Banduru

Yesu aringbisi gu pagume du dagba ko na apefuo ko kuti gu mbembedi nyemuse du dagba babanda akandoro na gani akandoro. (Yo. 10:14) Gu ringbisapai re rẽarẽ. Akandoro ima ino babandara, na ami nadega tura adega kuti fugoni. Kura kumba kinaho nabi gipai re ni bangiriko. Ko aya: “Ani aaida ka dia sura kura akandoro na ki asadi ka sa ra ami ye mbembedi na ani. Ono ami aapekanga fuo rani te, bambiko ami aainongo fugo rani te. Fuo gure, wiri tooni babanda akandoro aye ki yambu ra, na ami ki tona ka pekafuoko nibasa.” Gu kpiapai nga ga gu kumba re natingida rani na pa ga Yesu afugo nibipa gako akandoro—du nga gako abawiriki. Ko aya: “Ami agía fugore agia.” Ono Yesu ngbangbaturũ yo. Waigu rengbe ani ka ya ani nadega turani fuko? Gu bangua gene ani ayugo gupai ngbaha nga ani nadega turani kuti fugo Bairarani nga ni manga ani pai kuti gako ayugopai rogo gaani raka yo.—Mt. 7:24, 25. w21.12 16 ¶1-2

Gu mokedi nangia Pauro anaarungosi aKristano nyanyaki gbe. Ono kusa, ko aima ye ka rugatiko na gupai nga, gupai ko amangihe angia gbegberẽpai na ko kidu na nyemu ka aria gako bipai na asino. (1 Tim. 1:12-16) Mbiko ga Yekova undo, Pauro adu ni gu bakumba naadu na nyemuse, nunga, gbiati umbasitise. Ko aanyenga kindi kaa berã kina kuriihe te. Kuba gure, ko adu na gu kido nga Yekova nika mbupai ambu fuko. (Rom. 7:21-25) Ko aabingo ho nga si naida ko du ni rengberengbe boro te. Kuba gure, ko amangi nyanyaki asadatise tipa ka manga aariapai ti gako asino nga ga aKristano na ko akido ni umbasitise kuti ga Yekova undo tipa ka digiso gako sunge. (1 Kor. 9:27; Frp. 4:13) I amaanga abaakumba mbiko gupai nga i nga rengberengbe aboro te. Ono tie, Yekova naida gupai beyo nga i idipa gayo aingahe na kini mangi aariapai ti gayo asino nga ga aKristano. (Ef. 4:23, 24) Si naida bakumba mangisunge na Baibiri tipa si undo ni ni bi wari si aida ni mangi ariapai ni na ni ki mangi agu aariapai si aidaha. Fuo gure, Yekova nika undo ni ni du na ngbarago na kidu niwene bakumba.—Yak. 1:25. w22.03 29-30 ¶13-15

Ginipai si aida ani mangihe ka ani bi gupai nga ani saringbanga kuarani idipase? Si naida ani tingidi gupai nga si naida ani kpinyemu awirinarani. (Yak. 2:8) Berewe a, si naida ani mangi kparakpee kakaka fu Yekova, ki zungodi ko ko undo rani ani mbu sapangbanga kura aboro. Ani rengbe ka mangapai ringbisihe kuti gaani akparakpee ni dia ani regbo na gu boro ani naasarangbanga ni. Mangaha wo rengbe ka sarani ani ini ni. Ani rengbe ka sana ni ka kura na ni gene tungusapai yo watadu ni ye fuo rani tipa riahe. Wa ani nikaa ye ka ino wirinarani wenengai, ani rengbe ka asada ka pekafuo ga aYekova na Yesu kpiapai ni ngera ani tipa gu weneapai du rogoniyo. Rogo gi gene re, ani nayugo gupai nga ani nadega turani kuti gu rugapai nga ga wene babanda akandoro nga gu du tipa mbu sapangbanga aboro. A kina wai ndikidi akandoro ninaadega tura kuti fugo babandara, apefuo Yesu nadegatuyo kuti fugoko. Singia ani nga papara “umba rika aboro” watadu “kura akandoro,” ani naandunga andu kindi kumbatayo kaa dega turani kuti fugo wene babanda akandoro.—Rk. 12:32; Yo. 10:11, 14,16. w21.12 19 ¶11; 21 ¶17-18

Ho Rabama ada ni ni Bakindo aYisaraere, aboro aye ka sana ko tipa gupai i aaidaha. I asanako nga ko akpurasi agu apai bako nangia Soromo amoihe kuriyo. Rabama amangi wenepai, ko asana agu abaakumba nangia ga aYisaraere yo tipa ka ino wai si aida ko karagapai fu agu aboro re. Agu abaakumba re arugu bakindo nga ka ko mangi gupai aboro asanako tipaha, i nikaa songoda ko ti aregbo dunduko. (1 Aba. 12:3-7) Si nawira gupai nga, gu rugute i afuhe fu Rabama re aadanga riko yo te, sidu, ko asana agu akumba ko asono sa na yo. I aruguko nga ko moi kura apai berewe kurii aboro. (1 Aba. 12:9-11) Si aaida Rabama sana Yekova tipa gini rugute si aida ko pekefuoho. Kuba gure, ko adegetuko kina kuti gupai gu paranga akumba re apehe. Sangbana agi apai re aima du ni gbegberẽ he gbe kurii Rabama na kurii aYisaraere. Tipa rani, agu arugute ani agbiaha ti aregbo dunduko arengbanga kadu ni gupai ani aida ka giaha te. Wa vura duhe wo, ka singia mburuhe naru rii Fugo Mbori, si naida aida ani dihe kugume. w22.02 9 ¶6

Gu boro rugutini na pa gani rengbanapai naberãkurii gupai paranga aboro naima inoho, kuba gupai nga kaa berã tipa gupai si aida i wirikihe kindi. Ni abingo paranga aboro wa agu aboro ni amanga abaangirã na yo te ono wa abadiasunge. Sosono awirina nabi paranga aboro nga i nga agamahe be Yekova na i na tambuahe tipa gipai re. Ho gu ome nga ga sosono aboro azora ni, i na tambuahe nga i na agu aparanga aboro nga aguyo du na ome tiyo na du na rengba gbiati nyemu ka manga gu sunge re na ka undo dungurati. Rogo Ziazia Kekeapai yo, Naomi nga gu bawene kpiapai nga ga gu sosono boro naidi na undo be paranga boro. Ti tonatonaha, Naomi asana dekurugbo wiiri nangia Ruta ri karagatiri fuo gari aboro. Ono tie, Ruta aima ká ka mbu Naomi na i andu wa sa na ri ku Betereme yo. Naomi aima du na bakere ngbarago nga Ruta andu na ri na ri aima dia ga Ruta undo kugume. (Ruta 1:7, 8, 18) Ni rengo, gipai re aima du ni bakerepa maku fu agu adee re dunduko ue! (Ruta 4:13-16) Umbasitise nika sa sosono awirina i pekefuo ga Naomi kpiapai. w21.09 10-11 ¶9-11

Gu Barani du ngbangbaturũ yo ima rugatiko na gupai ani narengbe ka mangaha. Isoke mo rengbe ka manga bakereapai susi fu gu dungu aboro mo naini yo na kini kpinyemu yo. Watadu si rengbe kadu nga mo na rengba ka manga bakereapai wa gu kura aboro amangaha te, isoke mbiko gbinza, akaza, watadu agu atindiro nga ga aborokporo du kuriro. Ka rago gberẽnga tiro ya. (Gara. 6:4) Bangiri Yekova agonga ti gamo sunge te. A wa mo nikaa manga gupai du ni bawenehe rengbe omero na ni, na kini mangihe na ruru ndupai, rago nika ngbaangba tiko. Yekova ima ino zavura gupai mo aida ka mangaha. Ko naida mo du na ngbarago tipa agu apai du mo na rengba ka mangaha fuko. Ani ima du na zereda nga ga berãse yo mbiko ani ima ino gupai nga Yekova naundo airisiko aundo ho du yo ni rogo akpakarapai. (Yes. 41:9, 10) Ani nirengo na wene nduapai berani kadu na ngbarago wa ani airiso gu Barani nga boro nyemuse, nga guko niima rẽ, “na dia taarimo na irisa” be gako kusikusiahe dunduko!—Yugo. 4:11. w22.03 24 ¶16; 25 ¶18

Si naida ani wiriki Yesu, ono si aidanga rago gberẽ tirani ka si du nga ani awirikanga Yesu ngba rengberengbe gene te. (Yak. 3:2) Gude sukuru ainongo pai susi gani bayugupai te. Ono wa gude sukuru nikaa wirikapai ti gani aingahe na kini mangi ome ka pekafuo gu kpiapai nga ga gani bayugupai sirisiri wa rengbe omeni na ni, ni nikaa inopai kina kumbatayo. Wakina gure a, ka si du nga ani namangapai kuti gupai ani awirikaha ho ani amanga wisigopai nga ga Baibiri ni nisase, kini mangi ai gupai rengbe ani ka mangaha tipa ka mbakada agu aingahe kadu tirani, ani nika pekafuo gu kpiapai wenengai Yesu amoihe furani. (Tam. 119:59) Badungu aboro rogo zegino areme nga aboro gbangbati. Ono ga Yekova aboro wa yo te. Gu toro Yesu adu na ni nga ga du na nyemu ka undo aboro ima zio ngbaduraniyo, na ani diberã tipa ka pekafuo gako kpiapai. (1 Pet. 2:21) Wa ani nikaa manga ai gupai rengbe omerani na ni ka pekafuo Yesu, ani nika du na ngbarago bambiko ani nafu ngbarago fu Yekova. w22.02 24 ¶16; 25 ¶18

Gene sa dagba agu akuraha yo Yekova afu rugapai areme ngbaha fu gako aboro nga vurube Fugoko nga Baibiri. Ka ani di regbo ka berãkurii agu apai Yekova ayugoho furani, ani nika du na rengba ka pekafuo gako rugapai na ki mangi gaani sunge tungusapai wenengai. (1 Tim. 4:15, 16) Gu kura gene Yekova afu rugapai furani ngbaha nga vurube ‘ruru kangara moyambu.’ (Mt. 24:45) Ti kura aregbo, gi moyambu re ima rengba ka fu rugapai furani nga gu ani aruganga tirani na ni wenengai ya. Ni kpiapai, ani ima rengba ka gbia arugapai nga gu i nakusihe tipa si mbakadi rani tipa ani bati be gu gberãngo naye be ome zegino, nga gu ani aberãha nga si amanganga rogo gaani rago te. Ginipai si aida ani mangihe ka ani aabihe nga agu arugapai i nafuhe furani si nga patatamana te? Oni berẽnga pa agu apangbanga nga ga Ziazia Kekeapai nga gu ani nagedihe. Ti kura aregbo, ga Mbori aboro agbia arugapai nga gu naangera wa gupai adunga ni wenehe ya, ono si ki ima batasa unga yo.—Abasa. 7:7; 8:10. w22.03 18-19 ¶15-16

Yesu agumba agu afugo du rogo gu veresi nga ga areme na kido. Yesu aima ino gupai nga gako raka kumbatayo adu ku be Yekova, na ko aima du na kido nga Bako nika tingidapa ko atingida. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti afugo Yesu? Mo du na nyemu ka mbu raka ro ku be Yekova. Tipa ka mangaha wo, si naida “mo kída kuti Yekova na kpotoro yo dunduko.” (Snz. 3:5) Oni bingo gu kpiapai nga ga kura Dezire Yekova sa du rimoko nga Joshua garãko adu nga 15 nawoki ki kpi be kere kaza. Ko aká ka ida na gu gene husa akaza nakuo ga Mbori aNdiko. Ngbutuko mbata fu ko kpi, ko agumba gupai fu nako nga: “Nina, raka re kina ku be Yekova. . . . nina, mi nagumba gupai foro na bakere kido nga: Mi ima inoho ni rengo nga, Yekova nika zingisa re azingisa be kpio. Ko ima ino gimi aberã na gimi abipai, na mi ima kpinyemuko nzunzu.” Ani dunduko rengbe ka sana tirani nga, ‘Ka si du nga gimi idapase ni asadiasadi he be gupai rengbe ka ye na kpio kuti re, ya mo mi anye niruru re fu Yekova na kidu na gu kido kutiko nga ko nika tingidapa re atingida?’ w21.04 12-13 ¶15-16

Ga Yekova aboro nagbia nyakasaro vurube sunge tungusapai. Ho ani atungusapai ni fu kura aboro, si nasarani ani du wenengai, singia aboro nadegatuyo kutini watadu i adeganga tuyo te. Kura aboro rengbe ka bihe nga i na rengba ka tungusapai ni bakerehe te mbiko agu apai du tipa yo. Ka si du nga wo mo abihe, mo tingidi gupai nga Yekova na ngbarago na mo ka mo amanga gupai amanga rengbe na omero. Yekova ima ino gupai nga agu akura rani kinaho naida ka mangasunge tungusapai, ono tie, ani na rengba ka guari ba rani kporo te. Sidu, ko ima rengba ka undo rani ani tungusipai fu agu aboro naye kaa ngerafuo rani, watadu fu amunganga na agu aboro nangerafuo aborokaza. Ka ani aringbisa gupai ani narengbe ka mangaha awere na gu ani adu na rengba ka mangaha kusayo, si ima rengba ka sarani ani du rogo bakere gberãrago. Ono ka ani rugutirani na pa wai Yekova aundo rani awere, si nika fu gu ome furani ani aidaha tipa ka hi ai asada na ngbarago. Ani ainongo gini tunga nga ga rengo dagba agu atunga rengo yo ani arũhe rengbe ka maa tarãha na ki tona sona te.—Batu. 11:6 w21.05 24-25 ¶14-17

Ngbaduse asa Bakindo Davide bangiriko go ti agu ahe Yekova afuhe fuko kodihe na kumuko, worimo, na diabese be dungu avurako. Davide adu na tambuahe ki rugutiko na gupai nga ga Mbori agamahe ‘aima susa gu ka i gedihe!’ (Tam. 40:5) Ono ti kura regbo sa, bangiri Davide ago ti agu ahe Yekova afuhe fuko. Wa si avura du nga Davide adu na dungu adiako ti ni, ko atona ka ida kadu na gu dee nangia dia kura boro kia, si ki vura du nga Yekova aya gupai re angia gbegberẽpai. Gu dee re angia Bataseba na kumbari angia Uria boro Eto. Davide amangipai ni gbangbati ki kodiba na Bataseba na ri kidu na gude. Gupai Davide amangihe re aima gberã nikerehe. Ono tie ko amangi gu kurapai berewe nga gu nagberẽ kisusi gure, ko amangi mbakadapai tipa i imi Uria! (2 Sam. 11:2-15) Ginipai Davide aaberã ha? Ya mo ko abihe nga Yekova arengbanga ka biko na gipai re te? Wa vura duhe nga Davide airisi Yekova tipa gbanga regbo, ko aye kada ni boro ngbaduse na gipai re aima ye na badungu arungo kutiko. Ono tie, si ni pa ngbarago ka ino gupai nga fuo bete regbo kusa, Davide aidi gako aingahe na ki saberã ko. Ko adu na bakere tambuahe nga Yekova ambupai fuko!—2 Sam. 12:7-13. w21.06 17 ¶10

Ani rengbe ka berãha nga rengba berani ka wisigo Ziazia Kekeapai na boro te. Isoke, ani nabihe nga si naida ani du na bakere inohe watadu si naida ani du ni bawene abayugupai mbata fu ani tona ka wisigo Ziazia Kekeapai na boro. Ka singia wo du mo abihe, mo bingo apai sita nga gu nika undo ro mo bihe nga mo ima rengba ka wisigo Ziazia Kekeapai na boro. Bambatapai nga, Yekova nabi ro nga mo ima rẽ kaa yugopai fu kura aboro. Uepai nga, Yesu nga guko ‘i na asia pa ahe fuko dunduko ku ngbangbaturũ yo na ku sende no’ du fu zinahe foro mo yugupai. (Mt. 28:18) Na biatapai nga, mo ima rengba ka kido kuti kura aboro tipa i undo ro. Yesu adu nakido kuti gupai Bako ayuguhe fuko ko gumbaha, na kina gi bangisapai re rengbe mo ka mangaha. (Yo. 8:28; 12:49) Kurigure, mo ima rengba ka sana gu wirina nangerakurii gu badona nga ga tungusapai nga gu du mo rogoho, gu bazakigene du na bakere inohe, watadu gu batungusipai du na bakere inohe tipa ni undo ro mo tona wisigopai na boro. Gene sa dagba agu akuraha yo rengbe mo kadu ngbaha ni bawene bayugupai nga, ni koda mo tiro na agi abatungusipai re ho i awisigo Ziazia Kekeapai ni na boro. w21.07 6 ¶12

Wa digido gi sino raka re ambeda, si naida ani du na kido kuti ga Yekova gene mangaapai kisusi gu niidu mbata. Tipagine? Ti regbo bakere gberãngbi, ani ima rengba ka gbia arugapai nga gu rengbe kaa ngera wa gupai du ni mbumbuhe ka giarogoyo watadu ni kpakarakpakaraha ka mangapai kutini. Anga Yekova nika fura afura furani nitiko te. Si nawira gupai nga, ko nika fu arugapai vurube agu aboro narukuba ko ko namoi yo. Anga gure nika ngia regbo tipa kadu na kapa kuti agu arugapai re te watadu ka baka bangirani nga, ‘Ya mo agi arugapai re naye nzunzu be Yekova, watadu ga agu awirina nangbe mbatayo berãpai du?’ a te. Ya mo mo adu na kido kuti Yekova na gako riigbu ti regbo gu nyanyakipa regbo re? Gupai mo aberãha tipa agu arugapai agu aboro Mbori namoi yo afuhe awere nika undo ro mo ini karagapai kuti gu sanahe re. Ka mo du na kido kuti agu arugapai ani agbiaha areme, na kidu regerege ka mangapai kutini, si nawira gupai gbe nga mo nika manga kina gu bangisapai re ti regbo bakere gberãngbi. w22.02 6 ¶15

Yekova aundo Gidiona na gako akumba 300 tipa i dibe vura, i aima rengba kadu na bakere rukö mbiko gipai re. Aboro Efuraima agbia Gidiona, ono angianga ka tambua ko ya ono ka paa na ko bambiko i asananga yo i ndu tipa vura te. (Abasa. 8:1) Gidiona atingidi yo na pa gu bakere apai Yekova aundo yo i mangihe. Ho agi akumba nga aboro Efuraima agi gipai re ni, “gayo zinga kuti ko ki zeredi.” (Abasa. 8: 3) Gidiona aima asada kadu na umbasitise tipa ka banda zereda dagba ga Mbori aboro. Gupai ani awirikaha ti gu kpiapai nga ga aboro Efuraima nga, si aidanga ani naamaaberã rani gbe kuti ye na taarimo kina futirani te, ono ani naaberã gbe tipa ye na taarimo fu Yekova. Abariikporo na abaakumba ima rengba ka wirikapai be Gidiona. Ka si ngia rago gberẽ ti boro na gupai ani namangihe, si naida ani asadi ka ino ndu gupai rago na gberẽ ti ni tigu boro re. Ani ima rengba ka tambua gu boro re a tipa gu weneapai ni namangi he. Si naida ani du na umbasitise tipa ka manga gipai re. Gupai nyakipaha gbe nga, kadu na wene pagume dagbarani na awirinarani angianga ka asada ka yugo gupai nga gaani pai ru ya. w21.07 16-17 ¶10-12

Yekova ayugu irisa furani ni kusako rani ni kpiako. Bambiko i akusi rani ni kpia Mbori, ani ima rengba ka wirika wai ka yugo gako bawene asino. Ni kpiapai, ani ima rengba ka yugo nyemuse, nunga, weneringise, gbiati kakuti manga rurupai. (Tam. 86:15; 145:17) Ho ani asonosa agi asino re ni, ani nafu taarimo fu Yekova na ani kini yuguhe nga ani na bakere tambuahe fuko. (1 Pet. 1:14-16) Ho ani amangapai ni ngba gu gene nga gu nasa ngbarago ti gu Barani du ngbangbaturũ yo, ani nadu na ngbarago. Berewe a, mbiko gupai nga ani na agu asino tirani du Yekova na ni, ani ima rengba ka da ni gu ngbatunga aboro ko aida yo rogo gako riikporo. Yekova ambakadi bawene kporo furani. Bakuru kusayo mbata fu Yekova kusi bambata kumba, ko aima mbakada kpotosende tipa wiri aboro. (Eyo. 38:4-6; Yere. 10:12) Wa duhe nga Yekova naberãpa rani aberã na kingia bagamu ahe, ko akusi badungu wene ahe furani tipa ani gbia ngbarago ti ni. (Tam. 104:14, 15, 24) Ti kura aregbo, ko anadia regbo adia kaa berãkuriipa agu ahe ko akusihe na ko “ki bi he ya si ni wene he.”—Bam. P. 1:10, 12, 31. w21.08 3 ¶5-6

Ani dunduko du na gu sunge berani nga ga tungusapai na ga sa aboro ni abawiriki. (Mt. 28:19, 20; Rom. 10:14) Ya mo mo nakpinyemu kadu na bakere birĩ mangasunge rogo gi nyanyakipa sunge re? Mo moi agu asasa rengbe mo kada ti ni nga gu rengbe ka undo ro mo mangipai kuti agu apai mo awirikaha rogo gu burosua nga Mo fu Tiro Tipa Gedapai na Yugopai. Wa mo nikaa maa asasa tipa tiro, ka bangiro gonga ti gupai nga, nyanyakipa sasa sa dagba agu asasa rengbe mo ka maaha nga—ka sonosa agu asino nga ga aKristano ya. (Koro. 3:12; 2 Pet. 1:5-8) Zanga kapa, ani dunduko naida ka manga bakereapai fu Yekova susi gu rengbe ani ka mangaha awere. Rogo ga Mbori vovo zegino, ani nika duadu na rengba tipa ka mangasunge fuko ni bakerehe gbe. Wa du rago tie re, ka ani mangi ai gupai na omerani dunduko rengbe ani ka mangaha awere, ani ima rengba ka kiiso gaani ngbarago na ki zogosi bete gaani gberãrago. Gu nyakipaha gbe nga, ani nika ye na taarimo gbiati irisa fu Yekova nga gaani “betedi Mbori.” (1 Tim. 1:11) Sidu tie, ani gbianga ngbarago agbia ti agu amomu du berani! w21.08 25 ¶18-20

Ka singia i asonosi ro ni boro sa dagba aDezire Yekova yo, si nawira gupai nga mo aima wirikapai tipa Yekova mbu ro kindi ni tooni gude. I aima yugo gupai foro nga, ko nga Bakusiahe, ko na bawene asino tiko, na ko naida ka sa kpotosende ni paradizo. (Bam. P. 1:1; Amo. 17:24-27) Ono tie, badungu aboro aidanga kuti gupai nga Mbori kina ti ni watadu ko nakusi ahe dunduko te. Kuba gure, i idi kuti gupai nga, raka aenge nisaha, na si atona ka sona yeeye kuti kpakarakpakara rakirakiahe. Kura agu aboro idi kuti gipai re nga agu aboro naima wirikapai wenengai. I ima rengba ka ya, birĩ-inohe ima yugo gupai nga Ziazia Kekeapai ni irairaha na agu aboro du na idapase kuti Bakusiahe nga agu aboro awirikanga pai ya, adunga na bakere inohe ya, watadu agu aboro i ananga yo niipo. Ka si vura du vurũ nga ani aima du ni boro sa dagba aDezire Yekova yo tipa gbanga regbo, ani dunduko si aida ani naandu kindi kumbatayo kaa nyakasa gaani idapase. Ka ani mangihe wo, aboro nangingo rani ho i nikaa pe gupai ni nga, agu apai Ziazia Kekeapai apehe ni irairaha te.—Koro. 2:8. w21.08 14 ¶1-3

Ebere, Noa, Abarayama, gbiati Eyobo ayugu gayo irisa na nyemuse tipa Yekova vurube gayo giasangba, gayo idapase, gbiati gayo amotumo. I aima yugo gupai ziazia nga i aima asada na ome yo dunduko ka iriso Yekova, na Yekova aima ida na gayo iriso. Kusa, Yekova afu aNdiko fu aYisaraere vurube Moize. Agi andiko re aakoda dungu arugute tipa wai ko aaida i naairisoko. Tingbafuo kpio Yesu na zingako be kpio, Yekova aaidanga aboro naairiso ko berewe ringbisihe kuti agu aNdiko ko afuhe fu aYisaraere te. (Rom. 10:4) Si aaida aKristano naapekafuo vovo rugute nga, “ga Kristo rugute.” (Gara. 6:2) Si aaida i naagia sangba gi “rugute” re angianga kaa kakuti gu dungu andiko nadu fu aYisaraere ya, ono ni wirika yo ga Yesu kpiapai na kini pekefuo gako ayugopai. Areme a, aKristano naˈasada na ome yo dunduko tipa ka pekafuo Kristo tipa ka sa ngbarago ti Yekova na ki “bi ongoda tipa” mbisimoyo.—Mt. 11:29. w22.03 20-21 ¶4-5

Yekova nadegatuko adega fu awiriko. Ko aima degatuko kuti gu badungu akparakpee Wiriko amangihe ho ko adu ni auru kpotosende. Ko aima degatuko fu Yesu ho ko aamanga kparakpee ni tipa nyanyakipa adiaberã, wa tigu regbo ko aaida ka sia amokedi 12. (Rk. 6:12, 13) Yekova aima degatuko a kuti ga Yesu kparakpee ho ko adu ni na bakere bakabangirise. Na mbata fu Yuda bagi Yesu, Yesu aima manga kparakpee fu Bako tipa agu apai naandu ka manga ko ngbutuko. Anga gupai Yekova amangihe sa nga ka degatuko kuti ga Yesu kparakpee te, ono ko aima keda maraika a ko ngarasi Wiriko ko akpinyemu ko gbe. (Rk. 22:41-44) Areme, Yekova nadegatuko adega kuti gaani akparakpee na ko nakaragapai kuti ni ti wene regbo na ngba gu gene ngba kisusi. (Tam. 116:1, 2) Wirina India yo abi wai Yekova akaragapai kuti gari akparakpee. Ri aambu be gu kaza nga ga bakere bakabangirise, na ri amangi kparakpee fu Yekova tipa gipai re. Ri akepai ki ya: “Gu mbakadapai nga ga JW Terevizioni naakuru rogo Merekoko 2019 ^® nga gu naadu tipa wai ka mangapai kuti bakere bakabangirise angia kina boro gupai nzunzu mi aaidaha. Si angia karagapai kuti gimi akparakpee.” w21.09 21-22 ¶6-7

Ya mo mo rengbe ka berãpa wai si adu ni kpakarakpakaraha fu agu aKristano naadu rogo bambata sa kama agarã re i mbu agu ahe naadu beyo sayo na ki tona vovo raka rogo vovo ba? Si aaida i du na idapase nga Yekova nika undo yo aundo i gbia agu ahe i aaidaha. Ono pai kinaho narengbe ka undo yo. Agarã bisue mbata fu aRomo ke Yerusarema, gu mokedi nangia Pauro aima fu wene rugute fu aEbere ko aya: “Ka oni dú nga ni akanga fu nyemu marã ya; agu ahe du be roni si ki rengbe bangironi, bambiko ko aya tigako, ‘Mi ahe nga unda ro wa sa te, mi ambú nga ro a wa sa te.’ Si du ani aerã ti ni wenengaĩ ki ya, ‘Gbia nga gimi mounda; mi agúnde nga wa sa te; gini pai boro ka manga re na ni?’” (Eb. 13:5, 6) Agu aboro namangipai kuti ga Pauro rugute, si adu taata fuyo i rengbe kina be gu bete ahe naadu beyo rogo gayo vovo kporo. I aima du na gu kido nga Yekova nika ngera angerafuo yo na agu ahe i adu na zingoho. w22.01 4 ¶7, 9

Ho ani aberã pa gu boro ni du na inapai, ani rengbe ka berã pa gu boro du na weneringise, du na nyemuse, du na nunga, na kidu ni boro gamahe. Ani ima rengba ka berã a tipa gu kpiapai Yesu afura tipaha nga ga gu boro Somorona naadu na wene sino tini. Gu kumba nangia boro kura rago kia re ‘aini pai fu’ Yudo nga guko airadĩ ata ko na ki rogodi gako ahe. ‘Nunga’ gu Yudo naadu na aoro tiko re amangi gu boro Somorona re na ko ki ngerefuo ko ni nyemuse. (Rk. 10:29-37) Gi kpiapai re nayugo pai furani tipa inapai, du nga gu bawene sino nga ga gaani Mbori. Mbori na inapai bambiko ko ima kpinyemu rani, na ko nayugo inapai furani rogo dungu agene yo na aˈuru dunduko. Gu kura gene kinaho rengbe boro ka yugo inapai ngbaha. Gu boro du na inapai ima rengba ka diaberã ka zanga fu mbusa fu gu boro si aida i fu mbusa funi. Yekova ninaayugo inapai ayugo furani rogo gu gene re. Bake papara Atambuahe aya: “Ko amanga nga rani kuti gaani ingaapai te.” (Tam. 103:10) Ono tie, ti kura aregbo, Yekova ima rengba ka fu nyanyaki rugute fu gu boro mangi ingapai. w21.10 8 ¶1-2

Yekova nayugo gako bangabanga nyemuse sa fu kina agu aboro du na mbembedi pagume na ko—nga gako amoyambu. Ani rengbe ka bi gipai re ti gupai Bakindo Davide gbiati gu nebi nangia Daniere agumbaha. Ni kpiapai, Davide aya: ‘Mo dógodi na ga weneringise [watadu bangabanga nyemuse] gbe fu agu yo ini ro.’ ‘Ga Yekova weneringise [watadu bangabanga nyemuse] du fu agu yo nagunde ti ko mbata rago nikaenga nye anye kindi.’ Na Daniere aya: ‘Ako Gbia, nga gu bakere Mbori, nga gu ko naka kuti pa zungahe na inapai fu agu yo nakpi nyemu ko nika kuti sangbako.’ (Tam. 36:10; 103:17; Dan. 9:4) Ringbisihe kuti agi apai ga Mbori toro adu kugiipa kehe re, Yekova nayugo bangabanga nyemuse fu gako amoyambu bambiko i ini ko, i nagunde tiko, i nakpinyemu ko na i naka kuti gako arugute. Yekova nayugo gako bangabanga nyemuse sa fu kina agu aboro nairisoko ngba ruru gene. Mbata fu ani tona iriso Yekova, ani aima gbia gu nyemuse nga gu Mbori ayugoho fu ngbatunga aboro dunduko. (Tam. 104:14) Ono tie, wangia ani airisiko, ani nagbia undo agbia a ti gako bangabanga nyemuse. w21.11 4 ¶8-9

Ka si vura du nga kina ginipai boro aˈasada ka sarani ani mangihe vurũ, ani ima diaberã ka gia sangba Yesu ki susi apai dũ. Areme, badungu aboro nakpinyemu ka degatuyo fu agu abatungusi pambori aboro naima inoyo. I ima kpinyemu agi abatungusipai re gbe si ki da ti gupai nga i nambeda ambeda ka iriso yo. Badungu aboro nandu kurogo gayo akanisa kini ngbeke gayo abuku, na kini fu bakere marã fuyo watadu fu agu ariigbu i asongodaha. Aboro naida kuti agu apai dunduko agu abatungusi pambori re apehe. I na ngbarago ka bi agi abatungusipai re si kidu wakina wai ka i nidu na ngbarago ka bi Yesu! Ono agu aboro nairiso Mbori ngba ruru gene apekanga fuo aboro te. Wa vura duhe nga ani nayugo irisa ayugo fu agu aboro nangbembatayo rogo apai, ani ima dia gu ga Yesu yugupai kugume du ziazia nga: “Oni ki du ni awirina dunduko.” (Mt. 23:8-10) Ani airisongo aboro, singia i nga abangbembatayo rogo pambori watadu aboro-birĩ zogarago te. Na ani asongodanga gayo apai te. Kuba gure, ani nye ki zanga rimiso tirani ku rogo birĩ-zogarago yo na ki kpara tirani ti zegino. Sidu, rogo agi agene re dunduko, ani kia ti kura apambori nga gu naya si nga ga aKristano.—Yo. 18:36. w21.10 20 ¶6-7

Ai Kristano si aida ni bi gupai nga ai he ho watadu ai boro ho du na nyanyakipa ni kisusi gani pagume na Mbori te. Na bambiko gupai nga ani na gu rimo rirani nga aDezire Yekova, ani ima diaberã ka ne ai gu mangaapai rengbe ka ye na gbarasarimo kuti ziazia rimoko. (Pa Mot. 19:12; Yes. 57:15) AYisaraere ayugu gupai nga, i aima ida Yekova ni gayo Mbori nigia yo sangba gako andiko. Pa Amotumo 18:4 naya: “Oni amánga gimi ruru asarangbanga ki nika kuti gimi rugaapai, ki nimangi he. Mi nga Yekova nga gaoni Mbori.” Kapita 19 nakoda kura gu “rugaapai” re fu aYisaraere. Ni kpiapai, averesi 5-8, 21, 22 afura tipa fu anya ni motumo. Si aaida aYisaraere fu agu amotumo re ngba gu gene nikaa ‘gbarasa nga gu ziazia he nga ga Yekova’ ya. Si naida pa geda ani agu averesi re sarani ani idi ka fu ngbarago fu Yekova na ki fu agu amotumo fuko nga ga tambuahe du ni wenehe, wa gu AEbere 13:15 angarasa rani ani mangihe. w21.12 5-6 ¶14-15

Paranga arogotise areme ima rengba ka gbia undo ti agu akpiapai nga ga agu aboro naima wirika wai ka kido kuti Yekova. Si ima rengba kadu nga kura arogotise ima dia dungu agarã kuti mangasunge Kindo ti aregbo dũ. Oni ima rengba ka sana yo tipa arugute ka oni aaberãpa gaoni asasa. Gere nga gu gene oni ayugo gupai ngbaha nga oni nakido kuti Yekova. (Snz. 22:17, 19) Oni tingidi gupai nga rogatise nga gamahe be Yekova. (Mt. 19:5, 6) Ko naida arogotise gbia ngbarago tigu gamahe re. Paranga arogotise, oni wisigi gupai oni amangaha na gaoni raka. Ya mo oni namanga agu apai dunduko rengbe oni ka mangaha ka yugo na ni nga oni na tambuahe tipa agu agamahe ko nafuhe fu roni? Oni fura fu Yekova rogo kparakpee yo. Oni gbata arugute rogo Fugoko yo nga gu nabipa agu apai du tipa roni. Na oni ki pekefuo agu arugute Yekova afuhe furoni. Ka oni moi iriso Yekova ni nyanyakipa pai rogo gaoni raka yo, oni ima rengba kadu na gu kido nga, oni nika gbia ngbarago agbia gbiati mosoro rogo gaoni raka yo! w21.11 19 ¶16, 18

Yakoba adu kindi na ruru bipai tipa tiko. Yakoba aaberãnga gupai nga ko naadu na nyanyaki pako gbe kisusi kura aKristano bambiko ko nangia wirina Yesu watadu bambiko ko adu na nyanyakipa asunge beko te. Ko ayambu kura aKristano nga, “abadiangbare.” (Yak. 1:16, 19; 2:5) Ko aaidanga ka sa kura aboro i berẽ gupai nga ko angia rengberengbe boro te. Gupai ani awirikaha: Oni tingidi gupai nga ani dunduko nga aboro ingapai. Si aidanga ani berẽ gupai nga ani kiipa rani ti agu aboro ani ayugopai fuyo te. Tipagine? Ka ani sa gu boro ani awirika Ziazia Kekeapai na ni ni berẽ gupai nga ani amanganga ingahe te, ni ima rengba kadu na gberãrago mbiko ni rengbe ka berã gupai nga ka ni mangingo pai kuti sangba Mbori ngba rengberengbe gene te. Ono ho ani aida gupai ni nga si aadunga dedede taata furani tipa ka pekafuo agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai te, na ki saki rogo wai yo Yekova aundo rani ani di be gaani akpakarapai, ani nika undo gu boro ani awirika Ziazia Kekeapai na ni ni bi gupai nga ni ima rengba a ka iriso Yekova. w22.01 11-12 ¶13-14

Kina wai ani nikaa berã wa Yesu gbe, kina wo a ani nikaa mangapai wa ko na kidu na diabese gbe rogo yugo agu asino du wa gako. (Eb. 1:3) Ani rengbe ka berã gupai nga: ‘Yesu nga rengberengbe boro. Ka mi du nga wa ko te!’ Kangia wo gu mo abi tiro, mo tingidipa agi arengo re. Bambatapai nga, i akusi ro mo du wa aYekova na Yesu. Sidu, mo ima rengba ka sia ka wirika yo, na mo ima rengba kadu wa yo kandara ku gene. (Bam. P. 1:26) Uepai nga, ga Mbori ziazia toro ima du na bakere ome ti ni rogo zegino dunduko. Na gaha undo, mo ima rengba ka manga agu apai ka mo amanganga ha ni tiro na gamo ome ya. Biatapai nga, Yekova abingo gupai nga si naida mo yugu agu asino nga ga zuzu toro ngba rengberengbe gene awere te. Nirengo, gu Barani nga boro nyemuse ima sigira agarã 1,000 tipa agu aboro du na maabangirise ka raka nyeanye kindi auru kpotosende ane da ni rengberengbe yo. (Yugo. 20:1-3) Gupai Yekova aidaha berani awere nga ani mangi ome nyanyaki na kini kido kuti ko tipa undo. w22.03 9 ¶5-6

Kparakpee nga gu yangara gene rengbe ani ka nyakasa gaani pabakure rogoho na Yekova te. Wisigo Fugo Mbori na kini du pati agu adunguratise nga ga aKristano ima rengba a ka undo rani ani mbedi gbe na Mbori. Ya mo pai ho rengbe mo ka mangaha tipa ka mangasunge wenengai na gu regbo mo adiaha kuti wisigopai na agu adunguratise nga ga dungurati? Mo sananga tiro nga, ‘Ginihe nagbeberã re kusayo ho du mi ni pati adunguratise watadu ho mi aˈasada ni ka manga wisigopai?’ Ya mo si rengbe kadu nga tumba terefuni ho i ayamba ro ni watadu ho i akepai ni foro rogoho watadu rogo kura aũfugodagbase? Ho mo abi gupai ni nga berãro nata ata ti regbo wisigopai watadu ti regbo gu dunguratise nga ga dungurati, mo sana Yekova ko undo ro. Si arengbanga kadu foro taata mo moi gamo abakabangirise kusayo ki gbeberã kuti agu apai nga ga toro te, ono si ni nyanyakipa pai gbe mo mangihe wo. Mo mangi kparakpee tipa gu zereda nika banda angianga kina kpotoroyo sa ya, ono gamo “berã” a.—Frp. 4:6, 7. w22.01 29-30 ¶12-14

Bakindo Uziya aká rugute. Ko arimi kurogo gu papara ga Yekova yekaru nga gu si aaida kina aboromotumo sa naandu ku rogo yo, na ko ki asadi ka zo fuõngua yo. Ga Yekova aboromotumo aya fuko wẽ: “Ga pai nga ha te, Uziya, ka zo fuõngua fu Yekova, ono si tipa aboromotumo nga . . . agu yo i akpara yo i nizo fuõngua.” Waigu Uziya amangipai kuti gipai re? Ka ko adu na umbasitise ki di gu rugute re kugume ki kuru yekaru yo nibasa, ka Yekova arengbe arengba ka mbupai fuko. Kuba gure, ‘Uziya adu na zinga.’ Tipagine ko aká rugute ti ni? Si tie ziazia nga, ko abi gupai nga wa ko angia bakindo, ko adu na kina rengo beko ka manga ai gupai ko aaida ka mangaha. Ono Yekova aabingo ho ngba gu gene re te. Ni sangbana ga Uziya dia ngbitiapai, i aukadi ko na ngbataka na ko ki nye ni “boro ngbataka dati rago kpioko.” (2 Peka 26:16-21) Ga Uziya kpiapai nayugo gupai furani nga, ka ani vura ngia kina gini ngbatunga aboro, ka ani ká agu arugute du mburuhe rii Ziazia Kekeapai, Yekova idinga na ani te. w22.02 9 ¶7

Gu boro du ‘kuru borose’ na maapai kurii ni, ni naberã na kini mangipai dedede rogo gu gene nga ga borose. (Koro. 3:9) Ni ima rengba kadu ni boro gbangbati, kini zingi niipo, kidu zanga tambuahe, na ni irarukö. Ni ima rengba kaa gbia ngbarago ti bi kpia kundiri aboro watadu kaa gbia ngbarago ti bi agu avidio du na wasiwasi mangaapai rogoho watadu du na zuu rogoho. Zanga kapa, ni na kina kura wene asino ti ni, na ni ima rengba kadu na gberãrago tipa gu gbegberẽ apai ni apehe watadu ni amangaha. Ono gani nyemupai anyakanga gbe tipa ni mangi ariapai ti gani berã na mangaapai te. (Gara. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5) Ani nga kpakpa aboro, sidu, boro ho dagbarani yo rengbe ka dia gbegberẽ aberã gbiati gbegberẽ nyemuapai dunduko kusayo ngbadu ni yo na rogo gani aberã te. Ti kura aregbo, ani nika manga gupai amanga watadu ka pe gupai ani nika biratirani tipaha. (Yere. 17:9; Yak. 3:2) Ono ho ani aura kuru borose ni kusayo, agu asino na mangaapai nga ga borose adunga berewe na maapai kurirani te. Ani nada ni kura ngbatunga aboro kia.—Yes. 55:7. w22.03 3 ¶4-5

Abaakumba, oni ngere tipa gu wene asino awirinaroni ayugoho. Aboro ni basasa dunduko nga aboro zangarengba; ono ai boro na kina asino ti ni rengbe ka ngba tirani. Si ni rengo nga, ti kura aregbo, si ima rengba ka ida abaakumba fu rugute fu wirina. Ono wakina gu mokedi nangia Pauro, si naida abaakumba mangi nyanyaki asadatise ka zanga maaberã yo kina kuti agu afugo na mangaapai nga ga boro nga gu naimisa ngbadu boro. Kuba gure, si naida i moiberã yo kuti gu nyemuse du gu boro re na ni tipa Yekova, gani hipai tingba iriso Mbori, na gu nyemupai du tini ka manga gupai du ni wenehe. Agu abaakumba namaaberã yo kuti gu wene asino nga ga kura aboro naundo awirinayo i bihe nga aboro dunduko rogo dungurati ima kpinyemu yo. Oni tingidi gupai nga Yekova asananga roni oni du ni rengberengbe roni te; ko nasanaroni oni du niruru roni. (1 Kor. 4:2) Oni ima rengba kadu na gu kido a nga Mbori nabi agu apai oni amangaha tingba gako sunge na nyanyakipaha. Bangiri Yekova “ago nga ti gaoni sunge te, na ti gu nyemuse oni ayugu ti rimoko, na ti gu pai oni amangi fu gako aboro” te.—Eb. 6:10. w22.03 31 ¶19, 21