Kisa’y Vlé Di Pou “Enmen Lèlmiʼw”?
Mi Sa Bib-la Ka Di
An diskou-a Jézi té bay as ou mòn-an, i di: “Enmen lèlmiʼw.” (Mafyou 5:44; Louk 6:27, 35) Konsa, Jézi ka di nou pou moutwé moun ki pa enmen nou, ében ki ka maltwété nou, lanmityé.
Wi, magwé lèlmi Jézi té maltwété’y, i moutwé yo lanmityé lè’y padonnen yo. (Louk 23:33, 34) Osi sa Jézi di, ka dakò épi sé Lévanjil Hibrou-a ében Vyé Tèstanman-an.—Ègzodòs 23:4, 5; Pwovèb 24:17; 25:21.
“Enmen lèlmiʼw épi pwédyé bay sé moun-an ki ka maltwétéʼw-la.”—Mafyou 5:43, 44.
An atik sala nou kay diskité sé kwèsyon sala:
Pouki ou sipozé enmen lèlmi’w?
Bondyé ban nou an bon ègzanp. Louk 6:35 di: “Bondyé bon pou sé moun-an ki malonnèt èk méchan-an.” Osi, Mafyou 5:45 (New World Translation) di: ‘Bondyé ka fè sòlèy li lévé anlè moun ki mové.’
Lè nou moutwé moun lanmityé sa sa pousé yo pou chanjé. Bib-la ka ankouwajé nou pou twété lèlmi nou byen. Èk i osi di, lè nou fè sa, sé konmsi ‘nou ka bwilé chèbon asou tèt yo’. (Pwovèb 25:22) Mé kisa sa vlé di? Ében, lè moun ka éséyé twapé bagay ki valowab an kayè, tèl kon lò, yo ka chofé kayè-a. An menm mannyè-a, lè nou moutwé an moun ki pa enmen nou jantiyès, nou sa bésé kòlè’y èk édé’y vini an pli mèyè moun.
An ki mannyè ou sa moutwé lèlmi’w ou enmen’y?
“Fè byen bay sa ki hayiʼw.” (Louk 6:27) An Ronm 12:20 Bib-la di: “Si lèlmiʼw fen, ba li manjé. Si i swèf, ba li an bagay pou i bwè.” Osi Louk 6:31 di: “Twété lézòt moun menm kon ou kay vlé yo twétéʼw.”
“Benni sa ki modiʼw.” (Louk 6:28) Wi, nou ka benni lèlmi nou lè nou moutwé yo jantiyès, menm si yo menm pa janti. Pou ègzanp, an 1 Pita 3:9 Bib-la di: “Lè yo ensiltéʼw, sé pa pou ou ensilté yo déviwé, mé mandé Bondyé pou benni yo pito.” Anfen, konsèy sala sa édé doubout hayisans.
“Pwédyé bay sa ki ka maltwétéʼw.” (Louk 6:28) Si an moun maltwété’w, “sé pa pou ou fè yo menm bagay-la déviwé”. (Ronm 12:17) Pito sa, mandé Bondyé pou padonnen moun-lan. (Louk 23:34; Twavay 7:59, 60) Non, nou pa vlé pwan wivanj, mé nou vlé kité sitiwasyon-an an lanmen Bondyé. Èvèk i kay fè sa ki nésésè, paski i sé an Dyé ki jis.—Livitikòs 19:18; Ronm 12:19.
“Enmen lèlmiʼw èk fè byen bay sa ki hayiʼw. Benni sa ki modiʼw èk pwédyé bay sa ki ka maltwétéʼw.”—Louk 6:27, 28.
“Ni pasyans épi . . . ni bon mannyè.” (1 Kòrint 13:4) Lè zapòt Pòl palé konsèné lanmityé, i sèvi mo pawòl-la agapé an langaj Gwik, èk Jézi sèvi menm mo pawòl sala an Mafyou 5:44 èk an Louk 6:27, 35. Bon. Nou ka moutwé lèlmi nou lanmityé lè nou ni pasyans épi yo èk lè nou janti. Osi nou ka moutwé yo lanmityé lè nou pa jalou yo, lè nou pa ka kwè nou pli mèyè pasé yo, èk lè nou pa hadi.
“Lanmityé ni pasyans épi i ni bon mannyè. I pa jalou épi i pa ni lògèy. Lanmityé pa hadi. I pa ka gadé pou lantéwéʼy tousèl. Anyen pa kay fèʼy faché. I pa ka tjenbé moun an tjèʼy. Lanmityé pa ka widjèwté an movèzté, mé i ka widjèwté an lavéwité-a. Lanmityé ni abilité-a pou soufè tout bagay. I pa [ka] janmen pèd lafwa. I toujou ni èspwa, épi pasyans li pa janmen bout. Lanmityé ka diwé pou tout tan.”—1 Kòrint 13:4-8.
Ès ou sipozé goumen ladjè kont lèlmi’w?
Non. Èk sa sé paski, Jézi di disip li, yo pa sipozé goumen kont lèlmi yo. Pou ègzanp, lè’y di yo lèlmi yo té kay ataké Jérouzalèm, i di yo pou kouwi, i pa té di yo pou wèsté épi goumen. (Louk 21:20, 21) An Mafyou 26:52 Jézi osi té di zapòt Pita: “Mété sab-la viwé an plas li, paski tout moun ki sèvi sab-la pou tjwé moun kay mò pa sab-la.” Anfen, Bib-la èk moun ki ka fè wichach asou Bib-la di, an pwèmyé syèk-la, disip Jézi pa té ka goumen ladjè kont lèlmi yo.a—2 Timòfi 2:24.
Kisa moun ka di konsèné lèlmi yo?
Sa moun ka di: Bondyé di Nasyon Izwayèl pou hayi lèlmi yo.
Lavéwité-a: Ében Bondyé pa janmen di sa. Pito sa, Bondyé di nasyon Izwayèl pou enmen pwochen yo. (Livitikòs 19:18) Bon. Mo pawòl-la ‘pwochen’ vlé di lézòm, mé adan Jwif té ka kwè pwochen yo sété Jwif tousèl. Èvèk yo té ka kwè moun ki pa Jwif sé lèlmi yo, èk yo sipozé hayi yo. (Mafyou 5:43, 44) Kanmenm, Jézi kowijé katjil yo, lè’y di yo pawabòl-la konsèné bonté nonm péyi Sanmariya-a.—Louk 10:29-37.
Sa moun ka di: Lè’w enmen lèlmi’w ou ka sipòté movèsté’y.
Lavéwité-a: Bib-la ka moutwé ki, ou sa enmen lèlmi’w san’w sipòté’y an movèsté’y. Pou ègzanp, Jézi pa kontan vyolans, mé avan i mò, i pwédyé bay sé moun-lan ki tjwé’y-la. (Louk 23:34) Osi, Jézi hayi péché, mé i mò bay péchè.—Jan 3:16; Ronm 6:23.
a Liv-la The Rise of Christianity by E. W. Barnes di: “Tout enfòmasyon nou ègzanminé ka moutwé ki, dépi tan Marcus Aurelius (kondwitè Ronm an lanné yon san swasantenyen (161) pou lanné yon san katwiven (180) an lépòk nou), pyès Kwityen pa janmen vini sòlda; épi lè yon sòlda vini yon Kwityen, i pa té ka wèsté an sèvis militè-a.”