adu na bakere mbugo mbiko i aima tungusapai ni bakerehe. I aaida gu ba nga gu ka i ongodi rogoho, ono bakere ndurumo aboro kini ye fuoyo. Nunga aboro azi Yesu na ko ki tona ka yugo “dungu apai” fuyo. Ko amoi tiko kuba gu ndurumo aboro re. Ko aaida ka undo yo bambiko ko abi gupai nga i aarungo na i aaida na maabangirise. Kina gu bangisapai re a du tipa aboro areme. Aboro na kpakarapai tiyo na i naida na maabangirise ka si vura kaa ngera wa i na ngbarago na kidu wenengai rogo gayo raka yo vurũ. I wa agu akandoro naima inga, ka babandara adunga ho ka ngbe fu ra kumbatayo ya. Gu mokedi nangia Pauro aya tipa agi aboro re i ainongo Mbori te na i na maabangirise a te. (Ef. 2:12) Ho ani aberãpa bakio wai ni si aida agu aboro du rogo gaani dagbarago ini Mbori, nyemuse gbiati nunga nafõngbadu rani yo tipa ani undo yo. Na gu bawene gene ngba kisusi rengbe ani ka undo ngbaha nga ka fu tirani ka wisigo Ziazia Kekeapai na yo. w21.07 5 ¶8

Gu boro nakiiso pa tini ni nga irarukö na ni nga boro gbangbati. Anga gu boro du na kpihe naida kina guhe sa du be kura boro te, ono ni naida ka dia guhe adia a du be gu boro re. Sidu, gu boro na kpi kurani ima soga ni nirengo. I rengbe ka ringbisapa gu gbegberẽ asino nga kiisopatise na kpihe kuti angbari nga agu ra nari riibambu yo. Ka gu bambu re vura ngbaangba wai vuru, ono ka angbari ta rihe kindi, si ima rengba ka ti. Wakina gure a, boro ima rengba ka iriso Yekova tipa gbanga regbo. Ono ka ni du na kiisopatise watadu kpihe, ni ima rengba ka ti. (Snz. 16:18) Ni rengbe ka mbu iriso Yekova na ki ye na gbegberẽpai kuti tini na kuti kura aboro. Ani rengbe ka sovura kuti gu sino nga ga kiisopatise nimanga ani pai kuti gu rugute gu mokedi nangia Pauro afuhe naya: “Ka oni mángi nga pai na vura na ruka wa sa ya, ono gu ni bérẽ pa kura ni rogo umbasi gani berã ya ni ngba susi ni.”—Frp. 2:3. w21.07 15-16 ¶6-8

Gu kura aboro nabihe nga si naida ndikidi pambori karagapai kuti ai asanahe dunduko, zavura agu asanahe adunga karagapai kuti ni rogo Ziazia Kekeapai yo ya. Ya mo ka pai mangi wo? Oni wisigingo ga gu mokedi kpiapai nangia Pauro. Ko angarasi akurako aidipase nga i “ásadi apai dunduko,” ono ko aya a, badungu apai adu kinaho ko aaruganga tiko na ni ya. (1 Tesa. 5:21) Ko akepai nga “ani ini bete apai,” ko agbia kurapai kuti ni nga, “ani nabi apai wa ngana.” (1 Kor. 13:9, 12) Pauro aaruganga tiko na apai dunduko te; kina gu bangisapai re du tipa rani. Ono Pauro aima rugatiko na bangua arengo tipa Yekova. Gu inohe ko adu na ni asako ko du na gu kido nga gupai ko aidi kuti ni angia kina rengo! Gene sa rengbe ani ka nyakasa gaani kido ngbaha kuti gupai nga ani ima gbia rengo nga, ni ringbisa ani gu kpiapai Yesu amoihe nga ga irisombori kuti gupai aDezire Yekova amangaha areme. w21.10 18-19 ¶2-4

Sosono awirina, singia oni namangasunge Kindo ti aregbo dunduko watadu oni amanganga ha te, oni ima rengba ka undo kura aboro ni bakerehe. Ngba gini gene? Oni inidi tironi na wai apai naˈariatihe tipa roni, oni moi vovo asasa, na ki moiberã roni kuti gupai rengbe oni ka mangaha kuba gupai nga ka maaberã roni kuti gupai ka oni amanganga ha ya. Bakindo Davide Ko aaida ka me bambu fu Yekova na kpotokoyo dunduko. Ono ho Yekova agumba gupai ni fu Davide nga paranga Soromo du nika manga gu sunge re, Davide aima dia ga Yekova diaberã kugume na ko ki songodi gu sunge re na kpotokoyo dunduko. (1 Peka 17:4; 22:5) Davide aaberãnga gupai nga, ko narengbe ka me yekaru wenengai mbiko gupai nga Soromo angia “paranga kindi ata nyakada nga ya” te. (1 Peka 29:1) Davide aima ino gupai nga, i nika me gu yekaru re ame mbiko Yekova du naafu maku kurii gu sunge re, si aarunga riipa garã boro watadu gu inohe du agu aboro na ni nangbe mbatayo te. Sosono awirina nawirika Davide areme nindu yo kindi kumbatayo kaa mangasunge nyanyaki zavura ho gayo sunge aˈariatihe ni. Na i ima ino gupai nga, Yekova nika fu maku afu fu gu paranga awirina namanga agu asunge nga gu i anaamangaha mbata. w21.09 9 ¶4; 10 ¶5, 8

Ho du agu asasa ni berani nga ga toro, gaani raka nadu na rogoyo ti ni. Ono tie, banguapai nga, ka maa agu asasa rengbe na omerani nibipa agu apai du tipa rani, angianga ka ida ka maa kina gu bangisa asasa kura aboro amaa ya. Ka ani moi agu asasa nga gu kura aboro amaaha nga gu arengbanga omerani gbiati agu apai du tipa rani na ni ya, ani ima rengba kadu na gberãrago. (Rk. 14:28) Mbiko gupai nga mo nga ga Yekova moyambu, mo na nyanyakipa ro dagba gako aborokporo yo, na boro ho du wa mo te. Yekova aagbenga ro koyo du ko ni mbiko gupai nga paro kii ti ga kura aboro te. Ko agbero koyo du ko ni mbiko gupai nga ko angere ku kpotoroyo na ki bi gupai nga, mo nga boro umbasitise, mo na nyemu ka wirikapai na ki mangi ariapai. Mo du na gu kido nga, ko na ngbarago ho mo amanga gupai ni ngba kisusi wa rengbe omero na ni tipa ka irisoko. Gamo hipai na gamo padu ni ruruse nayugo gupai fuko nga mo na wene ‘kpotoro’ yo. (Rk. 8:15) Sidu, mo naandu kindi kumbatayo kaa manga gupai ngba kisusi wa rengbe omero na ni fu Yekova. Si du mo nika du ti ni na wene ndupai ka ngi mbiko gupai ka mo “tambua [tiro] mbiko” ho.—Gara. 6:4. w21.07 24 ¶15; 25 ¶20

Dedede, si naida ani du na hipai ho ani apido ruru sarangbanga ni. Ni kpiapai, ho abaakumba ainopa kere ingapai ni rogo dungurati, i namanga kparakpee tipa “gu tatamana naye ari yo” tipa gupai nga i ini ga Yekova bipai tipa gupai re. (Yak. 3:17) Gayo sasa nga ka undo gu boro mangi ingapai re tipa ni karaga ti ni “ngba gani iraira gene.” (Yak. 5:19, 20) Na berewe, i namanga ai gupai rengbe yo ka mangaha tipa ka banda dungurati na ka fu wasa fu agu aboro gbiatiyo na gberãrago. (2 Kor. 1:3, 4) Na ho abaakumba naini gupai ni nga boro ima manga kere ingapai, si naida i ini agu arengo mbata dunduko duho tipa gupai re, gipai re ima rengba ka dia bete regbo. Na abaakumba namanga kparakpee na ki fu gu rugute du mburuhe rii Ziazia Kekeapai fu gu boro mangi kere ingapai re na ki rugu ni “rogo ruru ringbisahe.” (Yere. 30:11) Abaakumba amanganga diaberã a ni wiri ipo te. Ho abaakumba apekafuo agu arugapai ni naye be Yekova, aboro dunduko rogo dungurati nagbia bakere undo. w21.08 11 ¶12-13

Mbiko gu ngbongi naadu Yisaraere yo, Naomi na kumbari gbiati awiriyo ue ni akumba aga ku Moaba yo. Ho i adu ni yo, kumbaku Naomi akpi. Agu awiiri naadu ue re arogo adee, ono si nafu kina gberãrago nga, i aima ye ki kpiki a tigayo. (Ruta 1:3-5) Gu gbegberẽ apai naamangi re asa Naomi ri du na bakere gberãrago kisusi. Ri aye kidu rogo bakere gberãrago kisusi, si ki sa gupai nga ri berẽ gupai nga Yekova aasoga ri asoga. Oni bingo gupai ri agumbaha nibipa gu bipai ri adu na ni tipa Mbori: “Wa adu nga ga Yekova maku ti re ya.” “Gu Ko du na tandu apai dũ amangi imisiripai ti re bakere.” Ri ape gupai a nga: “Yekova amoi pai ku ri re, nga gu Ko du na tandu apai dũ narungosi re.” (Ruta 1:13, 20, 21) Yekova ima rugatiko na gupai nga, “rungosi boro nasa iratatamana wa mumungo boro.” (Batu. 7:7) Ko afõngbadu Ruta yo tipa ri yugu bangabanga nyemuse fu Naomi. Ruta aaida ka yugo nyemuse fu Naomi na ki undo ri ngba wene gene ka ri dunga na bakere gberãrago ya, na tipa ri ini gupai nga Yekova nakpinyemu ri kindi. w21.11 9 ¶9; 10 ¶10, 13

Ka ani amaaberã rani kuti gu sunge du berani awere, ya mo gure nayugo gupai nga si aidanga ani ngere tipa agene ka kiiso gaani sunge fu Yekova te? Oó, anga wo duhe te! Si naida ani moi agu asasa amaa nga ga toro nga gu rengbe ka undo rani ani du ni wene abatungusipai, wene abayugupai na kini undo awirinarani ni bakerehe gbe. Ani ima rengba kada ti agu asasa re ka si du nga ani namaaberã rani tipa undo kura aboro angianga kina tipa tirani ya. (Snz. 11:2; Amo. 20:35) Gini asasa rengbe mo ka maaha tipa tiro? Mo sana Yekova ko undo ro mo ini agu asasa rengbe mo ka da ti ni. (Snz. 16:3) Ya mo mo rengbe kada ti gu sasa nga ka da ni moundo abazakigene, watadu bazakigene, ka mangasunge Betere yo watadu ka manga sunge mekaarago nga ga Kindo? Mo ima rengba ka wirika vovo fugo tipa ka gbataka wene pangbanga watadu zavura ka ndu ka tungusapai rogo kura rago kia. w21.08 23 ¶14-15

Bangabanga nyemuse na nyanyakipaha fu Yekova. (Osea 6:6) Vurube gu nebi nangia Mika, gaani Mbori nazungodi rani nga ani “kpi nyemu weneringise” watadu bangabanga nyemuse. (Mika 6:8) Ono mbata fu ani kpinyemuhe, si naida ani ini guhe nga bangabanga nyemuse. Waigu boro ayugo bangabanga nyemuse? Gu fugo nga “weneringise” watadu bangabanga nyemuse i mangisunge na ni wa bara 230 rogo gu Baibiri nga New World Translation of the Holy Scriptures. Ginihe ngaha? Ka boro du na bangabanga nyemuse tini, ni nakpinyemu kura boro ni bakerehe gbe si ki sa gupai nga ni naakpinyemu ni kindi, ki nye niruru ni funi na ki kakutini. I namangasunge na ni dedede nibipa gu nyemuse du Mbori na ni tipa aboro, ono i ima rengba ka mangasunge na ni a tipa gu nyemuse aboro ayugoho dagbayo. Yekova nga bawene kpiapai kisusi rogo yugo ngbatunga gi nyemuse re. Si airiwonga te nga si asa Bakindo Davide ko ya: “Ako Yekova, ga weneringise nada ku angbangbaturũ yo . . . Ako Mbori, na kii pa ga weneringise!” (Tam. 36:5, 7) Wakina Davide, ya mo ani na bakere tambuahe tipa ga Yekova bangabanga nyemuse? w21.11 2 ¶1-2; 3 ¶4

Ga Yekova aborokporo nga aguyo nairisoko nakoda Yesu, nga guko du ni “bambata vungu fu agu ahe dũ i afu,” gbiati badungu amaraika. (Koro. 1:15; Tam. 103:20) Ho Yesu adu ni auru kpotosende, ko aima undo aboro i rugutiyo na gupai nga, i ima rengba ka yamba Yekova nga Bayo. Ho Yesu aafura ni fu abawiriki, ko aya tipa Yekova ‘Buba nga Baroni.’ (Yo. 20:17) Na ho ani akpara gaani raka ni fu Yekova ki zi bapatiza, ani nada ni papara agu aborokporo nga awirina du na nyemuse. (Mk. 10:29, 30) Yekova nga gu Barani nga boro nyemuse. Yesu naida gupai nga ani naabi Yekova wa gu ko abi ko—kaa biko wa gu vungugude nga wene sino boro, duhe taata ka fura na ni ti ai regbo, angianga kaa biko wa gu boro nga gbegberẽ sino boro nape kina gupai furani sa si aida ani mangihe ya. Ko atona kpia kparakpee na gu fugo nga: “Barani.” Yesu aima rengba ka gumba gupai furani nga ani naayamba Yekova nga gu “Mbori du na Tandu apai dunduko,” “Bakusiahe,” watadu “nyenye Bakindo,”—ka si adunga ni gbegberẽpai te mbiko Ziazia Kekeapai ima mangasunge na agu afugo re dunduko tipa ka fura tipa Yekova. (Bam. P. 49:25; Yes. 40:28, NW; 1 Tim. 1:17) Ono tie, Yesu agumba gupai furani nga ani naayamba Yekova nga “Barani.” w21.09 20 ¶1, 3

Bakindo Manase aká ka degatuko kuti agu arugute Yekova afuhe fuko vurube Gako anebi. Ni yangaraha, “Yekova aye na agu abarutirivura [kuti Yuda] nga ga bakindo aAsuro yo, nazi Manase ni vovo ko ki vo ko na aganziri sirigi ki ga na ko ku Babera yo.” Ho Manase adu ni bambukiso yo Babera yo, si nawira wa ko aima berã wenengai tipa gupai ko amangihe. Ko ki ‘niumbasi tiko gbe bara bangiri gu Mbori nga ga abako ko.’ Ko aima manga kurapai susi gure a. Ko ‘agbata Yekova gako Mbori.’ Zavura Manase ‘kini kpari fu Mbori’ kindi. (2 Peka 33:10-12) Fuo bete regbo kusa, Yekova akaragapai kuti ga Manase akparakpee. Ko aima bi agu aariapai naadu kpotokoyo na si adu ni yuguyuguhe rogo gako akparakpee yo. Sidu, Yekova adegetuko fu Manase ho ko asanahe ni tipa mbupai, na Yekova ambuko ko du ni bakindo berewe. Manase amangi bakere asadatise ka yugo gupai nga ko aima manga ndikidi saberã. w21.10 4 ¶10-11

APuriseka na Akuira, si aaidi i mbu gu rago i aima inoho wenengai, ki gbia vovo kporo, na ki tona gayo sunge marã nangia ga mbakada bamburoko berewe rogo vovo ba. Rogo gu vovo kporo nangia ga Akuira na aPuriseka naadu Korinda yo, i atona ka undo gu dungurati naadu rogo gu rago re na kini mangisunge wa sa na gu mokedi nangia Pauro tipa ka undo awirina yo. Kusa, i andu ku rogo agu agbata naadu na bakere zingo abatungusipai rogoho. (Amo. 18:18-21; Rom. 16:3-5) I aima du na badungu apai i aamangaha rogo gayo raka yo na i kidu na ngbarago! Agu arogotise du ti gi gaani regbo re ima rengba ka wirika aPuriseka na Akuira ni maa yo agu apai nga ga Kindo ni bambatapai rogo gayo raka yo. Gu wene regbo ngba kisusi fu arogotise tipa i fura tipa agu apai i nika mangaha rogo raka yo nga ho i ambakada pa rogatise ni. Ho arogotise amaa agu asasa ni nga ga toro na kini mangi bakere asadatise kina sa tipa kada ti ni, i na bakere amomu ka bi Yekova ko niundo yo rogo gayo raka yo.—Batu. 4:12. w21.11 17 ¶11-12

Si tie ziazia nga, si naida anidi gu ga Mbori rugute kugume du tipa irisa avungurani. Oni tingidi gupai nga gu rugapai du rogo Pa Amotumo 19:3—du tipa irisa nase na base—naye nibasa fuo agu afugo nga: “Oni adú ziazia; bambiko mi nga Yekova nga gaoni Mbori du ziazia.” (Pa Mot. 19:2) Ho ani aberã ni kuriipa gu rugute Yekova afuhe furani nga ani yugu irisa fu avungurani, ani ima rengba ka sana tirani nga, ‘Ya mo mi nayugo irisa fu avungure?’ Ka mo bihe nga si aaida mo mangipai amanga ni bakerehe rogo gi bangiriba re mbata kusayo, mo ima rengba ka diaberã awere ka manga aˈariapai. Ka mo arianga gupai namangi kusayo te, ono mo ima rengba ka manga ai gupai rengbe mo ka mangaha awere tipa kaa dia regbo na avunguro na kini undo yo ni bakerehe. Isoke mo ima rengba ka manga mbakadapai tipa ka dia bakere regbo na yo. Watadu mo ima rengba ka manga bakere apai ni undo mo yo i ngbe agu ahe i aidaha, watadu ka undo yo i nye mbembedi na Yekova na kini irisiko kindi. Watadu mo ima rengba ka ngarasa yo na kini fu wasa fuyo ni bakerehe gbe. Ka mo mangihe wo, gure nga mo namangapai kuti gu rugute du rogo Pa Amotumo 19:3. w21.12 4-5 ¶10-12

Bakindo Davide, aaima manga kere aingahe. Ni kpiapai, ko amangi bäri na Bataseba, na zavura ki sa gupai nga i imi kumbari. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) Mbiko gupai Davide amangihe re, ko na gako aborokporo agbia mbusa, kodihe na gu kura adiako. (2 Sam. 12:10, 11) Ti gu kura regbo berewe, Davide azanga ka yugo bakere kido kuti Yekova ho ko agedi namba akumba ni rogo gu riivura nga ga Yisaraere, nga gupai Yekova aayanga fuko ko mangihe ya. Sangbana gipai re angia gine? AYisaraere bangeyo adu nga 70,000 akpiki be riri kaza! (2 Sam. 24:1-4, 10-15) Ya mo ka mo asaringbanga Davide ki ya ko arẽnga na ga Yekova inapai te? Yekova aadunga na gu bipai re tipa ko te. Ko aagbe berãko kuti pa wai Davide adu niruru ko rogo gako raka yo naabaha na wai ko amangi saberã. Sidu, Yekova ambupai fu Davide ti gi kere aingapai re. Yekova aima ino gupai nga Davide aima kpinyemuko bakere gbe, na ko aaida ka manga gupai du ni ruruhe. Ya mo mo na tambuahe tipa gupai nga gaani Mbori nangera tipa gu wenepai du rogo rani yo te?—1 Aba. 9:4; 1 Peka 29:10, 17. w21.12 19 ¶11-13

Yesu aima yugo nunga fu agu aboro apai aadunga tipa kpotoyo wenengai ya. Oni tingidi pa gu pangbanga ko akedihe fu Yoane Bafu Bapatiza nga: “Airavurari nangera, airaterenga nata, airangbataka nahu, airangbianga ki nigi pai, kangba aboro ki nizingi.” Tifuo i bi gu iiriwo apai Yesu amangihe, “aboro dunduko, . . . ki tambua Mbori.” (Rk. 7:20-22) AKristano naida ka pekafuo Yesu na kini yugu nunga fu agu aboro adunga apai tipa kpotoyo wenengai ya. Sidu, ani nayugo wenesino na kidu na zerangbaduse na ngbatunga agu aboro re. Rengo ngaha nga, Yekova afunga ome furani ani mangi iiriwo apai wagu Yesu amangihe re te. Ono ani na gu momu nga ka gumba wene pangbanga fu aboro, kodihe na aguyo angeranga ya watadu nga airavurari rogo toro yo, gu wene pangbanga du tipa paradizo nga gu ba aboro dunduko nika du ni rengberengbe yo rogoho na kidu na wene pagume na Mbori. (Rk. 4:18) Gi wene pangbanga re naundo badungu aboro i tambua Mbori. w21.12 9 ¶5

Yakoba amoimburu agu apai ko aayugoho fu awirinako rii Ziazia Kekeapai. Ko amangisunge na Fugo Mbori ka undo agu aboro naadega tuyo fuko i bi gupai nga Yekova ti aregbo dũ nafu mosoro fu agu aboro du wa Eyobo du niruru yo fuko. Yakoba ayugu gupai re nimanga ko sunge na taata afugo na gupai nasa boro ni da kuti pai nga rengo du nga ha. Rogo gi gene re, ko aagbenga berã aboro kuti tiko te, ono kuti Yekova. Gupai ani awirikaha: Oni sa gaoni pangbanga si du ni taataha na kini yugupai rogo Fugo Mbori yo. Ho ani ayugopai ni fu kura aboro, si aidanga ani asadi ka yugopa bakio wai fuyo ani nainipai te, ono si naida ani yugupa bakio wai Yekova nainipai na wai ko angerafuoyo. (Rom. 11:33) Ani rengbe kada ti gu sasa re ni maa ani mburu agu apai ani apehe dedede rii Ziazia Kekeapai. Ni kpiapai, kuba gupai nga ka pe gupai fu gaani abawiriki Ziazia Kekeapai ka ani nimangihe ka i ni ya ani nga yo, si naida ani undo yo i berẽkurii agu akpiapai nga ga Ziazia Kekeapai na ki berẽkurii ga Yekova aberãpai na abipai. Sidu, i nika manga gupai i nawirikihe bambiko i naida ka sa ngbarago ti Yekova angianga tirani ya. w22.01 11 ¶9-10

Mbori naida gupai nga ani mangipai ni bakerehe susi gu gbua nga ka zanga imisa aboro. Kristano duwa ka ni kpinyemu kura ni wa ni akpinyemu tini ka ni mangi gipai re ni nika sa ngbarago ti Mbori. Yesu ayugu gupai nga gu ndiko du rogo Pa Amotumo 19:18 re, na nyanyakipaha gbe. Farusi asana Yesu ti kura regbo nga: “Dagba arugute dunduko gini gu susi?” Yesu akaragapai nga “gu rugute nga bakumba ha susi” si nga mo kpinyemu Yekova na ngbaduroyo dunduko, na mbisimoro dunduko na ga berã dunduko. Fuo gure, Yesu adipai rogo Pa Amotumo 19:18, nga gu naya: “Kura ha wa kina ha nga gere, nga, Mo nikpí nyemu kuaro wa mo akpi nyemu tiro.” (Mt. 22:35-40) Badungu agene duho tipa ka yugo nyemuse fu kura aboro. Gene sa rengbe ani ka yugo nyemuse ngbaha nga ni manga ani pai kuti gu rugute du rogo Pa Amotumo 19:18. Si naya: “Ka oni niíri nga bape watadu kpi pai” ya. w21.12 10-11 ¶11-13

Yesu atãi beko na ki batasi gu mokedi nangia Petero. Si ni nyanyakipa pai ka tingida gupai nga Petero aima du na rengba ka ndu rii ime ho ko aamaa berãko ni kindi kuti Yesu. Ono ho Petero atona ka ngana wege ni, bakere gunde aziko na kapa, na ko ki tona ka rindo. (Mt. 14:24-31) Ani ima rengba ka wirikapai ti ga Petero kpiapai. Ho Petero aguari ni kurungba yo kini ndu rii ime, ko aainongo gupai nga pai nika gbeberã ko ko ki tona rindo te. Ko aaida ka nye rii ime da ho ka ko ada ni fuo Bairako. Ono kuba gupai nga kaa ngana Yesu, ko atona ka baka bangiriko tipa kina ba wege. Rengo ngaha nga, ka ani ndunga rii ime te, ono ani nagbia tirani agbia na aˈasada nga ga idapase. Ka ani zanga maaberã rani kuti Yekova na gako akidohe, ani nika tona kaa rindo rogo toro yo. Sidu, ka ani vura kaa gbia tirani na kina gini kere kere akpakarapai vurũ, si naida ani moiberãrani kuti Yekova na gu tandu du ko na ni ka undo rani. w21.12 17-18 ¶6-7

Kparakpee, wisigopai, na berãkuriipai nga papara gaani irisombori. Ho ani amanga kparakpee ni, ani nafura na gu Barani du ngbangbaturũ yo, nga guko naima kpinyemu rani gbe. Ho ani awisigo Ziazia Kekeapai ni, ani nagbia gu “inahe nga ga Mbori,” nga guko du ni Mburu tatamana dunduko. (Snz. 2:1-5) Ho ani aberã ni gbe kurii agu apai ani awirikaha tipa Yekova, ani naberãpa gako bawene asino, na kini tingidipa gu bawene apai ko aida ka mangaha furani na fu ngbatunga aboro dunduko. Gere nga gu bawene gene kisusi rengbe ani ka mangasunge na gaani regbo ngbaha. Ono ginipai rengbe ka undo rani ani mangi gipai re. Ka rengba du, mo sia gu rago du ni zezeredihe. Oni bingo gu kpiapai nangia ga Yesu. Mbata fu ko tona gako sunge auru kpotosende, Yesu adi arame 40 ku ngbakungba yo. (Rk. 4:1, 2) Rogo gu zezeredi ba re, Yesu adu na rengba ka kpara fu Yekova na kini berẽkurii gupai Bako akpinyemuhe tipa ko. Zanga kapa, mangaha wo aima mbakada Yesu tipa agu aˈasada naaye fuko kumbatayo. w22.01 27-28 ¶7-8

Bakumba watadu gu wirina naima nyaka rogo toroyo ima rengba ka gumbapa gupai si aida ani mangi ariapai rogoho. Ka si du nga gu boro kpinyemu rani nafu gu rugute furani du mburuhe rii Ziazia Kekeapai, si naida ani yugu gaani tambuahe ni manga ani pai kutini. Si ima rengba kadu ni bakpakarakpakaraha tipa ka degaturani kuti agu arugute i afuhe furani gbaiga na ki mangipai kutini. Zavura rago ima rengba a ka gberã tirani. Tipagine? Wa vura duhe nga ani ima ino gupai nga ani nga kpakpa aboro, si ima rengba kadu furani ni kpakarakpakaraha tipa ka dia rugute kugume ho boro apepa gu ingahe ni ani namangihe. (Batu. 7:9) Ani ima rengba ka rugusapai kubara rani yo. Ani ima rengba ka bisirapa gupai nisa gu boro nafu rugute furani re ni fuhe furani watadu rago ki gberẽ tirani na gu gene ni nifuhe ngbaha. Zavura ani ima rengba ka bisirapa gu boro nafu rugute re kini berẽ gupai nga: ‘Gini rengo du beni ka fu rugute fere? Ni a namanga aingahe amanga!’ Na ka ani aidanga na gu rugute re ya, ani ima rengba ka zanga mangapai kutini watadu ka sana kura boro kia tipa rugute bambiko ani naberã ha nga ni nika pe gupai furani ani aida ka giaha. w22.02 8-9 ¶2-4

Ya mo raka rogo ga Mbori vovo zegino rengbe ka kusa kura akpakarapai nga gu rengbe ka asada gaani kido kuti ga Yekova gene mangaapai? Ni kpiapai, oni bingo gupai namangi ngbutuko tingbafuo i kusi aYisaraere kusayo Ezipeta yo tiibe sunge akanga. Agu akurayo atona kaa kpakanahe bambiko i aazingo tipa gu wene ariahe i anaarihe yo, na i aasoga gu ga Mbori gamunihe asoga nangia Manu. (Geda 11:4-6; 21:5) Ya mo ani rengbe kadu na ngbatunga agu aberãpai re tifuo bakere gberãngbi digi? Ani ainongo bakio sunge wai si nika ida ani mangihe tipa ka giriso kpotosende na ka saha yeeye tipa si da ni paradizo te. Si nawira gupai nga, si nika ida ani mangi bakere sunge, na raka ima rengba ka zanga du taata ti tonatonaha. Ya mo ani akpakanahe nibipa guhe Yekova nikaa fuhe furani ti gu regbo re? Pai sa nga rengo nga: Ka ani du na bakere tambuahe tipa ga Yekova agamunihe awere, ani nika du a na bakere tambuahe tipa guhe ko nikaa fuhe furani ti gu regbo re. w22.02 7 ¶18-19

Rogo gu sangbanebi du rogo Zekaraya 8:23, agu afugo nga “boro Ebere” na “oni” nafura tipa kina bangisa badona—du nga yangara mbedimbedi aKristano. (Rom. 2:28, 29) Agu “akumba bawe du na afugoyo ni bakiakia dagba arikaaboro yo re” narukuba kura akandoro. I ‘nazada’ watadu ka zio tiyo kuti mbedimbedi aKristano, kini kodi tiyo na yo rogo ziazia irisombori yo. Wakina gure a, gu digisidigisi sangbanebi du rogo Yezekere 37:15-19, 24, 25, Yekova adigisi gi sangbanebi re nisa ko mbedimbedi aKristano na kura akandoro i mangisunge kina sa mbembedi. Gu sangbanebi re nafura tipa angua ue. Agu aboro du na gu maabangirise nga ga raka ngbangbaturũ yo wakina gu ngua du “tipa Yuda” (gu ngbatunga i anaasia abakindo nga ga Yisaraere rogoho), na agu aboro du na gu maabangirise nga ga raka auru kpotosende wakina “ga Efuraima” ngua. Si adu nga Yekova nika koda agu abadona re tipa gupai nga si da ni “ngua sa.” Gere nayugo gupai nga i namangasunge ni kodikodi yo tiibe gayo bangisa Bakindo nga, Kristo Yesu.—Yo. 10:16. w22.01 22 ¶9-10

Yesu afura tipa agu aboro nafuku agamahe fu rungorungo aboro, ono i ki sa gupai nga kura aboro bi gupai i aamangaha na ki sambuo yo tipaha. Wa si avura du nga gi mangaapai re adu ni wenehe, rago aangbanga ti Yekova na yo te. (Mt. 6:2-4) Ani rengbe kadu nga ndikidi wene aboro sa kina gu ka ani amanga rurupai zanga na gu nduapai nga ga gbangbati. Sidu, mo ima rengba ka sana tiro nga: ‘Ya mo mi ni gu boro ainongo kina ini ini gupai du ni ruruhe sa ya ono ni gu boro namangaha amanga a? Gini ndupai nasa re mi mangi agu apai du ni wenehe?’ Yekova namangasunge na gako toro tipa si naamangapai, na gako toro nga zaaza ome mangapai. (Bam. P. 1:2) Sidu, apapara zuzu toro dunduko ima rengba ka fõngbadu rani yo na ki sarani ani mangipai. Ni kpiapai, gu bawiriki nangia Yakoba akepai nga: “Idapase zanga mangaapai . . . ni kpikpi he.” (Yak. 2:26) Kina gu bangisapai re du tipa kura apapara zuzu ga Mbori toro dunduko. Ti agu aregbo dunduko ani ayugo agu asino re, ani nayugo gu gopai nga ga Mbori toro namangasunge rogo rani yo. w22.03 11-12 ¶14-16

Ani ima rengba kaa iriso Yekova dedede na kini mangi weneapai fu kura aboro. Ono tie, gu mokedi nangia Petero angarasi aKristano gbe i mangi kura nyanyakipa pai sa. Mbata fu Petero ngarasi rani ani du ziazia rogo gaani mangapai yo dunduko, ko aya furani: “Oni mbakadi gaoni aberã [tipa sunge].” (1 Pet. 1:13) Gu sunge re nakoda ginipai? Petero aya mbedimbedi awirina Kristo nika ‘yugo gu wene sino gbayaga nga ga gu ko nayambu’ yo. (1 Pet. 2:9) Nirengo, aKristano dunduko areme na gu momu nga ka manga gi nyanyakipa sunge re nga gu naundo aboro ni bakerehe gbe susi ai kura asunge. Si ni kparakpara momu fu ga Mbori ziazia aboro i naatungusapai dedede na kini yugupai na ngarã. (Mk. 13:10) Ho ani aˈasada ni kakaka ka mangapai kuti gipai re, ani nayugo gupai nga ani ima kpinyemu Mbori gbiati gaani amurakporo. Na ani nayugo gupai nga ani naida kadu “ziazia” rogo gaani mangapai dunduko. w21.12 13 ¶18

Gu mokedi ngia Pauro anidu ti aregbo dunduko na wene bipai tipa awirinako. Ko aima ino gu kparakparapai naadu dagba gbegberẽ mangaapai na gbegberẽ aboro. Ko aima kpinyemu awirinako na ko anaamaaberãko tipa gayo wene asino. Ka si du nga si anidu ni kpakarakpakaraha fu yo tipa ka manga gupai du ni ruruhe, ko anaasia kaa berãkurii gupai nga i naida aida ka manga rurupai ono i naida na undo. Oni bingo wai Pauro aundo awirina ue rogo gu dungurati naadu Firipoi yo. (Frp. 4:1-3) Si nangera wa aEuodia na Sunduke adu na zangagiatise dagbayo na i aadunga berewe ni abakure te. Pauro aasapanga ngbanga yo te; ko amoiberãko kuti gayo wene asino. Gi ruru awirina re aima iriso Yekova tipa gbanga regbo. Pauro aima ino gupai nga Yekova ima kpinyemu yo. Gu wene bipai Pauro adu na ni tipa agi awirina re asako ko ngarasi yo tipa i mbakadi gayo azanga giatise. Mbiko gupai nga Pauro amaaberã ko kuti gu wene asino nga ga kura aboro, ko adu na rengba ka banda gako ngbarago na ki banda nyanyaki pabakure na agu aboro naadu rogo dungurati. w22.03 30 ¶16-18

Gu zereda Yekova afuhe furani nasa gupai nga ani du zezeredi na ki undo rani ani naaberã wenengai. Gere nga gupai gu wirina du rimori nga Luz abihe. Ri aya: “Dedede, mi naabi tire nga mi nisare. Mi naaberã gupai ti kura aregbo nga Yekova akpinga nyemu re te. Ono ho gipai re ninaamanga ni, mi naape pa wai niipo fu Yekova du mi. Kparakpee ninaaundo re mi du wenengai.” A wa gari kpiapai ayugoho, kparakpee ima rengba ka undo rani ani gbia zereda. (Frp. 4:6, 7) Ani ima ino gupai nga aYekova na Yesu nika songoda rani asongoda ho ani nazanga gaani boro ni rogo kpio yo. Ga Yesu aume nafõngbaduraniyo ani tungusipai na kini yugupai ni nunga mbiko Yekova Mbori gbiati Yesu Kristo ima yugo gi bawene sino re. Na ani nagbia wasa ti ino ani gupai nga aYekova na Wiriko ima rugatiyo na pa gaani arungbura, na i naida ka undo rani aundo ani hipai. Ani nangera kumbatayo tipa gu uru Yekova nika ‘wéga aume ti bangirani ku sa yo dunduko’!—Yugo. 21:4. w22.01 15 ¶7; 19 ¶19-20

Yesu afura tipa angbadimo ue du ni bakiakia, nga gu nandu koyo du agene ue ni du ni bakiakia, gu gene du ni “basisi he” na gu gene du ni “fitikiri he.” (Mt. 7:14) Biata gene ho ti ni te. Ani du wa ka ani sia gu gene ani aida ka ndu ngbaha nitirani. Gere nga gu nyanyakipa diaberã kisusi si aida ani mangihe, bambiko gene sa dagba agu agene re nandu koyo du nyenye unga ni. Badungu aboro nandu ngba “basisi” gene, bambiko si taata ka ndu ngbaha. Si nafu kina gberãrago nga, badungu aboro nasia ka nye ngba gu gene re na ka pekafuo gu ndurumo aboro nandu ngbaha. I aruganga tiyo na gupai nga Satana Bakitingbanga naˈasada ka sa aboro i nandu ngba gi gene re te, na i aruganga tiyo a na gupai nga gi gako gene re nandu sa kpio te. (1 Kor. 6:9, 10; 1 Yo. 5:19) Ono tipa gu gene du kia ti “basisi” gene, nga gu gene du ni “fitikiri he,” Yesu aya kina bete aboro nandu ngbaha. Tipagine? Oni ini gupai nga, rogo gu veresi ngbefuo gure, Yesu afu zahe fu apefuoko tipa ziree anebi.—Mt. 7:15. w21.12 22-23 ¶3-5