Manga Gupai Si Aida Boro Mangihe Tipa Ka Rẽ Tipa Gu Bapatiza Nga Ga Akristano
“Gine naza re ti [zio] bapatiza?”—AMOKEDI 8:36.
1, 2. Wai Firipo atona fugo na gu banyaki nangia boro Etiopia, na gine nayugo gupai nga, vuru Mbori nangia gi kumba re?
FUO susa garã sa watadu ue fuo kpio Yesu, banyaki sa naamangasunge rogo gu biroo nga ga irangbii aguari na gako nunguro sudiyo ngba gu gene naguari Yerusarema yo ka ndu ku Gaza yo. Nduge ngba gu gene re na ngbagida angia mbugo bambiko si aima gizo nikerehe na amairo kidu koyo fuko wa kutu sa. Gi vuru Mbori re aguari Etiopia yo ka ndu ku Yerusarema yo tipa ka iriso Yekova yo. Ti regbo gako karagatise ngba gi gbanga gene re, ko aamangasunge nitatamana na gu regbo nunguro re kaa geda Fugo Mbori, na si ayugupa gako idapase. Yekova akpariapai tipa gi irarengo re, na nimanga ko sunge na maraika, ko arugu gu bawiriki nangia Firipo ko ndu ka tungusapai fuko.—Amokedi 8:26-28.
2 Si adu fu Firipo taata ko tona fugo na gu boro Etiopia re, bambiko ko aagedapai na fugoko kuari a wa sino aboro adu rogo agu aʹuru re. Si du Firipo arengbe ti ni ka ino gupai nga ko aagedapai rogo gu kaikai buku nangia ga Yesaya. Bangisa taata sanahe sa Firipo asanaha azingisi gu nyemupai nadu ti gu kumba re. Ko asanako ki yaa: “Mo rúgu tiro na gu pai mo ageda?” Gipai re asa yo i tona sakapai riipa Yesaya 53:7, 8. Niyangaraha, Firipo ‘atungusi wene pangbangaa tipa Yesu fuko.’—Amokedi 8:29-35.
3, 4. (a) Tipagine Firipo abapatizi boro Etiopia ti ni zanga keesa? (b) Gini asanahe ani ka wisigoho awere?
3 Vuru guru regbo, gu boro Etiopia re arugu tiko naapa ga Yesu sunge rogo ga Mbori ringbisapai, na ki kparia gupai a nga si aida ko sa tiko niga Kristo bawiriki na ki zi bapatiza. Fuo bi ko dudunguro ime, ko asana Firipo ki yaa: “Gine naza re ti [zio] bapatiza?” Rengo ngaha, gipai namangi tipa gi banyaki re adu tigaha kia. Ko adu tigako nigu boro idapase naima digo niʹirisi Mbori nigu boro naima sa tini kurogo gu pambori nangia ga aYuda. Si nawira gupai nga, ka si aidi ko sungu tipa gbanga regbo mbata tipa ka gbia kura mamu ka zio bapatiza. Gupai paha anyaki gbe nga, gi kumba re aima rugatiko naapa gupai Mbori akpinyemuhe beko, sidu, ko kini idi ka mangaha na ngbadukoyo dunduko. Firipo aidihe fuko na ngbarago, na fuo gi boro Etiopia re zi bapatiza, “ko andu gako nunguro na ngbarago.” Zanga kapa, ko aima sa tiko nizaaza batungusi wene pangbangaa rogo gako ringara.—Amokedi 8:36-39.
4 Wa vura duhe nga, si aidanga boro bi gu mangaapai nga ga kparatise fu Mbori gbiati bapatiza nikungbo taatapai watadu ka gu sa ni te, gu kpiapai nangia ga gi boro Etiopia re nayugo gupai nga, aregbo adu kinaho aboro azi bapatiza ngbutuko fuo gia yo gu rengo nga ga Fugo Mbori.a Si ki ta du were, si daada ani wisigi agi asanahe naye re: Gini ngbatunga mbakadatise si aida boro mangihe mbata fu zio ni bapatiza? Ti gini regbo rengbe yo ka makiapa garã boro mbata fu ida yo ho funi ni zi bapatiza? Gini sona rogo toroyo si aida boro yuguhe ziazia mbata fu zio ni bapatiza? Kurii gure dunduko, tipagine Yekova akpinyemu gako amoyambu zi bapatiza ti ni?
Manga Mozunga na Mbori
5, 6. (a) Wai gu ga Mbori aboro nadumbata amangipai sa ga Yekova nyemuse? (b) Gini dawedawe pagume dagbarani na Mbori nga gu rengbe ani ka gbia ngbarago behe fuo zio ani bapatiza?
5 Fuo Yekova batasi aYisaraere Ezipeta yo, ko apepa sa yo nigako “wene ũkumuko,” ka kpinyemu yo, ka banda yo, na ka sa yo ni “ziazia rikaaboro.” Ono tipa i rengbe ka gbia ngbatunga agu amaku re, si aidi i karagapai kuti ga Mbori nyemuse ngba kparakpara gene. I aima mangaha nirengo niʹida yo ka ‘manga agu apai dunduko Yekova agumbaha’ na ki mangi mozunga naako a. (Gate 19:4-9) Rogo bambata sa kama agarã, Yesu azinahe fu gako abawiriki i naasa aboro dagba arikaaboro yo dunduko nigako abawiriki, na aguyo nanaadia gako yugopai kugume, i anaazio bapatiza. Wene ngbanyaa dagba boro na Mbori aruriipa gani idapase kuti Yesu Kristo na ni ki zi bapatiza fuoho.—Matayo 28:19, 20; Amokedi 2:38, 41.
6 Agi apangbangaa nga ga Ziazia Kekeapai re nayugo gupai nga, Yekova nafu maku fu agu aboro namanga mozunga ka ndu sunge fuko na kini banda gu mozunga re. Tipa aKristano, kparatise na bapatiza ni agu pai duwa ka i mangihe tipa Yekova fu maku fuyo. Ani ima diaberã ka mangapai ringbisihe kuti gako andiko na ka pefuo gako arugute. (Atambuahe 48:14) Ka pepai ni masaku, tipa Yekova tigako, ko nazio rani ti berani na kini nungusi rani ngba gu gene si aida ani ndu ngbaha.—Atambuahe 73:23; Yesaya 30:21; 41:10, 13.
7. Tipagine si aida pa kpara boro tini fu Mbori na ki zi bapatiza du ti ni nigupai kina ni nisani amanga diaberã tipaha?
7 Gupai rengbe ka fõngbaduraniyo ani guari ka manga agi apai re, si nga nyemuse tipa Yekova na nyemu mangasunge fuko. Si aidanga boro zi bapatiza na kina gu nduhe gbua nga kura boro gumbaha funi tipa ni mangihe mbiko ni ima wisigo Ziazia Kekeapai tipa gbanga regbo watadu mbiko abakureani ima zio bapatiza sidu si aida ni zihe ti ni te. A wa duhe rogo sino raka yo, avunguboro gbiati agu aKristano ima nyaka rogo toroyo rengbe ka ngarasa ni ni berẽpa kpara gani raka fu Mbori na ki zi bapatiza. Gu mokedi nangia Petero angarasi agu aboro naadegatuyo kuti gupai ko agumbaha ti rago Pendekote i sa gayo berã “i ki bapatizi” yo. (Amokedi 2:38) Wa vura duhe wo, gaani kparatise fu Mbori nigupai si aida kina rani mangihe nisarani, anga kura boro ho rengbe ka mangaha furani te. Si naida kina rani nisarani mangi diaberã ka mangasunge fu Mbori.—Atambuahe 40:8.
Wene Mbakadatise Tipa Bapatiza
8, 9. (a) Tipagine adunga gu bapatiza nga ga fogo agude ti ni na ngbanyaa dagbaha na gu yugopai nga ga Ziazia Kekeapai ya? (b) Gini sona kumbatayo rogo toroyo si aida agude ima mangaha mbata fu zio yo bapatiza?
8 Ya mo agude rengbe ka manga gu kparatise fu Mbori du mburuhe rii inohe? Ziazia Kekeapai aringbisanga pa garã boro nga gu ni ada ti ni ni kini mo ka zio bapatiza te. Wa vura duhe wo, fogo agude arengbanga kadu ni aidipase, kini yugu gayo idapase rogo mangaapai, watadu ka kparatiyo fu Mbori te. (Amokedi 8:12) Nibipa gupai nadu tipa agu aKristano nadu rogo bambata sa kama agarã, gu bakeke kuru apangbangaa nga Auguseto Neander akepai rogo gako buku ki yaa: “I anaafu bapatiza mbata fu kina sosono aboro, bambiko aboro anaabi bapatiza na idapase nigupai nadu nikodikodihe.”—General History of the Christian Religion and Church.
9 Tipa kura sosono agude, i naima sona rogo toroyo mbu yo kindi rukutu, baraho kura aguyo adia gbanga regbo ni tigayo. Ono tie, mbata fu gude zi bapatiza, si naida ni ima zio pagume dagbani na Yekova, kidu na wene giarogopai tipa gu bambata yugopai nga ga Ziazia Kekeapai, na ki ima rugatini ziazia naapa gupai kparatise fu Mbori akodaha, a wa sosono aboro narugutiyo nani.
10. Gini apai si aida boro mangihe mbata fu kpara ni tini fu Mbori na ki zi bapatiza?
10 Yesu afu arugute fu gako abawiriki i yugu agu apai dunduko fu vovo abawiriki ko arugu yo i mangihe. (Matayo 28:20) Bambatapai nga, si naida vovo abawiriki gbia ruru inohe nga ga rengo, nga gu nika undoyo i sonosi idapase kuti Yekova na kuti Fugoko. (ARomo 10:17; 1 Timoteo 2:4; AEbere 11:6) Fuo gure, ho gu rengo nga ga Ziazia Kekeapai azio ngbadu boro yo ni, si nasa ni ni sa gani berã na ki mbu gu gani gene raka nadumbata. (Amokedi 3:19) Niyangaraha, boro kini da tie ti gu regbo du ni na nyemu ka kpara gani raka fu Yekova na ki zi bapatiza, a wa Yesu azinahe tipa i naamangaha.
11. Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai ani naatungusapai dedede mbata fu zio ani bapatiza?
11 Gu kura nyanyakipa pai boro amangaha tipa ka da ti bapatiza nga kaa tungusa gu wene pangbangaa nga ga Kindo. Si nga gu nyanyakipa sunge Yekova nafuhe fu gako abawiriki rogo gi yangara arame re. (Matayo 24:14) Sidu, agu abatungusipai atazionga bapatiza ya rengbe arengba ka gbia ngbarago rogo fura fu kura aboro tipa gayo idapase. Pa koda yo beyo kurogo gi sunge re nambakada yo a tipa tungusapai dedede na kini mangihe zaaza gizo kumbatayo fuo zio yo bapatiza.—ARomo 10:9, 10, 14, 15.
Pai Ho Naká na Oni ti Zio Bapatiza?
12. Gine rengbe ka kiso gene be kura aboro ti zio yo bapatiza?
12 Gu kura aboro rengbe ka ida ka zanga zio bapatiza bambiko du yo adu dindikodindiko ka manga agu apai si aida aboro mangihe fuo zio yo bapatiza. I rugutiyo na gupai nga, tipa i rengbe ka manga ga Yekova andiko, si aida i mangi bakere ariapai amanga rogo gayo raka. Watadu i rengbe ka gunde ya i arẽnga ka raka ringbisihe kuti ga Mbori andiko fuo zio yo bapatiza te. Gu kura aboro rengbe ka berã ki yaa, “Da ini wari mi nika manga irairapai rogo kura uru sa si ki sa gupai nga i kusi re kusayo rogo dungurati.”
13. Ti rago Yesu, gine nanaaká na kura aboro ti pekafuo ko?
13 Ti rago Yesu, gu kura aboro ambu agu apai nadu tipa yo gbiati gayo pagume dagbayo na agumeyo si kisi gene beyo ka i asanga tiyo niga Yesu abawiriki ya. Bakeapai sa ayawee, ko nikaa pekafuo Yesu rogo agu arago dunduko ko kaa ndu kurogoho. Ono tie Yesu aya fuyo wee, ti dungu aregbo, ko adunga na ba beko ka bi rame rogoho te. Ho Yesu ayambu kura kumba ni sa naadegatuko kutiko tipa ko ye kadu nipefuoko, gu kumba re akaragapai ya si aida ko ‘kpisidi’ bako mbata. Si nawiraha nga, gupai ko asiaha nga ka sungo kina kporo yo daho bako ka kpi ni ko ki kpisidi ko kuba gupai nga kaa pefuo Yesu. Niyangaraha, gu biata ko ayawee si aida ko “sanango” agu agumeko nadu kpuko yo mbata fu ko tona pekafuo Yesu. Yesu aringbisipa gu ngbatunga gbisiga apai kumbatayo re kuti ‘ngera kusayo.’ Si ki ta du were, si nawiraha wa agu aboro naida ka mangaha wo, wo i kaa bi ndupai tipa ka deka be gu gayo asunge nga ga aKristano.—Ruka 9:57-62.
14. (a) Waigu aPetero, Andiria, Yakoba, na Yoane amangipai kuti sangba Yesu ho ko ayambu yo ni tipa i sa tiyo ni abazi aboro? (b) Tipagine si aidanga ani mangi ndundu ti ni ti dia ga Yesu gonga ku gorani ya?
14 Gu kpiapai nga ga Petero, Andiria, Yakoba, na Yoane, si kia tigaha. Ho Yesu ayambu yo ni tipa i ye ka pefuo ko na ki sa tiyo ni abazi aboro, Ziazia Kekeapai naya tipa gupai namangi wee: ‘I aguari ningara ki mbu gayo apio na kini pekefuoko.’ (Matayo 4:19-22) Wa i amangi gupai re niipo, kina boro yo nitiyo abi gupai nirengo Yesu agumbaha fuyo kusa ki yaa: “Oni dí gi gonga ku gorõroni, ki wiriki pa[i be]re; bambiko bayee boro nga mi nga irazerangbaduse, oni ki bi ongoda tipa mbisimoroni. Bambiko kii nga gi gonga te, na gi tindiro ni aakpura ha.” (Matayo 11:29, 30) Wa vura duhe nga, bapatiza nayeaye na asunge, Yesu akido rani ya si nga gu tindiro rengbe ani arengba ka tindaha na si ni ahakpura gonga na kini fu wasa bakere gbe.
15. Wai gu kpiapai nga ga Mose na Yeremaya ayugo gupai nga, ani rengbe arengba ka kido kuti Mbori tipa ko songodi rani ho ani aida undo ni?
15 Rengo ngaha nga, sino aboro du nga boro naabi tini nga rẽnga ni tipa kura sunge te. Mose na Yeremaya tibarayo ue dunduko abi tiyo ti tonatonaha nga i arẽnga ka manga gu sunge Yekova afuhe fuyo te. (Gate 3:11; Yeremaya 1:6) Wai Mbori akido yo? Ko aya fu Mose: “Mi adu[adu] na mo ni rengo.” Na ko akido Yeremaya ki yaa: “Mi du na mo ka batasa ro.” (Gate 3:12; Yeremaya 1:8) Ani a wo, ani rengbe kadu na kido nga Mbori asongoda rani asongoda. Nyemuse tipa Mbori gbiati kido kutiko rengbe ka undo rani ani dibe agu akapa du rirani yo singia ani araka ke ringbisihe kuti gu gaani arugute nga ga kparatise. Gu mokedi nangia Yoane akepai ki yaa: “Gunde ti nyemuse te, ziazia nyemuse nabafa gunde abafa.” (1 Yoane 4:18) Tooni gude rengbe kaa gunde agunde ho si aida ni ko ndu nisako, ono ko naa kido ho bako azada beko ni i kini ndu. Teketeke wa kina gure a, ka ani kido kuti Yekova na ngbaduraniyo dunduko, ko nakido rani ka ‘ruga gaani gene nzunzu’ wa ani kaa ta naako.—Asanza 3:5, 6.
Iriiri Regbo
16. Tipagine bapatiza akodapa rindosi yo boro ti ni kutii ime yo?
16 Dedede, gu gumbapai du mburuhe rii Ziazia Kekeapai i nimangihe mbata fu aboro zi bapatiza, nga gu gumbapai nasakarogo pa nyakapa gu bapatiza nga ga aKristano. Ti digido gi gumbapai re, i naasana agu aboro naida ka zio bapatiza i kusipa gayo idapase gbaiga nikaraga yo pai sa agu asanahe nga ga bapatiza du ue. (ARomo 10:10; oni bi gu sanduki du ti kpewaraga 20.) Fuo gure, i ki rindosi agu aboro re kutii ime yo ringbisihe kuti gu kpiapai kina boro Yesu nitiko asigiraha. Ziazia Kekeapai nayawee, fuo Yesu zi bapatiza, ko ‘aguari ime yo.’ (Matayo 3:16; Marako 1:10) Si tie ziazia nga, Yoane Bafu Bapatiza arindosi Yesu arindosi kutii ime yo naabako dunduko.b Pa rindosi yo boro naabani dunduko kutii ime yo nayugo kpiapai tipa gu bakere ariapai mangi ni he rogo gani raka. Ka pepai ni masaku, ani nakpi rogo gu gaani sino mangaapai nga ga gu gaani raka nadumbata ho i arindosi rani ni kutii ime yo, na ani ki tona vovo raka tingba ga Mbori sunge ho ani akura ni kusayo ime yo.
17. Wai agu aboro naida ka zio bapatiza gbiati aguyo nabihe narengbe ka saha niʹiriʹiri regbo?
17 Bapatiza nga nyanyakipa pai na kidu a nga regbo ngbarago. Ziazia Kekeapai nayawee Yesu aakparakpee ho Yoane arindosi ko ni kutii ime yo rogo gu Di nga Yaradene. (Ruka 3:21, 22) Na ngbanyaa kuti gi kpiapai re, si naida agu aboro naida ka zio bapatiza du na irisa na ki voditiyo ngba iriiri gene. Na wa duhe nga Ziazia Kekeapai nangarasa rani ani naavodatirani na iriiri arokoo ti aregbo dunduko, angbatika gu uru tie nga ga bapatiza re! (1 Timoteo 2:9) Agu aboro a naye ka bi bapatiza, i rengbe ka yugo irisa nidega yo tuyo kuti gu gumbapai nga ga bapatiza na kini bihe ngba iriiri gene.—1 AKorindo 14:40.
Agu Amaku Mbori Afuhe fu agu Abawiriki Zii Bapatiza
18, 19. Gini amamu gbiati amaku bapatiza aye nani?
18 Fuo kpara ani gaani raka kindi fu Mbori na ki zi bapatiza, ani nada nipapara gu riigbu du apai tipaha kia. Bambatapai nga, Yekova nada ni Barani na ni Bakurearani. Ani adu tutuurũ ti Mbori mbata fu zio ani bapatiza; ono awere ani ima mbakada pagume dagbarani naako. (2 AKorindo 5:19; AKorosaio 1:20) Mbiko gu motumo tumorii nga ga Kristo, ani ima mbeda na Mbori na ko ki mbedi na ani a. (Yakoba 4:8) Gu nebi nangia Maraki aringbisipa wai Yekova amaaberã ko fuo agu aboro nadegatuyo fuko na du rimoko riyo, na ko nakoda arimoyo kurogo gu gako buku nga ga tingidapai. Mbori nayaa: “I adú ni gimi yo, . . . mi abánda yo a wa boro nabanda awirini nga agu yo namanga pa ni.”—Maraki 3:16-18.
19 Bapatiza nasa rani a ani du nipapara gu riigbu nga ga awirina du rogo zegino dunduko. Ho gu mokedi nangia Petero asanahe ni tipa agu amaku ga Kristo abawiriki nika diaha kuba agu apai i ambupaha, Yesu akido ko ki yaa: “Gu ni mbu abambu na awirinani, na adawirini, na bani, na nani, na awirini, na aati, tipa rimore, ni aróga ahe susi gu naadu mbata bara 100, ni ki di kumbo nyenye unga.” (Matayo 19:29) Fuo susa agarã kusa, Petero akepai tipa “[gu kodatise nga ga] awirina” nga gu namoipai “rogo zegino” dunduko. Kina boro Petero nitiko aima ino pai tipa gu undo gbiati agu amaku naye fu boro be du ni nipapara gu riigbu nga ga awirina, na ani rengbe arengba ka gbiaha a.—1 Petero 2:17; 5:9.
20. Gini iiriwo raka kumbatayo bapatiza afu maabangirise tipaha?
20 Kurii gure, Yesu ayawee agu aboro napeka fuoko nika gbia “nyenye unga” nigayo ũkumbo. Ii, kparatise gbiati bapatiza nafu gu maabangirise fu boro du tipa gbia ni “ndikidi unga,” nga nyenye unga rogo ga Mbori vovo zegino. (1 Timoteo 6:19) Nairiwo gu bawene mburupai kisusi rengbe ani ka mangaha tipa raka kumbatayo tipa tirani na gaani aborokporo re! Gi iiriwo maabangirise re nika undo rani ani “[na]atá na rimo Yekova gaani Mbori nye anye kindi.”—Mika 4:5.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Agu aYuda gbiati agu aboro nasatiyo kurogo gu pambori nangia ga aYuda bangeyo adu nga akutu biata nadegetuyo kuti ga Petero gumbapai rago Pendekote azi bapatiza wa kina gure zanga keesa. Rengo ngaha nga, wa kina gu banyaki nangia boro Etiopia re, i angia agu aboro naima rugatiyo na gu bambata yugopai gbiati gu bangua arugute du rogo Fugo Mbori yo.—Amokedi 2:37-41.
b Gu pa-Giriki nga baʹpti·sma (bapatiza), si nayugopa “rindosi yo he kutii ime yo na kusa he kusayo tii ime yo.”—Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words.
Oni Rengbe ka Sakarogoyo?
• Wai si aida ani karagapai kuti ga Yekova nyemuse na tipagine si aida ti ni ani mangihe wo?
• Gini sona kumbatayo rogo toroyo si aida boro mangihe mbata fu zio ni bapatiza?
• Tipagine si aidanga ti ni ani mbu gunde ki ya ani nika ti ati, watadu ka manga ndundu tipa ka ida na agu asunge nga ga aKristano, tipa si ká na ani ti zio bapatiza ya?
• Gini amaku du paha kia nga gu, gu ga Yesu Kristo abawiriki naima zio bapatiza narengbe ka gbia ngbarago behe?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 24]
“Gine naza re ti [zio] bapatiza?”
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 27]
Bapatiza nga nyanyakipa pai na kidu a nga regbo ngbarago