Ạḍinya Phọ A Job Ketue Ni Ẹlhoghonhaan Nyịnha Ḍịghaagh Mem Dị Nạ Rạmiinhom

1-2. Eeghe kụ iniin ariphigh ọtuan ạal ghan ạḍinya phọ a Job?

NẠ RẠKELHOM ghan ni ạal ạḍinya phọ a Job? Ghạlhamo r’ịduon ọge bọ ni esi 3,500 ạsia ẹpe ọmhan, ịbadi awe ọmiin ḍịnya phọ ạḍien phọ ịdipho ạḍinya dị ẹnhighe epelheghom dị mọge ghan. Awe ọkar kụ rọseph oye phọ ạge bọ ḍịnya phọ ạḍien phọ, loor esi ẹma eten phọ r’ikpo ọnhu phọ ọsighe bọ ọgeom ḅịlhe edugh bọ ọnhaghanhan. A Mozis kụ ạge bọ ḍịnya phọ ạḍien phọ eḍighan bọ elhegh, kụolo oye phọ ạmhoogh bọ ḍịnya phọ a Jehova.—2 Tim. 3:16.

² Ạḍinya phọ a Job eḍighi aani ḍiniin ạḍinya ạ Bạịbul dị eḍighan elhegh. Eeghe kụ iḍighi? Eniin ephigh pọ, ẹpamanham ogbogh ọghaaph phọ odianhaan bọ oomo ọlhem aḅirinhi phọ, ọghaaph ọḅaalhamhi aḍien phọ a Jehova. Ịtughemhi iyira kẹn ịlo ịma ạraaghara phọ a Jehova ịdipho ẹphomhoghian, ọsu olhoghi, elhiom ọoruen r’ịikpo. Esi ọmaam, ạḍinya phọ a Job ekol a Jehova mọ “Ẹnhaan Oomo Ịikpo” 31 amem, kụ epel li ọnhu amem dị oomo ịpheripho ạrinya phọ ẹghaaph eghol. Ạḍinya phọ a Job ẹpagharanhaan kẹn ịbadi asipuru aghuḍum, ẹḅaramaam kẹn ḍiniin dị rẹeḅaghamhi ghan we dị ẹḅem mọ: Eeghe kụ iḍighi kụ Ẹnhaan amheera bọ mọ ịmhinhimhiin ẹrol?

3. Eeghe ạsuo kụ ẹdi yira kọmoogh esi ạal ghan ạḍinya phọ a Job?

³ Ịdipho oye ạdagh ẹeḅaraph kạmiin bọ agey rạraar dị ekitonhom nyọdi, kụ ịdi ạḍinya phọ a Job kịlhoghonhaan iyira ḍịghaagh ọmhiin ịiḅaghamhi dị yira osoman eten phọ ẹpe a Jehova rạmiin ghan bọ. Ọmhiin ịpe ạḍinya phọ a Job kịlhoghonhaan bọ iyira ḍịghaagh mem dị yira rọmiinhom. Yira kọoḅeghion ịdi awe phọ Izrẹl mutue ọmhooghom sụo esi ịpe emitenhaan bọ Job, r’ịdi yira kọmooghom sụo rodon. Yira kọoḅeghion kẹn ịdi yira kọsighe ịpe emitenhaan bọ Job ọloghonhaan ḍịghaagh bụnhon.

ẸNHAAN IMHEERA MỌ A JOB ẠMHIINHOM

4. Eeghe ọgbaranhaan kụ ạrol igbo a Job r’awe phọ Izrẹl ọrol bọ ẹpe Ijipt?

⁴ Mem mọ awe phọ Izrẹl rọmiinhom bọ ịdipho ạrebenhe ẹpe Ijipt, oye dị oghol mọ Job ạrol li ekpisi dị oghol mọ Uz, dị eeni ẹrol ghan pạkiri Ade Oguanhaan phọ erumuḍio phọ rẹḍua ghan bọ kemite ẹpe ẹsiinyom mọ Arabia. Ịbadi awe Izrẹl umhiigh ni ọoḅereghi ịkaanheen ạrumhugh ẹpe Ijipt, kụolo a Job ạaḅereghi ghan a Jehova bịn. (Josh. 24:14; Ezek. 20:8) A Jehova ạghaaph ịlo a Job mọ: “Ọnhon oye ólho dị ạrol ịduon ọdi sịen ade phọ.”a (Job 1:8) A Job ạmhoogh ẹela agey kụ awe ọḅilhe ọlhogh ghan nyọdi eegu. Oye dị alheeny ịduon ọdi mem mọ ạmuphe phọ ọ́rol. (Job 1:3) P’eeghe ịdi ephin esi a Setạn ọmhiin oye dị alheeny ịduon dị rakumu a Jehova r’omheeraam!

5. Eeghe kụ ịdighi kụ a Jehova amheera bọ mọ a Job ạmhiinhom? (Job 1:20-22; 2:9, 10)

⁵ A Setạn ạḅem mọ a Job kạbilhe ni ọoḅereghi a Jehova eḍighi mạar dị rạmiinhom. (Job 1:7-11; 2:2-5) A Jehova ạphomhoghian agey Job, kụolo Ọdi amheera ni mọ a Setạn aḍighi aḍeenhaan mụghumo ịpe ọdi ạghaaph bọ ịne ni. (Job 1:12-19; 2:6-8) A Setạn aphiemhi ni oomo ịnham mọ a Job, aḍighi ịdi ḍioph ạnmuny a Job omhugh, kụ ạḅilhe aḍighi ịdi arufuku emite loor a Job emhiigh ẹmhu kụ esi ruwol. Kụolo oomo ịphen ọdi aḍighi bọ ibi ni nyọdi, a Job ạpham ni ḍịmheera phọ ọdi k’eekunha phọ. (Bạl Job 1:20-22; 2:9, 10.) Ẹsighe rẹki bịn a Jehova aḍighi ịdi a Job ạḅilhe amhoon, ạmhoogh ẹela, ạḅilhe aḍigh eghuan. A Jehova ạḅilhe ni ạngo nyọdi ịnhon aḍioph ạnmuny. Eten ịiḍaany, Ọdi ạḅilhe kẹn aḍighi ịdi a Job ạrol 140 ạsia. Ịphen phọ iḍighi ịdi ọdi ạmhiin inya oghiil ạnmuny ạnmuny ọdi. (Job 42:10-13, 16) Ika kụ ịdi ạrebenhe a Jehova iḍiodi phọ ọmhooghom sụo ọghaaph phọ a Job, kụ ika kụ ịdi yira kọmooghom sụo rodon?

6. Ika kụ ịdi awe phọ Izrẹl mụmooghom sụo esi olhegheri ephigh phọ Ẹnhaan ạtu bọ amheera mọ ịmhinhimhiin ẹrol? (Mịin kẹn afoto phọ.)

⁶ Ịdi awe phọ Izrẹl mutue ọmhooghom sụo. Awe phọ Izrẹl ụmhiinhom agey ẹpe Ijipt. Esi ọmaam, a Josụạ rạ Kẹlẹb uḍighi rẹbenhe mem ịḍoogh ạbidi. Bịdi urelhe yogh ni ẹpe ẹdala phọ esi 40 ạsia loor ọḅaar ẹmhu abunhiin awe Izrẹl. Eḍighi mạar dị awe phọ Izrẹl olhegheri ni ịlo ịmhiinhimhiin phọ a Job r’ịpe ẹḅilhe bọ emite, pọ iikia ílo ịlhoghonhaan ni bịdi ḍịghaagh r’oghiil phọ atum bọ sịphe olhegheri oye phọ ạkar bọ rạkom ghan ịmhinhimhiin. Bịdi kọnaghanhan kẹn ịyaar phọ eḍighi bọ kụ Ẹnhaan amheera bọ mọ ịmhinhimhiin ẹrol, r’ịpe Ọdi ạmhaghamhi bọ mạar we dị ọpham omheeraam mọ ạbidi osiemhi eekunha.

7-8. Ika kụ ịdi ạḍinya phọ a Job kẹloghonhaan ḍịghaagh bụphe rọmiinhom bọ? Ngọ eḍeenhaan.

⁷ Ịdi yira kotue ọmooghom sụo. Dị eeph ni, ịbadi awe rodon ụ́moogh mụn omheeraam esi Ẹnhaan loor esi dị bịdi ụ́naghanhan ịyaar phọ eḍighi bọ kụ ịkaraph ạraraar remitenhaan ghan bọ bugey awe. Ọoḅeghion eḍeenhaan ọnyanhi dị oghol mọ Hazelb ẹpe Rwanda. Mem ịḍoogh ọdi, ọdi amheeraam ghan ni Ẹnhaan. Kụolo ạraraar inmia ni. Ọde r’onhiin ọdi ụka ni pinien ạbidi, loor ịphen phọ, oye dị ạḅilhe aphin onhiin phọ ọdi kụ ạpham ghan nyọdi, kụ oye phọ ạzoom ghan nyọdi ẹkaraph eten. Ẹsighe rẹki bịn oye abiighi nyọdi. A Hazel ạghi ni otu ịiḅereghi ọwa ịidereghi, kụolo ọmhoogh. Rẹki risigh bịn a Hazel ạge ḍịnya ạḅenhi Ẹnhaan mọ: “Ẹnhaan, mị ụuḅereghi ghan ni nyịnha, ạkparagha oḍighi ịpe ẹnhighe bọ, kụolo ịkaraph kụ ịdi nạ rụkpe ghan ịmhi. Mị rạwilhe nyịnha nyịidipho, tọrobo ịyaar dị kịngo ịmhi ọḅaal olhoghi kụ ịdi mị kaḍighi.” P’eeghe ịdi yira rọnmaanhaan ighirigiir we dị ọrol ịdipho a Hazel, dị ạraraar dị emitenhaan bịdi meḍighi ịdi bịdi omheeraam mọ Ẹnhaan kụ ạkom ịmhinhimhiin phọ ạbidi!

⁸ Yira mọtuugha ọmiin sịphe ạḍinya phọ a Job mọ Ẹnhaan kụ rẹ́kom ghan ịmhinhimhiin phọ ayira, mọ a Setạn kụ rạkom ghan! Yira mọtuugha ọmiin kẹn mọ mem dị awe rọmiinhom, kụ́utughian ghan mọ ịkaraph ạbidi kụ rẹkpe bịdi. Ạ Bạịbul phọ ụḅenhi iyira mọ “ạraraar dị úseere olhoghi ketue ni emitenhaan oye” tọrobo amem. (Eccl. 9:11; Job 4:1, 8) Yira mọtuugha kẹn ọmiin mọ yira ọkparam osi eekunha, pọ yira roḍeenhaan ghan mọ ịpe a Setạn ạghaaph bọ ọkpe ni. (Job 2:3; Prov. 27:11) Yira úpeghom ephegh igey phọ ịphen yira mọtuugha bọ, loor esi dị meḍighi ịdi yira molhegheri ịyaar phọ eḍighi bọ kụ yira r’ạbuo ẹphomhoghian phọ ayira rọmiinhom bọ. A Hazel amhiigh ọtuugha ạ Bạịbul phọ r’Ạbugbaanhan A Jehova, kụ ọdi arue ạnhaghanhan mọ Ẹnhaan kụ ọ́kom bọ ịmhinhimhiin phọ ọdi. Ọdi ạḅem mọ: “Mị ụḅilhe ni ạaḅereghi Ẹnhaan k’ekpom, mị ụḅenhi a Jehova mọ mem mọ mị ạḅenhi bọ nyọdi mọ mị rạbilhe nyọdi, mị ụ́kaaphom r’oomo olhoghi ạmhi. Loor esi dị mị nyịnha kọ̋kar olhegheri mem mọ ạmuphe phọ. Nyịidipho, mị mạkar alegheri mọ a Jehova ụphomhoghian ni ịmhi. Mị mạmhoogh ọḅaal olhoghi r’ọgbaanyan.” P’eeghe ịdi olhoghi ayira ạḅaal olhegheri ịyaar phọ eḍighi bọ kụ Ẹnhaan amheera bọ mọ ịmhinhimhiin ẹrol! Ọoḅeghion nyịidipho ịpe ọghaaph phọ a Job kụlhoghonhaan bọ iyira ḍịghaagh mem dị yira osoman ịiḅaghamhi.

ỊDI ẠḌINYA PHỌ A JOB RỊLHOGHONHAAN IYIRA ḌỊGHAAGH ỌKPARAM

9. Kạaph ịlo ạdol phọ a Job asoman bọ? (Jems 5:11)

⁹ Ḍighi mụdi nạ rạmiin ni dị a Job ạrol loor ọoru, kụ arufuku emuza loor phọ r’eboom eephinha. Aḍizu phọ ọdi mewil ẹḅilhe ekponyonhu, kụ ạḅilhe amiteghu loor ẹzegh phọ. R’ịnyaam nyọdi ílo, kụ ạsighe opoḍi oko dị aḅomaan rakoorom ghan rufuku phọ ọdi, kụ olhoghi phọ ọ́ḅaal. A Job rạ́kparam bịn dọl phọ ọdi, ạkiom ni ghisigh aḍuom olhoghi a Jehova etigheri dọl phọ ọdi asoman bọ. (Bạl Jems 5:11.) Eeghe kụ ịlhoghonhaan bọ ḍịghaagh Job ọkparam?

10. Eeghe kụ iḍeenhaan mọ a Job ạmhoogh ni ẹereegh ọḅaanhaan ghan a Jehova? Gbạ.

¹⁰ A Job ạghaaph ni ịpe ọdi alhoghoma bọ ạḅenhi a Jehova. (Job 10:1, 2; 16:20) Esi ọmaam, Job ẹmhu phọ 3 ịḅenhi iyira mọ a Job ạghaaph ni r’eghiḍim ịlo ịiḅaghamhi phọ ọdi asoman bọ, kụ ạatughian ghan mọ a Jehova kụ ạkom. Mem mọ ịraar phọ ạrighiri phọ ọdi r’ọdi rọogbakian bọ, a Job ạghaaph ni ọphelhaam aloor mọ ọno ogey oye ni. Ikpo ọnhu phọ a Job iḍeenhaan mọ amem ịrol li dị ọdi alhoghoma mọ ọdi kụ aḍighi oye elhiom eḍighinhom ịyaar apu Ẹnhaan. (Job 10:1-3; 32:1, 2; 35:1, 2) Kụolo a Job alhoghoma ni mọ ikuph phọ ọdi ạlhogh bọ ọma omiteom m’ọno ogey oye ni iḍighi ghụn ịdi ọdi ạḅa “ịgbagara ikpo ọnhu.” (Job 6:3, 26) Sịphe ẹmhuoghaaph phọ 31, yira ạal mọ a Job ạwa ghan dị Ẹnhaan kạpagharanhaan mọ ọno a Job ọ́kpe ọmhiinhom ḅịlhe mọ ọdi ogey oye ni. (Job 31:35) Kụolo ị́kpe dị a Job kạkpaariom Ẹnhaan ọḅenhi ọdi ịyaar phọ eḍighi bọ kụ ọdi rạmiinhom bọ.

11. A Jehova amhegheron ika esi ịpe a Job ạghaaph bọ ịlo ạḍimheera phọ ọdi?

¹¹ Yira ophogh oomo ịpe emite bọ, yira ọmiin ni mọ ịlom mọ a Job eḍeenhaan ọdo asiya phọ ọdi ạmhoogh bọ ra Jehova, ḅịlhe r’ọduom olhoghi phọ ọdi ạmhoogh bọ mọ Ẹnhaan kạmiin ni nyọdi ịdipho oye dị ạpham ni ḍịmheera phọ odị. A Jehova ạphagharanhaan ni Job. Ọdi ọ́ghi ọghaaph ịyaar phọ eḍighi bọ kụ a Job rạmiinhom bọ. Ọdi óghel Job loor ikpo ọnhu phọ ọdi ạḅaaghi bọ ọbobo ọ́ḅaam nyọdi loor ịduon ọdi ạkparagha bọ ọma omiteom mọ ọno oye elhiom eḍighinhom ịyaar. Ọdi aromoghiom ghụn Job ịdipho ọde ratomoghiom ghan bọ mọony ọdi. Kụ eten phọ ẹphen phọ ịkar kụ ẹnhighe, loor esi dị inyu Job osooromhi aloor ọlhogh elhegh mọ olhegheri ịyaar ọdi ọ́bugh, r’okiton esi ịgbagara ikpo ọnhu phọ ọdi ạḅaaghi bọ. (Job 31:6; 40:4, 5; 42:1-6) Ika kụ ịdi ọghaaph phọ a Job mịloghonhaan ḍịghaagh rẹbenhe Ẹnhaan iḍiodi phọ? Kụ ika kụ ịdi kịlhoghonhaan iyira ḍịghaagh rodon?

12. Ika kụ ịdi awe phọ Izrẹl mutue ọmhooghom sụo esi ịpe emitenhaan bọ Job?

¹² Ịdi awe phọ Izrẹl mutue ọmhooghom sụo. Awe phọ Izrẹl mutue ni ọtuugha ịyaar esi ịpe emitenhaan bọ Job. Ọoḅeghion eḍeenhaan phọ a Mozis. Ọdi asoman ni ịiḅaghamhi kịrokiro, mabi r’oḅonyonhu ozuan mem mọ ọdi aḍiemhiom bọ eelhe phọ Izrẹl. Awe Izrẹl ụḅaar ri ẹmhu ọghi esi a Jehova, kụ ọḅilhe ogumom ghan a Jehova, kụolo a Mozis ạaḅereghi ghan ghụn ạḅenhi a Jehova ịiḅaghamhi lọ ọdi ạmhoogh. (Ex. 16:6-8; Num. 11:10-14; 14:1-4, 11; 16:41, 49; 17:5) Eḍeenhaan phọ a Job kẹloghonhaan ni ḍịghaagh Mozis ọkparam mem mọ a Jehova ạḅaam bọ nyọdi. Esi ọmaam, mem mọ awe phọ Izrẹl orelhe bọ osi ẹpe Kadesh, eeni omhunhenhiom 40 ạsia erelhe phọ ạbidi ẹpe ẹdala phọ, a Mozis ạḅa ni ikpo ọnhu dị íkuenhi ḍien phọ a Jehova. (Ps. 106:32, 33) Loor ịphen phọ, a Jehova ómheera mọ a Mozis aḍigh sịphe Ade Oguanhaan phọ. (Deut. 32:50-52) Ịphen phọ kepin ni olhoghi a Mozis, kụolo ọdi asooromhi ni loor ạsighe mạliom mọ. Ịpe emitenhaan bọ Job mitue ni ẹlhoghonhaan ḍịghaagh oghiil atum oghiil awe phọ Izrẹl ọkparam ịiḅaghamhi dị bịdi osoman. Mịloghonhaan kẹn ḍịghaagh bụphe ọkpe bọ oḍuom olhoghi olhegheri ịlo ọghaaph ghan ịpe bịdi olhoghoma bọ ọḅenhi a Jehova r’ịdi bịdi kokel ḍịitughian ọḅem ghan mọ bịdi ụ́moogh ọpioman. Bịdi mụtuugha kẹn ịlo ọsighe ghan ạmaliom mọ a Jehova r’osooromhi aloor.

13. Ika kụ ịdi ịpe emitenhaan bọ Job kịlhoghonhaan iyira ḍịghaagh ọkparam? (Bụo a Hibru 10:36)

¹³ Ịdi yira kotue ọmooghom sụo. Ịdipho ạ Krịstẹn, emoghi kẹn ni dị yira kọkparam ghan. (Bạl Bụo a Hibru 10:36.) Esi ọmaam, abuniin ayira osoman ni émoon, ọoḅaghamhian aloor, ịiḅaghamhi eghun otu, oye amughanhaan, ọbobo ịnhon ịiḅaghamhi. Eeni amem kẹn, ikpo ọnhu r’iḍighinhom ạraraar ạbunhon reḍighi ghan ịdi rịkparanhaan ghan iyira ọkparam. (Prov. 12:18) Tọrobo ịpe ẹrol bọ, ạḍinya phọ a Job ịtughemhi iyira mọ yira kotue ni ọkaaph ịpe yira olhoghoma bọ ọḅenhi a Jehova, r’oḍuom olhoghi mọ ọdi kạnaghan ni. (1 Jọn 5:14) Ọdi iyira kúghel eḍighi mạar dị ịiḅereghi phọ ọbobo ịlom mọ ayira ẹḅaram “ịgbagara ikpo ọnhu,” ịdipho emitenhaan bọ Job. Ẹnhaan kụngo ghụn iyira ịnyaam r’ọsu olhoghi phọ yira omhoghi bọ ọkparam. (2 Chron. 16:9; Jems 1:5) Ọdi atue kẹn ni uulemhi iyira mem lọ emhoghi, ịduon Ọdi aḍighi bọ Job. Ạḍinya phọ a Job ịtughemhi iyira kẹn ịlo ọkparam ghan mem dị ikpo ọnhu phọ a Jehova, ookpomhoghan phọ ọdi ọbobo ạrighiri dị osianhaan ụḅaam ọbobo uulemhi iyira. (Hib. 12:5-7) Ịdipho a Job ạmhooghom bọ sụo mem mọ ọdi asooromhi bọ loor amheera mọ a Jehova aalemhi nyọdi, kụ ẹdi yira kọmooghom aani sụo mem dị yira omheera mọ uulemhi iyira. (2 Kọr. 13:11) P’eeghe ạsuo dị yira mọmhoogh esi ọoḅeghion ịpe emitenhaan bọ Job! Ọoḅeghion nyịidipho ịpe yira kotue bọ ọsighe ịpe emitenhaan bọ Job ọloghonhaan ḍịghaagh bụnhon.

SỊGHE ỊPE EDI BỌ ḌỊNYA PHỌ A JOB ẠLHOGHONHAAN ḌỊGHAAGH BỤNHON

14. Ẹghen ẹma eten kụ ẹdi yira kotue ni ọsighe ogbiran r’oye dị rạwa olhegheri ịyaar phọ eḍighi bọ kụ yira rọmiinhom bọ?

¹⁴ Nạ maazuanhaan ghan ni oye ẹpe erugh phọ dị apuru nyịnha mọ: Eeghe kụ iḍighi kụ ịmhinhimhiin edi bọ? Nạ ụphagharanhaan ika? Eeni nạ ụma ni aḍeenhaan nyọdi ịpe ạ Bạịbul phọ ạghaaph bọ mọ emite sịphe oghoony phọ Iden. Ọbobo eeni nạ umhiighom ọḅenhi ọdi mọ a Setạn kụ ạgba ọkpe ạḅenhi ọḅel olom r’ạnhir phọ kụ bịdi ọgbagharan Ẹnhaan. (Gen. 3:1-6) Kụ ạḅilhe ạḅenhi nyọdi mọ ọḅaar ẹmhu phọ Ạdạm ra Iv kụ ịkom bọ ịmhinhimhiin r’aḍuugh ẹngo ọmhar awe. (Rom 5:12) Kụ ekureriom mọ, nạ ạḅenhi nyọdi mọ Ẹnhaan kụ ạngo mem pịdi tọrobo oye ạmhiin mọ ịpe a Setạn ạghaaph bọ ọkpe ni r’oogbeelhom ọḅenhi awe mọ ghisigh oomo awe komunhughan ni. (Ogan. 21:3, 4) Ẹphen phọ ẹma eten ọphagharanhaan aḍipuru phọ ạḍien phọ, kụ ketue ni eḍighi ịdi ịbadi kolegheri ịyaar phọ eḍighi bọ kụ yira rọmiinhom bọ.

15. Ika kụ ịdi yira kọsighe ịpe edi bọ sịphe ạḍinya phọ a Job ọkaaph ọḅenhi oye dị upuru iyira ịyaar phọ eḍighi bọ kụ ịmhinhimhiin edi bọ? (Mịin kẹn sifoto phọ.)

¹⁵ Ọoḅeghion ẹnhon ẹma eten dị yira kotue ọsighe ịpe edi bọ ḍịnya phọ a Job ogbiran r’oye dị rạwa olhegheri ịyaar phọ yira ọtu bọ rọmiinhom. Sẹph oye phọ esi ịma aḍipuru phọ ọdi. Kụ ạḅenhi nyọdi mọ a Job ạaḅereghi bọ ni Ẹnhaan agey kụ ạmhiinhom bọ iboom, apuru aani ni ḍipuru phọ ạḍien. Ạatughian ghan kẹn mọ Ẹnhaan kụ rạkom bọ ịmhinhimhiin phọ ọdi. (Job 7:17-21) Kẹḅaal li olhoghi oye phọ nạ rạḅaanhaan bọ olhegheri mọ aḍipuru phọ ạḍien phọ, mopuru ghan ni k’ẹpe ọmhan. R’amagheel nạ atue ni ạḅenhi nyọdi mọ Ẹnhaan kụ ọ́kom bọ ịmhinhimhiin phọ a Job, kụolo a Setạn. A Setạn aḍighi ịduon phọ ọma oḍeenhaan mọ awe rokumu ghan a Jehova loor ạsuo dị bịdi rọmoogh. Nạ atue ni ạḅaram mọ ghạlhamo r’ịduon Ẹnhaan kụ ụ́kom bọ ịmhinhimhiin phọ a Job, Ọdi ạngo ni ọgel mọ a Job ạmhiinhom. Ịphen phọ iḍeenhaan mọ Ẹnhaan aḍuom ni olhoghi mọ awe kotue ni ọma oḍeenhaan mọ ịpe a Setạn ạghaaph bọ ọkpe ni. Ekureriom mọ, ḅẹnhi nyọdi mọ Ẹnhaan ạseph ni Job loor ịduon ọdi ạpham bọ omheeraam mọ ọdi k’eekunha. Esi ịduon phọ, yira kotue ni ọodereghi bụnhon esi ọḅenhi ạbidi mọ ịmhinhimhiin rẹ́ḍua ghan ḍịghaagh a Jehova kụ keru.

16. Kạaph ịdi emite oḍeenhaan mọ ạḍinya phọ a Job ketue ni ẹloghonhaan ḍịghaagh oye dị rạmiinhom.

¹⁶ Ọoḅeghion ịdi ạḍinya phọ a Job ẹlhoghonhaan ḍịghaagh Mario. Ḍinhiin aḍio lhạ phọ 2021, ọnyo umaranhi dị ạsighe fon rạngoom ghan ọgbaanhaan ạmhagh ni Mario kụ ạghaaph mọ Ẹnhaan rạ́naghan ghan ịiḅereghi ayira bịn, kụolo uguanhaan iyira kẹn ịma aghisigh r’oḍuomolhoghi. Mem dị ọnyo umaranhi phọ apuru Mario ịdi ọdi ạatughian aani ịlo ịphen phọ, a Mario ạḅenhi nyọdi mọ mị rạge ghan ḍịnya osinha kụ nạ ạmhagh bọ. Ọdi ạḅem mọ, “Mị ameeraam ni Ẹnhaan, kụolo sịen ạḍiroor phọ ạḍien phọ, mị rạatughian ghan mọ ọdi mụḅitonhaan ịmhi.” Mem mọ ọnyo umaranhi phọ ạḅilhe bọ ạmhagh nyọdi fon, ạraghaaph phọ ạbidi igbon ịmhinhimhiin phọ a Job. Eekunha phọ, a Mario asopha ni ạal oomo ạḍinya phọ a Job. Esi ịduon phọ, ọnyo umaranhi phọ aḍeenhaan ni nyọdi esi dị ọdi kạki sịphe ạ website phọ ayira ạ dạnlod New World Translation of the Holy Scriptures phọ. Imite ika eekunha phọ? A Mario amheera ni ọtuugha ạ Bạịbul phọ, kụ olhoghi ọdi ạḅaal li ọtuugha ọbughe ịlo Ẹnhaan phọ ạmhoogh bọ ḍịḅeraan ọdi.

17. Eeghe kụ iḍighi kụ yira kọseph bọ a Jehova ọḅaram aani ạḍinya phọ a Job sịphe ạ Bạịbul phọ? (Job 34:12)

¹⁷ Dị eegholhaan ni, Ekpo Ọnhu phọ Ẹnhaan ẹmoogh ni ịikpo ọlhoghonhaan ạḍighaagh we, ghạlhamo r’ạbuphe rọmiinhom bọ. (Hib. 4:12) P’eeghe ịdi olhoghi ayira ạḅaal ịduon a Jehova ạḅaram aani bọ ịpe emitenhaan bọ Job sịphe ạ Bạịbul phọ. (Job 19:23, 24) Ạḍinya phọ a Job ịngo ni iyira okuphom owol mọ “Ẹnhaan ráḍighi ghan ịkaraph.” (Bạl Job 34:12.) Ịtughemhi iyira kẹn ịyaar phọ eḍighi bọ kụ Ẹnhaan amheera bọ mọ ịmhinhimhiin ẹrol r’ịpe yira kotue bọ ọkparam. Rịlhoghonhaan ghan kẹn iyira ḍịghaagh ọodereghi ạbulo rọmiinhom. Sịphe ẹmhuoghaaph phọ etum bọ sịen, yira kọoḅeghion ịdi ạḍinya phọ a Job kịlhoghonhaan iyira ḍịghaagh ọngo ghan ogey oroma.