Ноии, Даниили, Иови иаадырԥшуаз агәрахаҵареи аҳәатәхаҵареи аашәырԥшла
«Ноии, Даниили, Иови... риашара абзоурала рыԥсы еиқәдырхон» (ИЕЗЕКИИЛЬ 14:14).
1, 2. а) Избан Ноии, Даниили, Иови рҿырԥштәқәа рызхәыцра ҳгәы зышьҭнахуа? б) Иарбан ҭагылазаашьақәоу иҟаз Иезекииль 14:14 иану ажәақәа аниҩуаз?
ИШӘЫМОУМА шәара ачымазареи, аԥара амамзаареи, ашьҭашәарыцарақәеи ирыхҟьо ауадаҩрақәа? Ишәцәыӡуама зны-зынла агәырӷьара Иегова имаҵ аураҿы? Ааи акәзар, шәрызхәыц Ноии, Даниили, Иови рҿырԥштәқәа, уи шәгәы шьҭнахыр алшоит. Урҭ инаӡамыз уаан, насгьы иахьа ҳзықәшәо ауадаҩрақәа рыман. Рыԥсҭазаара ашәарҭара ианҭагылазгьы ыҟан. Аха Иегова изиашаны иаанхеит, убри аҟынтә иара урҭ агәрахаҵареи аҳәатәхаҵареи раарԥшраҿы иҿырԥшыгоуп ҳәа иԥхьаӡеит. (Шәаԥхьа Иезекииль 14:12—14.)
2 Арҭ ажәақәа Иезекииль иҩит Вавилон даныҟаз 612 шықәса ҳ. ҟ.a (Уахәаԥш албаага.) (Иезекииль 1:1; 8:1). Усҟан 607 шықәсазы иҟалаз Иерусалим ахырбгалара аҟынӡа рацәак бжьамызт. Ноии, Даниили, Иови реиԥш азиашара аазырԥшуаз, насгьы еиқәхаз ауаа Иерусалим ирацәамызт (Иезекииль 9:1—5). Иеремиеи, Варухи, Авдемелехи урҭ иреиуан.
3. Еилҳаргозеи ари астатиаҿы?
3 Убас уҳәар алшоит ҳаамҭа азгьы, ицәгьоу ари адунеи аҵыхәтәа зхызго Ноии, Даниили, Иови реиԥш ииашоуп ҳәа Иегова ииԥхьаӡо ауаа рымацара роуп (Аатра 7:9, 14). Шәааи еилаҳкаап Иегова арҭ хҩык ахацәа ҿырԥшыганы изиԥхьаӡаз. Ҳара еилҳаргоит 1) урҭ зықәшәоз ауадаҩрақәа, насгьы 2) дара иаадырԥшуаз агәрахаҵареи аҳәатәхаҵареи ааҳарԥшлар шҳалшо.
НОИ 900 ШЫҚӘСА ИНАРЕИҲАНЫ ИЕГОВА ИАХЬ АЗИАШАРЕИ АҲӘАТӘХАҴАРЕИ ААИРԤШУАН
4, 5. Иарбан уадаҩрақәоу Нои дзықәшәоз, насгьы иџьоушьартә изыҟоузеи иҿырԥштәы?
4 Иарбан уадаҩрақәоу Нои имаз? Нои иабду иаб Енох ихаан ауаа ацәгьара рылаҽхьан. Дара Анцәа иқәшәиуан (Иуда 14, 15). Адунеи еиҳа-еиҳа ацәгьара ахыҵәон. Нои ихаан «адгьыл ақәымчра ала иҭәит». Ицәгьаз амаалықьцәа адгьыл ахь илбааит, насгьы ауаа рцәеижь аахәаны аҳәсақәа ргеит. Урҭ ирхылҵуаз ахшара даара игәымбылџьбаран (Аҟазаара 6:2—4, 11, 12). Аха зегьы ирбарҭан Нои ус дшыҟамыз. Абиблиаҿы иануп «Нои Анцәа игәы дақәшәон» ҳәа. Иааикәыршаз ауаа реиԥш акәымкәа, иара иашарала дныҟәон. «Нои ииашоу Анцәа дицын» (Аҟазаара 6:8, 9).
5 Иҳарҳәозеи арҭ ажәақәа Нои изкны? Актәи, шәазхәыц Аӡхыҵра ҟалаанӡа шаҟа шықәса Нои зиашарыла Иегова имаҵ иуаз цәгьарала иҭәыз адунеи аҿы. Уи 70 ма 80 шықәса рыҩныҵҟа акәмызт, аха 600-ҟа шықәса раҟара акәын! (Аҟазаара 7:11). Аҩбатәи, иара имамызт игәы шьҭызхуаз, насгьы дзырӷәӷәоз аизарақәа, иахьа ҳара ишҳамоу еиԥш. Иашьцәагьы иаҳәшьцәагьы иара идымгылозҭгьы ҟаларынb. (Шәахәаԥш албаага.)
6. Ишԥааирԥшуаз Нои агәымшәара?
6 Нои игәы иаанагомызт иара дуаҩ бзиазар, уи азхоит ҳәа. Иара гәымшәарала егьырҭ Иегова иӡбахә рзеиҭеиҳәон. Абиблиаҿы уи «аиаша-ҵабырг рылазырҵәоз» ҳәа изҳәоуп (2 Пиотр 2:5). Апостол Павел Нои изкны иҳәеит: «Адунеи дақәыӡбеит... имаз агәрахаҵара иабзоураны» (Ауриацәа рахь 11:7). Ҳәарада, ауаа уи ихыччон, уи инеиҳангьы, иԥырхагахар рҭахын. Иҟалап урҭ иқәмақаруазҭгьы. Аха Нои ауаа дрыцәшәаӡомызт (Ажәамаанақәа 29:25). Иара агәрахаҵара ааирԥшуан аҟынтә, Иегова агәымшәара ииҭеит. Иегова иахьагьы азиашара аазырԥшуа имаҵзуҩцәа агәымшәара риҭоит.
7. Иарбан уадаҩрақәоу Нои дзықәшәаз, аковчег аниргылоз?
7 Иегова Нои аковчег ду иргыларц аниеиҳәа, иара 500 шықәса инареиҳаны Анцәа дышизиашоу ааирԥшхьан. Нои ила Иегова Аӡхыҵра аан ауаатәыҩсатә ҭаацәареи, аԥстәқәеи, аԥсаатәқәеи еиқәирхеит (Аҟазаара 5:32; 6:14). Ас еиԥш идууз аковчег аргылара Нои изы, ҳәарада, имариамызт. Уи адагьы, иара идыруан ауаа еиҳагьы ишихыччалоз, насгьы ауадаҩрақәа дышрықәдыршәоз. Аха Нои агәрахаҵара ааирԥшуан, насгьы Иегова иҳәатәы дазыӡырҩуан. «Иара убас иагьыҟаиҵеит» (Аҟазаара 6:22).
8. Ишԥааирԥши Нои Иегова еснагь иҭаацәа рҭахрақәа дышреиҷаҳало агәра шигоз?
8 Нои даҽа уадаҩракгьы иман. Иара иԥҳәыси ихәыҷқәеи ныҟәигалар акәын. Аӡхыҵра ҟалаанӡа ауаа адгьыл ак ықәаадрыхырц азы ԥхӡашала аџьабаа рбалар акәын. Ноигьы убас ҟаиҵон (Аҟазаара 5:28, 29). Аха иара иҭаацәа рҭахрақәа зегь раасҭа ихадахартә алиршомызт. Иара изы Иегова имаҵ аура еснагь еиҳа ихадан. Нои 40 ма 50 шықәса аковчег аргылара дшаҿызгьы, Иегова дихаиршҭуамызт. Аӡхыҵра ашьҭахьгьы 350 шықәса рыҩныҵҟа иара зиашарыла Анцәа имаҵ иуан (Аҟазаара 9:28). Нои агәрахаҵареи аҳәатәхаҵареи раарԥшраҿы зеиԥшыҟам аҿырԥшы ҳаиҭеит!
9, 10. а) Ишԥаҳалшо Нои иааирԥшуаз агәрахаҵареи аҳәатәхаҵареи рҿыԥшра? б) Зыгәра ганы шәыҟазар шәылшозеи, Иегова изакәанқәа рынагӡара еснагь шәазхиазар?
9 Иааҳарԥшлар шԥаҳалшо Нои иааирԥшуаз агәрахаҵареи аҳәатәхаҵареи? Ҳара Нои ҳаиҿыԥшуеит ҳәа ҳҳәар ҳалшоит Иегова аиашара аганахь ала имоу ахәаԥшышьа ицеиҩаҳшозар, Аҩсҭаа идунеи ҳҽацәаҳахьчозар, иара убас ҳаԥсҭазаараҿы Иегова раԥхьатәи аҭыԥ ааникылозар (Матфеи 6:33; Иоанн 15:19). Ҳәарада, арҭ амзызқәа ирыхҟьаны ари адунеи аҿы бзиа ҳарбаӡом. Иаҳҳәап, ҳара аҭаацәалазаареи ацәеижьтә еизааигәахареи ирызку Иегова инормақәа ҳрықәныҟәоит, убри аҟынтә ауаа ателедырраҭарақәеи аинтернети рҿы ииашамкәа иҳахцәажәозар алшоит. (Шәаԥхьа Малахиа 3:17, 18.) Аха Нои иеиԥш ҳаргьы ауаа ҳрыцәшәаӡом. Ҳара Иегова ҳицәшәоит, даҽакала иуҳәозар, ӷәӷәала пату иқәаҳҵоит, насгьы игәы иҳархьыр ҳҭахӡам. Ҳара иаҳдыруеит наӡаӡатәи аԥсҭазаара ҳаҭара зылшо иара заҵәык шиакәу (Лука 12:4, 5).
10 Шәхы шәазҵаа: «Иашарыла схы мҩаԥызгалома сара Анцәа иҿаԥхьа, егьырҭ анысхыччо ма акритика анысзыруа? Агәра згома Иегова сҭаацәара рҭахрақәа дышреиҷаҳало, аԥара арҳара даара ицәгьахаргьы?» Нои иеиԥш шәаргьы Иегова игәра шәгозар, насгьы иҳәатәы хашәҵозар, иара дышшәеиҷаҳало агәра ганы шәыҟазар шәылшоит (Филиппаа рахь 4:6, 7).
ДАНИИЛ ЦӘГЬАРАЛА ИҬӘЫЗ АҚАЛАҚЬ АҾЫ ДШЫНХОЗГЬЫ, АЗИАШАРЕИ АҲӘАТӘХАҴАРЕИ ААИРԤШУАН
11. Иарбан уадаҩра ӷәӷәақәаз Даниил иҩызцәеи иареи Вавилон ирымаз? (Шәахәаԥш астатиа алагамҭаҿы иаагоу асахьа.)
11 Иарбан уадаҩрақәоу Даниил имаз? Даниил амцнцәахәқәа ахьырацәази аспиритизм злаҽызи атәымтәыла Вавилон аҿы анхара иқәшәеит. Уа инхоз ауаа ауриацәа бзиа ирбомызт, насгьы Рынцәа Иеговеи дареи ирхыччон (Аԥсалом 136:1, 3 [137:1, 3, АдҾ]). Ҳәарада, уи Даниили Иегова бзиа дызбоз егьырҭ ауриацәеи даара ргәы днархьуан! Уи адагьы, аӡәырҩы ауаа Даниил, насгьы хҩык иҩызцәа Ананиеи, Мисаили, Азариеи ирыцклаԥшуан, избанзар урҭ вавилонтәи аҳ имаҵ аура иазыҟарҵон. Дара аҳ иифоз рфалар акәын, Иегова ирымфаларц иреиҳәаз афатәгьы уахь иналаҵаны. Аха Даниил «игәаҿы иӡбеит аҳ ифатә даҟьашьыртә шалимыршо» (Даниил 1:5—8, 14—17).
12. а) Дзеиԥш уаҩызи Даниил? б) Дышԥеизыҟаз Иегова Даниил?
12 Даниил даҽа уадаҩракгьы иман, азныказы уи уадаҩроуп ҳәа узҳәом. Иара аҟазара бзиа илан, убри аҟынтә аҳ егьырҭ ирымаз аасҭа иҳараку аҭыԥ ииҭеит (Даниил 1:19, 20). Ус шакәызгьы, Даниил дԥагьахомызт, насгьы игәаанагара еснагь ииашоуп ҳәа иԥхьаӡомызт. Иара еснагь ахынраалареи ахӡырымгареи ааирԥшуан. Уи адагьы, еснагь иҳәон имаз ақәҿиарақәа зыбзоураз Иегова шиакәыз (Даниил 2:30). Шәазхәыц: Иегова иҳәеит Даниил Ноии Иови реиԥш азиашара ааирԥшуан ҳәа. Уи аамҭазы Ноии Иови ԥсхьан, аха дара рыԥсы ҭанаҵы зиашарала Иегова имаҵ руан. Даниил иакәзар, иара усҟан дқәыԥшын. Иегова ииашаҵәҟьаны Даниил игәра игон! Ааи, Даниил иԥсы ҭанаҵы азиашареи аҳәатәхаҵареи ааирԥшуан. Уи 100 шықәса раҟара анихыҵуаз, Анцәа имаалықь абарҭ ажәақәа иеиҳәеит: «О, Даниил, зыхә ҳараку ауаҩы» (Даниил 10:11).
13. Иарбан мзызу иамазар алшоз Иегова Даниил аҭыԥ ду ахьииҭаз?
13 Иегова ицхыраарала Даниил раԥхьа Вавилонтәи аимпериаҿы, анаҩс амид-џьамтәылатәи аимпериаҿы аҭыԥ ду ааникылон (Даниил 1:21; 6:1, 2). Иҟалап Иегова Даниил уи аҩыза алшара зииҭаз ижәлар дрыцхраарц азы акәзар, Иосиф Мысра ишыҟаиҵаз, насгьы Есфири Мардохеи Џьамтәыла ишыҟарҵаз еиԥшc. (Шәахәаԥш албаага.) (Даниил 2:48). Шәхаҿы ишәзаагома Иезекииль, насгьы атәра иҭаз егьырҭ ауриацәа рхы шырбоз, Иегова Даниил ила дышрыцхраауаз анырбоз? Уи даара ргәы шьҭнахуазар ҟаларын!
Иегова ҳахә ҳаракны ишьалоит иара иахь азиашара анааҳарԥшуа (Шәрыхәаԥш абзацқәа 14, 15.)
14, 15. а) Излеиԥшузеи Даниил иҭагылазаашьеи ҳара ҳҭагылазаашьеи? б) Иднарҵар алшозеи иахьатәи аҭаацәа Даниил иҭаацәа рҿырԥштәы?
14 Иааҳарԥшлар шԥаҳалшо Даниил иааирԥшуаз агәрахаҵареи аҳәатәхаҵареи? Иахьатәи адунеи агәаԥхашәадареи амц мҵахырхәареи рыла иҭәуп. Ауаа Вавилон ду, амц динхаҵара аимпериа, анырра рнаҭоит. Абиблиаҿы уи аҩсҭаацәа рҭыԥ ҳәа азҳәоуп (Аатра 18:2). Аха ари адунеи аҿы ҳара атәымтәылауаа ҳарҩызоуп. Убри аҟынтә ауаа ирбар рылшоит дара ҳашреиԥшым, насгьы иаҳхыччалар алшоит (Марк 13:13). Шәааи Даниил иеиԥш Ҳанцәа Иегова ҳаизааигәахалап. Ҳара ахынраалара ааҳарԥшлар, Иегова игәра ҳгалар, насгьы ҳаизыӡырҩлар, иара иҿаԥхьа ҳахә ҳаракхоит (Аггеи 2:7).
15 Иахьа аҭаацәа Даниил иҭаацәа ирҿырҵаар рылшо рацәоуп. Иара даныхәыҷыз, насгьы Иуда данынхоз дызланхоз еиҳараҩык ауаа ҽеимызт. Аха иара Иегова бзиа дибон. Машәыршәа иҟалама уи? Мап. Иҟалап иҭаацәа Иегова бзиа дибалартә еиԥш драаӡозҭгьы (Ажәамаанақәа 22:6). Даниил ихьӡ иаанагоит «Сара сыӡбаҩ Анцәа иоуп», уи иаанарԥшуеит иҭаацәа Иегова бзиа дшырбоз (Даниил 1:6). Аҭаацәа, шәхәыҷқәа Иегова иӡбахә анырзеиҭашәҳәо ачҳара аашәырԥшла. Шәгәы кашәмыжьлан (Ефесаа рахь 6:4). Анцәа шәеициҳәала. Дара рзгьы Анцәа шәиҳәала. Ишәылшо зегь ҟашәҵала Иегова бзиа иибо бзиа абара дшәырҵарц азы, убасҟан Иегова дышәзылԥхоит (Аԥсалом 36:5 [37:5, АдҾ]).
ИОВ ДАНБЕИАЗГЬЫ ДАНӶАРЫЗГЬЫ АГӘРАХАҴАРЕИ АҲӘАТӘХАҴАРЕИ ААИРԤШУАН
16, 17. Иарбан уадаҩрақәоу Иов имаз?
16 Иарбан уадаҩрақәоу Иов имаз? Иов иԥсҭазаараҿы ауадаҩра ӷәӷәақәа ихигеит. Иара «мрагылара инхоз зегь раҵкыс дуаҩ дуун» (Иов 1:3). Иара амали ахьӡи-аԥшеи иман (Иов 29:7—16). Аха Иов егьырҭ раасҭа деиӷьуп, ма Анцәа ида анхара илшоит ҳәа иԥхьаӡомызт. Уи агәра ҳгоит, избанзар Иегова Иов «смаҵзуҩы» ҳәа изиҳәеит, иара убас иҳәеит: «Иара диашоуп, ак згым уаҩуп, Анцәа дицәшәоит, насгьы ацәгьара иҽацәихьчоит» (Иов 1:8).
17 Аха иаалырҟьаны Иов иԥсҭазаара аҽаԥсахит. Иара иааимаз зегь ицәыӡит, насгьы аԥсра даҳәартә аҟынӡа игәы каҳаит. Иахьа ҳара иаҳдыруеит Иов дзықәшәаз ауадаҩрақәа зегь зыхҟьаз Аҩсҭаа шиакәыз. Уи иҳәеит Иов Иегова имаҵ зиуа феида алигарц азы ауп ҳәа. (Шәаԥхьа Иов 1:9, 10.) Иегова уи зҿлымҳарада иаанимыжьит. Иҟаиҵар акәзи Иегова Аҩсҭаа игәымбылџьбароу амцҳәаҩ шиакәу ааирԥшырц азы? Иара Иов алшара ииҭеит Анцәа дышизиашаз шьақәирӷәӷәарц, насгьы бзиабарала имаҵ шиуаз ааирԥшырц.
18. а) Ишәгәаԥхозеи шәара еиҳараӡак Иов ихымҩаԥгашьаҿы? б) Еилаҳкаауазеи Иегова изкны иара Иов дшизыҟаз аҟынтә?
18 Аҩсҭаа Иов ҭаха ииҭомызт. Иара уи ауадаҩра ӷәӷәақәа дрықәиршәон, насгьы урҭ зхароу Анцәа иакәызшәа ҟаиҵон (Иов 1:13—21). Иов иҩызцәа ҳауп ҳәа зҳәоз хҩык ахацәа игәы казыжьуаз ажәақәа иарҳәеит. Дара Иов дуаҩ ҽеимызт, убри аҟынтә Анцәа дахьирхәит ҳәа иарҳәеит (Иов 2:11; 22:1, 5—10). Аха Иов уеизгьы Иегова дизиашан. Ҳәарада, зны-зынла Иов ихшыҩдараз ажәақәа иҳәон (Иов 6:1—3). Аха Иегова еиликаауан Иов уи изырҳәоз ахьаа ӷәӷәеи агәкаҳареи шракәыз. Иегова ибон Иов ахаан дышицәхьамҵуаз, Аҩсҭаа дааҟәымҵӡакәа Иов дыширгәаҟуазгьы. Ибааԥсыз арҭ ахҭысқәа зегь рышьҭахь, Иегова Иов уаанӡа имаз амал аасҭа ҩынтә еиҳаны ииҭеит, насгьы еиҭа 140 шықәса изациҵеит (Иаков 5:11). Арҭ ашықәсқәа рыҩныҵҟа Иов анаҩсгьы гәык-ԥсыкала Иегова имаҵ иуан. Иабантәиаадыруеи уи? Уи ус шакәу ҳнарбоит Иезекииль 14:14 иану иахьатәи астатиа шьаҭас иамоу ажәеинраала. Урҭ ажәақәа ҩын Иов данԥсы ашьҭахь ашәышықәсақәа рышьҭахь.
19, 20. а) Ишԥаҳалшо Иов иааирԥшуаз агәрахаҵареи азыӡырҩреи рҿыԥшра? б) Ишԥаҳалшо Иегова иеиԥш егьырҭ рахь агәрыцҳашьара аарԥшра?
19 Иааҳарԥшлар шԥаҳалшо Иов иааирԥшуаз агәрахаҵареи аҳәатәхаҵареи? Ҳазҭагыло ауадаҩра зеиԥшразаалакгьы, Иегова ҳара ҳзы зегь раасҭа дышхадоу ааҳарԥшлар ҳҭахуп. Иара аҵыхәтәанынӡа игәра ҳгалар, насгьы гәык-ԥсыкала ҳаизыӡырҩлар ҳҭахуп. Уи аҟаҵаразы ҳара Иов иаасҭа амзызқәа ҳамоуп. Шәазхәыц: иахьа Аҩсҭаа ишьацҳәақәеи иареи ирызкны иаҳдыруа даара ирацәоуп (2 Коринфаа рахь 2:11). Абиблиа аҟынтә, еиҳарак Иов ишәҟәы аҟынтә, еилаҳкааит Анцәа агәаҟрақәа зиаҩижьуа. Даниил иԥааимбаражәа аҟынтә ҳара иаадыруеит Иисус Христос аҳас дызхагылоу Анцәа Иаҳра иҟаҵәҟьоу анапхгара шакәу (Даниил 7:13, 14). Иара убас иаадыруеит иаарласны уи Аҳра адгьыл зегь напхгара шазнауло, насгьы агәаҟрақәа рҵыхәтәа шыԥнаҵәо.
20 Иов ихҭыс еиҭа иаҳнарҵоит ҳашьцәа арыцҳара ианақәшәо, дара рахь агәрыцҳашьара аарԥшра шхадоу. Иов иеиԥш даргьы ихшыҩдароу ажәақәа рҳәозар ауеит (Екклезиаст 7:7). Аха ҳара урҭ ҳармықәыӡбалар ауп, насгьы цәгьарак ҟарҵеит ҳәа раҳамҳәалароуп. Уи аҭыԥан реилкаара ҳҽазаҳшәалар ҳахәҭоуп. Ус ҟаҳҵозар, ҳара абзиабареи агәшаҭареи злоу Ҳаб Иегова ҳаиҿыԥшлоит (Аԥсалом 102:8 [103:8, АдҾ]).
ИЕГОВА АЛШАРЕИ АХАЧҲАРЕИ ШӘИҬОИТ
21. Ишԥаҳгәаладыршәо 1 Пиотр 5:10 иану ажәақәа Ноии, Даниили, Иови рҿырԥштәы?
21 Ноии, Даниили, Иови аамҭак азы инхаӡомызт, насгьы изықәшәоз ауадаҩрақәа еиԥшымызт. Аха дара урҭ ауадаҩрақәа ириааит. Урҭ рыхҭысқәа иаҳгәаладыршәоит апостол Пиотр ииҳәаз: «Аамҭақәак рыҩнуҵҟа агәаҟрақәа шәанԥыршәо аамҭазы, ишәхамышҭын Анцәа гәыбылрас, џьшьарас иҟоу зегьы уасхырс дышрымоу... Уи шәеиҭашьақәиргылоит, алшареи ахачҳареи шәиҭоит» (1 Пиотр 5:10).
22. Еилҳаргозеи анаҩстәи астатиаҿы?
22 1 Пиотр 5:10 иану иахьагьы Анцәа ижәлар ирыҵанакуеит. Иегова имаҵзуҩцәа амч шриҭало агәра ҳиргоит. Ҳара зегьы Иегова амч ҳаиҭалар ҳҭахуп, иара убас иаҳҭахуп ахачҳара аарԥшны ҳизиашаны ҳаанхалар. Убри азоуп Ноии, Даниили, Иови агәрахаҵареи аҳәатәхаҵареи раарԥшраҿы ҳарҿыԥшлар заҳҭаху. Анаҩстәи астатиаҿы ҳара еилаҳкаауеит арҭ ахацәа Иегова ибзианы дахьырдыруаз азиашара аарԥшра ишрыцхраауаз. Уи абзоурала дара «зегь аилкаара» рылшон (Ажәамаанақәа 28:5). Ҳаргьы уи ҳалшоит.
a Иезекииль Вавилонҟа дыргеит 617 шықәсазы ҳ. ҟ. Иара Иезекииль 8:1—19:14 иану ажәақәа иҩит атәра данҭаз афбатәи ашықәсазы, уи 612-тәи ашықәс акәын.
b Нои иаб Ламех Анцәа имаҵ иуан, аха иара Аӡхыҵра ҟалаанӡа хәышықәса раҟара шагыз дыԥсит. Аӡхыҵра аныҟала, Нои иани, иашьцәеи, иаҳәшьцәеи рыԥсы ҭазҭгьы, урҭ зеиқәымхеит.
c Иҟалап Иегова Ананиеи, Мисаили, Азариеи рзгьы убас зыҟаиҵаз урҭ ауриацәа ирыцхрааларц азы акәзар (Даниил 2:49).