Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ naˆ ni aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

1-2. (a) Yeˬsuˇ dehꞈ saˬ saˬ ngeh miˇ aˬ jeˬ jahˇ˗euˬ nga? (b) Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ jeˬ˗euˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

A.D. 33 Niˬsaˬ ba la 14 nah jawˇ nah dzeuˇ oeˬ nah˗ahˇ uˬ ciꞈ taw paw Yeˬsuˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gʼaˬ kʼehˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ Yeˬsuˇ˗euˬ ciꞈ haw dzaˬ byawˇ lawˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼehˇ˗ehˇ saˇ jaˇ bi puiˬ˗awˇ, bi kʼehˬ bi kʼaˆ˗eu uˬ taꞈ, ya bi sehꞈ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. Teu miˇ neh ciꞈ hawˬ dzaˬ byawˇ lawˇ gʼaˬ ngeh, Yeˬsuˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ gʼawˬ mya jeˬ lehˇ gʼaˬ biꞈ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ ciꞈ hawˬ byawˇ lawˇ duˬ˗ahˇ neh maˬ doˆ˗iˇ mi naˆ˗ehˇ, Yeˬsuˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh. Aˇ yeˇ huiˬ˗awˇ muiˬ dui dui˗eu Yeˬsuˇ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ, gʼaˬ kʼehˇ Yoˇhaˬ, Yoˇhaˬ yaw hui 17-ahˇ boꞈ ahˇ taˬ˗euˬ meh.

² Aˬ dui heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui Yeˬsuˇ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga? Yeˬsuˇ maˬ shiˇ mi naˆ˗ehˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ kʼahˬ lahˇ˗eu nga? Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ ngeh aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ˗eu jeˬ naˇ aˬ jeˬ nga? lehˇ ja sawˇ ma.

“Ngaˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ dzawˇ mehˬ dzeuˇ˗euˬ ma”

3. Yeˬsuˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ ehˇ˗eu nga? Aˬ yawꞈ aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? (Yoˇhaˬ 17:6, 26)

³ Yeˬsuˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh “Ngaˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ dzawˇ mehˬ dzeuˇ˗euˬ ma, (MS)” lehˇ ehˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ heu loꞈ˗ehˇ nyiˬ poˆ byah ni ngehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 17:6, 26-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ “Ngaˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ dzawˇ mehˬ dzeuˇ˗euˬ ma” lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Teu naˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ lehˇ maˬ siˬ nya˗eu miˇ neh nga laˬ? Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ Yuˇdaˆ tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ siˬ nya dzeuˇ taˬ˗euˬ meh. Heˬbyehˇ˗euˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ shiꞈ heˇ poˆ dawˬ peh ahˇ˗eu meh. Teu miˇ neh Yeˬsuˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ ehˇ mehˬ nehˬ luꞈ˗eu maˬ ngeuˇ ni, Yeˬhawˇbaˬ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ mehˬ nehˬ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ uˬ taꞈ, mˇ dzeuˇ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu mehˬ hu paw mˇ˗eu lehˇ gʼeh˗eu jeˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ˗eu heu neh, gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ siˬ nya˗eu tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ jawˇ˗a.

4-5. (a) Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ gʼaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ nawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ poeˬ aˬ joˆ˗ehˇ baw dzehˬ laˇ nya˗eu nga? Yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw. (b) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya dzehˬ laˇ˗eu nga?

⁴ Yaw jeˬ ma jeˬ nawˬ˗euˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ Deˇbiˬ lehˇ kuˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ naˇ pehꞈ˗eu paw˗euˬ saˬ laˬ gʼoˬ jiˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Nawˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ siˬ nya˗eu gʼawˬ mya kʼoꞈ byah laˇ˗euˬ meh. Tiˬ nah nawˇ jaˆ gʼaˬ kawˇ ma˗ehˇ laˆ saˆ˗iˇ paˬ˗ehˇ tsaˬ laˇ˗euˬ meh. Nawˬ˗ahˇ saˬ laˬ gʼoˬ mehˇ nmˇ teu gʼaˬ jawˇ gaˇ sheuˬ gʼeh˗euˬ miˇ neh nawˬ˗euˬ ziˇ ya buˬ˗iˇ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ naˇ mehˇ nmˇ teu gʼaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ nawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ yaw beh naˆ maˬ tseˇ aˇ poeˬ baw dzehˬ laˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ nya loˇ? Aˬ yawꞈ naˇ nawˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ lehˇ tehꞈ˗ehˇ maˬ paˇ ngeuˇ ni, nawˬ˗euˬ ziˇ˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗euˬ saˬ laˬ gʼoˬ pyeuꞈ laˇ shaw˗euˬ meh.

⁵ Teu gaˇ duˇ ni Yeˬsuˇ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ siˬ nya taˬ dzeuˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ baˬ daˬ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ laˇ˗euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Yeˬsuˇ ngehˬ˗eu tmˇ˗eu jeˬ mˇ˗eu shaˇ˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu miˇ neh meh. Gʼaˬ kʼehˇ deuˬ Yeˬsuˇ neh mehˬ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ mˇ nehˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw˗eu heu neh, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ paˇ “siˬ nya” dzehˬ laˇ˗euˬ meh.—Yoˇhaˬ 14:9; 17:3.

“Nawˬ neh ngaˬ˗ahˇ biꞈ laꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ”

6. Nawˬ neh ngaˬ˗ahˇ biꞈ laꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? (Yoˇhaˬ 17:11, 12)

⁶ Yeˬsuˇ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, “Nawˬ neh ngaˬ˗ahˇ biꞈ laꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ kʼoeˇ myahˇ˗euˬ baoˬ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ haw lahˇ nehˬ˗awˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 17:11, 12-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ “Nawˬ neh ngaˬ˗ahˇ biꞈ laꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ” lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ pyeuꞈ˗iˇ gaˇ ehˇ mawꞈ nga laˬ? Maˬ, maˬ ngeuˇ˗a. Yeˬsuˇ˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ haw ngeh, aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ‘nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ’ lehˇ ngehˬ taˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬsuˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ pyeuꞈ˗iˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ˗a. Toˆ˗ehˇ naˇ Yeˬsuˇ aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Tiꞈ, Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ dah zaˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ Dawˬ bi pyeuꞈ˗euˬ gaˇ ehˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ Aˬda˗euˬ tsawˇ myahˇ pi˗awˇ neh oe˗awˇ, aˬ yawꞈ Aˬda˗euˬ tsawˇ myahˇ uˬ moˆ neh zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ jahˇ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 5:43; 10:25) Nyiꞈ, Yeˬsuˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ “Yeˬhawˇbaˬ ka kʼoꞈ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ” lehˇ dawˬ tsuiꞈ jaˆ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬsuˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ dawˬ tsuiꞈ laꞈ kʼoeˇ ahˇ˗eu meh.

7. Yeˬsuˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ gʼoe˗awˇ aˬ jeˬ miˇ neh ngehˬ nya˗eu nga lehˇ yaw jeˬ ma jeˬ ehˇ haw.

⁷ Yaw jeˬ ma jeˬ miˇ kʼahˬ˗euˬ dah zaˇ ngehˬ zaˬ tmˇ zaˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ uˆ lahˇ˗eu gʼaˬ˗euˬ dah zaˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh, aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ gʼoe˗awˇ ngehˬ nya˗eu meh. Dah zaˇ ngehˬ zaˬ tmˇ zaˬ neh ngeh˗euˬ dawˬ uˆ lahˇ˗eu gʼaˬ neh ngehˬ˗euˬ dawˬ naˆ ni baoˬ jaˆ˗eu meh. Teu gaˇ duˇ ni Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dah zaˇ pyeuꞈ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ gʼoe˗awˇ mehˬ˗euˬ meh.—Maꞈtehˬ 21:9; Luˇkaꞈ 13:35.

8. Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ maˬ oe mi naˆ˗ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ gʼoe˗awˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ˗euˬ nga? (Doˆ˗iˇ˗eu 23:20, 21)

⁸ Yeˬhawˇbaˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ bi siˬ bi mˇ mawꞈ˗eu jeˬ, Yeˬsuˇ˗ahˇ kʼehˇ˗awˇ bi dzawˇ gaˬ˗iˇ˗eu miˇ neh Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ “Dawˬ” lehˇ kuˇ taˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 1:1-3) Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ bawˇ tsahˬ bawˇ dahˇ˗ahˇ jawˇ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ bi ngehˬ gʼeh˗eu lehˇ Yeˬhawˇbaˬ neh kʼehˇ gʼeh leꞈ˗euˬ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ kʼoeˇ gʼaˬ Yeˬsuˇ pyeuꞈ gaˇ duˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ “Aˬ yawꞈ˗aˬ, ngaˬ neh kʼehˇ gʼeh leꞈ˗euˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh” Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ teu gʼaˬ˗euˬ ehˇ dawˬ naˇ haˬ lehˇ dawˬ biꞈ˗euˬ meh.a (Doˆ˗iˇ˗eu 23:20, 21-ahˇ gui.) Yeˬhawˇbaˬ toˆ˗ehˇ ehˇ˗eu teu naˇ, Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ dah zaˇ ngehˬ dah˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu baw ni hawˇ˗eu aˬ myah luꞈ muiˬ ni shawˇ ni mˇ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh meh.

“Aˬda˗oˇ, nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ za ni mˇ˗awˬ”

9. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ naˆ ni aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

⁹ Aˬ dui neh ya siˬ dzeuˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ maˬ oe mi naˆ˗ehˇ ngeh neh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˇ yeˇ taˬ huiˬ dui dui˗eu meh. Teu miˇ neh Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ kʼaˇ jawˇ˗eu kʼoeˇ keuˆ ni Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˇ yeˇ taˬ huiˬ˗eu lehˇ aˬ yawꞈ neh ngehˬ˗eu tmˇ˗eu mˇ˗eu shaˇ˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ laꞈ kʼoeˇ neh mˇ mawˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗eu aˇ saˬ saˬ leˇ dzaˬ˗ahˇ “Aˬda˗oˇ, nawˬ˗euˬ yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ bi mawˇ˗awˬ” lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh. Teu gaˇ neh naˇ ja pyuˬ ni Yeˬhawˇbaˬ mˬ kʼoeˇ taˆ˗ahˇ neh, “Ngaˇ ngaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ za ni mˇ gʼaˬ˗awˇ, yaw shehꞈ kʼahˬ sehˇ za ni paˇ mˇ le siˬ” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Yoˇhaˬ 12:28, YB18.

10-11. (a) Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗euˬ nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.) (b) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ myah luꞈ yaw zeu baw ni hawˇ˗eu muiˬ ni shawˇ ni jahˇ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh loˬ˗eu nga?

¹⁰ Yeˬsuˇ jiˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗euˬ meh. Aˬ joˆ˗ehˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗euˬ nga? Tiˬ jeˬ naˇ, Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ muiˬ dui dui˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ neh mˇ˗euˬ yaw muiˬ jeˬ aˬ cawˬ˗ahˇ dzawˇ nehˬ˗eu heu neh meh. Teu naˆ tehꞈ˗ehˇ maˬ gʼaˬ˗a siˬ. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ myah luꞈ yaw zeu baw ni hawˇ˗eu muiˬ ni shawˇ ni jahˇ˗eu loˬ meh. b Gaˇ kawˆ heu naˇ, aˇ naˆ ni aˇ yeˇ huiˬ˗eu lehˇ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ mehˬ nehˬ ngeh siˬ laˇ˗eu meh. Aˬ yawꞈ “Mˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ˗eu nga maꞈ˗euˬ Aˬda˗oˇ, nawˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw zeu baw luꞈ˗uˇ” lehˇ ehˇ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 6:9.

¹¹ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ myah luꞈ yaw zeu baw ni hawˇ˗eu muiˬ ni shawˇ ni jahˇ˗eu aˬ jeˬ miˇ neh loˬ˗eu nga? Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Eˬdeˬ yaˇ kmˇ˗ahˇ Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗aˬ jaˬ myawꞈ myawꞈ˗a, Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ˗ahˇ muiˬ˗eu jeˬ maˬ biꞈ ni zaꞈ taˬ˗aˬ lehˇ ja bu ja doeˇ˗eu miˇ neh meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 3:1-5) Teu naˇ Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ mˇ nga lehˇ ja bu˗eu jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ laˆ cawˆ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu meh. Aˇ nah naˇ Yawˇbaˆ˗euˬ saˇ ka˗ahˇ jiˇ Saˬdaˬ tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ muiˬ˗eu jeˬ jaˆ˗eu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu meh lehˇ ja bu˗eu meh. Tsawˇ haˬ zaˬ tiˬ gʼaˬ˗iˬ Miˬyehˇ˗ahˇ maˇ diˇ maˬ gaˬ˗a, shaˬ zahˬ˗ahˇ ya puˬ naˇ Miˬyehˇ˗ahˇ byehˇ dzeh meh lehˇ ja bu˗eu meh. (Yawˇbaˆ 1:9-11; 2:4) Teu miˇ neh jaˬ myawꞈ myawꞈ˗eu gʼaˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nga laˬ Saˬdaˬ nga laˬ lehˇ siˬ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ yamˬ loˬ˗eu meh.

‘Ngaˇ ngaˬ˗euˬ gʼawˇ mawˇ shiˇ dah peuˬ˗eu ma’

12. Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ zaw˗ehˇ gaˬ˗eu miˇ neh aˬ jeˬ nui ma keuˆ˗awˇ mˇ˗euˬ nga?

¹² Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ yaw zeu baw ni muiˬ ni shawˇ ni kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh mˇ mawꞈ˗eu meh. Yeˬsuˇ ‘ngaˇ ngaˬ˗euˬ gʼawˇ mawˇ shiˇ dah peuˬ ma’ lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 10:17, 18)c Byah kuꞈ˗awˇ dahˬ beh˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ˗eu Aˬdaˬ hawˇ˗eu Eˇbaˆ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ puiˬ˗awˇ Saˬdaˬ paw pyawˇ iˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬsuˇ naˇ, nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ oe˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ tiˬ ziˇ ziˇ lah ni tiˬ byah tiˬ loꞈ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu heu neh Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗euˬ meh. (Heˬbyehˇ 4:15; 5:7-10) Yeˬsuˇ zeuˇ liˬ kʼoeˇ taˆ shiˇ ngeh keuˆ ni saˇ jaˇ ziꞈ˗euˬ meh. (Heˬbyehˇ 12:2) Heu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗euˬ heu neh, Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ gaˬ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗euˬ meh.

13. Saˬdaˬ jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ pyeuꞈ meh lehˇ mˇ mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ jeˬ miˇ neh Yeˬsuˇ naˇ kʼaˇ muiˬ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗eu nga? (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹³ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tiˬ ziˇ ziˇ lah ni jaˬ myawꞈ myawꞈ˗eu gʼaˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ maˬ ngeuˇ˗a, Saˬdaˬ pyeuꞈ meh lehˇ mˇ mawˇ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 8:44) Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ siˬ nya˗eu tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ jawˇ˗a. Saˬdaˬ neh ja bu ja doeˇ taˬ˗euˬ teu tiˬ kawˆ na tsaˬ˗eu ngeuˇ naˇ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ maˬ siˬ nya˗ehˇ maˬ gʼeh˗a. Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ haw piˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ byehˇ dzeh nehˬ laꞈ gaˇ duˇ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ kʼawꞈ, saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ kamˇ shiˇ˗euˬ meh.—Maꞈtehˬ 27:46.d

“Nawˬ neh bi mˇ laꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ ngaˇ mˇ luiˆ gʼaˬ˗euˬ ma”

14. Yeˬsuˇ neh saˇ jaˇ ziꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ guiˬ lahˬ aˬ joˆ˗ehˇ biꞈ˗eu nga?

¹⁴ Yeˬsuˇ dehꞈ saˬ saˬ ngeh miˇ, “nawˬ neh bi mˇ laꞈ˗euˬ gaˇ˗ahˇ ngaˇ mˇ luiˆ gʼaˬ˗euˬ ma” lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ guiˬ lahˬ biꞈ meh lehˇ jah ziꞈ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 17:4, 5) Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ laˆ dehꞈ˗awˇ, mˬ kʼoeˇ taˆ huiˬ˗eu aˇ yaˬ biꞈ nehˬ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 2:23, 24) Uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh Yeˬsuˇ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ˗ahˇ Sahˬ paˬ geuꞈ˗awˇ uˆ lahˇ dahˬ beh˗eu meh. (Piˇliˇpiˆ 2:8, 9) Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ aˬ jeˬ jahˇ nehˬ˗eu nga? Dawˬ kʼoꞈ naˇ, Yeˬsuˇ neh zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ mehˬ˗euˬ gaˇ ahˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ “Nawˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ keuˆ le luꞈ˗uˇ. Nawˇ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ, mˬ kʼoeˇ taˆ mˇ byah˗euˬ loꞈ˗ehˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mˇ byah luꞈ˗uˇ” lehˇ shaˇ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 6:10.

15. Yeˬsuˇ aˬ jeˬ jeˇ paˇ mˇ nehˬ nga siˬ?

¹⁵ Yeˬsuˇ gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Miˬyehˇ˗ahˇ muiˇ˗eu deuˬ hawˇ˗eu haiˬ˗eu tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ Aˬmaˬgeˬdoˬ˗ahˇ laˆ cawˆ jiˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 16:14, 16; 19:11-16) Teu gaˇ neh naˇ Saˬdaˬ˗ahˇ “yaw li maˬ baw˗eu duˬ kʼahˬ”˗ahˇ biˬ ahˇ˗eu meh. Teu gaˇ Saˬdaˬ shiˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jahˇ nya˗a. (Pah mehˬ˗eu 20:1-3) Kʼoeˇ naˇ, Yeˬsuˇ uˆ lahˇ aˇ yamˬ tiˬ heˇ kʼoꞈ laꞈ kʼoeˇ miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni˗ahˇ nui saˇ bi oꞈ˗awˇ, tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ bi byah kuꞈ laˇ˗eu meh. Shiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ˗ahˇ laˆ dehꞈ nehˬ˗awˇ miˇ tsaˬ tiˬ siˬ siˬ lah ni˗ahˇ Baˬlaˬdiˇsuˆ bi pyeuꞈ laˇ˗eu meh. Uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ byah laˇ jiˇ˗eu meh.—Pah mehˬ˗eu 21:1-4.

16. Tiˬ heˇ kʼoꞈ aˇ yamˬ jiˇ ngeh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu nga?

¹⁶ Tiˬ heˇ kʼoꞈ aˇ yamˬ jiˇ naˇ, aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu nga? Tsawˇ haˬ deuˬ iˬ baˇ˗ahˇ neh buˬ˗iˇ nya˗awˇ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ laˇ˗eu meh. Ka kʼoꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼoe˗awˇ, iˬ baˇ shaˇ pyehˬ˗eu maˬ paˇ loˬ meh. Tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ muiˬ˗eu cawˬ cawˬ˗eu jeˬ jaˆ ni caw ba nehˬ˗eu Piˇ ma yaw huiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu Yeˬsuˇ hawˇ˗eu piˇ ma 144,000 gʼaˬ jawˇ˗eu maˬ paˇ loˬ meh. Kʼoeˇ naˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ “aˬ cawˬ jeˬ nah nah saˬ bi deuˆ gʼaˬ˗eu muiˇ˗eu gʼaˬ˗aˬ, shiˇ˗eu jeˬ meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Shiˇ dzeuˇ˗euˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ paˇ bi gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗awˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ yawˬ gʼaˬ na luꞈ byah kuꞈ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ laˇ˗eu meh.—1 Gawˇliˬtu 15:25, 26.

17-18. (a) Tiˬ heˇ kʼoꞈ uˆ lahˇ˗eu aˇ yamˬ jiˇ ngeh aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu nga? (b) Yeˬsuˇ tiˬ heˇ kʼoꞈ uˆ lahˇ˗eu aˇ yamˬ jiˇ ngeh aˬ yawꞈ aˬ jeˬ jahˇ˗eu nga? (1 Gawˇliˬtu 15:24, 28) (Aˇ baˇ˗ahˇ jiˇ haw.)

¹⁷ Kʼoeˇ naˇ tiˬ heˇ kʼoꞈ uˆ lahˇ˗eu aˇ yamˬ jiˇ ngeh, aˬ jeˬ paˇ pyeuꞈ laˇ nga siˬ? Teu ngeh aˇ yeˇ huiˬ˗eu gaˇ kawˆ pyeuꞈ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ muiˬ ni shawˇ ni jahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ tsawˇ pyehˇ pyehˇ˗eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh nga? Eˬdeˬ yaˇ kmˇ˗ahˇ Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ jaˬ myawꞈ myawꞈ nga, tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ nui gaˬ neh maˬ uˆ lahˇ nga lehˇ ja bu taˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu gaˇ mˇ zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ ma kʼaˇ muiˬ˗eu kahˇ pyeuꞈ meh lehˇ maˬ tsehˆ leˇ ni mˇ mawˇ laꞈ˗euˬ meh. Tiˬ heˇ kʼoꞈ uˆ lahˇ˗eu aˇ yamˬ jiˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ muiˬ ni shawˇ ni jahˇ˗eu meh. Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ zaˬ˗ahˇ maˇ diˇ gaˬ˗eu mˬ taˆ Aˬda pyeuꞈ˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗euˬ meh. Gaˇ kawˆ heu˗ahˇ tiˬ gʼaˬ˗iˬ maˬ pyehˇ dzeuˇ nya˗a.

¹⁸ Uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ yawˬ gʼaˬ na luꞈ Saˬdaˬ neh ja bu taˬ˗euˬ teu naˇ, tiˬ pawꞈ˗iˬ maˬ tsaˬ˗a lehˇ ya siˬ˗eu meh. Tiˬ heˇ kʼoꞈ uˆ lahˇ˗eu aˇ yamˬ jiˇ ngeh Yeˬsuˇ aˬ jeˬ jahˇ˗eu nga? Saˬdaˬ neh mˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ puiˬ nga laˬ? Maˬ, maˬ ngeuˇ˗a. (1 Gawˇliˬtu 15:24, 28-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ heu Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a kʼoꞈ nehˬ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu meh. Yeˬsuˇ naˇ Saˬdaˬ loꞈ˗ehˇ maˬ gʼeh˗a. Aˬ yawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ dui dui˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ laꞈ kʼoeˇ jaˆ˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ nui ma keuˆ laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ biꞈ kʼoꞈ nehˬ˗eu meh.

19. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ naˆ ni aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga?

¹⁹ Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh Yeˬsuˇ˗ahˇ bi zmˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ dui maˬ zahˬ leˇ. Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ dah zaˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ mˇ yaꞈ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ naˆ ni aˇ yeˇ huiˬ˗eu nga? Nui jeˬ˗ahˇ naˆ maˬ tseˇ aˇ yeˇ taˬ huiˬ˗eu meh. Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ gʼaˇ duˬ shiˇ dah˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬsuˇ tiˬ heˇ kʼoꞈ uˆ lahˇ˗eu aˇ yamˬ jiˇ ngeh, yawˬ jeˬ na luꞈ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ biꞈ kʼoꞈ nehˬ˗eu meh. Aˬ dui Yeˬsuˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzaw geuꞈ nya˗eu nga? Gaˇ kawˆ teu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ nyaˆ taꞈ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ ma.