IPHIRIGBA AGHUḌUM OYE
Ibo Dị Olhoghi U/seere Ḅilhẹ R’araraạr Ituughạ Dị Okumu AZihova Amiteom
IDIPHỌ obumoọny, torobọ amem lọ mị amhiịn oghuugh anyụ dị apheẹph aten, mị umhoọgh ghan ni eephuạ oḍigh aani oghị enhọn egbogh eelhe. Ighịgh ghan esi amhị mudị ke/tue ni bịn emite.
Odẹ r’onhiin amhị uḍuạ Estonia oghị Germany mem omhunhenhiom Iyạl Eghạm Oomo Aḅirinhi phọ, kụ epẹ kụ edị umhạr imhị. Amem mọ umhạr bọ imhị kụ edị bidị ookolhobian ogheel aCanada. Oḅẹl otu ayoor aḍighi ghan obạm otu dị ookonhom ghan kẹn sikenẹgh, kụ atuman ghan Ottawa, epẹ Canada. Yoor ukạr kụ omheel ekulhom, kuolọ yoor umhoọgh ni reghelhe akenẹgh aạny torobọ aḍiroọr.
Ḍinhiin aḍio, Abugbaanhaạn AZihova aạl li Ogananami 21:3, 4 oḅenhị onhiin amhị. Ipẹ odị atuughạ bọ itir ri nyodị iboom dị tutụ odị amhiigh emoghi. Eemhumha igey phọ iphoph ni rokpom abidị, kụ i/bia bịn odẹ r’onhiin amhị oḍiiny muụm.
Odẹ r’onhiin amhị u/kạr unaghạn aḅekeeny, kuolọ bidị u/peghom ghan ephegh igey phọ. Enighẹ oḅẹm mọ torobọ aSatodee, etigheri iduọn odị kakumuan bọ ni oomo aḍughul phọ esi dị rogbẹ ghan okuron (nickel) epẹ Sudbury, Ontario. Odẹ amhị uphạm ghan ni imhị r’obạm umaranhi amhị Sylvia, amitenhom epẹ erugh phọ. Ḅilhẹ kẹn eghunotu ayoor utuughạ ghan ni Otu Okoriom mọ torobọ awiki. Odẹ r’onhiin amhị uḍighi ni idị mị aphomhoghiạn Enhaạn. Ipẹ phọ inyu ni imhị oḅọgh aghuḍum amhị ongọ aZihova mem dị mị amhạn ḍioph asiạ lhạ phọ 1956. Eboom ephomhoghiạn phọ bidị omhoọgh bọ oghị esi aZihova mikparamhị ni imhị siphẹ oomo adọl aghuḍum mọ amhị.
Mị r’omhadạn sekondrị skul, bịn araraạr eru igbaragbaramhị imhị. Mị uutughiạn mọ mị aḍighi okọy eten, mị ka/moọgh ikpoki orelheom aḅirinhi phọ idiphọ mị aatughiạn bọ. Mị umhoọgh ni oḍighi radio station idiphọ oye dị rapegh ghan suọr, kụ oḍighi phọ uḅeraạn imhị iikiạ. Oḍighi amhị arọl ghan ḍughul, esi iduọn phọ mị uwilhẹ yogh ghan ituughạ kụ aaḅughonhaan ghan r’awe dị Enhaạn u/pomoghiạn. Ekureriom mọ, ooruẹn olhoghi phọ amhị aBaibul phọ matughemhị bọ unyu ni imhị onmeeghi araraạr.
Mị uḍuạ ni aghị Oshawa, Ontario. Kụ mị aazuanhaan epẹ phọ Ray Norman ḅilhẹ r’umaranhi phọ odị Lesli, r’abunhọn abukọy eten. Oomo abidị ughuraam ni imhị. Oḅaạl olhoghi phọ bidị omhoọgh bọ unyu ni imhị okiririom ophogh asiigbu phọ amhị. Bidị uromha imhị okọy eten, kụ mị amhiigh September 1966. Olhoghi amhị aḅaạl li ḅilhẹ aghuḍum adụgh. Toroboiperolbọ, onmia dị olhoghi u/seere ukori ni imhị.
MEM DỊ AZIHOVA AMHẠGH NYINHẠ OḌIGHI IYAẠR, KPARAGHẠ NI OḌIGHI
Mem mọ mị odi bọ ni sekondrị skul, mị ugeeghị aani ni ilọ oghị aBetẹl epẹ Toronto, Canada. Iduọn mị rakọy bọ ni eten phọ kaghiọm bịn umhạgh imhị oghị okumuan aani epẹ Betẹl esi inya asiạ. Kuolọ aLesli uḅeraạn imhị iboom, kụ mị aghiilhaan ghan mọ mị aghị Betẹl phọ mị ka/miịn mun nyodị. Mị rooḅereghị iidoọny iiḅereghị, kụ mị asighẹ ḍimhạgh oghị aBetẹl phọ, kuolọ iḍighi ni iyaạr okururu oḅenhị aLesli mọ maạr arọl.
Epẹ Betẹl mị uutolhogh ghan rukpe, onyebel roten kụ mị aḍighi ogeeghiạ. Mem mọ amuphẹ phọ, aLesli aḍighi okọy eten dị agbatanhaạn epẹ Gatineau, Quebec. Ibadị amem mị uukia ghan ni ipẹ odị odi bọ ḅilhẹ mughumọ osopha phọ amhị anighẹ ni. Bịn emạ iyaạr dị olhoghi mị u/seere emite. Umhạgh aani ni Ray, umor aLesli oru aani aBetẹl. Odị r’amhị kụ urọl ghan osoph! Ipẹ phọ iḍighi ni idị mị aḅilhẹ amhiigh oghaaphạn aLesli. Yoor aalhạn ḍio phọ ekureriom bọ inya asiạ arukumuan phọ amhị—February 27, 1971.
Amem mọ yoor omhiigh bọ rukumuan opoghom eghir phọ 1975
Uḅenhị ni Lesli r’amhị oghị okumuan ookpomhoghan dị roḅạ ghan French epẹ Quebec. Iyạl ikpo asiạ reten, iḍighi ni iikia esi amhị mem dị uḅenhị iyoor oghị oḍighi opoghom eghir mem dị mị odi 28 asiạ. Ighịgh esi amhị mudị mị akom apughạn oḍighi opoghom eghir, kuolọ ikpo-onhụ phọ edi bọ Jeremiah 1:7, 8 ikparamhị ni imhị. Toroboiperolbọ, aLesli maḍighima yogh ni ibadị araraạr loor esi iiḅaghamhị amoto, dị eḍighi idị rekparanhaạn ghan nyodị onhaanhị. Esi iduọn phọ yoor koḍighi ika oḍighi opoghom eghir phọ? Etigheri iphẹn phọ, aLesli aḅẹm mọ, “eḍighi maạr dị aZihova urom iyira oḍighi iyaạr, yira ko/kparaghạ oḍighi ḍughụm?” Yoor usighẹ ni oḍighi phọ kụ oghelhọm oḍighi opoghom eghir phọ esi 17 asiạ.
Oḍighi ophogh eghir phọ asighẹ ni mem amhị iboom, bịn mị u/kạr ghan umoọgh mem orọl r’aLesli. Iphẹn phọ itughemhị ni imhị enhọn iyaạr. Eḅon aḍiroọr aḍinhiin aḍio aMondị, ukar ri eghuugh ayoor. Yoor u/miịn oye phọ, yoor umhiịn ghụn ogina egunhum dị olhọgh ukpe, iimhumha, cheese, brẹd, eeku amiim, sitoblị, r’aḍinyạ dị ogẹ mọ, “Pạm anhịr anạ amitenhom aani.” Iḍighi ḍimạ aḍio dị emhaạr ezạ. Toroboiperolbọ, mị uḅenhị Lesli mọ mị amoọgh raghaạph ookolhobian esi iduọn phọ mị ka/tue akị. Odị anhaghanhạn ni kuolọ olhoghi phọ o/kạr oḅaạl. Mị roghị orọl ude kụ ooruẹn olhoghi amhị amhiigh ogurọgh amhị. Efesọs 5:25, 28 iru ni olhoghi amhị. Idiphọ ilọ koḅẹm mọ ikpo-onhụ aZihova iphẹn phọ riromha ghan imhị okiririom ophogh ipẹ anhịr amhị rawạ bọ ḍughụm? Mị rooḅereghị, kụ mị aḅenhị Lesli mọ, “Uguạ omite aani,” kụ olhoghi phọ aḅaạl. Kụ yoor oḍigh moto oghị ogbạl esiḍia dị emhaạr enhighẹ, odẹ ukpe. Yoor ukạr kụ oghelhọm ḍio phọ aḍiphẹ phọ. Kụ mị uukolhobian kẹn ni raghaạph phọ amhị.
Oḍighi opoghom eghir phọ ayoor abụgh ni iboom aḅilhẹ aḅarạm ibo, emhiigh British Columbia kụ eghị esi Newfoundland. Bịn mị amhiigh oghiighị inhọn areelhe idiphọ mị awạ ghan bọ eghoroghọr amhị. Mị uutughiạn ni ilọ Askul aGilead kuolọ mị u/moọgh ghan eephuạ oḍighi onyọ amisonarị enhọn eelhe. Ighịgh ghan esi amhị mudị asimisonarị oḍighi we dị ogbatanhaạn, ḅilhẹ mọ mị u/sianhaan. Oḅarạm isiphẹ, Mị ughiilhaan ghan mọ kusighẹ iyoor okimọm eelhe Africa dị eghạm r’ezẹgh edi. Olhoghi amhị aḅaạl li epẹ Canada phọ mị arọl bọ.
AḌIMHẠGH DỊ OLHOGHI U/SEERE OGHỊ EPẸ ESTONIA R’INHỌN AREELHE ABALTIC
Yoor rokị iniin areelhe aBaltic
Lhạ phọ 1992 mem mọ oḅilhẹ bọ omhiigh ogbeelhom iiḅi iinhaghạn phọ esi ogbo reelhe phọ ipẹ eḍighi ghan bọ Soviet Union phọ, upuru ni iyoor mughumọ kiḅeraạn ni iyoor oghị Estonia oḍighi amisonarị. Isighẹ ni iyoor ekperenhom, kuolọ yoor ughol li ooḅereghị. Kụ yoor oḅilhẹ ootughiạn mọ, ‘eḍighi maạr dị aZihova urom iyira oḍighi iyaạr, yira ko/kparaghạ oḍighi ḍughụm?’ Yoor usighẹ ni oḍighi phọ kụ ootughiạn mọ, ‘Enhighenhaạn bọ yira ro/kị Africa.’
Mem mem mọ bịn yoor omhiigh otuughạ onhụ Estonia. Yoor r’orọl eelhe phọ iyạl ikpọ arunwanyụ, bịn uḅenhị iyoor oḍighi opoghom eghir. Eghir phọ iḅaramaạm 46 arookpomhoghan r’arugu iraạr areelhe aBaltic phọ, r’aKaliningrad, Russia. Iduọn phọ pọ yoor kotuughạ runhụ aLatvia, Lithuania, ḅilhẹ r’aRussia. Iḍighi ni ipaanhaạn. Kuolọ inyaạm mọ yoor olhọgh bọ itir ri bumor phọ, kụ bidị ulhoghonhaạn iyoor ḍighaạgh. Reteẹny 1999, bịn Estonia omhoọgh olạ agadạ, kụ umhạ imhị oḍighom aani ekụ phọ repogh bọ olạ agadạ phọ, ḅilhẹ r’abumor phọ Toomas Edur, Lembit Reile, ḅilhẹ r’aTommi Kauko.
Ekeeny: Mị rangọ ghan oghaạph ookpomhoghan eephugh epẹ Lithuania
Elhiom: Ekụ Phọ Repogh Bọ olạ agadạ phọ Estonia, dị omạ 1999
Yoor uru ni olhegheri ibadị abumor phọ ophụr bọ osiphi oghimọm Siberia. Etigheri ḍigbagarạ adọl ikoli phọ r’ogbatạn abidị osighẹ esi arughunotu abidị, ilhoghi abidị i/kiḍim. Bidị uphamhanhạm ni ibo r’oophugh phọ abidị epẹ erugh phọ. Iphẹn phọ itughemhị ni iyoor mọ yoor kotue ni okparạm oḅilhẹ omoọgh ibo ghalhamọ adọl phọ ikpạr ri.
Idiphọ asiạ phọ rekị bọ kụ yoor okumuan ghan bọ bịn u/pooghian ghan, aLesli amhiigh ni olhoghoma aḍidugh aloor. Yoor u/nuụn ulọgh elhegh mọ iyaạr phọ rekọm bọ ḍidugh phọ pọ ezẹgh dị oghol mọ fibromyalgia. Kụ yoor ootughiạn ilọ oḅulha aCanada. Mem mọ umhạgh bọ iyoor oghị askul epẹ Patterson, New York, U.S.A., mị uukia ni mughumọ yoor kotue ni okị. Toroboiperolbọ, yoor rokuamhị rooḅereghị, yoor umhegheron ni ḍimhạgh phọ. Kụ aZihova asẹph ni osopha phọ. Mem mọ yoor odi bọ epẹ otu askul phọ kụ edị ongọ Lesli rookonhom mọ ipẹ ekạr bọ rewạ. Esi iduọn phọ, yoor umhiigh ni oḅilhẹ oḍighi araraạr phọ yoor oḍighi ghan bọ.
ENHỌN IYAẠR DỊ OLHOGHI U/SEERE —ONHỌN APAKIRỊ AḄIRINHI PHỌ
Ḍiniin aḍulhe lhạ phọ 2008, epẹ Estonia, emhụ agadạ phọ umhạgh ni imhị fon opuru mughumọ kiḅeraạn ni iyoor oghị okumuan epẹ Congo. Iḍighi ni unmam iboom, loor esi dị iwạ mọ mị upagharanhaạn ḍieriphọ aḍio phọ. Eḅẹl amem mọ, mị u/mighironhom uḅenhị Lesli obọ kekọm ghan bọ e”naanhị engọ nyodị. Mị kụ urọl e”enaanhị phọ, aaḅereghị ghan ilọ ogbolhomaam mọ amhị ilọ Africa.
Mị roḅenhị Lesli ḍieriphọ aḍio phọ, kụ yoor ootughiạn mọ: “AZihova rumhạgh iyira oghị Africa. Ika kụ edị yira kolegheri bọ mọ yira ko/tue oḍighi obobọ o/kelọm eḍighi maạr dị yira ko/kparaghạ oḍighi?” Esi iduọn phọ, yoor rorọl 16 asiạ epẹ Estonia, kụ yoor oḍigh oghuugh anyụ oghị epẹ Kinshasa, Congo. Olạ agadạ phọ amoọgh iikiạ iizuphạ ireeny r’asifalawạy kụ emaạr epọ. Eḅẹl iyaạr dị aLesli akọm osoph phọ pọ akạd dị odị rapạm ghan k’amem mọ yoor oḍuạ bọ Canada. Ogẹ mọ “Maạr aḍum esi lọ ozụph nyinhạ.” Yoor roteẹny bumor phọ, rotughemhị we Baibul, ḅilhẹ r’oghelhọm suọ oḍighi amisonarị phọ, bịn ibo phọ ayoor ebụgh. Esighẹ rekị bịn yoor omhoọgh eepoogh oghị ophogh inhọn ilạ agadạ dị edi 13 areelhe Africa. Iphẹn phọ iḍighi ni idị yoor omhiịn ibadị imạ araraạr ilọ awe phọ. Oḅẹl oghiilhaan kirokirọ phọ amhị asi ni eekunha, kụ yoor osẹph aZihova orom ayoor oghị epẹ Africa.
Epẹ Congo, ungọ ni iyoor riiḍien, idiphọ asikpakarạ, dị r’amem mị uu/tughiạn ghan mọ yoor kotue ni ole. Kuolọ mem mọ yoor omhiịn bọ dị abumor phọ rokelọm, yoor uunemhạ ni ophogh kụ iḅeraạn ni iyoor.
Yoor urue ni oghị pakirị eelhe phọ, epẹ erumuḍio phọ remite ghan bọ okparamhị oḅilhẹ ongooghị raraạr dị ekuom bumor phọ, rikpisi dị ikarạph anmụny omite ghan bịn ozuoghom ramhạ oḅilhẹ oḍighi yogh ghan raraạr nmariịr r’ibạm anmụny. Araraạr ikuom ni ibadị abumor phọ. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, oḍuomolhoghi phọ abidị ilọ oḅetenhu esi aḍuugh phọ, ephomhoghiạn phọ abidị esi aZihova, r’ipẹ bidị oḅạr bọ ookpomhoghan phọ itir ri rokpom ayoor. Iphẹn phọ inyu ni iyoor oḅilhẹ ooḅeghiọn kụ okparamhị omheeraam mọ ayoor. Abuniin abumor phọ moroph ruutu r’iizo abidị. Ipẹ phọ iitughianhạm ni imhị ipẹ araraạr emhoọgh ketue bọ ni bịn epe ekulha amem, ḅilhẹ r’ipẹ aruphua aruwaloor emhạn bọ maạr. Abumor phọ u/nụn ghan, etigheri ḍikparaminheẹn phọ. Eegharạ phọ abidị ikparamhị ni iyoor osoman iiḅaghamhị r’e/moon phọ ayoor r’akpọ-oḅio.
Ekeeny: Mị rakparamhị ghan egu awe dị osuma eghạm
Elhiom: Yoor osighẹ sirooghọ r’araraạr orolhọm rokimọm Dungu, Congo
OMHOOM OḌIGHI EPẸ ASIA
Enhọn iyaạr dị olhoghi u/seere iḅilhẹ ni emite. Uḅenhị iyoor oghị olạ agadạ aHong Kong. R’amem yoor koo/tughiạn ghan mọ yoor kotọl epẹ Asia! Kuolọ aḍighaạgh phọ aZihova rirolhạn ghan bọ ni iyoor esi oomo arikpisi phọ yoor moghiighị bọ, yoor umhegheron ni ḍimhạgh phọ. Reteẹny lhạ phọ 2013, r’izin yoor uwilhẹ ni buuḅi abumor phọ ayoor r’emạ phọ ekpisi phọ Africa, kụ onyeenhe ekpisi dị yoor u/legheri ipẹ ketọl bọ.
Iḍighi ni oboom onmia orọl aHong Kong, loor esi dị eḍighi egbogh ekpisi dị awe oomo aḅirinhi phọ kụ odi ghan. Ikpạr ri otuughạ onhụ aChinese phọ. Abumor phọ ughuraam ni iyoor r’eenyuụm, ḅilhẹ yoor ughelhọm ni riiḍien ekpisi phọ. Oḍighi phọ abụgh ghan bịn siphẹ olạ agadạ phọ, kụ asiḍighi aruutu iphogh ghan bịn oghị anyụ. Esi iduọn phọ, Aloor Phọ Repogh Bọ usopha ni aal ibadị aruutu olạ agadạ phọ. I/bia bịn lhạ phọ 2015, usighẹ ni iyoor oghị South Korea, kụ epẹ kụ edị yoor oḅilhẹ rokumuan ghan. Onhụ ephẹn phọ akpạr kẹn ni otuughạ, kuolọ ikparamhị ni iyoor iduọn ghalhamọ r’iḍuọn yoor ko/kạr bọ ni omhaạr abumor phọ osereghiạn bọ ni ikuph phọ yoor rolọgh bọ oḅaanhaạn abidị onhụ aKorea.
Ekeeny: Aḍimhoom adọl phọ ayoor epẹ Hong Kong
Elhiom: Olạ agadạ aKorea
ARARAẠR DỊ YOOR MOTUUGHẠ
I/dugh omhoọgh abumhoom arighirị, kuolọ yoor motuughạ mọ ophụr ghan ogbatạn edạ okọ awe igoni, keḍighi ni idị yoor konuụn olegheri bidị. Yoor momhiịn mọ areten dị abumor phọ ayira ooghighighạn epu ni reten dị bidị ogbaranhaạn, ḅilhẹ mọ aZihova ulhẹm iyira eekiạ eten dị yira kotue ni omoọgh oḅilhẹ opomoghiạn ibadị arighirị.—2 Kọr. 6:11.
Yoor momhiịn mọ ekạr kụ ewạ osighẹ aani awe eten phọ epẹ aZihova rasighẹ ghan bọ bidị, kụ omhiịn ariphigh dị eḍeenhaan ephomhoghiạn r’iiḅakiọm mọ aZihova ghuḍum ayira. Torobọ amem dị yoor oḅonyonhu ozuan obobọ ookia mughumọ abumor r’abumaranhi phọ uphomhoghiạn ni iyoor, yoor rooḅulha ghan ni k’aạl sikạd r’arinyạ okparamhị dị arighirị ayoor ugẹ iyoor. Yoor mokạr kụ omiịn dị aZihova maphanyanhaạn iiḅereghị ayoor, aḅilhẹ ungọ iyoor okuphom owol r’inyaạm.
K’asiạ phọ, aLesli r’amhị motuughạ ni mọ emạn ni maạr omiteom amem orolhạn, etigheri ibadị iiḍighi dị yoor omhoọgh. Yoor oḅilhẹ otu omiịn mọ i/beeph omhilhọgh ghan asiloor mem dị yoor opiomạn, ekạr ekpaariọm mem dị yoor rokparaghạ otuughạ omhoom onhụ. Kụ torobọ aḍughul, yoor rokparaghạ ghan ni owạ iyaạr dị yoor oghelhọm ḍio phọ koghol osẹph aZihova.
Ogbạ agey, mị ugbi ghan mọ mị ka/tue aḍighi onyọ amisonarị obobọ atọl inhọn areelhe. Kuolọ mị malhoghoma ibo esi otuughạ mọ torobọ iyaạr edugh ni r’olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova. Mị uutughiạn ni ikpo-onhụ oyil phọ Jeremiah eḅẹm bọ mọ: “Nạ muukelheghi imhị, Sey Zihova.” (Jer. 20:7) Ii, odị makạr kụ usephọm iyoor ibadị araraạr dị olhoghi yoor u/seere, aḅilhẹ agbaanyamhị eephuạ phọ amhị oḍigh oghuugh anyụ oghị inhọn arikpisi. Yoor muḍigh oghuugh anyụ okị rikpisi dị mị uu/tughiạn usiemhi idiphọ obumoọny, okị oophoghogh ilạ agadạ kirokirọ oogh apakirị aḅirinhi phọ. Mị akạr kụ asereghiạn Lesli obakị phọ, ḅilhẹ r’eegharạ omheeraam ghan oghị atorobọ ekpisi dị urom iyoor.
Oomo amem, yoor rootughianhạm ghan ni loor mọ yoor roḍighi ghan oomo phọ iphẹn phọ loor esi dị yoor opomoghiạn aZihova. Aḍisẹph kirokirọ phọ yoor rokelhọm bọ nyiidiphọ reḍeenhaan ghan ipẹ aghuḍum k’agee-pọ katọl bọ, mem dị aZihova ‘kagbaanyamhị ruuphuạ oomo awe.’—Ps. 145:16.