Biriki Nga gu He Nayugo Gupai Nga Ani Naraka Rogo Yangara Arame!
“Wa ani amangi tigaani ziazia ni rurupai nzunzu fu agu roni idi pase.”—1 TESA. 2:10.
GAONI KARAGAPAI NGA GINE?
Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti agu akpiapai nga ga zahe nga ga Derira, Abisaroma gbiati Yuda Keriota?
Wai gu rengbe ani ka wirika gu kpiapai nga ga nye niruruse nangia ga Yonatana na Petero?
Wai gu rengbe ani ka nye niruru rani fu gaani badiarogatise na fu Yekova?
1-3. (a) Ginihe nga gu sino nayugo gupai nga ani naraka rogo yangara arame, na ginihe si akodaha? (b) Gini asanahe biata ani nika karagapai kutini?
GINI sino naadu ti agu aboro nangia Derira, Abisaroma, gbiati Yuda Keriota? I angia aboro biriki. Derira abiriki gu kumba nakpinyemu ri gbe, ko angia gu basapungbanga nangia Samusona, Abisaroma abiriki bako, Bakindo Davide, Yuda Keriota ki biriki bairako nangia Kristo Yesu. I dunduko gayo mangaapai aye na kerepai kurii kura aboro. Ono tipagine ani afura ti ni tipa agi apai re?
2 Bake buku sa ti gi gaani regbo re amoi biriki ku dagba gu gbegberẽ asino du ti aboro areme. Si nga gupai si aima du nga si nika manga amanga. Ho Yesu agumba pa agu apai ni nika yugo gupai nga ani naraka rogo yangara arame, ko ayaa: “Dungu aboro . . . ki fuku [biriki] akurayo ku be aboro.” (Mt. 24:3, 10) Gu boro ‘nafu kurani fu akare’ rogo biriki yo, ní nga irabiriki. Gu ngbatunga biriki re nayugo gupai nga ani naraka rogo yangara arame nga gu Pauro afura tipaha ki ya aboro adu rogoho ni “airabiriki.” (2 Tim. 3:1, 2, 4) Wa vura duhe nga agu aboro nakeka abuku na kini mbakadi afirimi nasa sunge biriki si ningere wa guhe ngbaangba rogo abuku na rogo afirimi, gu ndikidi rengo du ti ni nga sunge biriki naye na bakere imisiri gbiati rungo. Nirengo, ngbatunga gu sino re nayugo gupai nga ani naraka rogo yangara arame!
3 Ginipai rengbe ani ka wirikaha rogo Ziazia Kekeapai nibipa agu aboro naadu mbata ni airabiriki? Gini ngbatunga akpiapai rengbe ani ka wirikaha nga ga agu aboro nakakuti gayo rurupai fu akurayo? Na da si aida ani nye niruru rani funi? Ani furanga tipa agi apai re.
AGU AKPIAPAI NGA ZAHE
4. Wai gu Derira akusi pa Samusona, na tipagine si adu ti ni nikere gbegberẽpai?
4 Nibambatapai, ani furanga tipa gu irabiriki nangia Derira, nga guri gu basapungbanga nangia Samusona akpinyemu ri. Samusona adiberã tipa ka ngbembatayo fu ga Mbori aboro ka sovura kuti aFereseto. Isoke fuo ino aFereseto gupai nga ri adunga na gu nyemuse du niruruhe fu Samusona te, akumba aguari dagbayo bisue ki ngbe ri na ba marã tipa ri kusi gupai fuyo Samusona adu ti ni na kere ome tiko tipa wa ka i ru ka imo ko. Gi boro biriki nangia Derira re aidi pa gu marã re, ono ri ki asadi tiri bara biata tipa ka ino guhe naafu ome fuko ono ka ri adunga na diabese ya. Ri ki ‘zadi pai kuti ko kindi na uru, ki nizungia ko.’ Niyangaraha, “si ki nifudi mbisimoko sa kina kpio.” Fuo ri kakuti sanako kindi, ko agumba gupai furi nga i akpenga riko mbata te, na ka i kpehe, omeko nyasi anyasa.a Fuo ri inihe wo, ri akpe mangeriko fuo tiko nirame kurii nduri, na ki fuko fu avurako i mangiko na gupai i aidaha. (Abasa. 16:4, 5, 15-21) Nga gu gbegberẽ sino dee! Mbiko gupai nga ri adu niboro ngbaduse, Derira akusi pa gu boro nakpinyemu ri gbe.
5. (a) Wai gu Abisaroma amangipai nibiriki koyo du Davide ni, na ginipai gipai re ayuguhe tipa ko? (b) Wai gu Davide abi gu samungu nangia ga Aitofere?
5 Fuo gure, ani furanga tipa gu boro biriki nangia Abisaroma. Mbiko gu bakere nyemu pagbia naadu tiko, ko aida ka diangbiti mbatabakindo be bako nangia Bakindo Davide. Gu bambatapai ko amangihe nga ka sa aboro i idi naako nimanga ko sunge na afugo biriki. Ko ani dungo yó na ki nyoro pangbayo, si kidu wa ka i ya ko na ndikidi nyemuyo na kini bakibangiriko abaka tipa yó. (2 Sam. 15:2-6) Abisaroma amangi ome a ki nangi gu boro Davide akido kutini gbe nangia Aitofere na ko ki sa tiko ni kare kuti Davide. (2 Sam. 15:31) Rogo Atambuahe kapita 3 na 55, Davide agumba pa wai gu ngbatunga biriki re aba gberarago tiko. (Tam. 3:1-8; oni gedi Atambuahe 55:12-14.) Abisaroma ayugu gupai nga ko adunga na irisa tipa ga Mbori bakere pagbia te nimanga ko asadatise nibiriki ka dia mbatabakindo be gu boro Yekova asia ní nibakindo. (1 Peka 28:5) Niyangaraha, gu samungu ko aguari nani re adunga na diabese te, na Davide kini ndu kindi kumbatayo kaa zogarago nigu bakindo Yekova asiani.
6. Wai gu Yuda akusi pa Yesu, na gu rimo nga Yuda aboro nafura tipaha gbe ho i afura ni tipa gine?
6 Awere tie, ani furanga tipa gupai gu kere boro biriki nangia Yuda Keriota amangihe fu Kristo. Ti regbo gu yangara Pumbo Susiri Yesu amangihe na gu gako amokedi naadu 12, ko agumba gupai fuyo nga: “Ya mi fu roni ni rengo, gu ni sa dagba roni nikakusa re.” (Mt. 26:21) Kusa rogo gu yuru re, Yesu agumba gupai fu Petero, Yakoba, gbiati Yoane Getesemane yo nga: “Oni ngére, gu ni nikakusa re ni mbedi.” Nibasa tifuo gure, Yuda ki ye na agu aboro ko aandu ka kusa Yesu fuyo, “ko ki ye fuo Yesu ni ba sa, ki ya, ‘Ako Bayugupai!’ Ko ki dungo ko gbe.” (Mt. 26:46-50; Rk. 22:47, 52) Yuda ‘akusi kure ruru boro’ na ki fu Yesu fu avurako. Tipagine Yuda amangi gipai re ti ni? Ko amangihe tipa marã feda gbua 30! (Mt. 27:3-5) Tona ti gu regbo re, gu rimo nga Yuda, aboro nayambaha ho i afura ni tipa “irabiriki,” gbe gu ní nakusa pa gu boro nga bakureani.
7. Gini apai wiriki ani he ti (a) Abisaroma na Yuda gbiati (b) Derira?
7 Ginipai ani nawirikihe ti agi akpiapai nga ga zahe re? Abisaroma na Yuda adigisi gayo raka ngba gbegberẽ gene mbiko sayo tiyo ni asamungu kuti agu aboro Yekova asia yó. (2 Sam. 18:9, 14-17; Amo. 1:18-20) Nyeanye kindi, aboro nikaa fura tipa Derira nigu dee nangia kere boro biriki na naadunga na gu nyemuse tiri du niruruhe ya. (Tam. 119:158) Sidu tie, si naida ani ne nyemu kadu na pagbia watadu gu ngbaduse nga gu rengbe ka gbarasa pa gaani pagume na Yekova. Agi akpiapai re nga nyanyaki akpiapai tipa ka undo rani ani ne agu apai rengbe ka sa rani ni airabiriki.
ANI WIRIKI AGUYO NANYE NIRURUYO
8, 9. (a) Wai gu Yonatana anye niruruko fu Davide? (b) Wai gu rengbe ani ka wirika Yonatana?
8 Ziazia Kekeapai nafura afura a tipa gu dungu aboro nanye niruruyo. Ani furanga tipa aboro ue na ki bingo gupai rengbe ani ka wirikaha beyo. Ani tonaha na gu kumba nanye niruruko fu Davide. Yonatana nangia sosono wiri Bakindo Saura si aawira gupai nga ko nikadu nibakindo tifuo Saura. Ono Yekova asia Davide kubako ko du nibakindo. Yonatana aima irisa gu diaberã Yekova amangihe re, na kuba gupai nga ko naabi Davide nikare, “mbisimo Dawidi ki ngba ti mbisimo Yonatana” na ko ki gumba gupai fuko nga ko nika nye niruruko fuko. Yonatana afu gako ũvura, na gako basape, na gako mboto gbiati gako giri dimose fu Davide tipa ka fu pagbia fuko. (1 Sam. 18:4) Yonatana amangi agu apai dunduko ko arengbe na mangaha tipa ka nyakasa Davide, ko amoi gako raka a ngbapai ho ko aru ni bara bangiri Saura ka ngbe na Davide. Yonatana agumba gupai fu Davide kina boro ngbaduko yo nga: “Mo nikadu ni bakindo tigamo ku ri aYisaraere, mi adu fuo ro tigimi.” (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17) Zanga kapa, gupai re du nasa Davide ko bi kina boro bia kpenunga ho Yonatana akpi ni.—2 Sam. 1:17, 26.
9 Yonatana adunga na kparakpara bipai rogo gako du niruruse yo te. Ko adu niruruko fu Yekova du na bakere pagbia na kpotoko yo dunduko, na ko asongodi Davide a na kpotoko yo dunduko mbiko ko Mbori asiako tipa ko du nibakindo. A kinawo areme, ka si vura du vuru nga ani agbianga mamu sunge rogo dungurati te, si naida ani songodi agu aboro du na gu mamu beyo nga ga nungusa apai rogo dungurati na ngbadurani yo dunduko.—1 Tesa. 5:12, 13; Eb. 13:17, 24.
10, 11. (a) Tipagine Petero anye ti ni niruruko fu Yesu? (b) Wai gu rengbe ani ka wirika Petero, na ginipai si aida gipai re fõngbadu rani yo ani mangihe?
10 Gu kura kpiapai ani nika fura tipaha nga ga gu mokedi nangia Petero, nga gu ko nazungahe fu Yesu nga ko du wa ka ko nye niruruko fuko. Ho Yesu amangisunge ni na gu kpiapai narukuba kura he tipa ka yugo wai nyakipa du na idapase rogo gu kureko gbiati kpotoko ko aandu ka fuhe nimotumo, rago angbanga ti dungu gako abawiriki te, na i ki mbuko. (Yo. 6:53-60, 66) Sidu, Yesu asana gako amokedi naadu 12 ki yaa: “Oni naguari a tigaoni?” Petero akaragapai ki yaa: “Gbia, ani andú koyo du da ni? Wa du mo du agu apai be ro nga ga nyenye unga.” (Yo. 6:67-69) Ya mo Petero aima gia tiko na agu apai dunduko Yesu agumbaha ti gu regbo re tipa gu Gako motumo ko aandu ka fuhe? Ko ainongo ho tigu te. Wa si avura duwo, Petero aima diaberã tipa ka nye niruruko fu gu wiri Mbori naadu nimbedimbedi ko.
11 Petero aberãnga gupai nga gupai Yesu agumbaha re, si arunga te na tifuo bete regbo ko nika aria gupai aʹaria ko agumbaha re te. Petero adu niboro umbasitise na ko aima ida kuti gupai nga Yesu du duna ‘agu apai beko nga ga nyenye unga.’ Kina gu bangisapai re du tipa rani areme. Ginipai ani naaberãha ho ani agbia gupai ni ani agianga tirani nani ya watadu naima kpakara tipa ani gi tirani na rogoyo rogo agu abuku ‘ruru kangara moyambu’ akusaha? Si naida ani mangi ome tipa ka giarogoyo kuba gupai nga ka nye kaa berã gupai nga regbo adu kinaho i nika manga ariapai kuti gu bipai du ani nani.—Oni gedi Ruka 12:42.
ONI NYE NIRURU RONI FU GAONI BADIAROGATISE
12, 13. Ginipai rengbe ka ye na pa bäri kurogo rogatise, tipagine adunga ha ti ni nga ka gu boro naima nyaka ka ni mangihe, gbegberẽpai ngaha te ya?
12 Abiriki na angbatungaha dunduko nga yangara gbegberẽ sino nga gu si aidanga ani mbuhe si gberesipa gu zereda na kodatise du rogo gu ramukporo nga ga aKristano na rogo dungurati yo ya. Na gipai re berãrani yo, ani furanga tipa wai rengbe ani ka nye niruru rani fu gaani badiarogatise na fu Mbori.
13 Bäri nga gu ngbatunga biriki sa naye na kere gbegberẽ sangbanapai. Gu boro namanga bäri, ní nambu ká kina kuti gani badiarogatise sa na ki gbe berãni kuti kura boro kia. Gu gani badiarogatise ní naingi kutini re, ní nanye nisani. Gani raka ki ariatihe si kidu wa ka i si vagadi avagadi. Ginipai nasa ngbatunga pai wa gure si mangi dagba agu aboro naima kpinyemu tiyo mbata nikerehe? Dedede, si natona ho arogotise aberãnga pa tiyo ni berewe gbe ya. Bakere nayugupai sa tipa ga aboro sino raka agumba gupai nga boro rengbe ka manga bäri ka si du nga ní na gani badiarogatise mbu manga agu apai si aida i naamangaha tipa kaa nyakasa gayo rogatise. Ngbatunga gipai re ima manga dungu agu aboro a naima nyaka. Nikpiapai, kumba sa du garãko nga 50 ambu gu diako i namangi agarã nari nga 25 tipa ka dia gu kura dee kia nangba tiko. Gu kura aboro nagumba gupai nga gupai ko amangihe re na gu garãko re dunduko, gbegberẽpai ti ni te. Ono tie, kuba gupai nga ani naafura tipaha wa ka i ya si nga gupai ka aboro anenga ha ya, ani ya si nga gu biriki boro amangaha ní ki vura nyaka anyaka vuru.b
14. (a) Gini bipai du Yekova nani tipa biriki rogo rogatise? (b) Ginipai Yesu agumbaha tipa ká boro kina kuti gani badiarogatise sa?
14 Ginipai Yekova aberãha tipa agu aboro nambu gayo abadiarogatise zanga wene nduhe ho nga gu du mburuhe rii Ziazia Kekeapai? Gaani Mbori ima ‘soga mbutise,’ na ko fura nyanyaki fu agu aboro namanga gbegberẽ fu gayo abadiarogatise na ki mbuyo. (Oni gedi Maraki 2:13-16.) Yesu ayugu gupai na ngbanya na ga Bako ringbisipai nga boro arengbanga ka do gani badiarogatise zanga nduhe ti ni kini sungu gbua kaa ngera wa ka i ya pai ho mangi te te.—Oni gedi Matayo 19:3-6, 9.
15. Ginipai rengbe agu aboro nga arogotise ka mangaha tipa ka nye niruruyo dagbatiyo?
15 Wai rengbe arogotise ka nye niruruyo fu gayo abadiarogatise? Fugo Mbori nayaa: “Mo ningí tipa de [kumba] parangaro.” Si nagumba gupai berewe nga: ‘Mo niráki na diaro kumbaamo na ngbarago mo akpi nyemuni.’ (Snz. 5:18; Batu. 9:9) Wa arogotise nikaa sona, si naida i mangi ome nyanyaki tipa ka sa gayo rogatise si nye nyanyaki. Tipa i mangi gipai re, si naida i niberẽpa tiyo aberã dagbatiyo, kini di regbo wa sa, na ki nye mbembedi dagbatiyo. Si naida i naagbe berãyo dedede tipa wai rengbeyo ka banda gayo rogatise gbiati gayo pagume na Yekova. Tipa i rengbe ka manga gipai re, si naida i naawisigo Ziazia Kekeapai wa sa, kini tungusipai wa sa, na kini mangi kparakpee wa sa tipa ga Yekova maku.
ONI NYE NIRURU RONI FU YEKOVA
16, 17. (a) Wai gu rengbe pa nye ani niruru rani fu Yekova kadu ngba asada rogo kporo na rogo dungurati? (b) Gini kpiapai nayugo gupai nga banda gu ga Mbori zinahe nga ka ani kodinga tirani na gu gumerani i naima kusa ní rogo dungurati yo ya rengbe arengba ka ye na wene sangbanapai?
16 Gu kura aboro kinaho rogo dungurati nga aguyo namangi kere ingapai na i ki rugu yó “nyanyaki, i du nzunzu rogo idapase yo.” (Tito 1:13) Ono aguyo kinaho gayo mangaapai asa gupai nga i kusi yó akusa rogo dungurati kusayo. Aguyo nambu gu ‘rugapai’ re si raba yó, si naundo yó i nyaki berewe rogo toro yo. (Eb. 12:11) Ono ginipai ka mangi ka si du nga i kusi gumerani watadu mbembedi bakurearani kusayo rogo dungurati? Ka si mangi wo, si naida ani nye niruru rani fu Mbori angianga fu gu boro re ya. Yekova nabi rani abi singia ani amangapai kuti gu gako zinahe nga ka ani kodinga tirani na ai gu boro i naima kusa ní kusayo rogo dungurati yo ya.—Oni gedi 1 Akorindo 5:11-13.
17 Oni makianga kpiapai gbua sa nga ga gu wenepai rengbe ka manga ka aborokporo kakuti gu ga Yekova zinahe nga ka i kodinga tiyo na gu gumeyo i naima kusa ní rogo dungurati ya. Paranga wirina sa i akusi ko rogo dungurati ko ki mangi agarã bawe zanga karagatiko, rogo agu agarã re, bako, nako gbiati awirinako biama ‘akodanga tiyo’ naako te. Ti kura aregbo, ko ani asadi aʹasada ka koda tiko naayo rogo gayo apai yo, ono i ki nye dunduko niruruyo fu Yekova ki zanga kodatiyo naako. Tifuo i karaga ko, ko agumba gupai nga wo nyemu kodatiko na gako aborokporo anaamanga ko, gbe yuru ho ko anidu ni nisako. Ono ko agumba gupai nga, ka gako aborokporo akoditiyo naako kandara tooni, ka ko akaraganga tiko te. Ono wa i akodanga tiyo naako kandara tooni ya, nyemuyo akpe ko gbe na si ki ngia gupai sa dagba agu apai yo nasako ko karagatiko na ki mbakadi gako pagume na Yekova. Oni berẽnga kurii gupai re ka si du nga oni naaberãpa kua ga Yekova zinahe akua tipa ka koda tironi na gu gumeroni i aima kusa ní rogo dungurati.
18. Fuo saka ani pai tie tipa gu wenepai naye mbiko nye niruruse gbiati gu gbegberẽpai naye mbiko sunge biriki, gaoni diaberã nga gine?
18 Ani naraka rogo gu zegino naima hi be biriki. Ono wa vura duhe wo, pati rani kirikiri rogo dungurati, ani ima rengba ka bi agu aboro du niruruyo rengbe ani ka wirika gayo kpiapai. Gayo gene raka na ngbanya na gupai Ziazia Kekeapai agumbaha kini yaa: ‘Oni nga dezirehe, na Mbori a, wa ani amangi tigaani ziazia ni rurupai nzunzu fu agu roni idi pase.’ (1 Tesa. 2:10) Ani nyenga anye kindi niruru rani fu Mbori gbiati kura aboro.
[Footnotes]
a Anga kina mangeriko gbua te, ono gu he si aru kubaha, gako kparakpara pagume na Yekova ni Nazara du naafu ome fuko.
b Tipa undo nibipa gupai rengbe oni ka mangaha ho gaoni badiarogatise namangi bäri ni, oni bi gu kekeapai du rihe nga “Wai Rengbe Oni Ka Hipai Ho Gaoni Badiarogatise Asa Tiní ni Nigbegberẽ Boro,” rogo gu Ngbaõbambu Sinziri nga ga Banzinga 1, 2010 akpewaraga 29-32.
[Gu sura du ti kpewaraga 16]
Petero anye niruruko fu gu wiri Mbori naadu nimbembedi ko wa kura aboro avura mbuko vurũ