2 Noˇaˬ
Aˬ yawꞈ miˇ tsaˬ zaˬ iˬ baˇ zaˬ meh lehˇ bya cehˆ ni bi doˆ laˇ
Iˇnawˆ˗euˬ saˇ ka jiˇ ngeh mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ tiˬ deuˬ na Miˬyehˇ˗ahˇ puiˬ˗euˬ meh. Haiˬ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ teu deuˬ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ aˬ buˇ deuˬ˗ahˇ geuꞈ mawꞈ˗eu miˇ neh, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ oe ka˗awˇ tsawˇ haˬ˗euˬ mawˇ do laˆ pyeuꞈ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ buˇ teu deuˬ˗ahˇ sheuˬ˗awˇ zaˬ jawˇ le˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ naˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ tiˬ paˆ, tsawˇ haˬ tiˬ paˆ lehˇ gʼeh˗awˇ haiˬ dui doeˇ dui dui˗eu meh. Huiˬ dui goˇ dui dui˗eu tsawˇ haˬ teu deuˬ˗ahˇ Naˇpaˬ˗leˬ lehˇ kuˇ˗eu meh. Tsawˇ haˬ deuˬ yaw beh naˆ maˬ tseˇ paˇ doeˇ dzehˬ laˇ˗euˬ meh. Miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ Miˬyehˇ beh ngeh maˬ haw dehˆ coeˇ gaˇ keuˆ ni muiˬ kʼawꞈ, nymˬ˗mˇ naˇ maˬ haw nahˇ gaˇ keuˆ ni pyeuꞈ laˇ taˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ duˇ˗eu tiˬ gʼaˬ jawˇ meh. Aˬ yawꞈ naˇ Iˇnawˆ˗euˬ oeˬ lehˬ pyeuꞈ˗eu Noˇaˬ meh.
Noˇaˬ jiˇ Iˇnawˆ loꞈ˗ehˇ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “aˬ yawꞈ˗aˬ, Miˬyehˇ˗ahˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗awˇ dehꞈ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Aˇ nah naˇ aˬ yawꞈ sheuˬ dahˬ dzaˬ˗awˇ aˬ li smˬ li jawˇ le ngeh zaˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ Miˬyehˇ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ ni mehˬ nehˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ teu ngeh saˇ ka˗ahˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ beu gaˇ˗eu meh.
Tiˬ nah Yeˬhawˇbaˬ Noˇaˬ˗ahˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ haiˬ dui doeˇ dui dui˗eu tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ ngaˇ laˆ cawˆ jiˇ ma lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ jiˇ paˇ biꞈ˗euˬ meh. Ya buˬ ya law˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ huiˬ dui dui˗eu saˇ baoˬ tsoˆ˗awˬ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Noˇaˬ Yeˬhawˇbaˬ neh ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni˗ahˇ iˇ cuꞈ dahˬ pymˬ gaˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ mawˇ haw˗aˬ. Teu naˆ naˆ˗ehˇ huiˬ˗eu saˇ baoˬ jiˇ maˬ tsoˆ haw˗aˬ. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ teu˗ahˇ jah˗eu miˇ neh gaˇ teu˗ahˇ dawꞈ leˇ˗euˬ meh.
Noˇaˬ pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ neh mˇ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ muiˇ˗eu deuˬ maˬ ya leˇ
Noˇaˬ pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ gaˇ teu mˇ˗eu gʼaˇ duˬ kʼaˬ duˬ ni ya gʼeh meh. Teu ngeh saˇ ka˗ahˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ cehꞈ lehꞈ ka˗awˇ laˆ tsoeˬ˗eu yaw duˬ baw meh. Kʼoeˇ naˇ guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ baoˬ ahˇ˗eu mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ jawˇ˗awˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ behˬ dzaˬ˗eu aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ jiˇ jawˇ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Noˇaˬ hawˇ˗eu saˇ jaˇ ziꞈ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ miˬ zaˬ uˬ taꞈ, aˬ li smˬ li hawˇ˗eu aˬ tsu deuˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ daˆ leꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ yehꞈ gʼaˬ 50 kʼoꞈ ehˇ gʼaˬ ni yawˬ nah na luꞈ maˬ tsehˆ leˇ ni saˇ baoˬ tsoˆ daˆ leꞈ˗euˬ meh.
Aˇ yamˬ teu laꞈ kʼoeˇ Noˇaˬ yawˬ jeˬ yawˬ jiˇ paˇ mˇ˗aˬ siˬ. Jaˇliꞈ aˬ yawꞈ˗ahˇ “yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ mehˬ˗eu gʼaˬ” lehˇ kuˇ taˬ˗euˬ meh. Nymˇ sahˇ aˬ da pyeuꞈ˗eu Noˇaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗awˇ, gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ iˇ cuꞈ dahˬ pymˬ le meh lehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗iˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ naˇ haˬ˗a. Yuiꞈ nyiˇ deuˬ kʼawꞈ maˬ naˇ haˬ˗a. Tsawˇ haˬ deuˬ yaw haiˬ yaw doeˇ jeˬ tehꞈ˗ehˇ mˇ daˆ leꞈ˗euˬ meh. Jah˗eu jeˬ baˬ da neh Noˇaˬ teu ngeh saˇ ka˗ahˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ beu gaˇ dui dui˗eu meh. Teu miˇ neh Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ Noˇaˬ˗ahˇ “aˬ yawꞈ jah˗eu kʼoeˇ˗aˬ miˇ tsaˬ zaˬ iˬ baˇ zaˬ meh lehˇ bya cehˆ ni bi doˆ laˇ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ gaˇ aˬ dui maˬ zahˬ leˇ.
Uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh saˇ baoˬ tsoˆ gʼaˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ gaˇ nui jeˬ jiˇ paˇ jaˆ˗a siˬ. Aˬ yawꞈ pehˬ yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu jeˬ zaˬ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ dzaˬ dzaˬ dawˇ dawˇ hawˇ˗eu loˬ˗eu nui jeˬ jiˇ ya lehˬ hmˬ˗eu meh. Teu ngeh zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh. Jeˬ zaˬ yawˬ jeˬ na luꞈ tiˬ jeˬ˗euˬ tiˬ gu lehˇ uiˬ laˇ˗awˇ “Noˇaˬ nehˬ˗ehˇ saˇ baoˬ laꞈ kʼoeˇ uˇ leˇ˗euˬ meh.”
Shiꞈ nah laꞈ kʼoeˇ uˬ yehˇ yehˇ le˗eu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ Noˇaˬ˗ahˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ saˇ baoˬ laꞈ kʼoeˇ uˇ leˇ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Noˇaˬ pehˬ mˇ myawˬ lawˬ muˇ baꞈ daˆ baꞈ daˆ˗ehˇ, aˬ yawꞈ gaˇ yawꞈ bi jaˆ bi jaˆ˗ehˇ gaˇ myaˬ dui dui luꞈ gaˇ noeˬ mawˇ haw sheˇ. Tsawˇ haˬ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw beh naˆ maˬ tseˇ cehꞈ lehꞈ ka˗eu paˬ. Aˬ yawꞈ maꞈ mˇ myawˬ lawˬ muˇ laˆ luiˆ jiˇ˗awˇ saˇ baoˬ laꞈ kʼoeˇ uˇ leˇ gʼaˬ ngeh Yeˬhawˇbaˬ laˇ gʼoˆ piˬ tehˬ˗euˬ meh. Laˇ gʼoˆ piˬ tehˬ gʼeh˗euˬ nehˬ˗ehˇ tsawˇ haˬ deuˬ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ paˇ ngehˬ nya ni tsoˆ leˇ taˬ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Kʼoeˇ naˇ uˬ yehˇ yehˇ ma yehˇ ka le˗euˬ meh. Teu loꞈ˗ehˇ 40 nah maˬ tsehˆ leˇ ni uˬ yehˇ yehˇ˗euˬ miˇ neh gawˬ jawˬ dawˬ tawˆ luꞈ dahˬ pymˬ jiˇ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ haiˬ dui doeˇ dui dui˗eu tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ˗euˬ meh.
Noˇaˬ pehˬ tiˬ jeˬ˗iˬ lehˬ laˇ ca laˇ˗eu jeˬ maˬ jaˆ ni, saˇ baoˬ laꞈ kʼoeˇ tiˬ kʼoꞈ dzehˬ ni ya jawˇ˗euˬ meh. Aˇ yamˬ teu laꞈ kʼoeˇ iˇ cuꞈ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ ga aw le˗awˇ, saˇ baoˬ teu gawˬ jawˬ˗ahˇ ga naˬ iˇ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ Noˇaˬ˗ahˇ saˇ baoˬ˗ahˇ neh doˆ˗iˇ˗awˬ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ pehˬ saˇ baoˬ˗ahˇ neh doˆ le ngeh buˬ˗iˇ law˗iˇ nya ni caw ba nehˬ gaˇ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ lawˇ nehˬ shehˇ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ nyaˆ taꞈ naˇ heu loꞈ˗ehˇ iˇ cuꞈ maˬ paˇ bi dahˬ pymˬ le ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ˗awˇ, saˇ jaˇ dawˬ teu˗ahˇ bi noeˬ mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ mˬ kʼoeˇ taˆ aˇ deˇ leˇ kʼah bi doˆ laˇ˗euˬ meh.
Nymˬ˗mˇ iˬ nah yaw dehꞈ dehꞈ luꞈ˗eu tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ Noˇaˬ pehˬ˗euˬ zaˬ deuˬ uˆ deuˬ pyeuꞈ meh. Haiˬ dui doeˇ dui dui˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ Noˇaˬ pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ maˬ duˇ ni kʼaˬ duˬ ni dehꞈ˗euˬ miˇ neh guiˬ lahˬ huiˬ dui dui paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ˗a.
Jaˇliꞈ aˇ deuˆ heu deuˬ˗ahˇ gui:
Aˇdahˬbeh˗eu 6:1–8:22; 9:8-19
Heˬbyehˇ 11:7
2 Beˬtuˆluˆ 2:5
Ja sawˇ˗eu gʼaˇ duˬ:
Noˇaˬ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu lehˇ aˬ joˇ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ˗euˬ nga?
Naꞈ suiˇ ni poˆ tseˇ
1. Iˇ cuꞈ maˬ dahˬ pymˬ le mi naˆ˗ehˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗euˬ nga? (w02-SI 3/1 5 ¶3–6 ¶4)
2. Miˬyehˇ Noˇaˬ˗ahˇ saˇ baoˬ tsoˆ lehˇ aˬ geu ngeh ehˇ nehˬ˗euˬ nga? Iˇ cuꞈ dahˬ pymˬ le˗eu aˇ yamˬ aˬ geu ngeh ehˇ duˬ nehˬ˗euˬ nga? (w12-SI 4/15 23 ¶5-8)
3. Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ maˇ diˇ iˇ cuꞈ dahˬ pymˬ˗euˬ lehˇ aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ nya nga? (ijwbq˗SI gaˇ kawˆ 156 ¶2-5, oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ) (Aˇ baˇ 1)
Historic Collection/Alamy Stock Photo
Aˇ baˇ 1: Hiˇduˬ tsawˇ haˬ˗euˬ aˬ poeˬ dawˬ oeˇ˗ahˇ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah˗ahˇ iˇ cuꞈ dahˬ pymˬ laˇ ngeh ya buˬ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ, lawˬ tiˬ laˇ tsoˆ˗euˬ meh. Iˇ cuꞈ dahˬ pymˬ gʼaˬ ngeh aˬ yawꞈ lawˇ nehˬ shehˇ nehˬ˗euˬ meh. Tsawˇ haˬ zaˬ˗aˬ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ uˆ deuˬ pyeuꞈ meh lehˇ ja˗eu meh
4. Iˇ cuꞈ dahˬ pymˬ laˇ˗euˬ 100 kʼoꞈ naˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ nga? Teu baˬ da neh Noˇaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ bi gʼeh leˇ nga? (it “Noˇaˬ” Naˬ ba 1 ¶12-wcgr˗SI) (Aˇ baˇ 2)
Aˇ baˇ 2
Aˬ joˆ˗ehˇ zmˬ˗iˇ nya nga lehˇ shaˇ noeˬ
Noˇaˬ˗euˬ saˇ ka hawˇ˗eu nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui˗euˬ saˇ ka aˬ joˆ˗ehˇ duˇ leˇ˗eu nga? (Maꞈtehˬ 24:36-39)
Noˇaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw ngeh laꞈ oˆ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ heu deuˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ nga?
Aˬ yawˬ jeˬ yawꞈ bi jaˆ˗eu (Aˇ baˇ 3)
Aˬ baˇ 3
Gaˇ mˇ˗eu leh jeh˗eu (Aˇ baˇ 4)
Aˇ baˇ 4
Nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗eu (Aˇ baˇ 5)
Aˇ baˇ 5
Noˇaˬ˗euˬ kʼaˬ duˬ ni gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya nga?
Naꞈ suiˇ ni shaˇ noeˬ
Gaˇ kawˆ heu Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ ngaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ bi siˬ laꞈ nga?
Gaˇ kawˆ heu miˇ shuiꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ jeˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ taꞈ nga?
Noˇaˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ ngeh ngaˇ aˬ jeˬ naˇ haˬ paˬ nga?
Haw lahˬ
Nymˇ sahˇ aˬ da tiˬ gʼaˬ Noˇaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ ngaˬ lehˇ haw.
Zaˬ deuˬ˗ahˇ Noˇaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ nya ni caw ba nehˬ.