“Ka Mo Nikída Nga Kuti Gamo Rugatinapai Ya”

“Mo kída kuti Yekova na kpotoro yo dunduko, ka mo nikída nga kuti gamo rugatinapai ya.”​—SNZ. 3:5.

1, 2. (a) Gini apai rengbe ani ka gbiatirani nani? (b) Ho ani asovura ni kuti kpakaraapai, manga diaberã, watadu sovura kuti aʹasada, da si aida ani kido kutini na tipagine?

GA CYNTHIA baira sunge ima mbu gu kura gako aboro ti sunge.a Cynthia bi tiri nga ri nye koyo ko mbu ri ti sunge a. Ginipai ri nika mangaha ka ko mbu ri ti sunge? Ginipai ri nika mangaha tipa ka tumo agu abape du ti riyo? Wirina sa nga Pamela naida ka ndu ka mangasunge rogo gu ba du na zingo abatungusipai rogoho nibakere, ono wai du ri nika manga gipai re? Paranga du rimo nga Samuere nabaka bangiriko na gu kurapai kia. Ko atona bi agu ahe nazingisa nyemu kodaba ti boro mbuko kindi nitooni ko. Awere wa garako nada nga 20, ko ni asadi asadiko tipa ka tona gu gbegberẽ mangapai re berewe. Wai rengbeko ka sovura kuti gipai re?

² Da oni naakido kutini ho du oni ni rogo kpakaraapai, manga nyanyaki diaberã, watadu sovura kuti aʹasada? Ya mo oni naakido kina kuti tironi, watadu oni ‘nibá gaoni tindiro ku auru Yekova’? (Tam. 55:22) Ziazia Kekeapai nayaa: “Bangiri Yekova du ti ruru aboro, tuko ni haha ha tipa gayo kpe ku ari.” (Tam. 34:15) Nairiwo wai ngbaha nga ani kido kuti Yekova na ngbaduraniyo dunduko ki zanga kido kina kuti gaani rugatinapai!​—Snz. 3:5.

3. (a) Kido kuti Yekova nakoda gine? (b) Gini he rengbe ka sa gu kura aboro i tona kaa kido kutiyo?

³ Kido kuti Yekova na ngbaduraniyo dunduko nakoda mangaapai ringbisihe kina kuti gupai ko akpinyemuhe. Gu he rengbe ka undo rani ani mangi gipai re nga kparakpee gbiati sanako tipa ko nigbe furani kumbatayo. Ono tie, si ima kpakara fu dungu aboro i kido kuti Yekova na ngbaduyo yo dunduko. Nikpiapai, wirinarani sa nga Lynn ayaa, “Si aima du fere nikpakarapai tipa mi kido kuti Yekova na kpotore yo dunduko.” Tipagine? Ri ayaa, “Wene pagume ho du dagbare na buba te, na nina nga gu boro angeranga fuore ya. Mi awiriki ngerafuo tire nisare.” Gu gene Lynn asono ngbaha asaha furi nikpakarapai tipa ri kido kuti boro. Ho du boro ni na birĩ-inohe gbiati diabese rogo agu apai ní amangaha, si rengbe ka sa ní ní naakido kuti tiní. Mbiko gu bakere inohe du bakumba nani, ní ima rengba ka tona manga agu asunge nga ga dungurati zanga kpara fu Yekova.

4. Ginipai ani nika wisigoho rogo gi kekeapai re?

⁴ Yekova naida ani mangi ome ka raka ringbisihe kina kuti gupai kpari ani tipaha gbiati gupai ko akpinyemuhe. Wai tie rengbe ani ka ino gu regbo rengbe ani ka mbugene fu Yekova ko undo rani ti gaani kpakarapai na gu regbo rengbe ani nitirani ka sovura kuti kutini? Ho daha ni ti manga diaberã, tipagine si aida ani du na rubangirise ti ni? Tipagine du kparakpee ti ni na nyanyakipaha ho ani asovura ni kuti aʹasada? Ani nika wisigopai tipa agi asanahe re niberã ani kurii agu akpiapai nga ga Ziazia Kekeapai.

Ho Du Ani ni Rogo Kpakarapai

5, 6. Ginipai Izikiya amangihe ho bakindo aAsuro aserekpo ko ni na vura?

⁵ Ziazia Kekeapai nafura tipa Bakindo Izikiya naadu Yuda yo niyaa: “Ko aka kuti Yekova. Ko ambu nga peka ko a te, ono ko aka kuti agu arugute Yekova arugu Mose na ni.” Ii, “ko anakida kuti Yekova, nga ga aYisaraere Mbori.” (2 Aba. 18:5, 6) Ginipai Izikiya amangihe ho ga aAsuro Bakindo nangia Saneriba akedi gako aboro ni ku Yerusarema kodihe na Rabasake gbiati kere abasovura? Gu kere abasovura nangia ga aAsuro yo re aima zio badungu agbata Yuda yo, na Saneriba kini mo ka maaberã ko tipa ka zio Yerusarema. Izikiya andu kurogo ga Yekova bambu na ki tona ka kpara niyaa: “Ako Yekova gaani Mbori, si du awere, mi nazungadi ro, mo bátasi rani be ko tie, ya angbi dunduko auru kpotosende íni he ya mo nga Yekova nga ndikidi Mbori, kina mo du sa.”​—2 Aba. 19:14-19.

⁶ Izikiya amangipai ringbisihe kina kuti gako kparakpee. Zavura mbata fu ndu ko ku yekaru yo ka kpara, ko arugu aboro nga ka i songa vura na Rabasake ya. Izikiya akedi gu kura aboro a fuo gu nebi nangia Yesaya tipa ko fu arugute fuko. (2 Aba. 18:36; 19:1, 2) Izikiya amangi kina gupai si aida ko mangihe. Bara gere, ko aasadanga ka manga gupai naadu kia ti gupai Mbori akpinyemuhe te. Ko agbatanga undo be aEzipeto te. Kuba gupai nga Izikiya kido kina kuti gako rugatinapai, ko kido kuti Yekova. Fuo ga Yekova maraika imi ga Saneriba asekere nga 185, 000, Saneriba “aguari” ki ga ku Nineve yo.​—2 Aba. 19:35, 36.

7. Gini wasa rengbe ani ka gbiaha be ga Ana kparakpee gbiati ga Yona?

⁷ Ana nangia dia Erikana akido a kuti Yekova ho ri adu ni nifudifudi ri be pa du ri niʹirazangada. (1 Sam. 1:9-11, 18) Mbori abatasi gu nebi nangia Yona vuru bakere tio yo. Ko ayaa: “Mi akpari fu Yekova, be gi imisiri, ko ki karaga pai fere; mi akpari Baatoro kpikpi aboro yo, mo ki gi fugore.” (Yona 2:1, 2, 10) Nairiwo wai ani agbia wasa ka ino gupai nga, ka apai vura kpakara akpakara furani wai vurũ, ka ani yambu Yekova rogo “kpesarawati” ko gi parani agia!​—Oni gedi Atambuahe 55:1, 16.

8, 9. Gini nyanyakipa pai Izikiya, Ana, na Yona akpari tipaha na ginipai ani awirikaha behe?

⁸ Ga Izikiya, Ana, na Yona kpiapai nayugo gu kura nyanyakipa pai furani nga gu si aidanga bangirani go ti ni ya ho ani akpara ti regbo kpakarapai. I dunduko naima du na imisiri kpotoyo yo ho i agbiatiyo ni na akpakarapai. Ono wa vura duhe wo, gayo akparakpee nayugo gupai nga, i aabakanga bangiriyo tipa kina gayo akpakarapai na kini idi na undo te. Rimo Mbori, gako iriso, na manga gupai ko akpinyemuhe nangia agu apai paha anyaki bangiriyo gbe. Rago aima gberã ti Izikiya ka bi gu gbarasarimo naaye kuti rimo Yekova. Ana akpinyemu ka fu gu bangisa gude ri avungu ru u ndu ka mangasunge rogo gu banye naadu Siro yo. Na Yona ayaa: “Mi atumo gu kidohe mi azunga ha foro.”​—Yona 2:9.

⁹ Ho ani akpara ni tipa Mbori batasi rani be gu fudifudiapai du ani rogoho, ngbaha angba ani wisigi ndu gupai ani akpara ti ni. Ya mo gupai ani abakabangirani nani nga ka gbia ziga kuti gu kpakarapai re, watadu ani namaa Yekova na gako ringbisapai ku berã rani yo ho ani akpara ni? Agu arungo ani arungo ho, si ima rengba ka sa rani ani naabaka bangirani gbe tipa kina gaani apai zanga maa ani berãrani fuo agu apai nga ga toro. Ho ani akpara ni fu Mbori tipa undo, si naida ani berẽpa ko mbata, pa ziasi rimoko, na pa dia gbarasarimo kusayo ti gako bakere pagbia. Manga ani he wo rengbe ka undo rani ani du na ruru bipai ka si vura du vurũ nga gupai ani akpara tipaha si amanganga furani te. Ti kura aregbo, Yekova rengbe ka karagapai kuti gaani kpee nifuko ome furani tipa ani hi gu kpakarapai re.​—Oni gedi Yesaya 40:29; AFiripoio 4:13.

Ho Ani Amanga Diaberã Ni

10, 11. Ginipai Yosafata amangihe ho ko agbiatiko ni na gupai ko ainongo wai ka ko dibe he ya?

¹⁰ Oni naamanga nyanyakipa diaberã wai? Ya mo oni nimangi diaberã mbata kusa oni kini mo ka kpara fu Yekova ko fu maku kuriihe? Oni kparianga gupai gu bakindo aYudo nangia Yosafata amangihe ho aAmono na aMoabo adunguratiyo ni kutiko navura. Gene adunga be agu aboro Yuda i sovura naayo te. Ginipai si aida Yosafata mangihe?

¹¹ Ziazia Kekeapai nayaa: “Yosafata ki nigunde, ki fu tiko ka gbata Yekova.” Ko atakipande gina riahe rogo ringara Yuda naabaha na ki dungura aboro kurogo bangisa ba sa tipa i “gbata undahe be Yekova.” Fuani, ko aru bebere rimbasa aboro Yudo na aboro Yerusarema na ki kpari. Ko akpari niyaa: “Ako gaani Mbori, mo asapa nga ngbanga yo te? Bambiko ome ti rani kuti gi bakere rimbasa naye sa rani te re. Ani aina nga gu pai ka ani mangi he a te, ono bangirani ti kina ro.” Ndikidi Mbori aima gia ga Yosafata kparakpee na ki batasi ko ngba iiriwo gene. (2 Peka 20:3-12, 17) Ho ani amanga diaberã ni, gbe gu diaberã rengbe ka manga ariapai na gaani pagume na Mbori, ya mo si aidanga ani kido kuti Mbori kuba kido ani kuti gaani rugatinapai te?

12, 13. Gini wene kpiapai Bakindo Davide amoihe furani tipa manga diaberã?

¹² Ginipai rengbe ani ka mangaha ka ani gbiatirani na gu kpakarapai bi ani he nga ani rengbe arengba ka diabehe niipo mbiko wa si aima manga rani mbata? Gu pangbanga du tipa Bakindo Davide naundo rani ani du na dudungurobipai tipa gupai re. Ho aMareko ati ni navura kuti gu gbata nangia ga Zikeraga, i gara adia Davide na awiriko gbiati gako aboro. Davide asana Yekova ki yaa: “Mi dó fuo gi rikavura re?” Yekova akaragaha ki yaa: “Mo dó fuo yo; bambiko mo agbia yo agbia ni rengo, mo ki yega na yo duduko.” Davide amangi kina gupai Yekova agumbaha fuko na ki “karaga agu ahe dunduko nga gu aAmereko arogo.”​—1 Sam. 30:7-9, 18-20.

¹³ Fuo AMareko zubo Zikeraga, AFereseto aye a na vura kuti aYisaraere. Davide asana Yekova berewe na Yekova ki karagapai fuko. Yekova ayaa: “Mo ndu; ni rengo mi afú aFereseto ku be ro.” (2 Sam. 5:18, 19) Ngbutuko fuo gure, aFereseto aye berewe na vura sa Davide. Ginipai ka ko arengbe ka amangaha bara gere? Ko aima rengba ka berã gupai nga: Pai wa ngbatunga gere aima manga re mbata bara ue. Mi ndu andu ka sovura kuti agi avura Mbori re wa gu mi amangihe mbata. Ya mo si arẽnga Davide sana Yekova te? Davide akidonga kuti gupai namangi ko mbata te. Ko akpari fu Yekova berewe. Ko aima du na ngbarago bara gere nga ko kpari fu Yekova ko fu arugute fuko bambiko agu arugute Yekova afuhe fuko bara gere, si adu kia. (2 Sam. 5:22, 23) Ka ani gbiatirani na ngbatunga pai wa gere, si naida ani du na rubangirise tipa ka kido kuti Yekova angianga kuti gupai naima manga rani mbata ya.​—Oni gedi Yeremaya 10:23.

14. Ginipai rengbe ani ka wirika ti wai Yosua na agu abaakumba nangia ga aYisaraere amangipai na aGibona?

¹⁴ Wa du ani dunduko nga kpakpa aboro kodihe na agu abaakumba du na inohe, si naida ani bandatirani abanda ani andu ka mbu sana Yekova ti agu aregbo ani aida ka manga diaberã. Oni kparianga gupai Yosua gbiati agu abaakumba nangia ga aYisaraere yo amangihe ti gu regbo agu airatatamana nangia aboro Gibona arungosi tiyo na ki ti birĩ nga i ye rogo tuturũu ringara. Yosua na gu kura aboro amangi zereda naayo na ki zungahe dagbatiyo zanga sana Yekova. Wa vura duhe nga Yekova aima songoda gu giatise re, ko aidi i ke gupai re kurogo Ziazia Kekeapai nga Yosua na agu abaakumba re aasananga ko tipa ko fu arugute fuyo te tipa ani wirikipai behe.​—Yos. 9:3-6, 14, 15.

Ho Ani Asota ni na Sovura Kuti Aʹasada

15. Oni sakinga ndu gupai nyakipa kparakpee ti ni rogo sovura kuti asada.

¹⁵ Wa duhe nga “rugute nga ga ingapai” gu du rogo rani yo, si naida ani sovura nyanyaki kuti gu nyemu manga gbegberẽpai du rogo rani yo. (Rom. 7:21-25) Gere nga gu vura rengbe ani arengba ka diabehe. Rogo gini gene? Yesu aya fu gako abawiriki wee, kparakpee nga gu nyanyakipa he rengbe ka undo yó i sovura kuti asada. (Oni gedi Ruka 22:40.) Ka si du nga gbegberẽ aberã nye kindi ri rani yo watadu nyemu manga gbegberẽpai fuo kpara ani fu Mbori, si naida ani kpatagara kuti “sána Mbori” ko fu tatamana furani ani sovura kuti gu asada re. Ziazia Kekeapai nakido rani nga, ko “ninafu he gbe fu aboro dunduko.” (Yak. 1:5) Yakoba akepai ki yaa: “Gu ni du dagba roni yo na kaza? Ni yámbu ga kanisa abaakumba i ki kpari auru ni, niuka nzeme ku auru ni ni rimo Gbia. Gu kpe nga ga idapase abátasa gu ni nakaza, Gbia atúmba ni ku ari; si ngia ni amangi ingaapai, i avù ni avu ti ni.”​—Yak. 5:14, 15.

16, 17. Ho ani agbata undo ni tipa ka sovura kuti asada, gine regbo si aida ani kpari ti ni?

¹⁶ Kparakpee ninyanyakipa pai ho ani asovura ni kuti asada, ono ani du wa ka ani tingidi gupai nga, si naida ani kpari ti gu regbo daada. Oni kparianga gupai Asanza 7:6-23 agumbaha tipa paranga sa. Bara nziinzii rago, ko namerã kaa ta bangiri gene bara yo du debäri ni. Fuo ri zomia ko na ki tudi ko na gu nzinziri afugo du ngbari, niyangaraha, ko ki tona pe ri wakina gu babagara i andu na u ka imo ru. Tipagine ko nindu ti ni ngba gu gene re? Mbiko ko “naadu nga na rugatinapai” te, du rogoyo nga zanga inohe, na si nawira wa ko naabaka bangiriko na gu nyemu ingapai nidu rogoko yo. (Snz. 7:7) Gini regbo ka kparakpee nirengbe ka undo ko bakere gbe? Kina rengo ti gu du nga gu regbo ko nigbia tiko na asada re nga gu regbo ka kparakpee niundo ko bakere gbe. Ono gu wene regbo nzunzu si naida ko kpari ti ni nga gu regbo ko naberã pa ndu ngba gu gene re.

¹⁷ Areme, boro ima rengba ka sota nyanyaki tipa ka zanga bi agu ahe nazingisa nyemu koda ti boro. Ono tie, na ka si du nga ní tona weteka agu abangiriba rogo Internet ini ní he nga gbegberẽ asura watadu avidio gu du rogoho? Ya mo gani pai arengbanga kadu wa ga gu paranga kumba gumba yo pako rogo Asanza kapita 7 te? Gu re nga gu gbegberẽ gene si aidanga boro ndu ngbaha ya! Tipa ka zanga bi agu ahe nazingisa nyemu koda ti boro, si naida boro gbata undo be Yekova rogo kparakpee mbata fu ní tona weteka Internet.

18, 19. (a) Tipagine rengbehe ti ni ka du nikpakarapai tipa ka sovura kuti asada, ono wai rengbe ani ka diabehe? (b) Gaoni diaberã nga gine?

¹⁸ Anga taatapai ngaha nga ka sovura kuti asada watadu ka diabe gbegberẽ asino te. Pauro akepai ki yaa: “Borose naso vura aso na Toro, Toro ki niso vura aso na borose.” Sidu, “[ani] amanga nga agu apai ti ni [ani] akpi[nga] nyemu he ya.” (Gara. 5:17) Tipa ka diabe agi apai re, si naida ani kpari dedede ho gbegberẽ aberã watadu aʹasada aye ni ku berã rani yo na fuani, ani ki mangipai ringbisihe kuti gupai kpari ani tipaha. “A nga asada ye sa roni te, kina gu ka boro hi he ahi,” na mbiko ga Yekova undo, ani rengbe arengba ka nye niruru rani fuko.​—1 Kor. 10:13.

¹⁹ Singia ani na sovura kuti kpakaraapai, ani manga nyanyaki diaberã, watadu ani sovura kuti asada, Yekova ima fu wene gamahe furani nga gu momu nga ga kparakpee. Ho ani akpara ni, gure nga ani nayugo pa gaani kido kutiko. Si naida ani kpatakara kuti sana Mbori tipa gako ziazia toro si ningbe furani kumbatayo na kini nyakasi rani. (Rk. 11:9-13) Nirengo, ani kido kuti Yekova rogo apai dunduko anginga kuti gaani rugatinapai ya.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Oni Natingidaha?

• Ginipai wiriki ani he be Izikiya, Ana, na Yona tipa kido kuti Yekova?

• Rogo gini gene gu kpiapai nga ga Davide na Yosua anyakasa pa du na rubangirise ho ani manga diaberã ni?

• Gini regbo nzunzu si aida ani kpari tipa aʹasada?

[Gu sura du ti kpewaraga 13]

Ho ani asovura ni kuti asada, gini regbo si aida ani kpari ti ni?