Watchtower INTANƐTƖ ZƲ AWUUKUZIYELƐDƖKA
Watchtower
INTANƐTƖ ZƲ AWUUKUZIYELƐDƖKA
Aɣɩnda
  • BAYƖBƲLƲ
  • AWUUKU NƖƖ NNINYENI MVƲLƆ
  • DƖYƐZUMANLƐ
  • w23 July owu. azʋ. 2-7
  • Asʋ̃ Eziyeziye Wʋ Nwʋ Ɛma Anwʋhyɩlɩyɛ Kezile Yɩ a?

Vidiyo bela íni ɔfʋã ɛkɩhyɩ.

Yɛpakyɛbɛ wʋ, dɩyɛ be ɩákɔ bʋwɔ wɔ vidiyo mɔɔ ɔtwɩ̃ɩ̃ yɩ nu.

  • Asʋ̃ Eziyeziye Wʋ Nwʋ Ɛma Anwʋhyɩlɩyɛ Kezile Yɩ a?
  • Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ Ɩbɔ Gyehova Yɩ Bulombunlililɛ Nwʋ Ɛlawulo (Mɔɔ Yesuma)—2023
  • Odwokɔtile ngyɩkɩ̃ɩ̃ngyɩkɩ̃ɩ̃
  • Ndwokɔ mɔɔ ɩ nɩɩ yɩ di nsɛ́
  • HYƐ́ WU PINDINYIIGYINANLƐ NU ƐZƖZƖBƐ
  • DA KUNLUMIYƖBALƐ ALI
  • HYƐ ƆLƆLƐ MƆƆ ƆWƆ MA WƲ MMELIYEMA YƖ NU ƐZƖZƖBƐ
  • SIYEZIYE WƲ NWƲ SIKALƐYƖ
  • Kezimɔ Yɛkɛhyɛ Ɔlɔlɛ Mɔɔ Yɛwɔ Yɛma Yɛ Nwʋ Yɛ Nwʋ Yɩ Nu Ɛzɩzɩbɛ
    Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ Ɩbɔ Gyehova Yɩ Bulombunlililɛ Nwʋ Ɛlawulo (Mɔɔ Yesuma)—2023
Ɔwɩɛnɩlɛ Aɣanɩ Ɩbɔ Gyehova Yɩ Bulombunlililɛ Nwʋ Ɛlawulo (Mɔɔ Yesuma)—2023
w23 July owu. azʋ. 2-7

DƖYƐZUMANLƐ ODWOKƆ 29

Asʋ̃ Eziyeziye Wʋ Nwʋ Ɛma Anwʋhyɩlɩyɛ Kezile Yɩ a?

“Bɔwɩɛnɩ bɔ nwʋ.”—MT. 24:44.

NDWOMI 150 Pɩbɛ́ Nyamɩnlɩ Na Nyia Nnwʋanlɩ

MƆƆ YƐBAZUMAa

1. Mɩnla ti mɔɔ nɣɛlɛbɛ wɔ numɔ kɛɛ yekeziyeziye yɛ nwʋ yɛkɛma asianɩ a?

SƐ YESIYEZIYE yɛ nwʋ yɛma debe a, ɩkɔhʋla ikele yɛ nnwʋanlɩ. Kɛ ndianwʋ nɩ, sɛ asianɩ be si a, bɛzabɛ mɔɔ beziyeziye bɔ nwʋ beziye nɩ yɛ benyia be ti bedidili numɔ a, na bɔkʋla bɔbʋwa mmenii mvʋlɔ sʋ̃. Okuwu be mɔɔ ɩwɔ Europe mɔɔ bɔbɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ bɔkɔwʋwa mmenii nɩ kã kɛɛ: “Sɛ yesiyeziye yɛ nwʋ yesiye a, ɩkʋla ide yɛ nnwʋanlɩ.”

2. Mɩnla ti mɔɔ ɩsɛ kɛɛ yesiyeziye yɛ nwʋ yɛma anwʋhyɩlɩyɛ kezile yɩ a? (Matiyu 24:44)

2 “Anwʋhyɩlɩyɛ kezile” yi kɛɣa aɣilemvile nu. (Mt. 24:21) Asianɩ mɛyɩ sɛ ɩbaa a, mmenii sʋ̃maa bézi, naasʋ̃ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi mɛyɩ yezi kɛɛ ɩbaa. Kɛyɛ alʋbɔ 2,000 mɔɔ ɩzɩ̃ hɔ nɩ, Gyisɛsɩ wɔlɩ yɩ mɛdalilɛmaa kɔkɔ kɛɛ beziyeziyé bɔ nwʋ bɛma ɔzɔ eɣile yi. (Kɩnga Matiyu 24:44.) Sɛ yesiyeziye yɛ nwʋ a, ɩkɛyɛ mɛlɛkɛ kɛɛ yekegyina ɔzɔ mmɩlɩ mɔ numɔ yɛ sɩ nɩ munwa na yɛawʋwa mmenii mvʋlɔ sʋ̃ ma bɛayɛ zɔ.—Lk. 21:36.

3. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ pindinyiigyinanlɛ, kunlumiyɩbalɛ nɩɩ ɔlɔlɛ kɔhʋla kɔwʋwa yɛ ma yekeziyeziye yɛ nwʋ yɛkɛma anwʋhyɩlɩyɛ kezile yɩ a?

3 Bɛmá yezunzu subanɩ asã be mɔɔ ɩkɔhʋla kɔwʋwa yɛ ma yekeziyeziye yɛ nwʋ yɛkɛma anwʋhyɩlɩyɛ kezile yɩ nwʋ. Sɛ bɛkã kɛɛ yɛhã ndɛnɩwuwalɛ odwokɔ mɔɔ yɩ munwa yɛ ɛhyɩmɛ mɔɔ ɩkɛma bokodwodwu bekediyia yɛ a, mɩnla yɛ yɛkɛyɛ a? (Yik. 16:21) Yekehyinyia pindinyiigyinanlɛ na ama yɛadiye Gyehova na yeanyia anwʋlazʋ kɛɛ ɩkɔwɔ yɛ nwʋ banɩ. Sɛ ye mmeliyema bɔ nnwʋnlamɩ ɔfʋã nu nninyeni be anzɛnyɩɩ yɩ munwala fi bɛ sa a, kɛ yɛkɛyɛ yɛ dɩyɛ yekeze a? (Hab. 3:17, 18) Yekehyinyia kunlumiyɩbalɛ na yɛawʋwa bɛ ma beanyia mɔɔ behyinyia. Sɛ amanlɩ amanlɩ mɔɔ bɛhã bɔ nwʋ bɔwɔ numɔ tʋ hyɛ yɛ zʋ na nwʋmɔ ɩba ihyinyia kɛɛ yɛ nɩɩ ye mmeliyema kɔ bʋwa dɩka ɔkʋ̃ a, kɛ yɛkɛyɛ yɛ dɩyɛ yekeze a? (Izi. 38:10-12) Ɩsɛ kɛɛ yenyia ɔlɔlɛ kezile yɛma bɛ na ama yɛahʋla yeagyina ɔzɔ mmɩlɩ mɔ numɔ yɛ sɩ nɩ munwa.

4. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Bayɩbʋlʋ yɩ ma yɛnwʋ kɛɛ ɩsɛ kɛɛ yenyia pindinyiigyinanlɛ, kunlumiyɩbalɛ nɩɩ ɔlɔlɛ a?

4 Nyamɩnlɩ Odwokɔ yɩ hyɛ yɛ ɛzɩzɩbɛ kɛɛ, yɛhɔ́ zʋ yenyia pindinyiigyinanlɛ, kunlumiyɩbalɛ nɩɩ ɔlɔlɛ. Luuku 21:19 kã kɛɛ: “Mʋnlʋmmɔ begyiná pindinyii na bekenyia nnwʋanlɩ.” Kolosiyiamaa 3:12 kã kɛɛ: “Bɔnwʋ́ nwɔkɛ.” Na 1 Tɛsalonikamaa 4:9, 10 kã kɛɛ: ‘Nyamɩnlɩ yɩzayɩ munli yi ihile mʋnlʋmmɔ kɛ bezi bɔlʋlɔ́ bɔ nwʋ nkʋ̃kʋ̃ nkʋ̃kʋ̃ a. Naasʋ̃ mmeliyema yesiãã mʋnlʋmmɔ kɛɛ bɛyɛ́ yɩ ɔzɔ eɣile bela ma ɩwʋlʋ zʋlɔ.’ Bɛhɛlɛlɩ ndwokɔ eyimmɔ bɛmanlɩ adʋwavʋlɔ mɔɔ nɩ bɛda pindinyiigyinanlɛ, kunlumiyɩbalɛ nɩɩ ɔlɔlɛ ali daada nɩ. Naasʋ̃ nɩ ihyinyia kɛɛ bɔkɔ zʋlɔ bɛda subanɩ eyimmɔ ali. Ɩsɛ kɛɛ amɩyɛ sʋ̃ yɛyɛ zɔ la. Mɔɔ ɩkɔwʋwa yɛ nɩ, bɛmá yezunzu kezimɔ ɔwɔkɩ Kilisinyiamaa nɩ lalɩ subanɩ eyi nu ɔkʋ̃ bela ali. Akʋ̃ yekehila kezimɔ yekozumazuma bɛ na yɛahile kɛɛ yeziyeziye yɛ nwʋ yɛma anwʋhyɩlɩyɛ kezile yɩ.

HYƐ́ WU PINDINYIIGYINANLƐ NU ƐZƖZƖBƐ

5. Kɛ ɔwɔkɩ Kilisinyiamaa nɩ begyinanlɩ bo ndwokɔzɩzɩbɛ munwa bezeli a?

5 Nɩ ɩsɛ kɛɛ ɔwɔkɩ Kilisinyiamaa nɩ kyina pindinyii. (Hib. 10:36) Sɛ yɛfa ɛbɩlawɔlɛ nu ndwokɔzɩzɩbɛ yetiã ahanlɩ a, beyiyialɩ ndwokɔzɩzɩbɛ mvʋlɔ sʋ̃ iluwakɛɛ bɛdɩ Kilisinyiamaa ti. Dwuuda ɔzʋ̃mɩnlɛ nu mbanimbani, Wulomi adumivʋlɔ yɩ nɩɩ bo mmusunwamaa po dwodwuli diyialɩ bɛ. (Mt. 10:21) Na nɩ ɩsɛ kɛɛ bekila bɔ nwʋ sʋ̃ bʋwɔ wɔ ɔvʋakɩlɛmaa mɔɔ nɩ bɔbɔɔ mmɔdɩnɩ kɛɛ bɛkɛzɩkɛ asafʋ yɩ nɩ nwʋ. (Egy. 20:29, 30) Naasʋ̃ ɩávalɩ nwʋmɔ mɔɔ beyiyialɩ munwala nu nɩ, bɔhʋla belili nɔhʋanlɛ. (Yik. 2:3) Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ a? Bɔdwɩnɩndwɩnɩnlɩ bɛzabɛ mɔɔ bɛyɛlɩ pindinyiigyinanlɛ nwʋ ndianwʋba dɩkɛɛ Dwoobu nwʋ. (Gye. 5:10, 11) Bɔwɔlɩ mpayɩ bɛva bezianlɩ anwʋzɩzɩbɛ. (Egy. 4:29-31) Na bɛáma bɛ ɛɣɛlɛ fi kɛɛ, sɛ bɔkɔ zʋ bedi nɔhʋanlɛ a, Gyehova keyila bɛ.—Egy. 5:41.

6. Mɔɔ Merita yɛlɩ mɔɔ ɩwʋwalɩ yɩ ma ɩhʋla igyinanlɩ odwodwudiyialɛ yɩ munwa nɩ, mɩnla yɛ osuma wɔ nu a?

6 Amɩyɛ sʋ̃, sɛ yɛkɔ zʋ yesuma bɛzabɛ mɔɔ bɛyɛlɩ pindinyiigyinanlɛ nwʋ ndianwʋba wɔ Bayɩbʋlʋ nu nwʋ dɩyɛ, yɛkɩnga nwʋmɔ odwokɔ wɔ yɛ awuuku azʋlɔtʋ yi nu na yɛdwɩnɩndwɩnɩ nwʋ a, ɩkɔwʋwa yɛ ma yekegyina pindinyii. Mmɩlɩ mɔ eliyema baalɛ Merita mɔɔ ɩwɔ Albania yɛlɩ eyi nɩ, ɩwʋwalɩ yɩ ma ɩhʋla igyinanlɩ abusunwa nu odwodwudiyialɛ be mɔɔ nɩ yi munwa yɛ ɛhyɩmɛ paa nɩ munwa. Ɩhanlɩ kɛɛ: “Mmɩlɩ mɔ muzumanlɩ Dwoobu nwʋ dɩyɛ wɔ Bayɩbʋlʋ nu nɩ, ɩhyɛlɩ mɩ ɛzɩzɩbɛ baaba. Ɩvɛlɩ paa. Ɩwɔ numɔ kɛɛ nɩ ízi enii mɔɔ ɩmaa ɩkɔnwʋ amanɩyɛ yɩ dɩyɛ, naasʋ̃ ɩhanlɩ kɛɛ: ‘Miléyiaki mʋ nɔhʋanlɛlilɛ nu kyɩ̃, kɔbʋmɩ kɛɛ mukowu!’ (Dwb. 27:5) Mʋdwɩnɩndwɩnɩnlɩ kezimɔ nɩ Dwoobu yɩ amanɩyɛnwʋnlɛ yɩ dɩ kezi kʋlaa tɛla mɩ dɩyɛ nɩ nwʋ. Dwoobu mɛyɩ, nɩ ízi dɩka mɔɔ yɩ amanɩyɛnwʋnlɛ yɩ zʋ̃ naasʋ̃ mamɩ mɛyɩ, mizi enii mɔɔ ɩmaa mʋkɔnwʋ amanɩyɛ yɩ.”

7. Sɛ yeléyiyialɩ ndwokɔzɩzɩbɛ kakɩ yɩ po a, mɩnla yɛ yɛkɔhʋla kɛyɛ a?

7 Sɛ yɛta yɛkã yɛ ɔhawʋ yekile Gyehova wɔ mpayɩwɔlɛ nu a, sa ɩbʋwa yɛ ma yɛhyɛ ye pindinyiigyinanlɛ nu ɛzɩzɩbɛ. (Fɩl. 4:6; 1 Tɛs. 5:17) Ebiye a, kakɩ yɩ eléyiyialɩ ndwokɔzɩzɩbɛ mɔɔ numɔ yɛ sɩ bela. Naasʋ̃, sɛ ɩba yɩ kɛɛ ɛfa ɛya, nninyeni hyɛ wʋ zʋ anzɛnyɩɩ ɛyɛ basaa a, ɔbɔ Gyehova mpayɩ ɛfa ɛpɩbɛ yɩ mmʋwalɩyɛ a? Sɛ ɛta kã wʋ ɔhawʋ ngyɩkɩ̃ɩ̃ ngyɩkɩ̃ɩ̃ nwʋ odwokɔ ekile Gyehova kakɩ yɩ a, na ɩba yɩ kɛɛ eyiyiaa ɔhawʋ kezile be a ɩkɛyɛ mɛlɛkɛ kʋlaa kɛɛ ɛkɛlanɩ kɔhɔ yɩ kɛ. Ɩkɛma ekenyia anwʋlazʋ kɛɛ izi mmɩlɩ nɩɩ kezimɔ ɩkɔwʋwa wʋ.—Ndw. 27:1, 3.

Eliyema baalɛ be la mba zʋ wɔ asʋpiti na iwuko Bayɩbʋlʋ nu idiã yɩ nzɔlɔ zʋ.

PINDINYIIGYINANLƐ

Sɛ yɛkʋla yekyina odwodwudiyialɛ be yi munwa a, isiyeziye yɛ ɩma fʋlɔ sʋ̃ mɔɔ ɩkɛɣa nɩ (Kila nkyɩkyɛmi 8)

8. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Mira yɩ ndianwʋ yɩ ma yɛnwʋ kɛɛ sɛ yɛkʋla yekyina ndwokɔzɩzɩbɛ munwa nnɛ a, sa ɩkʋla ɩbʋwa yɛ ma yekyina mɔɔ yekeyiyia eɣile be nɩ munwa a? (Gyemisi 1:2-4) (Kila mfonyini yi sʋ̃.)

8 Sɛ yedi Gyehova nɔhʋanlɛ wɔ yɛ amanɩyɛnwʋnlɛ nu nnɛ a, sa yɛkʋla yekyina anwʋhyɩlɩyɛ kezile mɔɔ ɩbaa nɩ munwa. (Wul. 5:3) Mɩnla ti mɔɔ yɛkãã zɔ a? Mmeliyema sʋ̃maa kã kɛɛ, sɛ bɔkʋla bekyina odwokɔzɩzɩbɛ be munwa a, ɩbʋwa bɛ ma bɔkʋla bekyina mɔɔ beyiyia yɩ aɣinzi nɩ sʋ̃ munwa. Sɛ Gyehova bʋwa bɛ ma bekyina bo ndwokɔzɩzɩbɛ be munwa a, ɩhyɛ bɛ dedi ɛzɩzɩbɛ kɛɛ Gyehova ziyeziye yɩ nwʋ kɛɛ ɩkɔwʋwa bɛ. Na ɔzɔ dedi nɩ bʋwa bɛ ma bɔkʋla bekyina mɔɔ beyiyia yɩ aɣinzi nɩ munwa. (Kɩnga Gyemisi 1:2-4.) Mira mɔɔ ɩdɩ ɔhʋanɩbukolɛvʋlɔ wɔ Albania nɩ ɣa nwʋ yɩ kɛɛ, ɔhawʋ mɔɔ ɩhʋla igyinanlɩ yi munwa mmɩlɩ be nɩ, ɩbʋwaa yɩ ma ikegyina ɔhawʋ mɔɔ iyiyiaa yɩ kakɩ nɩ munwa. Ɩhanlɩ kɛɛ, ɩyɛ a ɩtɩ nɣanlɩ kɛɛ ɩdɩ kɛɛ yɩzayɩ nkʋ̃ la yɛ iyiyia ndwokɔzɩzɩbɛ sʋ̃maa a. Naasʋ̃ ɩkakɛ mɔɔ Gyehova ɩyɛ ɩva ɩwʋwa yɩ wɔ alʋbɔ 20 mɔɔ idua numɔ nɩ. Na ɩkã ikile yɩ nwʋ kɛɛ: ‘Gyehova wʋwa wʋ ma ɔhʋla egyina ndwokɔzɩzɩbɛ sʋ̃maa munwa, meti áma eyimmɔ munwala yɛ mbʋanlɩ. Áma eyiaki Gyehova ɔzʋ̃mɩnlɛ.’ Sa wʋzawʋ sʋ̃ ɔkʋla dwɩnɩndwɩnɩ kezimɔ Gyehova ɩwʋwa wʋ wɔ wʋ ndwokɔzɩzɩbɛ azʋlɔtʋ nu nɩ nwʋ. Na nyia anwʋlazʋ kɛɛ, ɩnwʋ wʋ pindinyiigyinanlɛ nɩ, na ikeyila wʋ. (Mt. 5:10-12) Na sɛ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi bɔ yɩ tʋ a, iluwakɛɛ ozuma kezimɔ ekegyina pindinyii nɩ ti, ɩkɛma ekezi wʋ kɛnɣa kɛɛ ɔkɔhɔ zʋ kegyina pindinyii.

DA KUNLUMIYƖBALƐ ALI

9. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Antɩyɔkɩ asafʋ mɔɔ ɩwɔ Siliyia yɩ lalɩ kunlumiyɩbalɛ ali a?

9 Mmɩlɩ mɔ kɔmɩ kezile be izili Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ Dwudiyia bɛ kɛnɩ nɩ, mɩnla yɛ izili a? Mmɩlɩ mɔ Antɩyɔkɩ asafʋ mɔɔ ɩwɔ Siliyia yɩ dɩlɩ nɩ, benyianlɩ kunlumiyɩbalɛ bɛmanlɩ be mmeliyema mɔɔ bɔwɔ Dwudiyia nɩ. Na bɛyɛlɩ debe bɛva bɔwʋwalɩ be mmeliyema yɩ. “Bɔwɔlɩ pɔkɔ kɛɛ bɛkɛhɩnhã bɛ sa azɩ kɛmɔ abiyela yɩ anwʋzɩzɩbɛ ɩdɩ na mɔɔ bekenyia yɩ nɩ bɛava bɛahɔ bɛawʋwa dedimaa mɔɔ bɔwɔ Dwudiyia nɩ.” (Egy. 11:27-30) Ɩwɔ numɔ kɛɛ nɩ mmeliyema mɔɔ kɔmɩ izili bɛ kɛnɩ nɩ da aɣinzi aɣinzi dɩyɛ, naasʋ̃ nɩ Kilisinyiamaa mɔɔ bɔwɔ Antɩyɔkɩ nɩ bezi bɛ adwɩnɩ pi kɛɛ bɔkɔwʋwa bɛ.—1 Dwɔ. 3:17, 18.

Eliyema be ɩbʋwaa wɔ aliyiagyinanlɛ egyima yɩ nu.

KUNLUMIYƖBALƐ

Sɛ asianɩ be si a, ɩma yenyia ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ yɛda kunlumiyɩbalɛ ali (Kila nkyɩkyɛmi 10)

10. Sɛ asianɩ tʋ ye mmeliyema dedimaa a, mɩnla ahʋanɩ zʋ yɛ yɛkɔhʋla kɛla kunlumiyɩbalɛ ali a? (Kila mfonyini yi sʋ̃.)

10 Amɩyɛ sʋ̃, sɛ yɛtɩ kɛɛ asianɩ dʋ ye mmeliyema dedimaa a, sa yɛkʋla yɛda kunlumiyɩbalɛ ali. Yetu yɛ nwʋ yɛma na yɛma yɛ asafʋ nu mbanimbani tɩ kɛɛ yɛpɛ kɛɛ yɛbʋwa, sa yɛkʋla sʋ̃ yɛyɩ fʋtʋlɔ yɛbʋwa oyuwadɩ munwala ɔzʋ̃mɩnlɛ egyima yɩ anzɛnyɩɩ yɛbɔ mpayɩ yɛma bɛzabɛ mɔɔ bɔ nwʋ ɩhã nɩ.b (Ɛɣɛ. 17:17) Kɛ ndianwʋ nɩ, wɔ 2020 nu nɩ, bɛdɩlɩ Asianɩ Mmɩlɩ Nu Mmʋwalɩyɛ Kɔmitii 950 nɩɩ yɩ mɛda wɔ oyuwadɩ munwala ma bɔwʋwalɩ bɛzabɛ mɔɔ COVID-19 adimakɛlɛ yɩ hanlɩ bɛ nɩ. Mmeliyema eyimmɔ fata ɛhamvʋlɛ paa. Iluwa ɔlɔlɛ mɔɔ bɔwɔ bɛma be mmeliyema ti, bɔwʋwalɩ bɛ ma bɛ sa hanlɩ mɔɔ behyinyia na bɛahɔ zʋlɔ bɛazʋ̃mɩ Gyehova. Nɩ ɩyɛ po a besiyeziye anzɛnyɩɩ bekyinangyina abika nɩɩ nnɩka azʋlɔtʋ mɔɔ yeyiyia numɔ yɛsʋ̃mɩ nɩ.—Fá tindiã 2 Kɔlɛntɩmaa 8:1-4 nwʋ.

11. Sɛ yɛda kunlumiyɩbalɛ ali a, kɛ ɩhyɛ yɛ sʋlɔ Ɛzɩlɛ nɩ animinyiamɩ ise a?

11 Sɛ yɛda kunlumiyɩbalɛ ali wɔ asianɩ mmɩlɩ nu a, mmenii mvʋlɔ nwʋ yɩ. Kɛ ndianwʋ nɩ ahumi be mɔɔ bɔfʋlɔ yɩ Dorian zɩkɛlɩ Kɩndɔm Hɔɔlʋ be wɔ Bahamas wɔ 2019 nu. Mmɩlɩ mɔ mmeliyema yɩ bekyinaa aliyia yɩ dɔkʋ̃ nɩ beɣizialɩ kɔntɩlata be mɔɔ ɩ́dɩ eliyema nɩ kɛɛ sɛ ɩba ɩyɛ egyima be wɔ aliyia yɩ nwʋ a, ikele sɛna a. Ɩhanlɩ ihileli bɛ kɛɛ: “Mɩkɛva mɩ mahyini yi, egyimayɛlɛmaa nɩɩ nninyeni mɔɔ bekehyinyia nɩ mʋkɔwʋwa bɛ ahyɩhyɛdɩ yɩ mɔɔ miléde bɛ hwɩɩ. Kezimɔ bɔdwɩnɩ be mmeliyema nwʋ nɩ ɩkã mɩ ahʋnlɩnɩ paa.” Mmenii sʋ̃maa bézi Gyehova naasʋ̃ bɔnwʋ mɔɔ Gyehova Dasɩvʋlɔmaa bɛyɛ bɛfa bɔbʋwa mmenii mvʋlɔ nɩ. Ɩyɛ yɛ fɛ paa kɛɛ sɛ yɛda kunlumiyɩbalɛ ali a, ɩkã mmenii mvʋlɔ ma bebike “Nyamɩnlɩ mɔɔ yɩ nwɔkɛnwʋnlɛ ɩzʋnɩ nɩ.”!—Ɛfɩ. 2:4.

12. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ sɛ yɛda kunlumiyɩbalɛ ali kakɩ yɩ a, ikeziyeziye yɛ ɩkɛma anwʋhyɩlɩyɛ kezile yɩ a? (Yikile 13:16, 17)

12 Mɩnla ti mɔɔ ikehyinyia kɛɛ yɛda kunlumiyɩbalɛ ali wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu a? Bayɩbʋlʋ yɩ ɩma yɛnwʋ kɛɛ bɛzabɛ mɔɔ belékyina enii yɩ aɣanɩ mɛda nɩ, bekeyiyia ndwokɔzɩzɩbɛ wɔ nnɛ nɩɩ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu. (Kɩnga Yikile 13:16, 17.) Ye mmeliyema kehyinyia yɛ mmʋwalɩyɛ wɔ ɔzɔ mmɩlɩ yɩ nu. Ɩɣɩla kɛɛ sɛ ye Bulombunli Kɩlayɩsɩ Gyisɛsɩ ɩba na ibawuwa ndɛnɩ a, ɩkɛɣa ɩkɔdʋ yɛ kɛɛ yɛdaa kunlumiyɩbalɛ ali na ɩkɛhã ikehile yɛ kɛɛ ‘yɛɣɩla yɛva Bulombunli manlɩ nɩ.’—Mt. 25:34-40.

HYƐ ƆLƆLƐ MƆƆ ƆWƆ MA WƲ MMELIYEMA YƖ NU ƐZƖZƖBƐ

13. Kɛmɔ Wulomimaa 15:7 kile nɩ, mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ ɔwɔkɩ Kilisinyiamaa nɩ hyɛlɩ bɔ ɔlɔlɛ nu ɛzɩzɩbɛ a?

13 Nɩ bezi ɔwɔkɩ Kilisinyiamaa nɩ kɛɛ bɔdʋdɔ bɔ nwʋ paa. Asʋ̃ nɩ ɩyɛ mɛlɛkɛ ɩma bɛ kɛɛ bɛkɛla ɔlɔlɛ ali a? Nɩ Wulomi asafʋ yɩ nu maa nɩ gua azʋlɔtʋ. Nɩ abiyemmɔ dɩ Dwuumaa mɔɔ bezi Mosisi mmɛla yɩ nu paa, na nɩ bo nu be sʋ̃ dɩ amanlɩ amanlɩ nu maa mɔɔ bézi Mosisi mmɛla yɩ. Nɩ abiyemmɔ dɩ nkɛlɛ na abiyemmɔ sʋ̃ wɔ fanwʋdi, mɔɔ ebiye a nɩ bɔwɔ nkɛlɛ po. Naasʋ̃ eyi munwala mɛda nɩ, kɛ ɩyɛlɩ mɔɔ bɛlalɩ ɔlɔlɛ ali behileli bɔ nwʋ bɔ nwʋ a? Pɔɔlʋ duli bɔ fʋlɔ kɛɛ “belilé bɔ nwʋ nkʋ̃kʋ̃ nkʋ̃kʋ̃ bediã numɔ.” (Kɩnga Wulomimaa 15:7.) Nɩ ɩpɛɛ ikehile mɩnla a? Odwokɔ mɔɔ bekile yɩ tʋ “belilé bɔ nwʋ” nɩ, ikile kɛɛ abiye kɛla kunlumiba anzɛnyɩɩ ngyɛvʋlɔyɛlɛ ali. Kile kɛɛ, ikele abiye ɩkɔhɔ yɩ awudo anzɛnyɩɩ ɩkɛva yɩ ɩkɛhɩnla yɩ ɔhɔnwʋmmɔ nwʋ. Kɛ ndianwʋ nɩ, Pɔɔlʋ hanlɩ kezimɔ Fɩlɩmɔnʋ ile yɩ akɛlɛ Onɛsɩmɛsɩ mɔɔ iɣiandinli idianlɩ yɩ ɛkɛnɩ nɩ. Ɩhanlɩ kɛɛ “yɩ wu kunlu de yɩ.” (Flm. 17, NWT) Pɩlɩsɩla nɩɩ Akuyila sʋ̃ leli Apolɔsʋ mɔɔ nɩ ízi sʋ̃maa falɩ Kilisinyianɩ ehilehilelɛ nwʋ nɩ, na “bɛ nɩɩ yɩ hɔlɩ awudo.” (Egy. 18:26) Kɛ ankɩ bɛkɛma sʋnʋnkʋ̃ mɔɔ ɩwɔ bɛ avinli nɩ kɛhyɩhyɛ bo nu nɩ, beleli bɔ nwʋ bedianlɩ numɔ nkʋ̃kʋ̃ nkʋ̃kʋ̃.

Agyiahʋnlɩmaa be nɩɩ eliyema abɩlantɩyɛ be bɛ nɩɩ eliyema ebani be bɔbɔɔ nkɔmmɔ wɔ yɩ awudo.

ƆLƆLƐ

Ɔlɔlɛ mɔɔ ye mmeliyema bɛda yɩ ali bekile yɛ nɩ, ɩbʋwa yɛ ma yɛkʋla yekyina pindinyii (Kila nkyɩkyɛmi 15)

14. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Anna nɩɩ yi hũ lalɩ ɔlɔlɛ ali a?

14 Amɩyɛ sʋ̃, sɛ yede ye mmeliyema yetiã numɔ na yɛfa bɔ ɔhɔnwʋ a, ikehile kɛɛ yɛdaa yɛ ɔlɔlɛ ali. Mɛyɩ kɛma bɛzabɛ sʋ̃ bɔkɔlɔ yɛ. (2 Kɔl. 6:11-13) Bɛmá yehila Anna nɩɩ yi hũ bɛ ndianwʋ yɩ. Mmɩlɩ mɔ bɔhɔlɩ be egyimalilɛ zʋ kɛɛ odwokɔbadɛlɛlɛmaa wɔ West Africa nɩ, ɩákyɛ yɛ COVID-19 adimakɛlɛ yɩ wɔlɩ yɩ tʋ a. Eyi ti nɩ bɛ nɩɩ bɛ asafʋ nu maa yɩ bɛáhʋla beyiyia numɔ. Meti nɩ kɛ ɩkɛyɛ na bɛala bɔ ɔlɔlɛ ali a? Boluwalɩ vidiyo-kɔɔlʋ zʋ bɛ nɩɩ mmeliyema yɩ dɩndɛlɩ na bɛmanlɩ bɔnwʋnlɩ kɛɛ bɛpɛ kɛɛ bɔnwʋ bɛ bʋwɔ. Eyi hanlɩ mmeliyema yɩ ma nɩ bɛta bɔfʋlɛ agyiahʋnlɩmaa yɩ na bɛtɛstɩ bɛ. Mɩnla ti mɔɔ nɩ agyiahʋnlɩmaa yɩ pɛ kɛɛ bɔnwʋ be mmeliyema yɩ bʋwɔ a? Anna hanlɩ kɛɛ: “Ɔlɔlɛ mɔɔ mmeliyema be lalɩ yɩ ali hileli mɩ nɩɩ mɩ abusunwa wɔ mmɩlɩba nɩɩ mmɩlɩ tanɩ nu nɩ yɛ ɩkã mɩ ma mɩda ɔlɔlɛ ali a.”

15. Mɩnla yɛ osuma wɔ Vanessa yɩ ndianwʋ yɩ nu a? (Kila mfonyini yi sʋ̃.)

15 Asafʋ mɔɔ ye nu sʋ̃maa wɔ numɔ nɩ, ɔsʋnɩ kezimɔ bɛdɩdɩlɩ ye munwala nɩɩ ye subanɩ. Sɛ yɛfa yɛ adwɩnɩ yesiye bo subanɩ ngɩnlɩma yɩ zʋ a, ɩkɛma yɛkɛhyɛ ɔlɔlɛ mɔɔ yɛwɔ yɛma bɛ nɩ nu ɛzɩzɩbɛ. Eliyema baalɛ Vanessa sʋ̃mɩ wɔ New Zealand, nɩ ɩyɛ sɩ ɩma yɩ kɛɛ ɩ nɩɩ mmeliyema be kɔwɔ wɔ yɩ asafʋ yɩ nu. Naasʋ̃ izili pɔkɔ kɛɛ, kɛ ankɩ ɩkɔhwɩ̃ yɩ nwʋ wɔ bɛzabɛ mɔɔ yɩ anyɩ iáleli bo subanɩ be nwʋ nɩ, sa ɩta ɩ nɩɩ bɛ bɔ mfomi. Ɔzɔ mɔɔ ɩyɛlɩ nɩ ɩwʋwalɩ ma ɩnwʋnlɩ mɔɔ Gyehova anyɩ deli nwʋmɔ wɔ mmeliyema yɩ nwʋ. Ɩhanlɩ kɛɛ: “Ɔzʋmɩ kɛɛ mu hũ ɣa yɛlɩ mansini zʋ ehilalɛvʋlɔ nɩ, yeyiyia mmeliyema sʋ̃maa mɔɔ ɔsʋnɩ bo subanɩ na ɩyɛ mɛlɛkɛ ɩma mɩ kɛɛ mɩ nɩɩ bɛ kɔwɔ. Kakɩ yɩ mɩ anyɩ deli kezimɔ abiyela yɛ yɩ dɩyɛ nɩ nwʋ. Ɔzɔ la yɛ Gyehova sʋ̃ anyɩ deli nwʋ a, iluwakɛɛ mɛyɩ yɛ ɩhwɩnlɩ ye munwala mɔɔ ɔsʋnɩ kezimɔ yɛyɛ yɛ dɩyɛ nɩ ɩɣalɩ yɩ ahyɩhyɛdɩ yɩ nu a.” Sɛ yɛnwʋ mmenii mvʋlɔ kɛmɔ Gyehova nwʋ bɛ nɩ a, nɩ yɛdaa yɩ ali kɛɛ yɛdɔ bɛ.—2 Kɔl. 8:24.

Mfonyini: 1. Mmeliyema mɔɔ nɩ bɔwɔ mfonyini asã yɩ nu nɩ, beyiyia wɔ ɛɣɩntanlɛ nu wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu. 2. Aɣinzi yi, mmeliyema mɔɔ nɩ bɔwɔ ɛɣɩntanlɛ nu nɩ bodua anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi.

Sɛ yɛ nɩɩ ye mmeliyema bo numɔ sʋ̃mɩ Gyehova wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu a, Gyehova kɔwɔ yɛ nwʋ banɩ (Kila nkyɩkyɛmi 16)

16. Mɩnla ti mɔɔ nwʋmɔ ikehyinyia kɛɛ yɛdɔ ye mmeliyema wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu a? (Kila mfonyini yi sʋ̃.)

16 Ikehyinyia paa kɛɛ yɛda ɔlɔlɛ ali wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu. Sɛ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi bɔ yɩ tʋ a, kɛ Gyehova kɔwɔ yɛ nwʋ banɩ ikeze a? Mmɩlɩ mɔɔ bɔdʋlɩ bɛhyɛlɩ ɔwɔkɩ Babilɔnʋ zʋ nɩ, Gyehova hanlɩ hileli yɩ mmenii yi kɛɛ: “Mɩ mmenii, bɔhɔ́ bowula bɛ aliyia kunlu na bɔdʋnlɩ bɛ anyɩnkɛ yɩ nu. Bɛvá bɔ nwʋ beziye ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ kɔbʋmɩ kɛɛ ɛya ɛhyɩmɛ nɩ kodua nu.” (Ayɩ. 26:20) Ebiye a sɛ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi ba a ikehyinyia kɛɛ yetiye ɔhʋanɩhilelɛ kʋ̃ yɩ la. “Aliyia kunlu” yi kɔhʋla kehile yɛ asafʋ azʋlɔtʋ nɩ mmɔ. Wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu nɩ Gyehova bɔ anʋhʋba yɛ kɛɛ, sɛ yɛ nɩɩ ye mmeliyema bɔ numɔ kɔ zʋlɔ sʋ̃mɩ yɩ a ɩkɔwɔ yɛ nwʋ banɩ. Meti ihyinyia kɛɛ yɛbɔ mmɔdɩnɩ yenyia ɔlɔlɛ kezile yɛma ye mmeliyema sikalɛyɩ, iluwakɛɛ yɛ nnwʋanlɩ gyĩ zʋ.

SIYEZIYE WƲ NWƲ SIKALƐYƖ

17. Sɛ yesiyeziye yɛ nwʋ sikalɛyɩ a, mɩnla yɛ yɛkɔhʋla yɛkɛyɛ wɔ anwʋhyɩlɩyɛ kezile yi nu a?

17 “Gyehova yɩ eɣile kezile yi” kɛma adasamaa munwala bɔ nwʋ kɛhyɩlɩ bɛ paa. (Zɛf. 1:14, 15) Gyehova yɩ mmenii sʋ̃ nwʋ kɛhyɩlɩ bɛ paa. Naasʋ̃ sɛ yesiyeziye yɛ nwʋ kakɩ yɩ a, ye kunlu ilótu na sa yɛkʋla yɛbʋwa mmenii mvʋlɔ sʋ̃. Yekegyina ndwokɔzɩzɩbɛ bela mɔɔ yekeyiyia nɩ munwa. Sɛ ye mmeliyema nwʋ kyɩlɩ bɛ a yɛkɛla kunlumiba ali na yɛawɔ mmɔdɩnɩ yɛawʋwa bɛ ma bɛ sa ɩahã mɔɔ behyinyia. Na sɛ yenyia ɔlɔlɛ kezile yɛma ye mmeliyema kakɩ yɩ a, ɩkɛma yɛkɔvʋãmɩ bɔ nwʋ wɔ ɔzɔ mmɩlɩ yɩ. Sɛ yɛyɛ ɔzɔ a Gyehova kɛma yekenyia nnwʋanlɩ mɔɔ íni awielɩyɛ wɔ oyuwadɩ mɔɔ asianɩ nɩɩ anwʋhyɩlɩyɛ bela íni kɛnɩ nɩ nu.—Ayɩ. 65:17.

KƐ OKOWUWA EKEZE A?

  • Mɩnla yɛ ɩkɔwʋwa wʋ ma ɛkɛhyɛ wʋ pindinyiigyinanlɛ nu ɛzɩzɩbɛ a?

  • Mɩnla yɛ ɛyɛ a ikehile kɛɛ ɛdaa kunlumiyɩbalɛ ali a?

  • Kɛ ɩkɛyɛ na wʋahyɛ ɔlɔlɛ mɔɔ ɔwɔ ma wu mmeliyema nɩ nu ɛzɩzɩbɛ a?

NDWOMI 144 Fa Wʋ Anyɩ Siye Bʋtayɩ Yɩ Zʋ!

a Ɩlɛ́kyɛ na anwʋhyɩlɩyɛ kezile yɩ ɩawɔ yɩ tʋ. Ihyinyia kɛɛ yenyia pindinyiigyinanlɛ, kunlumiyɩbalɛ nɩɩ ɔlɔlɛ na yɛahʋla yɛagyina mmɩlɩ mɔ numɔ yɛ sɩ mɔɔ ɩbaɣa nɩ yi munwa. Bɛmá yehila kezimɔ ɔwɔkɩ Kilisinyiamaa nɩ zumanlɩ kɛɛ bekenyia subanɩ eyimmɔ, kezimɔ yɛkɔhʋla yekozumazuma bɛ nɩɩ kezimɔ subanɩ eyimmɔ kɔhʋla kɔwʋwa yɛ ma yekeziyeziye yɛ nwʋ yɛkɛma anwʋhyɩlɩyɛ kezile nɩ.

b Bɛzabɛ mɔɔ bɛpɛ kɛɛ bɔkɔ bɔbʋwa wɔ asianɩ mmɩlɩ nu mmʋwalɩyɛ egyima yɩ nu nɩ, ɩsɛ kɛɛ bɛhyɩhyɛ fɔɔmɩ eyimmɔ: Local Design/Construction Volunteer Application (DC-50) anzɛnyɩɩ Application for Volunteer Program (A-19) na ɩsɛ kɛɛ bɛdɩkɛ ma bɔfʋlɔ bɛ ansaana bɛahɔ bɛawʋwa.

    Ahanta Buuku (2015-2025)
    Numá Yɩ
    Kɔ́ Numɔ
    • Aɣɩnda
    • Kyɛ́
    • Yɛ́ nzɩnzanlɩyɛ mɔɔ ɛpɛ yɩ wɔ ɛkɩhyɩ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mmɛla Mɔɔ Ɩwɔ Nwʋmɔ
    • Nwʋmɔ Nhyɩhyɛlɩyɛ
    • Nwʋmɔ Nninyeni
    • JW.ORG
    • Kɔ́ Numɔ
    Kyɛ́