Aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ shaˬ zahˬ˗ahˇ kamˬ daˬ coeˇ ni caw ba nehˬ

1. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗eu nga?

Yeˬhawˇbaˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ nawˬ˗ahˇ zmˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya˗eu lehˇ nawˇ siˬ nya ma loˇ? Nawˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ, caw ba˗eu gʼaˬ, huˬ mehˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ, tsaꞈ gaˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu maˬ ehˇ, zaˬ guˬ tsawˇ mawˬ maˬ ehˇ, aˬ li aˬ buˇ maˬ ehˇ, aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya meh. Yeˬhawˇba aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗eu tiˬ gʼaˬ gʼaˬ tahˬ shaˇ laˇ ngeh caw ba nehˬ˗awˇ, “caw mˇ caw shaˇ” nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ hawˇ˗eu, saˇ jaˇ ziꞈ˗eu nui deuˬ˗ahˇ zmˬ˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 4:11) Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ ya caw ba˗eu jeˬ heu naˇ muiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw jaw naˇ gawˇ, uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ, kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ heu deuˬ˗ahˇ ya puˬ ngeh caw ba nehˬ nya meh.

Yaw jaw naˇ gawˇ jaˆ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ caw ba

2. Aˬ dui yaw jaw naˇ gawˇ jaˆ˗eu aˇ yamˬ heu laꞈ kʼoeˇ aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba˗eu aˬ jeˬ miˇ neh maˬ awˬ˗eu nga?

² Yaw jaw naˇ gawˇ jaˆ˗eu aˇ yamˬ heu laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Yaw jeˬ ma jeˬ, cawˬ deuˬ˗ahˇ caw ba˗iˇ mawꞈ kʼawꞈ lehˬ laˇ ca laˇ gaˇ ya guˆ˗eu meh. Pyuˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ ahˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ hawˬ kuˇ dzaˬ mawꞈ kʼawꞈ noeˬ miˇ maˬ tsaˬ˗a. Yawˬ ha aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba nehˬ mawꞈ kʼawꞈ, yawˬ ha˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ shaˬ zahˬ jaˆ˗eu miˇ neh maˬ caw ba nehˬ nya˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Toˆ˗ehˇ kʼawꞈ, aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ caw ba nehˬ mawꞈ˗eu ma. Aˬ dui kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh aˬ cawˬ˗ahˇ caw ba˗eu leh jeh gaˇ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 3:27; 19:17) Aˬ dui aˬ jeˬ jeˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

3. Aˬ dui mehˇ nmˇ Deˇsiˬ maꞈ˗euˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu heu gʼaˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga? (Yeˬlaˬmiˇ 23:4)

³ Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mˇ nya˗eu jeˬ. Mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya laˇ ni ya jahˇ˗eu meh. (Yeˬlaˬmiˇ 23:4-ahˇ gui.) Dzeuˇ yaꞈ˗euˬ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Deˇsiˬb heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Nga maꞈ˗euˬ tsaꞈ gaˬ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ yaw beh ba neh nga maꞈ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗awˇ, tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ cawˬ cawˬ taꞈ˗eu meh.” Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu teu gʼaˬ yaw beh neh teu loꞈ˗ehˇ laˆ gʼoeˇ taˬ˗euˬ miˇ neh, koˇ biˬ baˬ da neh Deˇsiˬ pehˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ shiˇ ngeh yaw awˬ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗euˬ meh.

4. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mehˇ nmˇ Deˇsiˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh caw ba nehˬ nya˗euˬ nga? Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ teu˗ahˇ neh aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga?

⁴ Mehˇ nmˇ Deˇsiˬ “Ngaˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ gʼoeˇ˗eu miˇ neh, nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ luꞈ˗eu jeˬ yaw awˬ˗ehˇ dzawˇ nehˬ nya˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˬ jeˬ dzaw geuꞈ nya˗eu nga? Shaˬ zahˬ maˬ pyeuꞈ laˇ mi na˗ehˇ yawˬ ha˗euˬ tsaꞈ gaˬ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ jawˇ gaˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ gʼaˬ biꞈ˗iˇ˗awˇ, cawˬ ya cawˬ taꞈ nehˬ˗eu meh. Naˇ gawˇ jaˆ˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ jawˇ gaˇ maˬ˗iˇ keuˆ nya kʼawꞈ, nui jeˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ nya˗eu meh. Mehˇ nmˇ Deˇsiˬ heu loꞈ˗ehˇ paˇ ehˇ˗eu meh. “Tiˬ poˆ na˗aˬ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ gʼawˬ mya gʼaˬ naˬ gaˬ ngehˬ cawˬ laꞈ˗awˇ, sahˬ boꞈ sha laꞈ˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh sha laꞈ˗euˬ Jaˇliꞈ aˇ deuˆ teu deuˬ˗ahˇ ngaˇ yaw muiˬ˗ehˇ siˬ nya taˬ˗euˬ kʼawꞈ, Jaˇliꞈ aˇ deuˆ teu deuˬ ngaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ zaw laˇ˗eu lehˇ miˇ˗a.”

5. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

⁵ Aˬ dui caw ba˗eu jeˬ loˬ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ caw ba nya˗eu tiˬ jeˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ saˇ maˇ saˇ˗ehˇ maˬ bi gʼeh leˇ ni naˇ haˬ˗eu heu meh. (Dawˬdaˬ 20:5) Mehˇ nmˇ deuˬ dzaˬ dzaˬ dawˇ dawˇ hawˇ˗eu jaˆ gʼaˬ jaˆ luˇ jaˆ ngaˇ laˬ? Myawˬ nui jeˬ loˬ nga laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ, gaˇ˗ahˇ neh ya doˆ˗iˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗awˇ, iˇ kahˇ ngaˬ poeˬ biꞈ˗eu maˬ ahˇ ni shaˬ luꞈ nga laˬ? Miˇ kʼahˬ sahˬ paˬ sahˬ ma deuˬ caw ba nehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ za nya ni bi caw ba nehˬ mawꞈ nga laˬ? Mehˇ nmˇ deuˬ Deˇsiˬ˗ahˇ shiˬ shaˬ jiˇ paw loˬ˗eu jeˬ caw ba nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ˗ahˇ shaˬ zahˬ˗ahˇ kamˬ daˬ coeˇ ni yaw kʼaˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗euˬ jeˬ naˇ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ jawˇ gaˇ neh nui ma paw hawˇ˗eu nui jah paw loˬ˗eu jeˬ za˗euˬ heu meh. Mehˇ nmˇ Deˇsiˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ ngaˬ nehˬ˗ehˇ guiˬ lahˬ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ shaˇ nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ jeˬ shaˇ˗euˬ nmˇ maˬ paˇ noeˬ miˬ˗a. Ehˇ kʼawꞈ teu ngeh aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh laˇ˗eu lehˇ nmˇ noeˬ nya siˬ. Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ ‘Nawˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ maˬ ngeuˇ˗a buˇ˗oˇ lehˇ ehˇ gaˇ duˇ nyaʼ” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 41:10, 13.

6. Aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ aˬ cawˬ˗ahˇ caw˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ haw.)

⁶ Mehˇ nmˇ deuˬ mˇ nya˗eu jeˬ. Aˬ dui aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ caw ba nehˬ gaˇ noeˬ tmˬ˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ naˇ, aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ˗awˇ caw ba gaˇ noeˬ tmˬ˗eu meh. (Gaˬlaˬtiˆ 6:10) Uiˇ cuiˆ na tehꞈ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗euˬ kʼawꞈ, jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ naˇ gʼaˬ ahˇ dui dui leˇ˗eu meh. Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ zaˬ deuˬ kʼawꞈ aˇ baˇ hawˇ˗eu sahˬ boꞈ boꞈ˗awˇ shaˬ nehˬ nya˗eu meh. Zaˬ guˬ deuˬ pyeuꞈ naˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ myawˬ lawˬ muˇ zeuˇ nehˬ˗iˇ nya˗awˇ, iˇ kahˇ˗euˬ gaˇ deuˬ kʼawꞈ mˇ caw nehˬ nya meh. Jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ naˇ, gʼawˬ nyoeˇ dzaˇ saꞈ mˇ nehˬ nya˗eu meh. Yaw jaw naˇ gawˇ byah laˇ shaw˗euˬ naˇ, yawˬ gʼaˬ na luꞈ gʼaˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ loˬ˗eu meh. Tsawˇ haˬ mawˇ dzoeˇ˗awˇ neh maˬ ehˇ, awˇlai paw neh maˬ ehˇ, ngehˬ cawˬ nya˗awˇ, mehˬ bawˬ jiˇ˗euˬ naˇ kʼah kʼawꞈ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ dawˬ ngehˬ cawˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ tiˬ kʼehˬ jawˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ jiˇ gʼaˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ loˬ meh. Yaw jaw naˇ gawˇ jaˆ˗eu aˇ yamˬ heu laꞈ kʼoeˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˬ myah myah naˆ maˬ tseˇ gaˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ ya mˇ˗eu miˇ neh, mehˇ nmˇ tiˬ deuˬ na aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu gʼaˇ duˬ sahˬ boꞈ yaw nymˇ nymˇ lehˇ boꞈ˗awˇ sha nehˬ˗eu meh. “Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼaˬ biꞈ˗awˇ caw dehˬ caw toˆ”˗eu gʼaˇ duˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ leh jeh˗eu heu naˇ, laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—1 Teˇsaˬloˇni 5:11.

Uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ caw ba

7. Uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗eu uˬ taꞈ, aˬ jeˬ˗ahˇ paˇ ya tahˬ puˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya nga?

⁷ Uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ heu naˇ myaˆ nuiˆ kʼoˆ tehꞈ tiˬ tehˆ laꞈ kʼoeˇ tehꞈ˗ehˇ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ bi paˇ˗iˇ nya˗eu meh. Yaw myaˬ gʼaˬ nymˇ dahˬ myawˬ gahˬ hawˇ˗eu iˇ kahˇ bi laˆ cawˆ jiˇ˗awˇ, yawˬ ha gaˬ˗eu deuˬ bi shiˇ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ jiˇ shaˬ zahˬ teu˗ahˇ ya tahˬ puˬ luꞈ˗eu meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga?

8. Uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ maˬ keuˆ le mi na˗ehˇ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ hawˇ˗eu nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga?

⁸ Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mˇ nya˗eu jeˬ. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ maˬ keuˆ le mi na˗ehˇ lehˬ hmˬ dah taˬ nya ni ya caw ba nehˬ˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ, lehˬ laˇ ca laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ neh yahˇ nya ni maˬ ehˇ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ nya ni maˬ ehˇ, aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu lehˇ siˬ nya ni ya caw ba nehˬ˗eu meh. Dzeuˇ laꞈ˗euˬ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Maˬgaˬ˗lehˇ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Aˇ muˇ loˬ˗eu jeˬ aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˬ dui˗euˬ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ bawˇ tsahˬ miˬ dzaˬ puiˆ laˇ nya nga siˬ lehˇ tsaꞈ gaˬ˗eu meh. Miˇ kʼahˬ sahˬ paˬ sahˬ ma deuˬ cehˆ pawˇ lehˇ tsaꞈ gaˬ naˇ, haw ngeh maˬ paˇ ngeuˇ leˇ˗euˬ naˇ, kawˇ ma˗ehˇ cehˆ lehˇ ehˇ˗eu meh. Teu gaˇ neh ngaˬ jaw naˇ guˆ dui dui laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu bawˇ tsahˬ miˬ dzaˬ puiˆ laˇ shaw˗euˬ meh.” Teu naˇ yamˬ law tsaˬ˗eu saˇ tiˇ biꞈ˗eu dawˬ pyeuꞈ ngaˇ. Nymˇ jiˇ uˬ duˬ tahˬ ngeh nymˇ sahˇ aˬ da deuˬ, uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ keuˆ le naˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu lehˇ ja sawˇ nya meh. Nawˇ pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ maˬ keuˆ laˇ mi na˗ehˇ lehˬ hmˬ taˬ naˇ, uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ keuˆ le ngeh nui saˇ oꞈ nya˗eu meh.

9. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ maˬ keuˆ le mi na˗ehˇ maˬ ehˇ, keuˆ le dzeuˇ miˇ tsa maˬ ehˇ, aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga?

⁹ Nawˇ tsaꞈ gaˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ pyeuꞈ naˇ, nawˬ˗euˬ tsaꞈ gaˬ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ nymˬ˗mˇ zmˬ luꞈ˗eu naˬ gaˬ naˬ ba hawˇ˗eu jawˇ duˬ jawˇ zaˇ lawˬ muˇ ya shaˇ taˬ˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ taˬ naˇ uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ keuˆ le ngeh, mehˇ nmˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ ngehˬ cawˬ nya˗awˇ, kawˇ ma˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu meh. Mehˇ nmˇ deuˬ neh biꞈ laꞈ˗euˬ naˬ gaˬ naˬ ba hawˇ˗eu jawˇ duˬ jawˇ zaˇ lawˬ muˇ, aˇ maꞈ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu aˇ muˇ˗euˬ ja uˇ˗eu gʼaˬ˗ahˇ kawˇ ma˗ehˇ ya sha nehˬ˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mehˬ bawˬ gm˗awˇ mˇ ngeh tiˬ jawˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu meh. Bawˇ tsahˬ miˬ dzaˬ puiˆ laˇ gʼaˬ miˇ tsa mehˇ nmˇ Maˬgaˬ˗lehˇ maꞈ˗euˬ jawˇ kʼahˇ˗ahˇ aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gaˇ mˇ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ gʼaˬ, cehˆ pawˇ leꞈ˗euˬ mehˇ nmˇ 450 gʼaˬ˗ahˇ ngehˬ cawˬ nya˗awˇ, loˬ˗eu jeˬ kawˇ ma˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ yawꞈ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ naˬ li 36 laꞈ ehˇ gʼaˬ ni maˬ yuꞈ kʼaˆ ni gaˇ mˇ˗euˬ meh. (2 Gawˇliˬtu 11:27) Teu miˇ neh jawˇ duˬ maˬ jaˆ ni shaˬ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ yuꞈ duˬ jawˇ duˬ biꞈ nehˬ nya˗euˬ meh.

10. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mehˇ nmˇ deuˬ jawˇ gaˇ gʼa˗iˇ˗eu gʼaˬ biꞈ nehˬ˗iˇ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? (Yoˇhaˬ 21:15)

¹⁰ Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ shaˬ zahˬ mˇ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ nui ma paw hawˇ˗eu nui jah paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ gʼaˬ ya biꞈ nehˬ˗eu meh. (1 Beˬtuˆluˆ 5:2) Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ pyeuꞈ laˇ ngeh, mehˇ nmˇ deuˬ laˆ tahˬ laˆ naˇ ngaˬ laˬ, dzaˬ dzaˬ dawˇ dawˇ, dm gʼaˬ dm lmˇ, jawˇ duˬ jawˇ zaˇ lawˬ muˇ jaˆ ngaˇ laˬ lehˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya haw˗eu meh. Ba la myaˆ siˬ byah laˇ ngeh keuˆ ni mehˇ nmˇ deuˬ nui ma paw maˬ ehˇ, nui jah paw maˬ ehˇ, gʼaˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ loˬ luꞈ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. (Yoˇhaˬ 21:15-ahˇ gui.) Uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ mawˇ dzoeˇ˗iˇ˗euˬ Saˇ naˇ˗euˬ Gawˬmiˬtiꞈ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu mehˇ nmˇ Hehˬloˬ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Maˬ gaˇ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˇ yamˬ loˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ ui cuiˆ maˬ gaˇ laˇ˗euˬ kʼawꞈ ni, aˬ yawꞈ maꞈ yawˬ ha gaˬ˗eu gʼaˬ bi shiˇ˗euˬ baˬ da neh maˬ ehˇ, poeˬ˗eu myawˬ deuˬ bi laˆ cawˆ˗euˬ baˬ da neh maˬ ehˇ, guˆ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗euˬ miˇ neh maˬ ehˇ, tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ nui ma cawˆ nya˗eu meh. Teu naˇ aˬ yawꞈ maꞈ nui jah maˬ ahˇ˗eu baˬ da neh maˬ ngeuˇ˗a, tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ teu loꞈ˗ehˇ tehꞈ meh.”

11. Uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ˗euˬ nymˇ jiˇ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ caw ba nehˬ paˬ˗ehˇ paˇ gʼeh nga siˬ?

¹¹ Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ “ngoeˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ caw ngoeˇ˗awˬ” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ maˇ diˇ mˇ caw˗eu meh. (Loˇmaˆ 12:15) Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ neh ya dzeuˇ˗iˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ, Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ zawˇ˗ehˇ gaˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ bi ngehˇ˗eu gʼaˇ duˬ ya caw ba nehˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ nymˇ jiˇ deuˬ˗ahˇ, guiˬ lahˬ shaˇ˗eu, Jaˇliꞈ pyehˆ tseˇ˗eu, mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ˗eu, tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu, nui jah paw˗euˬ mˇ jeˬ shaˇ kawˆ heu deuˬ mˇ kʼoꞈ nya laˇ ni ya caw ba nehˬ˗eu meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ neh maˬ laˆ cawˆ laˇ nya˗eu jeˬ˗ahˇ haw tsoˆ taˬ nya ni caw ba nehˬ lehˇ gʼaˬ ya biꞈ nehˬ˗eu meh. Aˬ da aˬ ma deuˬ˗oˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ cawˬ pyeuꞈ luꞈ nya siˬ lehˇ noeˬ leˇ ni caw ba nehˬ. Kʼoeˇ naˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ miˇ kʼahˬ doe ni aˬ myah luꞈ caw ba˗eu gʼaˇ duˬ lehˬ hmˬ deuˇ taˬ˗euˬ mehˇ mˇ deuˬ jawˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ luꞈ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ gʼoˆ shaw leˇ ni caw ba nehˬ.—1 Beˬtuˆluˆ 2:17.

12. Mehˇ nmˇ deuˬ tawˇ neh uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ pyeuꞈ laˇ ngeh aˬ jeˬ caw ba nehˬ nya˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ haw.)

¹² Mehˇ nmˇ deuˬ mˇ nya˗eu jeˬ. Nawˬ˗euˬ dawˬ peh dawˬ dzeˇ uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga lehˇ aˇ muˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ ya naˇ haˬ meh. Cehˆ pawˇ laꞈ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, tsoˆ˗eu paw mˇ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, yuꞈ duˬ jawˇ duˬ lehˬ hmˬ nehˬ nya˗eu meh. Dzaˬ dzaˬ dawˇ dawˇ hawˇ˗eu myawˬ deuˬ loˬ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ kʼawꞈ caw ba nehˬ nya meh. Yawˬ ha maˬ iˇ keuˆ nya˗eu jawˇ kʼahˬ˗ahˇ uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ naˇ kʼawꞈ caw ba nehˬ nya meh. Aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ nya˗eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ caw nehˬ nya˗eu meh. (2 Gawˇliˬtu 1:8-11) Miˇ kʼahˬ doe ni˗euˬ gaˇ gʼaˇ duˬ pyuˇ daˬ dawˆ˗eu heu neh jiˇ caw ba nehˬ nya˗eu meh. (2 Gawˇliˬtu 8:2-5) Nawˇ uˬ jeˬ jaˇ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ pyeuꞈ laˇ˗euˬ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ caw ba˗iˇ nehˬ nya naˇ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ naˇ haˬ nya meh. Aˬ cawˬ nawˬ˗ahˇ bi caw ba le˗eu lehˇ kuˇ laˇ˗euˬ naˇ, aˬ joˆ˗ehˇ ya caw ba˗eu lehˇ ya dzaw˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh.

Kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ caw ba

13. Aˬ dui˗euˬ gaˇ˗ahˇ laˆ naˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ, aˬ jeˇ jeˇ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ˗eu nga?

¹³ Aˬ dui˗euˬ gaˇ˗ahˇ laˆ naˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ, kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ hawˇ˗eu dehꞈ ziˇ˗euˬ shaˬ zahˬ gʼawˬ mya jeˬ˗ahˇ ya puˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Teu gaˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ tiˬ deuˬ na, mˇ dzaˬ kʼawꞈ dawˇ˗eu shaˬ˗awˇ, naˇ˗eu gawˇ˗eu uˬ taꞈ, yawˬ ha gaˬ˗eu gʼaˬ jiˇ bi shiˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ toˆ˗ehˇ gʼeh˗eu miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu miˇ neh, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ maˬ ngehˬ cawˬ nya˗eu uˬ taꞈ, yaw muiˬ˗ehˇ maˬ caw ba nehˬ nya˗a. Dzeuˇ yaꞈ˗euˬ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ mehˇ nmˇ Aˇdeˬ˗leˬ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ ya puˬ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ tsaꞈ gaˬ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ pyuˇ zmˬ˗eu yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ ahˇ ni shaˬ luꞈ gaˇ, lawˬ liˬ paˇ tahˬ˗awˇ yaw myaˬ poˆ pehꞈ˗awˇ ya laˆ saˆ˗euˬ uˬ taꞈ, gaˇ jiˇ maˬ mˇ˗iˇ nya˗a. Laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu yaw jaw naˇ gawˇ jaˆ kʼawꞈ mehˇ nmˇ deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh caw ba nehˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ teu˗ahˇ haw mawˇ luꞈ˗eu meh.

14. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mehˬ nya˗eu nga?

¹⁴ Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mˇ nya˗eu jeˬ. Mehˇ nmˇ Aˇdeˬ˗leˬ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ kʼaˇ mˇ nya˗eu jeˬ mˇ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗euˬ nga? Yeˬhawˇbaˬ nui jah taꞈ˗eu mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ laˆ noeˬ nehˬ˗awˇ bi caw ba˗euˬ meh. Tiˬ deuˬ na mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ teu gʼaˬ˗ahˇ jaˆ gʼaˬ laˆ saˆ duˬ˗ahˇ tawˬ sha nehˬ˗eu meh. Tiˬ deuˬ na naˇ pyuˇ caw ba nehˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ mehˇ nmˇ teu deuˬ˗ahˇ kʼaˇ jahˇ nya˗eu jeˬ jahˇ ni laˆ noeˬ nehˬ˗euˬ meh. Mehˬ bawˬ gm˗awˇ nui kʼaˬ ahˇ˗eu mehˇ nmˇ teu deuˬ˗euˬ mˇ jeˬ shaˇ kawˆ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ guiˬ lahˬ biꞈ˗euˬ meh. (Heˬbyehˇ 13:16) Aˬ dui˗euˬ gaˇ˗ahˇ laˆ naˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ luꞈ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ yawˬ ha maˬ mˇ nya˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ nya˗eu mehˇ nmˇ deuˬ neh ya bi caw ba˗eu meh. (Yeˬlaˬmiˇ 36:5, 6) Aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe˗eu heu meh. Mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya meh.

15. Kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ ngeh mehˇ nmˇ deuˬ mehˬ bawˬ aˬ joˆ˗ehˇ gm daˆ leꞈ nya˗eu nga?

¹⁵ Mehˇ nmˇ deuˬ mˇ nya˗eu jeˬ. Laˆ naˬ taˬ˗euˬ aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˇ muˇ muˇ zaˬ lehˇ tehꞈ˗ehˇ ya mawˇ dzoeˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Teu miˇ neh aˬ dui yaw beh naˆ maˬ tseˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ ni leh jeh˗eu aˇ yeˇ huiˬ meh. Aˬ dui mehˇ nmˇ yaw kaˬ maˬ ngeuˇ˗eu Saˬdaˬ nehˬ˗ehˇ ya deuˆ ceh ceh˗eu meh. Mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ yaw lehˬ jeˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗awˇ, gaˇ kawˆ doˆ laˇ naˇ kawˇ ma˗ehˇ laˆ tsaˬ laˆ tsahˇ. (Dawˬdaˬ 19:11; Eˇpeˇsu 4:26) Yawˬ ha jawˇ paw neh jeˬ hu caw ba˗eu leh jeh. (Tiˇtuˆ 3:14) Lawˬ liˬ neh bi tahˬ˗euˬ mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ teu gʼaˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ deuˬ gm leˇ˗awˇ caw ba nehˬ˗eu miˇ neh, tsaꞈ gaˬ˗eu aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ gʼoeˇ dzehˬ gaˬ dzehˬ laˇ˗awˇ, nymˇ jiˇ tiˬ jiˇ loꞈ˗ehˇ mehˬ bawˬ gm dzehˬ laˇ˗euˬ meh.—Ja ceuˬ 133:1.

16. Gawˇlawˇsehˇ 4:3, 18-ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ dui kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ya daˬ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nya˗eu nga?

¹⁶ Aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ yaw myaˬ seh gʼaˬ aˬ dui˗euˬ gaˇ˗ahˇ laˆ naˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ luꞈ˗eu meh. Mehˇ nmˇ tiˬ deuˬ na nui jah baˬ da neh tawˬ˗ahˇ ya uˇ˗eu meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ caw nehˬ nya meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui yawˬ ha pyeuꞈ mawꞈ˗eu jeˬ byehˇ dzeh˗awˇ, mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ nui jah paw hawˇ˗eu shiˬ shaˬ jiˇ paw˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, zahˇ sahˇ kʼoꞈ paw˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, caw ba nehˬ luꞈ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ jiˇ guiˬ lahˬ shaˇ caw nehˬ nya meh.c (Gawˇlawˇsehˇ 4:3, 18-ahˇ gui.) Guiˬ lahˬ shaˇ˗eu jeˬ˗euˬ baoˬ˗ahˇ tiˬ jawˇ˗iˬ taˬ noeˬ teˬ.—2 Teˇsaˬloˇni 3:1, 2; 1 Tiˆmoˇseˬ 2:1, 2.

17. Kʼehˬ laˇ kʼaˆ laˇ˗eu jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ nymˬ˗mˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ lehˬ hmˬ taˬ nya˗eu nga?

¹⁷ Kʼehˬ laˇ kʼaˆ laˇ˗eu jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ nawˇ hawˇ˗eu nawˬ˗euˬ nymˇ jiˇ nymˬ˗mˇ mi na˗ehˇ lehˬ hmˬ taˬ nya˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 14:22) Pyeuꞈ laˇ nya˗eu maˬ muiˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ taˬ shaˇ noeˬ. Nawˇ hawˇ˗eu nawˬ˗euˬ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ jah ziꞈ dzehˬ laˇ nya ni leh jeh. Kʼaˇ kʼahˬ lahˇ laˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ dzawˇ nehˬ. (Ja ceuˬ 62:7, 8) Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ baˬ da neh nui ma taˬ nya˗eu nga lehˇ ehˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ pehˬ zaˬ ma zaˬ luꞈ ja sawˇ.d Uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ gʼaˇ duˬ lehˬ hmˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, kʼehˬ laˇ kʼaˆ laˇ˗eu jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ jiˇ lehˬ hmˬ taˬ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma taˬ daˆ leꞈ naˇ, zaˬ deuˬ˗euˬ laꞈ kʼoeˇ nui saˇ oꞈ˗awˇ, nui kʼaˬ ahˇ laˇ˗eu meh.

18. Mehˬ hu paw aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ dawˬ luꞈ˗eu nga?

¹⁸ Miˬyehˇ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ heu naˇ aˬ dui˗ahˇ nui saˇ biꞈ˗awˇ, lmˇ boˬ ni bi gʼeh laˇ˗eu meh. (Piˇliˇpiˆ 4:6, 7) Yaw jaw naˇ gawˇ jaˆ ngeh, uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ ngeh, kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ ya daˬ ngeh, nui saˇ biꞈ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ gaˇ˗ahˇ leh jeh˗eu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ zmˬ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui yaw kaˬ caw ba˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jiˇ biꞈ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ aˬ dui neh za taˬ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ heu naˇ, kʼaˆ dui dui˗eu lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu ‘huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬʼ gʼaˇ duˬ, lehˬ hmˬ deuˇ taˬ ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:21) Teu ngeh yamˬ˗ahˇ aˬ dui nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ teu˗ahˇ ya bo saˆ taˬ˗awˇ, aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ bo saˆ taˬ nya ni ya caw ba nehˬ˗eu meh. Teu jiˇ naˇ, aˬ dui noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu jeˬ biꞈ˗eu maˬ muiˬ yaw doeˇ jeˬ˗ahˇ maˬ paˇ ya puˬ meh. Miˬyehˇ neh aˇ dahˬ beh ngeh neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ pyeuꞈ˗eu maˇ maˇ ni gʼeh˗awˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ziꞈ˗eu nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ dui za˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 26:3, 4.