Yekova Amoiberãko Kuti Gimi Akparakpee

AGU ABORO NAYE KA BI RANI NGA GU NAˈARIA GIMI RAKA

I avungu re rogo Banduru 22, 1929, Noville yo nga tooni gbaria du na aati rogoho ribua mbembedi ku Bastogne yo, rogo gu rago nga Belgian Ardennes yo. Mi aima du na ngbarago mbure ni tooni gude na avungure ati yo. Tamere nga Raymond, gbiati re anaapiro momu abagara na berani na aˈuru dunduko, na kini undo na keahe. Rogo gaani gbaria, aboro dunduko naamangasunge wa sa tipa ka undo akurayo.

Avungure nga, Emile na Alice, angia aboro Katoriko. I anaandu tipa Vugahe na arago aPoso dunduko. Ono tie, bara rogo 1939, abazakigene aye England yo ku rogo gaani gbaria ki fu gu magazini fu buba nangia Consolation (i ayambaha awere nga Awake!). Buba abi gupai niipo nga gupai gu magazini re aapehe nga rengo na ko kini tona geda Baibiri. Ho ko ambu nduge ni tipa Vugahe, gu gaani amurakporo nangia abakure atona ka bisirapa ko ni kerehe. I asosodi buba ko nye ni boro Katoriko, na i afura tipa gipai re bara dunguhe.

Rago aagberã tire ni kerehe ka bi buba i nimangi ko ngba gi gene re. Gipai re nasa re mi zungodi Mbori ko undo buba rogo gu kparakpee naaye kina boro kpotoreyo mi nipe paha ti tonatona gi kekeapai re. Mi adu na bakere ngbarago ho gaani amurakporo atona mbu bisira buba ni. Mi aye kadu na gu kido nga Yekova “ninagia kpetambuahe.”

RAKA TI REGBO VURA

Nazi Germany azi Belgium rogo Merekoko 10, 1940, ni sangbanaha, dungu aboro nambu gu ringara re. Gaani aborokporo azubo ku France yo ku sudiyo. Wa ani aandu, ani anidu ti kura aregbo rogo kere aba nga agu aba agu abanzengere nga ga German yo na aguyo nga ga France yo anaasovura rogoho.

Kusa, ani aima du na rengba ka karaga tirani ku rogo gaani ati, ono ani abi gupai nga i aima dĩ dungu gaani ahe. Kina gaani ango nangia, Bobbie, nadu yo ka dia rani kugume. Gipai namangi re asa re mi bakibangire nga, ‘Tipagine du avura na arungo ti ni?’

Ti gu regbo re, ani aima gbia bakere ngarasaro ti gu ye nangia ga Wiriba Emile Schrantz,a nangia wene bazakigene ni bakumba. Ko asaki ndu gupai gbaiga vuru Baibiri yo du arungo ti ni na ko ki karagapai kuti kura gimi asanahe tipa raka. Mi asonosi dudunguro pagume na Yekova na mi kidu na gu kido nga ko nga Mbori nyemuse.

Na zavura mbata fu vura nyasi, gaani aborokporo aima du na rengba kaa abi awirina na kini fura na yo. Rogo Buza 1943, Wiriba José-Nicolas Minet aye ku rogo gaani ati ka manga gumbapai. Ko asanahe nga, “Da naida ka zio bapatiza?” Buba atumba beko, na mi ki tumba bere. Ani azi bapatiza rogo wiri tooni di mbembedi na gaani ati.

Rogo Banduru 1944 agu abanzengere nangia ga German yo atona gayo yangara bakere zubohe nga ga Ue Vura Nga ga Zegino rogo gu papara Putu du ku dioyo, aboro nainihe ti gu rimoho nga Battle of the Bulge. Ani aaraka mbembedi na gu ba vura aamanga rogoho, na tipa he wa diwi sa, ani aaraka kina kpurani yo sende yo. Rogo kura uru sa ho mi akuru ni tipa ka riga gaani anya, i azumu bundu si ki gbarasi rii gaani bambu yo. Gu banzengere nga ga Amerika ni naadu rogo gu bambu i naabanda anya rogoho mbembedi na mi atangbako nga, “Mo pi sande!” Mi azubo na ki pi sande pati ko, na ko ki moi gako kpakpari marã rire yo tipa ka banda re.

SONA ROGO TORO YO

Tingbafuo vura nyasi, ani aima du na rengba kaa fura dedede na awirina rogo gu dungurati naadu Liège yo, baturuho adu wa akirometere 90 (amairo 56) ku nodiyo. Wa regbo aasusa, ani aima du na rengba ka sigira wiri tooni badona nga ga wisigopai Bastogne yo. Mi atona ka mangasunge bagaahe na mi adu na rengba ka wirika andiko. Kusa, mi atona ka mangasunge rogo gu basunge nga ga airangbii. Rogo 1951 ani amangi tooni mbakadapai tipa ka manga bakere dunguratise Bastogne yo. Bange aboro wa sakama naadu pati ni, kodihe na gu zaaza nazakigene nangia Elly Reuter. Ri andu tipa akirometere nga 50 (amairo 31) tipa kadu pati ni. Fuoho aaturongo te, ani ki tona kpinyemu tirani na ani ki tona mbakadapa rogatise. Ti kina gu regbo re, Elly agbia yambahe tipa gu Sukuru nga ga Girada Amerika yo. Ri akepai fu riibasunge nga ga zegino ka saka ndu gupai fuyo ri abihe ti ni nga si naida ri ká gu yambahe re. Wiriba Knorr, naangbe kumbatayo ti gu regbo re dagba ga Yekova aboro akaragapai ngba wene gene nga, isoke rogo kura uru sa ri aduadu pati gi Sukuru nga ga Girada re na kumbari. Ani amangi rogatise rogo Wegebe 1953.

Kina rogo gu bangisa garã re, Elly gbiati re andu tipa gu bakere dunguratise nangia New World Society Assembly i amangihe rogo gu bakere bangi ambaro nga Yankee Stadium, New York yo. Ho ani adu ni ba gu bakere dunguratise yo re, mi agbia wirina nga gu ko napepa wene sunge marã fere na ko ki pe gupai fere nga mi ga ku Amerika yo. Tifuo manga mi kparakpee fu Yekova tipa gipai re, Elly gbiati re aká gu sunge re na ani ki diberã ka karagatirani ku Belgium yo tipa ka undo gu umba badona nga ga abatungusipai bangeyo adu wa bawe Bastogne yo. Rogo gu garã nangbefuo gure, ani adu na ngbarago ho Elly avungu Serge ni. Si nipa gberãrago tie nga, tifuo adiwi saba kusa, Serge ati na kaza na ko ki kpi. Ani apepa gaani bakere gberãrago fu Yekova rogo kparakpee yo, na ani aima gbia nyakasaro mbiko gu ndikidi maabangirise nga ga zingabekpio.

SUNGE KINDO TI AREGBO DŨ

Rogo Tanvuo 1961, mi aima du na rengba ka gbia gu sunge mi aamanganga ha ti aregbo dunduko ya nga gu nambu gene fere mi mangisunge abazakigene. Ono kina rogo gu bangisa uru re, mi agbia yambahe rogo terefuni be bamangisunge rogo gu be-basunge nga ga Belgium. Ko asana re singia mi na rengba ka tona mangasunge babi rimbasa (du awere nga babi adungurati). Mi asanako nga, “Ya mo si arengbanga ani mangisunge abazakigene mbata fu ani idi na gi sunge re te?” Gu wirina re ape gupai fere nga ani ima rengba. Tifuo ani mangisunge ni abazakigene tipa adiwi muambe, ani atona ndu kaa biko adungurati rogo Mbirinvuo 1962.

Tifuo ani mangi sunge biko adungurati tipa agarã ue, i ayambu rani ani ndu ka mangasunge rogo gu Betere du Brussels yo. Ani atona mangasunge yo rogo Tanvuo 1964. Gi vovo sunge re aima ye na dungu amaku furani. Ngbutuko tifuo Wiriba Knorr ye ka bi gaani Betere rogo 1965, kina ngbare nazere nga i asia re mi naamangasunge rogo rondo be-basunge. Kusa, i ayambu Elly gbiati re tipa gu namba 41 riko nga ga gu Sukuru Nga ga Girada. Agu fugo Wiriba Knorr apehe fere agarã 13 kusayo aima da ti rengo! Tifuo ani nyasi wirikapai, ani akaraga tirani ku rogo gu Betere nga ga Belgium.

SONGODAPAI KUBARA GU RENGO YO NGA GA GA YEKOVA ABORO

Vuru agu agarã yo susi, mi aima du na gu momu nga ga mangasunge na gimi inohe tipa ndiko ka undo na ka songoda gu rengo nga ga ga Yekova aboro tipa i naairisoko na ranirii. (Frp. 1:7) Ni sangbana gi sunge re, mi ima gbia dungu agu aboro namangasunge na airangbii rogo aringara niima susa 55 rogo agu aba i arugusi bete gaani asunge rogoho watadu ka rugusaha dunduko. Kuba gupai nga kaa nyakasapa gu inohe du mi na ni nga ga andiko, mi anaape pa tire fu aboro nga, “mi nga ga Mbori kumba.” Mi anaangera tipa ga Yekova ngbembatayo ti aregbo dunduko rogo kparakpee yo, mbiko mi ima ino gupai nga “ngbadu bakindo yo [watadu basapungbanga] du wa wiridi ime be Yekova; ko nasa ha kina ku ho ko akpinyemu ni.”​—Snz. 21:1.

Mi natingidapa gu fugodagbase kindi naadu dagba re na boro sa dagba agu abafu andiko du Putu yo. Mi aima sanahe bara dunguhe tipa ka fura na ko, na ko adiberã ni yangaraha tipa ka gbia re. Ko aya, “Mi nika fu aminiti foro bisue, na mi afunga kandara miniti sa foro kuriihe te.” Mi adua rire na ki tona manga kparakpee. Gu kumba re adu na gunde na ki sana re tipa gupai mi aamangaha. Mi atumba rire na ki pe gupai fuko nga, “Mi tambua Mbori nga mo nga boro sa dagba gako amoyambu yo.” Ko asana re nga, “Ginipai mo aida ka pehe?” Mi ayugu ARomo 13:4 fuko. Ko angia boro Garasisi na ko aima inopai tipa Baibiri na kidu na irisa tipaha. Ginipai namangi fuo gure? Ko afura na mi tipa biata bawe aminiti, na gaani fugo aima ndu wenengai. Na zavura ko ki pe gupai nga ko na irisa tipa gu sunge nga ga aDezire Yekova.

Vuru agu agarã yo ninaasusa, ga Yekova aboro aima digo nipe dungu angbanga Putu yo nibipa gupai nga, aKristano arimisongo tiyo ku rogo birĩ-zogarago te, gu boro rẽ tipa ka ngerafuo gude, fu marã ngbeti, gbiati kura dungu apai. Si aima du ni bawene momu fere mi bi wai nitire Yekova afu diabese furani. ADezire Yekova ima du na diabese rogo angbanga naima susa 140 rogo gu bagumba-ngbanga du tipa gu rengo nga ga aboro du Putu yo. (European Court of Human Rights)!

SUNGE KINDO ATONA KA SONA GBE CUBA YO

Bara rogo 1990, mi amangisunge wa sa na Wiriba Philip Brumley, naadu riibasunge nga ga zegino yo, gbiati Wiriba Valter Farneti, naadu Italy yo, tipa ka undo awirinarani Cuba yo tipa i naairiso Yekova gbe rogo ranirii, mbiko i aima rugusa gaani asunge yo. Mi akepai fu gu basunge naarukuba Cuba nga gu naadu Belgium yo na mi ki gbia gu kikiipa boro i amoi ni ninaangera kurii gaani sanahe. Ti gu bambata regbo ani agbiatirani, ani aadunga na rengba ka digiso agu azangagiatise nga gu nasa gupai nga irangbii rugusi gaani sunge yo te.

Tifuo mi mangi kparakpee fu Yekova tipa gako ngbembatayo, ani asanahe tipa ka keda aBaibiri bangehe adu nga 5,000 ku Cuba yo na i aima idaha furani. Agu aBaibiri re aima da wenengai na i ki ima kparakaha fu awirina, sidu, ani ada kuti gupai nga Yekova ima fu maku kurii gaani asadatise. Na ani ki sanahe berewe i mbu gene furani ani kedi gu kura aBaibiri bangehe adu nga 27,500. Na i aima idaha furani a. Undo awirinarani Cuba yo tipa i du na aBaibiri beyo aima fu bakere ngbarago fere.

Mi aima ndu ku Cuba yo bara dunguhe tipa ka undo na agu apai nabipa ndiko nibipa gaani sunge. Wa agi apai re aamanga, mi aima du na rengba ka sonosa wene pagume na dungu agu aboro namangasunge na irangbii.

UNDO AWIRINARANI RWANDA YO

Rogo 1994 i aimi aboro Rwanda yo bange yo aima susa 1,000,000 rogo gu vura nga ga angbatunga nga gu naadu kuti aTutsi Rwanda yo. Si adu nipa gberãrago nga i aima imo kura awirinarani a. Fuoho aaturongo te, i ki sana badona nga ga awirina i mangi mbakadapai tipa fu undo rogo gu ringara re.

Ho gaani badona ada ni Kigali yo, nga bakere gbata nga ga Rwanda, ani abi gupai nga kina ayaro nga ga awirimbia we naadu ti avuro bambu nga ga basa-fugo gbiati baigo awaraga. Ani agi kere gbegberẽ apangbanga nga ga agu awirina i aimi yo na amasete. Ono ani aima gia agu apangbanga a naadu tipa gu nyemuse nga ga aKristano rogo mangaapai yo. Ni kpiapai, ani agbia wirina naadu rogo gu ngbatunga nangia ga Tutsi nga gu ko nagbu rogo due sende yo tipa aˈuru nga 28, agu aborokporo nabanda ko angia agu aDezire Yekova nangia aHutu. Ti regbo dunguratise Kigali yo, ani afu gu wasa nga ga toro fu awirina bangeyo aima susa 900.

Tifuo gure, ani andu kuti gu ngbandarago nga ga Zaire (du awere nga Democratic Republic of the Congo) tipa ka gbata dungu agu aDezire Yekova nangia aboro Rwanda nga aguyo nazubo koyo ku rogo gu bataya naadu mbembedi na gu gbata nga Goma. Ani aadunga na rengba ka gbiayo te, sidu, ani amangi kparakpee fu Yekova, na ki sanako ko ngbe furani kumbatayo ani gbia yo. Na fuo gure, ani abi boro naaye fuo rani, na ani asana ko singia ko iningo ai gu boro nga Dezire Yekova. Ko akaragapai nga, “Ii, mi nga Dezire Yekova. Mi adu na ngbarago ka ndu na oni fuo agu aboro namanga gu sunge nga ga fu undo.” Tifuo ani mangi wene dunguratise na gu rondo nafu undo, ani agbia agu aboro naazubo be vura bangeyo adu wa 1,600 tipa ka fu wasa na ngarasaro fuyo nga ga toro. Na ani ki gedi gu waraga a fuyo Riigbu Bipasunge akehe. Agu awirina re aima du na bakere ngbarago tipa ka giapa gu kidohe naadu rogo gu waraga re nga: “Ani namanga kparakpee tipa roni ti aregbo dunduko. Ani ima ino gupai nga Yekova ambunga roni te.” Agu afugo naye be Riigbu Bipasunge re angia kina rengo. Areme, bange aDezire Yekova niima susa 30,000 nairiso Yekova na ngbarago Rwanda yo!

MI ADIBERÃ TIPA KA NYE NIRURU RE

Tifuo mi mangi rogatise tipa agarã niima mbeda kuti 58, diare nga Elly akpi rogo 2011. Yekova aima fu wasa fere wa mi apepa gimi gberãrago fuko rogo kparakpee yo. Mi agbia wasa a ti pe mi gu wene pangbanga nga ga Kindo fu gimi amurakporo.

Wa vura duhe nga garãre ima susa 90, mi natungusapai kindi na aposo dunduko. Mi na ngbarago nga mi ima rengba ka undo Gu Rondo Nabipa Andiko du be-basunge Belgium ane, ka pepa agu apai mi nainihe fu kura aboro, na kini ngarasi gu paranga aboro du vuru Betere.

Agarã wa 84 kusayo, mi amangi gimi bambata kparakpee fu Yekova. Si angia wene tonatona raka nga gu nasa gupai nga mi naambeda gbe na Yekova. Mi na bakere ngbarago nga, rogo gimi raka yo naabaha, Yekova aima degatuko kuti gimi akparakpee.​—Tam. 66:19.b