Nawˬ˗euˬ nui ma gʼaˇ duˬ deuˆ ceh ceh gaˇ gʼaˬ leˇ

Saˬdaˬ˗euˬ muˇ juˇ juˇ˗eu keu ka heu naˇ guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ kuiˇ laꞈ Pawˇluˆ siˬ nya kʼawꞈ Ka li zaˬ yaw gʼaˬ na luꞈ siˬ nya˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Yaw jeˬ ma jeˬ Gawˇliˬtu meuˬ˗ahˇ jawˇ˗eu tiˬ gʼaˬ na˗aˬ nga maꞈ jah ziꞈ taˬ˗euˬ miˇ neh Saˬdaˬ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jahˇ laˇ nya˗a lehˇ noeˬ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 10:12) Teu miˇ neh Pawˇluˆ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ “Eˇbaˆ˗ahˇ aˇ lawˇ neh mehˇ shuiˇ bi shuiˇ tawˆ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Ka li˗ahˇ maˇ maˇ ni shawˇ jehˆ ni gaˬ˗eu naw maꞈ˗euˬ nui ma bi tsahˇ pyawˇ gaˇ ngaˇ kʼahˬ lahˇ dui dui nya” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh.—2 Gawˇliˬtu 11:3.

Pawˇluˆ˗euˬ dawˬ heu naˇ yawˬ haˇ yawˬ ha nui kʼaˬ aˇ dzehˬ dzeuˇ ni maˬ ya tsmˬ˗a lehˇ mehˬ nehˬ laꞈ˗eu meh. Nawˇ Saˬdaˬ˗euˬ muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ yaw˗ehˇ guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ nui ma tsaˬ˗awˇ yawˬ ha˗ahˇ ya haw piˇ˗eu meh

Muˇ juˇ juˇ˗eu aˇ naˆ ni guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh

Heu kawˆ˗ahˇ muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ maˬ tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ tsawˇ haˬ˗ahˇ jaˬ myawꞈ myawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ naˇ nui noeˬ hawˇ˗eu mˇ jeˬ shaˇ kawˆ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu nui ma tsahˇ pyawˇ˗eu jeˬ lehˇ kuˇ paˇ dmˬ laꞈ kʼoeˇ muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ˗ahˇ “maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ laˆ cawˆ˗eu jeˬ myaˆ pyawˬ huiˬ nyiˇ tseˇ˗eu jeˬ” lehˇ ehˇ keuˆ taˬ˗euˬ meh. Tsawˇ haˬ deuˬ naˇ heu dawˬ˗ahˇ “jaˬ myawꞈ myawꞈ˗eu jeˬ laˆ pyawˆ˗eu jeˬ mehˇ shuiˇ shui˗eu jeˬ nui noeˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu jeˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh.

Muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ heu naˇ maˬ noeˬ gaˇ nui noeˬ˗ahˇ duiˬ lehˇ deuˆ laˇ nya˗eu miˇ neh guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ naˇ jaˬ lehˇ lehˇ doˆ˗ahˇ duˇ˗eu meh. Muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ heu naˇ “aˬ dui neh noeˬ naˆ maˬ tseˇ” aˬ dui mˇ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˬ nga lehˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ mˇ jeˬ shaˇ kawˆ˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu Gʼehˇ Pehˇkeuˬ ehˇ˗eu meh. kʼoeˇ naˇ muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ˗aˬ haiˬ dui dui˗eu jeˬ˗ahˇ bi mˇ˗awˇ gaˇ dahˇ maˬ tsoeˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu uˬ taꞈ tsawˇ jeuˬ jeuˬ lahˇ˗ahˇ sehꞈ˗eu jeˬ guiˇ deuˆ˗eu jeˬaˇ jeuˬ aˇ ca hawˇ˗eu zahˇ baˬ da neh kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ heuˬ deuˬ˗ahˇ bi mˇ˗eu meh lehˇ zaˬ siˬ nui gahˇ ahˇ˗eu tiˬ gʼaˬ paˇ ehˇ˗eu meh.—Iˇsiˬliˬ Leˆ—Muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ˗euˬ gaˇ hu˗euˬ gaˇ kawˆ.

Tsawˇ haˬ aˬ dui˗ahˇ muˇ juˇ juˇ laˇ nya naˇ Saˬdaˬ ngehˇ dzehˬ aˇ naˆ ni jahˇ nya paˬ nga? Aˬ yawꞈ tsawˇ haˬ˗euˬ gaˇ kawˆ dahˬ beh gaˇ neh siˬ nya jiˇ˗awˇ nymˇ kʼawꞈ “miˇ tsaˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ”˗ahˇ uˆ lahˇ luꞈ˗eu miˇ neh miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ kʼaˇ jaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ muˇ juˇ juˇ laˇ nya˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 5:19; Yoˇhaˬ 8:44) Saˬdaˬ tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ “nui ma˗ahˇ yaw zahˇ laꞈ kʼoeˇ piˬ lahˇ taˬ˗euˬ” miˇ neh aˬ yawꞈ muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ neh “miˇ tsaˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ sheuˬ bahˬ˗euˬ” meh. (2 Gawˇliˬtu 4:4; Pah mehˬ˗eu 12:9) Nawˇ Saˬdaˬ muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ yahˇ nya˗eu nga?

Nawˬ˗euˬ nui jah gʼaˬ bi kʼaˆ laˇ

Yeˬsuˇ muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼaˬ leˇ˗eu jeˬ mehˬ taˬ˗euˬ meh. Teu naˇ “Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ naw maꞈ siˬ nya laˇ˗awˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ naw maꞈ˗ahˇ bi buˬ˗iˇ tehꞈ˗a” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu heu meh. (Yoˇhaˬ 8:31, 32) Guiˇ deuˆ ngeh muiˇ˗eu deuˬ jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ dawˬ pyehˬ kʼawˬ taˬ˗eu miˇ neh yehˇ deuˬ nui jah taˬ nya˗eu dawˬ˗ahˇ poˆ˗eu meh. Aˬ dui lawˇ neh jah coeˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu dawˬ aˬ gaˇ poˆ iˇ nmˇ? Dawˬ teu Yeˬhawˇbaˬ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ ehˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Teu gaˇ Saˬdaˬ muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ nya˗eu jeˬ ya mawˇ meh.—2 Tiˆmoˇseˬ 3:16, 17.

Saˬdaˬ kʼawꞈ gaˇ kawˆ heu siˬ nya˗eu duˬ meh. Teu miˇ neh Saˬdaˬ aˬ yawꞈ uˆ lahˇ luꞈ˗eu miˇ tsaˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ aˬ dui Jaˇliꞈ gui gaˇ hawˇ˗eu dzaw gaˇ gʼaˬ baˬ iˇ ni jahˇ˗eu meh. Saˬdaˬ˗euˬ “tsawˇ gahˇ”˗ahˇ taˬ tawˆ leˇ. (Eˇpeˇsu 6:11) Tsaˬ˗eu jeˬ˗euˬ dawˬ pehˬ siˬ nya˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ maˬ jiˇ˗a. Teu naˆ maˬ tseˇ siˬ nya laˇ ni ya leh jeh˗eu meh. (Eˇpeˇsu 3:18) Sahˬ boꞈ boꞈ tsawˇ haˬ Noˇ Camˇkiˬ ehˇ˗eu “Aˬ myah luꞈ nawˬ˗euˬ iˇ nuꞈ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˆ ahˇ nehˬ laˇ˗eu tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ jawˇ˗a nawˇ yawˬ haˇ yawˬ ha ya poˆ meh.” Teu miˇ neh “yawˬ nah na luꞈ Jaˇliꞈ˗ahˇ duˬ yawˇ ni pyehˆ tseˇ˗eu” heu neh “yawˬ haˇ yawˬ ha poˆ tseˇ.”—Gʼaˬkʼehˇ 17:11.

Saˬdaˬ nawˬ neh ya gaˬ˗euˬ tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ muiˬ˗ehˇ maˬ bi shaˇ noeˬ maˬ bi gʼoˆ shaw mawꞈ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh? Tsawˇ haˬ deuˬ “yaw muiˬ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼaˬ ba” laˇ naˇ muˇ juˇ juˇ˗eu keu ka “muiˬ dui dui gaˇ duˇ”˗eu miˇ neh meh. (Media and Society in the Twentieth Century) Nawˬ neh kʼaˇ ya gaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ Yaw muiˬ˗ehˇ maˬ shaˇ noeˬ gaˇ taˬ jah. (Dawˬdaˬ 14:15) Miˬyehˇ nawˬ˗euˬ nui jah gʼaˬ bi kʼaˆ˗eu gʼaˇ duˬ nawˬ˗ahˇ “tseˇ paˆ nya˗eu tsawˇ gahˇ” hawˇ˗eu “noeˬ siˬ noeˬ mawˇ nya˗eu jeˬ” biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ meh.—Dawˬdaˬ 2:10-15; 3:21.

Tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗eu jeˬ˗ahˇ bo saˆ

Muˇ juˇ tawˆ leˇ˗euˬ yehˇ deuˬ naˇ guˆ laˇ˗awˇ guiˆ maˬ paˇ deuˆ mawꞈ ni pyeuꞈ iˇ nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ yaw kaˬ deuˆ ceh ceh laˇ˗eu maˬ ngeuˇ naˇ yawˬ ha tehꞈ˗ehˇ kʼawꞈ jawˇ paˆ iˇ nya˗eu meh. Jeˬmaˬniˬ tsawˇ haˬ Miˇ tsaˬ Guiˇ dahˬ beh˗eu poˆ˗ahˇ deuˆ smˇ˗euˬ heu naˇ zaˬ lahˇ deuˬ muiˇ˗eu deuˬ˗euˬ muˇ juˇ dawˬ˗ahˇ baˬ ya baw˗euˬ loꞈ˗ehˇ tawˆ leˇ˗euˬ miˇ neh meh lehˇ Jeˬmaˬniˬ guiˇ maꞈ aˬ yuiꞈ tiˬ gʼaˬ ehˇ˗eu meh. Nymˇ iˬ nah Saˬdaˬ kʼawꞈ Ka li zaˬ aˇ muˇ mehˬ bawˬ gm˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ cawˆ˗eu gʼaˇ duˬ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ aˬ yawꞈ mehˇ nmˇ yaw ka gaˇ kawˆ doˆ laˇ ni leh jeh˗eu maˬ ngeuˇ naˇ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ neh bi doˆ iˇ˗eu gʼaˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu yaw bahˬ tiˬ jeˬ na mˇ nga lehˇ noeˬ leˇ ni jahˇ˗eu meh.

Mehˇ shuiˇ taˬ tawˆ leˇ. Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗awˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ mehˬ bawˬ gm˗eu jeˬ˗ahˇ bo saˆ. Yaw jeˬ ma jeˬ Jaˇliꞈ aˬ dui˗ahˇ “tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ iˬ baˇ pyehˬ” daˆ leꞈ˗awˇ maˬ tsaˬ maˬ dzoeˇ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw kawˇ ma˗ehˇ laˆ tsaˬ lehˇ gʼaˬ biꞈ˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:13, 14; Maꞈtehˬ 5:23, 24) Kʼoeˇ naˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ neh taˬ jawˇ paˆ iˇ lehˇ jiˇ ehˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 18:1) Nawˇ Saˬdaˬ˗euˬ muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ˗ahˇ yahˇ ma lehˇ noe tsehˆ taˬ. ‘Mehˇ nmˇ ngaˬ˗ahˇ nui ma laˆ pehˇ saˬ saˬ ngeh poˆ ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ nui ma tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ jahˇ leˬ laˬ maˬ ngeuˇ naˇ Saˬdaˬ nui ma tsaˬ˗eu jeˬ jahˇ leˬ laˬ?’ lehˇ yawˬ ha˗ahˇ naˇ haˬ.—Gaˬlaˬtiˆ 5:16-26; Eˇpeˇsu 2:2, 3.

Nui ma taˬ˗eu jeˬ taˬ bi cawˆ iˇ

Yawˬ ha˗euˬ sheuˬ gʼeh˗eu aˬ yuiꞈ˗ahˇ saˇ jaˇ maˬ ziꞈ˗eu yehˇ deuˬ naˇ guiˇ yaw muiˬ˗ehˇ maˬ deuˆ˗a. Teu miˇ neh Saˬdaˬ muˇ juˇ juˇ˗eu keu ka˗ahˇ zmˬ˗awˇ yehˇ deuˬ˗euˬ nui kʼaˬ hawˇ˗eu aˬ yuiꞈ deuˬ˗ahˇ jah˗eu jeˬ maˬ paˇ ahˇ ni jahˇ˗eu meh. Aˬ yuiꞈ deuˬ lehˬ laˇ ca laˇ ngeh muiˇ˗eu deuˬ “aˬ yuiꞈ teu deuˬ˗ahˇ nui ma maˬ taˬ nya˗a” “Nawˇ luˬ iˇ sehˇ iˇ ni aˬ yawꞈ maꞈ neh taˬ bi sheuˬ gʼeh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni Saˬdaˬ kʼawꞈ aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh bi sheuˬ gʼeh˗eu aˬ yuiꞈ deuˬ˗ahˇ nui ma maˬ bi taˬ coeˇ ni leh jeh˗eu meh.

Nawˇ yawˬ ha˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ haw piˇ le? Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ daˆ leꞈ ma lehˇ noeˬ tsehˆ taˬ. Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ maˬ byah kuꞈ˗eu kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ gʼaˬ biꞈ daˆ leꞈ. (1 Teˇsaˬloˇni 5:12, 13) doˆ iˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu mehˇ shuiˇ shuiˇ˗eu deuˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ laˆ tsoeˬ˗eu meh. (Tiˇtuˆ 1:10) Aˬ yawꞈ maꞈ ngehˬ˗eu jeˬ tsaˬ gaˇ duˇ kʼawꞈ “nui ma yaw tsaˇ taˬ tsaˇ.” (2 Teˇsaˬloˇni 2:2) Pawˇluˆ neh Tiˆmoˇseˬ˗ahˇ “Nawˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ ziꞈ dah ni . . . tuˆ tehˬ taˬ˗awˬ” “Nawˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ tsoˆ nehˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ aˬ suˇ gʼaˬ” pyeuꞈ˗eu lehˇ taˬ ngehˇ lehˇ mehˬ˗eu dawˬ˗ahˇ mˇ caw. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:14, 15) Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ dui˗ahˇ aˇ yaˇ koꞈ˗ahˇ neh bi sheuˬ gʼeh˗eu saˇ jaˇ ziꞈ˗eu zaˬ kʼaˆ deuˬ˗ahˇ aˬ dui nui ma taˬ˗eu jeˬ mˇ mawˇ yaꞈ gaˇ shaˇ noeˬ.—Maꞈtehˬ 24:45-47; Heˬbyehˇ 13:7, 17.

Taˬ guˆ

Saˬdaˬ nawˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu lehˇ yawˬ paw yawˬ neh jiˇ leh jeh˗eu meh. Tiˬ poˆ na aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ laˆ guˆ˗eu meh. Guˆ˗eu jeˬ heu naˇ “muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ laꞈ kʼoeˇ neh oeˇ dzeh dzehˬ˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh.” (Iˇsiˬliˬ Leˆ—Muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ˗euˬ gaˇ hu˗euˬ gaˇ kawˆ.) Yaw jeˬ ma jeˬ Aˬshuˇliˆ tsawˇ haˬ deuˬ guˆ˗eu jeˬ hawˇ˗eu muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ muiˇ˗eu deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu meh lehˇ Eˬgaˬlamˬ tsawˇ haˬ Piˇliꞈeˬteˇleuˬ ehˇ˗eu meh. Saˬdaˬ jiˇ ni guˆ˗eu jeˬ˗ahˇ zmˬ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ˗ahˇ bi na leˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ tsawˇ haˬ˗ahˇ neh maˬ ehˇ kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ neh maˬ ehˇ shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ neh maˬ ehˇ zmˬ˗awˇ nawˬ˗ahˇ laˆ guˆ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 8:12; Yeˬlaˬmiˇ 42:11; Heˬbyehˇ 2:15.

Nawˬ˗ahˇ Saˬdaˬ neh teu loꞈ˗ehˇ taˬ bi jahˇ. “Gʼawˇ mawˇ˗ahˇ sehꞈ nya kʼawꞈ kʼoeˇ uˬ taꞈ˗ehˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jahˇ laˇ nya˗eu deuˬ˗ahˇ taˬ guˆ” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. (Luˇkaꞈ 12:4) Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ haw piˇ˗awˇ Saˬdaˬ neh muiˇ laˇ˗eu jeˬ˗ah gʼaˬ leˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ nawˬ˗ahˇ “huiˬ dui dui˗eu baoˬ” biꞈ˗awˇ caw ba nehˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ jah˗awˬ.—2 Gawˇliˬtu 4:7-9; 1 Beˬtuˆluˆ 3:14.

Tiˬ poˆ na nawˇ gʼaˬ baˬ˗awˇ guˆ˗eu yamˬ jaˆ˗eu yaw duˬ baw meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh Yawˇshuˆ˗ahˇ ‘Kʼaˬ duˬ ni mˇ˗awˬ . . . Guˆ˗eu jeˬ maˬ ehˇ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ maˬ ehˇ nawˬ˗euˬ nui ma laꞈ kʼoeˇ taˬ bi pyeuꞈ doˆ laˇ. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ nawˬ˗euˬ Miˬyehˇ Yeˬhawˇbaˬ pyeuꞈ˗eu ngaˇ gʼaˬ nawˇ kʼaˇ iˇ kʼaˇ laˇ gaˇ nawˬ nehˬ˗ehˇ jawˇ ma’ lehˇ gʼaˬ biꞈ˗eu dawˬ˗ahˇ taˬ ngehˇ. (Yawˇshuˆ 1:9) Nawˇ noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu jeˬ jaˆ naˇ gaˇ kawˆ teu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ taˆ lehˇ ehˇ nehˬ˗awˬ. Nawˇ˗ahˇ “nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ za nya ni tsawˇ haˬ zaˬ maˬ noeˬ doˆ coeˇ˗eu Miˬyehˇ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ naw maꞈ˗ahˇ caw ba tehꞈ˗a” lehˇ jah nya meh. Teu ngeh nawˇ Saˬdaˬ˗euˬ muˇ juˇ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ leˇ nya gʼaˬ ahˇ laˇ meh.—Piˇliˇpiˆ 4:6, 7, 13.

Nawˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ laˆ guˆ laˇ˗euˬ Aˬshuˇliˆ tsawˇ haˬ˗euˬ dawˬ tsaꞈ biꞈ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Lehˇsaˬkaˬ˗ahˇ noeˬ miˇ˗a loˇ? Lehˇsaˬkaˬ kʼawꞈ ni Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ Aˬshuˇliˆ laꞈ˗ahˇ neh maˬ haw piˇ nehˬ nya˗a lehˇ bi jah mawꞈ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ kʼehˇ˗awˇ Yeˬluˇsaˬlehˬ meuˬ˗ahˇ bi laˆ cawˆ le˗euˬ meh lehˇ jiˇ ehˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ lehˇ ehˇ kʼoꞈ nehˬ˗euˬ nga? “Naw maꞈ˗ahˇ maˬ ka kʼoꞈ nehˬ nya˗aˇ lehˇ Aˬshuˇliˆ tsawˇ haˬ deuˬ lmˬ gaˇ naw maꞈ taˬ guˆ lehˇ” Yeˬhawˇbaˬ ehˇ˗eu meh. (2 Sahˬpaˬ 18:22-25; 19:6) Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ˗ahˇ kʼehˇ˗awˇ tiˬ miˇ tehꞈ˗ehˇ Aˬshuˇliˆ˗euˬ yehˇ 185000-ahˇ bi sehꞈ dzeh˗euˬ meh.—2 Sahˬpaˬ 19:35.

Yaw gahˇ gahˇ˗ehˇ dehꞈ—Aˬ myah luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ

Nawˬ˗euˬ mehˬ shi jaˬ myawꞈ bi myawꞈ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ nawˇ mawˇ haw maˬ loˇ? ‘Taˬ jah aˬ yawꞈ maꞈ nawˬ˗ahˇ jaˬ myawꞈ myawꞈ luꞈ˗a’ lehˇ nawˇ ehˇ nehˬ mawꞈ˗eu maˬ ngeuˇ nya loˇ. Mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˬ deuˬ nawˬ˗ahˇ “Saˬdaˬ jaˬ myawꞈ myawꞈ gaˇ taˬ tawˆ leˇ” lehˇ ehˇ nehˬ luꞈ˗eu aˇ baˇ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ.

Saˬdaˬ neh muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ˗ahˇ taˬ naˇ haˬ. (Dawˬdaˬ 26:24, 25) Aˬ jeˬ jahˇ˗eu maˬ kaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dawˬ˗ahˇ naˇ haˬ˗awˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ nui ma taˬ˗awˬ. (Dawˬdaˬ 3:5-7) Aˬ yawꞈ nawˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ “zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ ahˇ˗eu tsawˇ haˬ bi pyeuꞈ laˇ˗awˬ. Ngaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 27:11) Nawˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ naˇ nawˬ˗euˬ nui ma˗euˬ gʼaˇ duˬ deuˆ ceh ceh gaˇ gʼaˬ leˇ nya meh.