Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ naˇ kʼah, Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh daˆ leꞈ

1-2. Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ˗euˬ naˇ kʼah aˬ jeˬ˗euˬ guiˬ lahˬ za de?

Aˬ dui iˇ cuꞈ shawˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ ya jawˇ˗eu miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui˗eu ma. Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ muiˬ˗eu cawˬ cawˬ˗eu jeˬ za˗euˬ ma. Ja ceuˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Daˬbiˇ neh “Nawˬ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu jawˇ duˬ˗ahˇ bi jawˇ˗euˬ, nawˬ neh tseˇ doˆ˗euˬ tsawˇ haˬ kʼoeˇ deuˬ, laˬ kʼaˬ cehˇ luꞈ˗uˇ” lehˇ ehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ aˬ dui jiˇ nui ma tsaˬ˗eu ma.—Ja ceuˬ 65:4.

² Yeˬhawˇbaˬ uˬ duˬ tahˬ nymˇ nymˇ ma laꞈ kʼoeˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ bi uˇ laˇ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Dzeuˇ yaꞈ˗euˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ siˬ nya mawꞈ˗awˇ, gʼoeˇ mawꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ jawˇ gaˇ sheuˬ laꞈ˗eu meh. (Yaˬkoˆ 4:8) Nawˇ Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ ngeh, Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ aˬ myah myah naˆ maˬ tseˇ gʼoeˇ dzehˬ laˇ˗euˬ meh. Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ˗euˬ naˇ kʼah Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ “muiˬ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tawˆ luꞈ byah kʼaˇ˗iˇ gaˇ keuˆ ni” shehˆ ahˇ neh meh lehˇ jah ziꞈ nya meh.—Maˬlaˬkiˇ 3:10; Yeˬlaˬmiˇ 17:7, 8.

3. Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ Ka li zaˬ deuˬ, aˬ jeˬ˗euˬ aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ jaˆ˗eu nga? (Dawˬtsoˆ 5:4, 5)

³ Iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, aˇ dahˬ beh˗eu kuiˇ toꞈ pyeuꞈ˗eu tehꞈ˗a siˬ. A nehˬ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ ngeh dzaˬ˗euˬ saˇ jaˇ˗ahˇ ziꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ miˇ tsa kʼawꞈ ya leh jeh˗eu meh. Shaˬ zahˬ hawˇ˗eu lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ ngeh ngehˬ˗ehˇ dzehˬ ya leh jeh˗eu meh. (Dawˬtsoˆ 5:4, 5-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ pyeuꞈ˗eu deuˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya mˇ caw˗eu meh. (Maꞈtehˬ 28:19, 20; 1 Beˬtuˆluˆ 2:21) Heu kawˆ naˇ nawˬ˗ahˇ teu loꞈ˗ehˇ jah nya ni caw ba nehˬ˗eu meh.

Shaˬ zahˬ hawˇ˗eu lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh daˆ leꞈ

4. Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ zeuˇ liˬ “laꞈ yaꞈ” baꞈ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? (Luˇkaꞈ 9:23)

⁴ Nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ miˇ neh dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ shaˬ zahˬ maˬ paˇ jaˆ˗euˬ lehˇ maˬ ngeuˇ˗a. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu deuˬ˗ahˇ “yawˬ nah na luꞈ yawˬ ha˗euˬ laꞈ yaꞈ baꞈ˗awˇ” ya caw teh meh lehˇ maˇ jawˆ ni ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 9:23-ahˇ gui.) Toˆ˗ehˇ naˇ shaˬ zahˬ aˬ myah luꞈ ya puˬ meh lehˇ ehˇ mawꞈ nga la? Maˬ, maˬ ngeuˇ˗a. Iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ miˇ neh guiˬ lahˬ deuˬ za˗eu loꞈ˗ehˇ, shaˬ zahˬ jiˇ keuˆ le nya meh lehˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Shaˬ zahˬ tiˬ jeˬ na ngehˬ˗ehˇ dzehˬ shaˬ dui kah dui dui˗eu meh.—2 Tiˆmoˇseˬ 3:12.

5. Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ gʼawˬ mya jeˬ byehˇ dzeh˗euˬ deuˬ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ guiˬ lahˬ za meh lehˇ Yeˬsuˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ nga?

⁵ Nawˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ neh laˆ tsoeˬ laˇ gaˇ ya puˬ˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Maˬ ngeuˇ naˇ, Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ˗ahˇ jeˬ hu taˬ˗eu gʼaˇ duˬ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ za laˇ˗eu gaˇ ma˗ahˇ ya byehˇ dzeh˗euˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. (Maꞈtehˬ 6:33) Yeˬhawˇbaˬ nawˬ neh aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ leh jeh˗awˇ mˇ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ haw mawˇ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 6:10) Nawˇ Yeˬsuˇ neh “Ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ gʼaˇ duˬ, yawˬ ha˗euˬ nymˇ, mehˇ nmˇ, dmˇ ma, aˬ da, aˬ ma, aˬ buˇ aˬ li, myawˬ dahˬ yaˇ dahˬ, heu deuˬ˗ahˇ byehˇ dzeh yaꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ aˬ geu gʼaˬ maˬ kaˬ, nymˬ˗mˇ dehꞈ luꞈ˗eu heu ziˇ laꞈ kʼoeˇ, nymˇ, mehˇ nmˇ, dmˇ ma, aˬ ma, aˬ buˇ aˬ li, myawˬ dahˬ yaˇ dahˬ heu deuˬ, tiˬ yaˇ bymˇ paˇ za kʼoꞈ tehꞈ˗a. Kʼoeˇ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ, kʼehˬ˗eu kʼaˆ˗eu jeˬ˗ahˇ kʼawꞈ ya daˬ tehꞈ˗a. Aˬ kaˇ kaˇ ziˇ laꞈ kʼoeˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ za tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ˗euˬ dawˬ maˇ diˇ ngeuˇ ngaˇ lehˇ ya siˬ tehꞈ˗a. (Maˬkuˆ 10:29, 30) Nawˇ haw ngeh nawˬ neh za˗euˬ guiˬ lahˬ deuˬ nawˬ neh ya byehˇ dzeh yaꞈ˗euˬ jeˬ naˆ maˬ tseˇ myaˬ˗eu maˬ ngeuˇ nga laˬ?—Ja ceuˬ 37:4.

6. Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ kʼawꞈ, aˬ jeˬ miˇ neh shiˬ shaˬ jiˇ˗euˬ nui kʼahˇ˗ahˇ ya deuˆ ceh ceh daˆ leꞈ˗eu nga?

⁶ Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ kʼawꞈ “shiˬ shaˬ jiˇ nui kʼahˇ”˗ahˇ ya deuˆ ceh ceh daˆ leꞈ˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 2:16) Teu naˇ, Aˬdaˬ˗euˬ zaˬ deuˬ uˆ deuˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh meh. Tiˬ poˆ na˗aˬ, aˬ dui˗ahˇ gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ neh “Ngaˬ˗euˬ gʼawˇ mawˇ laꞈ kʼoeˇ mawˇ˗aˬ, Miˬyehˇ˗euˬ zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ miˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ, ngaˬ˗euˬ gʼawˇ mawˇ laꞈ kʼoeˇ yawˬ zahˇ yawˬ gaˇ mˇ luꞈ gaˇ ngaˇ mawˇ˗euˬ ma. Zahˇ kʼoeˇ zahˇ˗aˬ, ngaˇ nui ma tsaˬ˗eu zahˇ dawˬ kʼoꞈ dawˬ˗ahˇ deuˆ ceh ceh luꞈ˗eu meh. Zahˇ kʼoeˇ zahˇ neh ngaˬ˗ahˇ paꞈ cuꞈ˗awˇ, ngaˬ˗euˬ gʼawˇ mawˇ laꞈ kʼoeˇ gaˇ mˇ luꞈ˗eu iˬ baˇ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ uˬ moˆ bi jawˇ laꞈ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ, noeˬ laˇ nya˗eu meh. (Loˇmaˆ 7:22, 23) Shiˬ shaˬ jiˇ˗euˬ nui kʼahˇ nehˬ˗ehˇ ya deuˆ ceh ceh luꞈ˗eu miˇ neh gʼaˬ baˬ laˇ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ ngeh dzaˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗eu heu naˇ, lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ ziꞈ dah ni bi gʼeh laˇ˗eu meh.

7. Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ˗eu heu naˇ, nawˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ daˆ leꞈ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

⁷ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ˗eu jeˬ heu naˇ, yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ maˬ paˇ dehꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Heu naˇ Miˬyehˇ maˬ ya leˇ˗eu jeˬ maˬ paˇ mˇ gaˇ, aˇ pyaˇ maˬ paˇ daˬ gaˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 16:24) Teu miˇ neh lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ ngeh, aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ paˬ nga lehˇ aˇ yamˬ bi jiˇ bi jiˇ˗ehˇ shaˇ noeˬ˗eu maˬ paˇ loˬ meh. Teu naˇ nawˇ Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ ngeh neh aˬ yawꞈ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ daˆ leꞈ ma, aˬ yawꞈ nui ma tsaˬ˗eu jeˬ tehꞈ˗ehˇ mˇ ma lehˇ noeˬ tsehˆ taˬ dzeuˇ˗euˬ miˇ neh meh. Toˆ˗ehˇ naˇ, aˬ dui kʼaˆ dui dui˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ kʼawꞈ ‘Ngaˇ shiˇ ngeh keuˆ ni ngaˇ Miˬyehˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ ma’ lehˇ ehˇ˗euˬ, Yawˇbaˆ loꞈ˗ehˇ saˇ jaˇ ziˆ daˆ leꞈ nya˗eu meh.—Yawˇbaˆ 27:5.

8. A nehˬ ngeh dzaˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗eu heu naˇ, lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

⁸ A nehˬ ngeh dzaˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗eu heu naˇ, nawˬ˗ahˇ lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ ngeh deuˆ gʼaˬ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh.Yaw jeˬ ma jeˬ, nawˇ nymˇ dahˬ baw dzeuˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ niˇ gʼa maˇ laˬ? Nawˇ teu loꞈ˗ehˇ maˬ jahˇ lehˇ Miˬyehˇ˗ahˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ miˇ neh, nawˇ teu loꞈ˗ehˇ maˬ jahˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Aˬ dahˬ beh ngeh neh maˬ muiˬ˗eu nui noeˬ nui kʼahˇ heu maˬ bi ahˇ laˇ naˇ, teu nehˬ˗ehˇ gʼaˬ doeˇ doeˇ doeˇ˗ehˇ deuˆ ceh ceh˗eu maˬ paˇ loˬ meh. “Haiˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ gaˇ ma˗ahˇ” iˇ˗eu maˬ paˇ loˬ meh.”—dawˬdaˬ 4:14, 15.

9. A nehˬ ngeh dzaˬ˗euˬ saˇ jaˇ dawˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗eu heu naˇ, Miˬyehˇ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ naˬ ba tiꞈ taˬ ni aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

⁹ Mehˬ bawˬ˗ahˇ maˬ iˇ nya˗eu gaˇ poˆ za ngeh, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ de? Nawˇ teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ maˬ mˇ lehˇ yaw beh neh noeˬ tsehˆ taˬ dzeuˇ˗euˬ miˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu meh. Nawˇ teu loꞈ˗ehˇ noeˬ tsehˆ taˬ˗euˬ miˇ neh gaˇ kʼawꞈ mˇ paˬ˗ehˇ gʼeh, mehˬ bawˬ˗ahˇ kʼawꞈ iˇ paˬ˗ehˇ gʼeh, lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ paˬ maˬ siˬ ngaˇ lehˇ uˬ duˬ kawꞈ kawꞈ˗ehˇ maˬ paˇ ya shaˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ mˇ ma lehˇ noeˬ tsehˆ taˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh, aˬ dui jiˇ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ aˬ dui neh a nehˬ taˬ˗euˬ mˬ taˆ Aˬda maˬ ya leˇ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ maˬ mˇ˗eu gʼaˇ duˬ, maˬ ha geuꞈ˗eu gʼaˇ duˬ, ya noeˬ tsehˆ taˬ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 4:10; Yoˇhaˬ 8:29.

10. Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ ngeh, aˬ dui Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah aˬ myah luꞈ caw teh daˆ leꞈ nya ni Yeˬhawˇbaˬ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹⁰ Shaˬ zahˬ hawˇ˗eu lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ dui Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah aˬ myah luꞈ caw teh mawꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ bi za˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ myah luꞈ Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “Miˬyehˇ˗aˬ, saˇ jaˇ ziꞈ dui dui˗awˇ, naw maꞈ maˬ kamˬ coeˇ˗eu muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ maˬ bi keuˆ le˗a. Naw maꞈ kʼoeˇ taˆ muˇ juˇ juˇ˗eu jeˬ keuˆ le ngeh, kamˬ coeˇ ni aˬ yawꞈ gʼaˬ biꞈ nehˬ laꞈ˗awˇ, buˬ˗iˇ nya˗eu gaˇ ma shaˇ dahˇ nehˬ laꞈ tehꞈ˗a.” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.—1 Gawˇliˬtu 10:13.

Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah aˬ joˆ˗ehˇ caw teh daˆ leꞈ nya˗eu nga?

11. Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ naˇ, aˬ jeˬ nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹¹ Yeˬsuˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu leh jeh˗awˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗eu heu neh, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ yaw gʼoeˇ gʼoeˇ lehˇ jawˇ˗eu meh. (Luˇkaꞈ 6:12) Teu miˇ neh Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah aˬ myah luꞈ caw teh˗eu lehˇ mˇ mawˇ nya˗eu kʼaˇ muiˬ˗eu tiˬ jeˬ naˇ, iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ gʼaˬ˗euˬ naˇ kʼah Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ bi gʼoeˇ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ daˆ leꞈ˗eu heu meh. Jaˇliꞈ˗ahˇ “aˬ geu gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ nui ma taˬ kʼawꞈ, aˬ dui neh caw teh gʼeh laꞈ˗euˬ zahˇ sahˇ kʼoꞈ heu hmˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ caw teh˗awˇ, tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ mˇ daˆ shaˇ daˆ leꞈ kaˇ˗euˇ” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Piˇliˇpiˆ 3:16) Aˬ dui tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ huiˬ gʼeh˗eu leh jeh˗eu mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya gaˬ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui mehˇ nmˇ deuˬ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu Dzaw nymˇ˗ahˇ daˆ˗iˇ˗eu gaˇ kawˆ maˬ ehˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ loˬ˗eu jawˇ duˬ˗ahˇ pawˇ˗iˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ ehˇ, ya gaˬ˗eu meh. Yehꞈ laˇ naˇ nawˇ jiˇ teu loꞈ˗ehˇ mˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˇ pyaˇ daˬ taˬ nya˗eu meh. Aˬ myah myah naˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ huiˬ˗eu gʼaˇ duˬ nui ma keuˆ dui dui˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 16:9) Nawˇ teu loꞈ˗ehˇ maˬ jahˇ nya naˇ tawˇ neh? Aˬ jeˬ lehˇ gʼeh kʼawꞈ, mehˇ nmˇ nui deuˬ loꞈ˗ehˇ maˬ mˇ nya nya lehˇ noeˬ˗awˇ gʼaˬ taˬ baˬ. Aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, oˇ coeˇ˗awˇ saˇ jaˇ ziꞈ daˆ leꞈ˗eu heu meh. (Maꞈtehˬ 10:22) Aˬ dui Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ yawˬ ha kʼaˇ gʼeh nya˗eu tiˆ˗ahˇ neh mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ maˬ ya haw teˬ˗a. Teu naˇ nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ gʼaˬ˗euˬ naˇ kʼah Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ nya˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Ja ceuˬ 26:1.

12-13. Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ yaw beh loꞈ˗ehˇ laˬ kʼaˬ maˬ cehˇ ni pyeuꞈ laˇ naˇ, nawˇ aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga? (1 Gawˇliˬtu 9:16, 17) (“Cehˆ ceh ceh daˆ leꞈ” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹² Aˇ yamˬ myahˇ laˇ ngeh, guiˬ lahˬ yaw beh loꞈ˗ehˇ maˬ paˇ shaˇ ni, yaw beh loꞈ˗ehˇ Jaˇliꞈ gui˗eu, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu laˬ kʼaˬ maˬ cehˇ ni pyeuꞈ laˇ naˇ tawˇ neh? Yeˬhawˇbaˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ maˬ paˇ biꞈ nehˬ laꞈ ngaˇ lehˇ taˬ noeˬ siˬ. Aˬ dui maˬ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh nui ma gʼaˬ kʼaˆ laˇ˗eu baw˗eu loꞈ˗ehˇ, nui ma gʼaˬ baˬ laˇ˗eu jiˇ baw˗eu meh. Nawˬ˗ahˇ gʼaˬ baˬ laˇ shaw˗euˬ naˇ, gʼaˬ kʼehˇ Pawˆluˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ nya meh. Aˬ yawꞈ Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu leh jeh dui dui kʼawꞈ, tiˬ poˆ na˗aˬ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu nui ma shaˬ dehꞈ maꞈ dehꞈ˗eu jiˇ baw˗eu meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 9:16, 17-ahˇ gui.) Pawˇluˆ “Ehˇ kʼawꞈ, Miˬyehˇ neh biꞈ laꞈ˗euˬ gaˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, ngaˇ mˇ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Yaw awˬ˗ehˇ ya ehˇ naˇ, aˬ yawꞈ maˬ mˇ mawꞈ kʼawꞈ, nui ma aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ kʼawꞈ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ byah ma lehˇ noeˬ tsehˆ taˬ˗euˬ meh.

¹³ Maˬ byah kuꞈ˗eu nawˬ˗euˬ nui noeˬ nui ma˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗awˇ taˬ noeˬ tsehˆ. Nui ma aˬ jeˬ lehˇ pyeuꞈ luꞈ kʼawꞈ, yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ mˇ daˆ leꞈ˗eu lehˇ ya noeˬ tsehˆ taˬ˗eu meh. Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ maˬ naˬ leˇ ni mˇ daˆ leꞈ naˇ, nui noeˬ nui ma paˇ laˇ nya˗awˇ laˬ kʼaˬ cehˇ laˇ nya˗eu meh. Aˬ dui Jaˇliꞈ pyehˆ tseˇ˗eu, mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ˗eu, tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu, heu deuˬ mˇ˗eu maˬ ya bi tsehˆ leˇ˗a. Heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ naˇ kʼahˬ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah aˬ myah luꞈ caw teh daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. Nawˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ mˇ luꞈ gaˇ mehˇ nmˇ deuˬ ya mawˇ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ jiˇ gʼaˬ ahˇ leˇ dui dui˗eu meh.—1 Teˇsaˬloˇni 5:11.

“Yawˬ haˇ yawˬ ha pyehˆ tseˇ haw˗awˬ. Yawˬ haˇ yawˬ ha lawˬ haw˗awˬ”

14. Aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya pyehˆ tseˇ˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh? (2 Gawˇliˬtu 13:5)

¹⁴ Iˇ cuꞈ shawˇ gʼaˬ˗euˬ naˇ, yawˬ ha˗ahˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ yaw muiˬ˗ehˇ pyehˆ tseˇ haw˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu meh. (2 Gawˇliˬtu 13:5-ahˇ gui.) Ngaˇ yawˬ nah na luꞈ Jaˇliꞈ gui miˇ˗a laˬ? Guiˬ lahˬ shaˇ miˇ˗a laˬ? Kʼoeˇ naˇ mehˬ bawˬ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗iˇ gaˇ aˬ myah luꞈ iˇ miˇ˗a laˬ lehˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ ya pyehˇ˗eu meh. Mˇ jeˬ shaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ neh gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za nya ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga lehˇ leh jeh˗awˇ poˆ. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ ya naˇ haˬ˗eu meh. ‘Ngaˇ aˬ cawˬ deuˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ ya dzaw dahˬ beh˗eu gaˇ kawˆ deuˬ dzawˇ nehˬ nya miˇ˗a laˬ? Ngaˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ laꞈ kʼoeˇ laˬ kʼaˬ cehˇ dzehˬ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ nya˗eu nga? Ngaˬ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ deuˬ Miˬyehˇ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ gʼoe˗eu lehˇ bi mawˇ miˇ˗a laˬ? Mehˬ bawˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ iˇ miˇ˗a laˬ? Mehˬ bawˬ˗ahˇ aˬ myah myah naˆ maˬ tseˇ leh jeh˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu haw tsoˆ taˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jahˇ nya˗eu nga?ʼ

15-16. Lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˆ ceh ceh˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, mehˇ nmˇ Lawˇbeuꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

¹⁵ Yawˬ ha˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya˗eu aˇ yeˇ huiˬ meh. Mehˇ nmˇ Lawˇbeuꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw kaˇ˗euˇ. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ 20 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh, aˇ yamˬ tiˬ kʼehˬ tehꞈ˗ehˇ ga leˇ˗eu gaˇ tiˬ hmˬ mˇ˗euˬ ma. Tiˬ nah keuˆ laˇ ngeh, gaˇ mˇ gʼaˬ ngeh gaˇ mˇ cawˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ iˇ kʼahˇ˗ahˇ gʼa le lehˇ kuˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ ‘Nyiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ jawˇ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ byawˬ gʼa muˆ gʼa˗eu maˬ ngeuˇ maˇ˗iˬʼ lehˇ ehˇ˗eu meh. Dahˬ beh ngeh ngaˇ zahˬ lah zahˇ lahˬ˗ehˇ shaˬ˗euˬ ma. Tiˬ kʼehˬ naˇ, ngaˇ maˬ oe lehˇ yaw tsehˆ tsehˆ lehˇ ehˇ nehˬ˗awˇ, aˬ jeˬ miˇ neh maˬ oe˗eu lehˇ jiˇ tiˬ poˆ tehꞈ˗ehˇ dzawˇ nehˬ˗euˬ ma.” Lawˇbeuꞈ lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ nya˗euˬ meh. Heu naˇ ja ceuˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Aˇ nah naˇ, aˬ yawꞈ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ paˇ noeˬ doˆ laˇ ngeh, aˬ yawꞈ heu naˆ maˬ tseˇ mˇ muiˬ paˬ˗ehˇ gʼeh law hawˇ ngaˬ lehˇ ehˇ˗awˇ,“Maˇ diˇ naˇ ngaˇ Pawˇtiˇpaˬ˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ yaw tsehˆ tsehˆ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ Yoˇsehˆ loꞈ˗ehˇ mˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 39:7-9) Yawˬ ha˗ahˇ keuˆ le˗awˇ neh tehꞈ˗ehˇ heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, yaw awˬ maˬ ngeuˇ nya lehˇ siˬ laˇ nya. Ngaˬ˗ahˇ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ ziꞈ dzehˬ laˇ ni mˇ˗eu loˬ nga lehˇ siˬ laˇ nyaˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh.

¹⁶ Lawˇbeuꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw ngeh, yawˬ ha˗ahˇ pyehˆ tseˇ˗eu jeˬ heu naˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Nawˇ lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˆ gʼaˬ nya˗euˬ kʼawꞈ, yawˬ ha˗ahˇ ‘Maˬ, lehˇ ehˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ yamˬ aˇ naˆ ni ga leˇ˗eu nya?ʼ lehˇ ya naˇ haˬ˗eu meh. Laˆ poˆ laˆ paˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ ya mawˇ naˇ, gʼaˬ taˬ baˬ siˬ. Yawˬ ha˗euˬ gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ya siˬ˗euˬ heu naˇ, muiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Gaˇ kawˆ teu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ dzawˇ nehˬ. Nawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ dehꞈ caw nya ni caw ba nehˬ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ mˇ˗awˬ.—Ja ceuˬ 139:23, 24.

17. Lawˇbeuꞈ˗euˬ puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw ngeh, saˇ jaˇ ziꞈ˗eu jeˬ heu naˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu jeˬ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗eu nga?

¹⁷ Lawˇbeuꞈ˗euˬ puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ neh aˬ dui dzaˇ˗i tiˬ jeˬ lehˇ paˇ dzaw geuꞈ nya˗a siˬ. Aˬ yawꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ maˬ iˇ lehˇ ehˇ nehˬ ngeh, aˬ buˇ teu gʼaˬ ngaˬ˗ahˇ ‘Nawˬ˗ahˇ beu maˬ shuiˇ tawˆ nya ngaˬ˗iˬʼ lehˇ ehˇ˗eu meh. Ngaˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ nawˇ aˬ jeˬ lehˇ ehˇ mawꞈ de lehˇ naˇ haˬ˗euˬ ma. Teu ngeh aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ haw˗euˬ ngaˬ˗euˬ cawˬ zaˬ guˬ tiˬ gʼaˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ˗eu zaˬ guˬ deuˬ naˇ, mehˬ shi naˇ kʼah tiˬ jeˬ lehˇ dehꞈ˗eu deuˬ tehꞈ meh lehˇ ehˇ˗eu meh. Yehꞈ laˇ naˇ, aˬ jeˬ kʼawꞈ mˇ peuˬ˗eu deuˬ pyeuꞈ meh lehˇ ehˇ˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ˗euˬ cawˬ ehˇ˗eu ngeuˇ ngaˇ laˬ lehˇ ngaˬ˗ahˇ lawˬ haw maˇ neh lehˇ ehˇ˗eu meh. Ngaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu aˬ kawˬ˗aˬ za˗euˬ miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui miˇ˗a.”

18. Iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ naˇ kʼah aˬ jeˬ jahˇ˗eu lehˇ ya noeˬ tsehˆ taˬ˗eu nga? (“Nawˇ ya leˇ˗eu jaˆ tawꞈ˗eu gaˇ kawˆ” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹⁸ Miˬyehˇ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ iˇ cuꞈ shawˇ˗eu heu naˇ, mehˬ hu paw aˬ jeˬ keuˆ le teuˇ le˗euˬ kʼawꞈ, Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ myah luꞈ muiˬ ni shawˇ ni mˇ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ nawˇ aˬ jeˬ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ luꞈ˗awˇ, aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu lawˬ haw laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ puˬ luꞈ˗eu lehˇ siˬ nya˗eu meh. Nawˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu leh jeh gaˇ Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ˗eu yaw duˬ baw meh. Nawˇ saˇ jaˇ ziꞈ daˆ leꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ, Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ biꞈ meh lehˇ jah ziꞈ nya meh. (Luˇkaꞈ 11:11-13) Yeˬhawˇbaˬ caw ba˗eu miˇ neh, nawˇ iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ naˇ kʼah Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah aˬ myah luꞈ caw teh daˆ leꞈ nya˗eu yaw duˬ baw meh.