Wai Rengbe Ani Ka Inapai Fu Akuarani?
‘Ani mangi gu pai amanga ngba angba fu aboro dunduko, fu kina agu yo gbe du ku idapase yo.’—AGARATIO 6:10.
1, 2. Ginipai gu sanza nga ga boro Somorona ayugoho furani tipa inapai?
BARAHO gu kumba nangia bainiparugute aafura ni na Yesu, ko asanako ki yaa: “Da [nzunzu] nga kuare?” Yesu akaragapai fuko rogo sanza ki yaa: “Boro anungu Yerusarema yo ku Yereo yo; ko ki gbia abatuka, i ki tuka gako remu ki nitaki ko, ki ta guari, nimbu ko, ko nimbedi ka kpi. Boromotumo ki ndu ngba gu gene re: ho ko abi ko ni ko ki yari banduru gene bani. Boro Revi a, ho ko ada ni koyo, ko ki bi ko kina wo, ko ki yari banduru gene bani a. Ono boro Somorona, wa ko anungu, ko ki ye koyo du ko ni. Ho ko abi ko ni, nungako ki mangi ko, ko ki ye koyo du ko ni, ki ta vo gako aoro, niuka nzeme na imekakue auru he; ki nimoi ko auru gako nya, ki nigasi ko ku sinziri yo ki nibanda ko. Wiso ko ki kusi rukutu marã feda ue ki fu ra fu irasinziri, ki ya, ‘Mo bánda ko; gu mo ka baga ha ku ri gere, ho mi ka yega ni, mi agása ha foro.’” Fuani, Yesu ki sana gu kumba re ki yaa: “Da dagba agi aboro biata re adu wa kurako fu gu ko nagbia abatuka?” Gu kumba re akaragapai ki yaa: “Gu ni naini pai fu ko.”—Ruka 10:25, 29-37a.
2 Nairiwo wai pa ngera boro Somorona fuo gu kumba abatuka atakiko re ayugo guhe nga ndikidi inapai! Nunga nasa gu boro Somorona re ko mangi gupai nafu undo fu gu kumba abatuka atakiko re. Kurigure, gu kumba naaida na undo re angia kungba boro fu gu boro Somorona re. Anga pa ngbatunga, pambori watadu agu andiko nga ga angbatunga rengbe ka ká na gene be manga boro inapai te. Tingbafuo gumba Yesu gu sanza nga ga boro Somorona re, ko arugu gu kumba re ki yaa: “Mo ndú ki mangi kina wo a.” (Ruka 10:37b) Si naida ani irisi sangba agu arugute re na kini asadi tirani tipa ka inapai fu akuarani. Ono wai rengbe ani ka mangaha? Rogo gini agene rengbe ani kaa inapai na aʹuru dunduko?
“Ka Wirina Du Ni Kundirini”
3, 4. Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai tipa ka inapai fu akuarani rogo dungurati?
3 Gu mokedi nangia Pauro agumbapai ki yaa: “Momu nimángi rani tie, ani ki mangi gu pai amanga ngba angba fu aboro dunduko, fu kina agu yo gbe du ku idapase yo [na ani].” (AGaratio 6:10) Sidu tie, si naida ani makia wai rengbe ani ka inapai nibakerehe fu agu aboro du ani naayó rogo idapase yo.
4 Gu bawiriki nangia Yakoba akepai tipa ka ngarasa ndikidi aKristano i naainapai fu akurayo niyaa: “Gu ni ayugo nga inapai ya sapangbanga adu nga na inapai fu ni te.” (Yakoba 2:13) Tiiworo gu fugo Yakoba akehe re nayugo wai si aida ani naainapai fu akuarani. Nikpiapai, rogo Yakoba 1:27, ani nageda gupai yo nayaa: “Ziazia idapambori barangba gaani Mbori, [nga] Barani, nga gu agberã nga ya nga gere, nga ka ndu ka bi awirinyaure na adekurugbo rogo gayo rungo, ki nibanda tini be zegino, ka birikoho adu nga ti ni ya.” Yakoba 2:15, 16 nayaa: “Were, ka wirina du ni kundirini, na zingo riahe na uru, watadu kumba na de, gu ni sa dagba roni yo ki ya fu yo, ‘Oni ndú zezeredi, ka oni dú nga na zere ya, oni mbíki,’ ono ka oni afu nga gu he fu yo boro ara mbiko ho ya; gini undahe du ti ni?”
5, 6. Wai rengbe ani ka inapai nibakerehe fu agu akuarani ani akoda tirani naayo rogo gaani dungurati?
5 Pa ngera ani fuo akuarani na kini undo agu aboro du rogo zingo, si nga gupai aboro aino ndikidi pambori ti ni. Gaani irisombori afunga gene furani ani zanga bakabangirani tipa akuarani baraho du yó ni rogo zingo na kini kido yó nga apai angba angba fuyó kumbatayo baraho du gene adu ni berani tipa ka undo yó ya te. Kuba gure, nunga nafõngbaduraniyo ani undo agu aboro du rogo bakere zingo. (1 Yoane 3:17, 18) Ii, manga riahe fu gu boro nawoka, undo sosono aboro rogo dungu agene, tinda awirinarani na ũnduge kupati adunguratise yo ti gu regbo ka si aidaha wo, na zanga nyaka berani yo fu agu aboro si aida ani fu undo afu fuyó, si nga agu amangapai du dagba agu amangapai nga ga inapai si aida si moipai rogo rani yó.—Pa Fu Rugute ni Ue he 15:7-10.
6 Gupai nyakipaha kisusi ti fu aũzegino fu agu awirinarani du rogo dungurati bangeyo akio kina kumbatayo, si nga ka undo yó rogo toroyo. I nangarasa rani nga ‘ani nyákasi agu aboro nawo, ani songodi aguyo narungbura.’ (1 ATesaroniko 5:14) Kina gu bangisapai re i angarasa “sosono ade” nani nga “i du ni ayugu gu pai ngba angba.” (Tito 2:3) Ziazia Kekeapai nafura tipa agu aKristano nga ababiapai niyaa: “Aboro ni ba sa sa adú wa kina bagbuko be yuge, ni okooko ba be gugugu yuge.”—Yesaya 32:2.
7. Nibipa agu abawiriki naaraka Suria yo nadu Andiokia yo, ginipai wiriki ani he beyo tipa inapai?
7 Kupati ngerafuo adekurugbo, awirinyaure, na gu kura aboro du rogo azingo gbiati aguyo naida i ngarasi yó, agu adungurati nadu rogo bambata sa kama agarã anaambakadapai ti kura regbo ka keda undo fu agu aidipase nadu rogo kura arago. Nikpiapai, ho gu nebi nangia Agabo afura tipa pai kumbatayo nga “bakere gberãngbi amánga amanga rogo ngbi dũ,” agu abawiriki naaraka Suria yo nadu Andiokia yo adiberã “[ka keda] ũgomoro fu agu awirina nadu Yuda yo, gu ni ki niringbisi gani na kina omeni.” I akedi agi he re fu agu abaakumba nadu yo “ku be aBarunaba na Saura.” (Amokedi 11:28-30) Na ginipai tigaha du tipa gaani regbo? ‘Ruru kangara moyambu’ ima mbakada gu rondo du tipa fu undo i naangerafuo agu awirinarani nga aguyó narungo be gu gberango naye be gu mangapai nga ga ome zegino, ngbatunga gu duwa bakamikami wege, abazigizo, watadu sungburosungburo ime gbiati gu we nazokoda akporo. (Matayo 24:45) Ho kina rani nitirani adia gaani regbo ni, ome, na aũzegino ka songoda gi mbakadapai re nani, si nga wene gene ka yugo inapai.
‘Ka Oni Kparanga Aboro Kutipa Kindigayo Ya’
8. Wai pa ngba boro na kina kura aboro kisusi akurayo aká na gene be inapai?
8 Yakoba afu rugute tipa agu asino nasovura kuti inapai na kuti “bakindo rugute” nga ga nyemuse ki yaa: “Ka oni kpara aboro kuti pa kindigayo oni mangi gbigbitapai, rugute ki sapu he ya oni ingi ti rugute.” (Yakoba 2:8, 9) Pa yugo ani weneringise fu agu aboro nga airakumuko nga gu i arénga tipaha ya watadu agu aboro du payo kuari, si rengbe ka ‘kisa turani ti gia kpe rungorungo boro.’ (Asanza 21:13) Pa ngba boro na kina kura aboro kisusi akurayo naká na gu mangapai nga ga inapai. Ani nainapai fu akuarani nizanga kparaka ani pai dagba aboro.
9. Tipagine adunga ha ti ni nigbegberepai tipa ka mangapa gu kura boro ngba kparakpara gene ya?
9 Ya mo pa zanga kparaka ani pai dagba aboro nayugo gupai nga, ani arengbanga ka mangapa gu kura aboro kisusi gu kurayo tee? Oó, wo duhe te. Gu mokedi nangia Pauro akepai tipa gu gako badiasunge nangia Epafuradita fu agu aKristano nadu Firipoi yo ki yaa: ‘Oni naairisa ngbatunga agu aboro duwa ko.’ Tipagine ko apehe ti ni wo? “Bambiko . . . ga Kristo sunge ko ambedi na kpio, pa ungako adu nga bangiriko te, ka fu gu nakpa rogo gaoni mangapai fere.” (AFiripoio 2:25, 29, 30) Gu ruru sunge Epafuradita amangihe aida i mangi pako amanga tipaha. Kurigure, rogo 1 Timoteo 5:17, ani nagedapai yo niyaa: “Agu abaakumba nazoga rago wenengaĩ, i re na irisa susi, fu agu yo gbe namanga sunge rogo tungusapai na yugopai.” Ngbaha angba ani mangi pa agu aboro duna wene sino nga ga toro tiyó. Ngbatunga gu manga pa boro re ayugongo gupai nga ani nangba na kina kura aboro kisusi akurayo te.
“Gu Tatamana Naye Ari yo Si . . . Hi Be Inapai”
10. Tipagine si aida ani banda mirã rani ti ni?
10 Nibipa mirãse, Yakoba ayaa: “Si nga nvurãnvurã gbegberẽ he, ki nihi be gbegberẽ kere ngua. Ani natambua Gbia na ni nga Ba; ani ki nitiwa aboro na ni, nga agu yo i afu yo ni kpia Mbori, tambuahe na motiwa si nakura kina ngba yo sa.” Yakoba akodi gu kurapai rogo gu bangisa kapita re nga: “Ka ngia oni na kere kpiboro na kpata kpotoroni yo, ka oni támbua nga tironi ya, ka oni gúmba nga zire kuti rengo a ya. Gi tatamana re, si azorã nga ari yo te, si nga ũzegino, nga ũborose, nga ũdaimona. Bambiko ho du kpiboro ni na kpata, yo du gbarakagbaraka pai ni na ngbatunga gbigbitapai dunduko. Ono gu tatamana naye ari yo si du na wene sino mbata, fuo gure si du na zera, ki du yee, ki ipi na gia kpe, ki hi be inapai na wene zuzuhe, adu nga na kparaka aberã, na biriki a ya.”—Yakoba 3:8-10a, 14-17.
11. Wai rengbe ani ka mangasunge na mirãrani rogo inapai?
11 Sidu, gu gene ani amangasunge na mirã rani rogoho, si nika yugo nani singia ani na gu tatamana berani “hi be inapai.” Na ginipai ka mangi ka si du nga ani nakpi akuarani watadu ani namanga rukö, peziree, watadu ani nape rimo yó? Atambuahe 94:4 nayaa: “Amangi irairapai nasambua tiyo dunduko.” Nairiwo wai gbegberẽ afugo narengbe ka gberesapa wene rimo boro-wenesa nikina boro ipo! (Atambuahe 64:2-4) Kurigure, oni berẽnga pa gu gbegberẽpai rengbe ka ye be gu “irazire dezire [nga gu ní] nagumba kinaku zire.” (Asanza 14:5; 1 Abakindo 21:7-13) Fuo Yakoba sakipai tipa wai mirãse akusa gbegberẽ fugo, ko ayaa: “Awirinami, ru nga apai wo te.” (Yakoba 3:10b) Ndikidi inapai naida ani mangisunge na mirãrani rogo irisa, rogo zereda, na ngba ruru gene. Yesu ayaa: “Ya mi fu roni we, agu apai dunduko aboro ka gumba ha gbua, i aringbisa paha aringbisa rago sapangbanga.” (Matayo 12:36) Nairiwo wai duhe ninyanyakipa pai nga ani mangisunge na mirãrani rogo inapai yo!
“Oni Vu Aboro ti Gayo Ingaapai”
12, 13. (a) Ginipai wiriki anihe tipa inapai ti vuro gu sanza nadu tipa gu moyambu nadi ga bairako marã nibabakerehe? (b) Ginihe nga mbupai fu awirinarani “Bara saba bawe bara saba”?
12 Gu ga Yesu sanza nadu tipa gu moyambu nadi ga bairako marã nga adenario 60,000,000, si nayugo gu kura gene furani rengbe ani kadu na inapai ngbaha. Wa gene adunga be gu moyambu re tipa tumo ga bairako bape ya, ko asanako tipa ko inipai fuko. ‘Nunga ko ki mangi baira gu moyambu re’ ko ki mbupai fuko tipa gu bape nadu beko. Ono tie, ho gu moyambu re aga ni ki gbia gu kurako nadu na gako bape beko nga adenario gbua 100, ko ainongo pai fuko te. Ono ko adiko ki bako ku bambukiso yo. Ho baira gu moyambu re agi gupai ni namangi, ko akedi sunge koyo du gu moyambu ni ko ambupai fuko re na ki ya fuko: “Gbegbere moyambu nga mo! Mi ahe gi bape foro dunduko, mbiko wa mo azungadi re; ka mo ini nga pai fu kuaro wa mi aini pai foro te?” Fuo gure, bairako ki ya i bako ku bambukiso yo a. Yesu adigisi gu sanza re niyaa: “Buba du ngbangbaturũ yo ko amanga kina wo fu roni a, ka oni ahe nga pai kpotoroni yo fu awirinaroni ya.”—Matayo 18:23-35.
13 Nairiwo wai gu sanza re anyakasapai tipa inapai ya si nakoda mbupai! Yekova aima mbupai furani tipa gu bakere bape nga ga ingapai du tirani. Ya mo rẽnga ha ani “vu aboro ti gayo ingaapai” tee? (Matayo 6:14, 15) Mbata fu Yesu gumba gu sanza du tipa gu moyambu naadunga na inapai tiko re ya, Petero asanako ki yaa: “Gbia, ka wirinami ingi pai kuti re bara wãi mi ki he he fu ni? watadu bara saba?” Yesu akaragapai fuko ki yaa: “Mi aya nga foro bara saba te; ono, Bara saba bawe bara saba.” (Matayo 18:21, 22) Ii, gu boro duna inapai, ní zaaza tipa ka mbupai “Bara saba bawe bara saba,” nga gu nayugo gupai nga, si zanga digidoho.
14. Ringbisihe kuti Matayo 7:1-4, wai rengbe ani ka inapai dedede?
14 Yesu ayugu gu kura gene rengbe ani ka inapai rogoho ti gu regbo ko amangi gu Tungusapai Nadu rii Bagangara yo. Ko ayaa: “Ka oni sápu nga ngbanga boro ya, i ka sapa ngbanga roni a. Bambiko gu sapangbanga oni ka sapa ngbanga na ni, kina ha i ka sapa ngbanga roni na ni a . . . Tipagine mo nabi gu toni he du rogo bangiri wirinamo ti ni, ono mo ata ruga nga tiro na [pa] gu bakere he du kina rogo bangiro te? Mo awira pa ya fu wirinamo wãi, ‘Mi di gu toni he du bangiro yo;’ wa du gu bakere he re kina bangiro yo?” (Matayo 7:1-4) Sidu tie, si naida ani inapai fu akuarani dedede na kini mbupai fuyó ti gayó arungbura ka ani asapanga ngbangayo ya.
‘Ani Mangi Gupai Amanga Ngba Angba fu Aboro Dunduko’
15. Tipagine si aidanga ani inipai ti ni fu kina akuarani aidipase sa ya?
15 Wa vura duhe nga, gu buku nga ga Ziazia kekeapai nga Yakoba nanyakasa gu memepai si aida si du dagba aidipase nga inapai, gure ayugongo gupai nga si naida ani inipai sa fu kina agu aboro du ani naayó rogo idapase te. Atambuahe 145:9, nayaa: “Yekova du ni wene ko fu aboro dũ, gako wene nunga aboro du ku ri agu ahe dunduko ko amangi he.” I nangarasa rani tipa ani “wíriki Mbori” na kini “mangi gu pai amanga ngba angba fu aboro dunduko.” (AEfeso 5:1; AGaratio 6:10) Wa vura duhe nga nyemu ‘zegino tirani te, na agu ahe du zegino,’ si ayugongo gupai nga, ani arengbanga ka undo agu aboro du rogo zegino te te.—1 Yoane 2:15.
16. Gini agene namaapai kurii gu gene ani ainapai rogoho fu akuarani?
16 Nidu ani ni aKristano, ani akanga tipa ka fu undo fu agu aboro “tunguotunguopai” nagbia yó, watadu aguyo du rogo kerepai te. (Batungusipai 9:11, NW) Agu apai du tipa rani wa ngbatunga gu nga pa marã, regbo, na ome, si nisaha nika yugo gupai si aida ani mangihe na wai rengbe ani ka mangaha. (Asanza 3:27) Ho ani aundo kura aboro ni na aũzegino, si naida ani bandatirani ti gupai nga, gu wene mangapai re, ka si sanga yó ni airanyomoro ya. (Asanza 20:1, 4; 2 ATesaroniko 3:10-12) Sidu, ndikidi mangapai nga ga inapai nakoda nunga na wene berãkuriipai.
17. Gini bawene gene kisusi duho tipa ka inapai fu agu aboro adunga na ani rogo idapase ya?
17 Gu bawene gene kisusi rengbe ani ka inapai rogoho fu agu aboro adunga na ani rogo idapase ya, si nga ka yugo gu rengo nga ga Ziazia Kekeapai fuyó. Tipagine? Bambiko badungu aboro areme nangbuo angbuo rogo gu bitimo nga ga toro. Pa zanga yó ino wai rengbeyó ka diabe gu kpakarapai i agbiatiyo nani, naapa zanga du yó na ndikidi maabangirise tipa raka kumbatayo, badungu aboro areme wakina “agu akandoro adu nga na babandara ti ra ya.” (Matayo 9:36) Agu atingidapai du rogo Fugo Mbori rengbe kadu wakina ‘baro tipa nduyo’ na kini undo yó i dibe gu kpakarapai nga ga raka. Si rengbe arengba a kadu fuyó wa ‘imarago ngba gayó gene’ rogo gu gene nga Ziazia Kekeapai nafura tipa ga Mbori ringbisapai kumbatayo, na si kini fu mburupai fuyó i moi gayó maabangirise riihe du ziazia. (Atambuahe 119:105) Nairiwo gu wene mamu nga ka tungusa gu iiriwo pangbangaa re fu agu aboro duna zingoho! Nibipa wai “bakere gberãngbi” ambeda, awere nga gu regbo si aida ani mangisunge tungusapa Kindo kakaka na kini sa aboro ni abawiriki. (Matayo 24:3-8, 21, 22, 36-41; 28:19, 20) Anga gu kura inapai ho susi gi te re.
Oni Gamu “agu Ahe Du Be Roni”
18, 19. Tipagine si aida ti ni ani mangisunge tipa ka kiiso inapai rogo gaani raka yo?
18 Yesu ayaa: “Oni fú gamunihe a ni agu ahe du beroni.” (Ruka 11:41) Tipa wene mangapai du nga ndikidi inapai, si naida si du nigu gamunihe du berani nga gu naye kina boro ngbaduraniyo. (2 AKorindo 9:7) Nairiwo wai rengbe gi ngbatunga inapai re ka fu undo fu aboro rogo gu zegino nga gu du gbegberẽ sino, gbangbati, na zanga bakabangirise rogoho tipa gu rungo na gu kpakarapai du tipa kura aboro!
19 Fuo duhe tie were, si naida ani mangi nyanyaki asadatise tipa ka kiiso inapai rogo gaani raka yo. Kina wai inapai nika kio rogo rani yó, kinawo a sino rani nikadu wakina ga Mbori. Gupai re naundo rani ani raki gu ndikidi raka duna rogoyo ti ni na kidu na ngbarago rogoho.—Matayo 5:7.
Ginipai Wiriki Oni He?
• Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai ka inapai fu akuarani idipase?
• Wai rengbe ani ka inapai fu agu aboro du rogo dungurati?
• Wai rengbe ani ka manga gupai ngba angba fu agu aboro adunga na ani rogo idapase ya?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 9]
Boro Somorona amangipai rogo inapai
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 10]
Inapai nga sino aKristano
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 13]
Gu bawene gene kisusi rengbe ani ka inapai rogoho fu agu aboro adunga na ani rogo dungurati ya, si nga ka tungusa gu rengo ga Ziazia Kekeapai fuyó