Gui˗eu deuˬ naˇ haˬ˗eu jeˬ

Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ miˇ kʼahˬ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ “nui noeˬ” dawˆ ahˇ nehˬ˗eu nga?

Huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ dahˬ beh laˇ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Pah mehˬ˗eu 17:16, 17-ahˇ “Nawˬ neh ya mawˇ˗euˬ uˬ coeˇ kʼoeˇ tseˇ coeˇ hawˇ˗eu jeˬ zaˬ yaw haiˬ kʼoeˇ mawˇ meh maˬ laˇ kʼoeˇ gʼaˬ˗ahˇ muiˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ kʼaˇ jaˆ˗eu jeˬ dawˬ tawˆ luꞈ yuˇ geuꞈ jiˇ˗awˇ, neˇ myawˆ ni byehˇ dzeh yaꞈ tehꞈ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ aˬ yawˬ˗euˬ shaˬ jiˇ dzaˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ miˬ dzaˬ keuˬ dzeh tehꞈ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Miˬyehˇ neh ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ byah laˇ ngeh keuˆ ni, aˬ yawꞈ maꞈ kuiˇ ciˬ laꞈ ciˬ gm˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ baoˬ jeˬ zaˬ yaw haiˬ kʼoeˇ mawˇ˗ahˇ a nehˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ, Miˬyehˇ˗euˬ nui noeˬ mˇ˗eu nui ma aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ dawˆ ahˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh” lehˇ pah mehˬ taˬ˗euˬ meh. Dzeuˇ yaꞈ ngeh, aˇ maꞈ aˇ muˇ miˇ kʼahˬ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ zahˇ kʼawꞈ deuˬ˗ahˇ laˆ cawˆ˗eu “nui noeˬ” dawˆ ahˇ nehˬ meh lehˇ dzawˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh.

Ehˇ kʼawꞈ nymˬ˗mˇ naˇ, gaˇ kawˆ heu˗ahˇ gʼoˆ shaw paˇ˗eu loˬ laˇ˗euˬ meh. Miˇ kʼahˬ deuˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ dawˆ ahˇ nehˬ˗eu “nui noeˬ” naˇ˗aˬ, “aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ baoˬ jeˬ zaˬ yaw haiˬ kʼoeˇ mawˇ˗ahˇ a nehˬ˗eu” heu pyeuꞈ meh. Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu, aˬ joˆ˗ehˇ byah laˇ˗eu nga lehˇ gʼoˆ shaw˗eu gaˇ duˬ laꞈ oˆ jaˆ˗eu naˇ haˬ˗eu jeˬ heu deuˬ˗ahˇ ja sawˇ ma.

Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ deuˬ naˇ, aˬ geu deuˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? “Huiˬ dui dui˗eu Baˬbuˇloˬ” lehˇ kʼawꞈ kuˇ˗eu “meh maˬ laˇ” heu naˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ zahˇ kʼawꞈ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. “Neˇ tseuˆ ni gʼeh˗eu jeˬ zaˬ yaw haiˬ” heu mawˇ naˇ, miˇ kʼahˬ deuˬ˗ahˇ haw teˬ˗eu aˇ maꞈ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh. Aˇ maꞈ heu maꞈ naˇ, 1919 kʼoꞈ˗ahˇ beh˗awˇ, miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗eu jeˬ bi jaˆ laˇ˗eu gaˇ duˬ beh˗euˬ meh. Gaˇ hu naˇ, miˇ kʼahˬ deuˬ gm leˇ˗euˬ aˇ maꞈ lehˇ kuˇ˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 17:3-5) “Uˬ coeˇ kʼoeˇ tseˇ coeˇ” heu deuˬ naˇ, jeˬ zaˬ yaw haiˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ deuˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.

Meh maˬ laˇ hawˇ˗eu haiˬ jeˬ zaˬ˗euˬ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ heu naˇ, aˬ jeˬ nga? Meh maˬ laˇ haiˬ jeˬ zaˬ˗euˬ kʼoeˇ taˆ “dziˬ luꞈ˗eu” lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, meh maˬ laˇ haiˬ jeˬ zaˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗awˇ, nyehꞈ tehˬ˗eu leh jeh gaˇ ehˇ˗eu meh.

Meh maˬ laˇ˗ahˇ aˬ jeˬ keuˆ le˗eu nga? Haiˬ jeˬ zaˬ hawˇ˗eu haiˬ jeˬ zaˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu uˬ coeˇ kʼoeˇ tseˇ coeˇ “meh maˬ laˇ kʼoeˇ gʼaˬ˗ahˇ muiˇ”˗eu meh. Aˇ dzehˬ˗ehˇ bye˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ meh maˬ laˇ˗euˬ pyuˇ shuiˇ myawˬ gahˬ yuˇ geuꞈ jiˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ maˬ muiˬ˗eu yaw jawꞈ yaw pyehˆ jeˬ pah byaˬ jiˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ neh meh maˬ laˇ˗ahˇ laˆ cawˆ byoˆ jiˇ˗eu lehˇ daˇ tsehˆ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ caw˗eu meh. (Pah mehˬ˗eu 17:1; 18:8) Heu naˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ zahˇ kʼawꞈ dawˬ tawˆ luꞈ˗euˬ aˇ saˬ saˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Ehˇ kʼawꞈ teu maˬ keuˆ le˗euˬ yaw kaˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ zaˬ uˆ lahˇ˗eu aˇ yamˬ heu laꞈ kʼoeˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ pyeuꞈ laˇ haw˗euˬ jeˬ tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca deuˬ˗ahˇ bi mˇ˗eu meh.

Yeˬhawˇbaˬ miˇ kʼahˬ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ bi jahˇ˗eu nga? Miˬyehˇ uˬ coeˇ kʼoeˇ tseˇ coeˇ˗ahˇ ‘aˬ yawꞈ˗euˬ nui noeˬ’ bi mˇ caw˗eu meh. Teu naˇ “aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ baoˬ neˇ tseuˆ ni gʼeh˗eu jeˬ zaˬ yaw haiˬ kʼoeˇ mawˇ˗ahˇ a nehˬ˗eu” heu neh teu loꞈ˗ehˇ bi jahˇ˗eu meh. Jeˬ zaˬ yaw haiˬ teu mawˇ naˇ, miˇ kʼahˬ deuˬ˗ahˇ haw teˬ˗eu aˇ maꞈ pyeuꞈ meh. (Pah mehˬ˗eu 17:13) Heu naˇ tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ deuˬ, yawˬ ha˗euˬ uˆ lahˇ˗eu baoˬ jeˬ zaˬ yaw haiˬ teu mawˇ˗ahˇ a nehˬ˗eu lehˇ yawˬ haˇ yawˬ ha noeˬ doˆ˗awˇ mˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ nga la? Maˬ, maˬ ngeuˇ˗a. Maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ dawˬ heu˗ahˇ haw ngeh, Yeˬhawˇbaˬ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ laˆ noeˬ nehˬ˗euˬ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 21:1; Iˇsaˬyaˇ 44:28 nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ.) Gaˇ kawˆ heu naˇ, aˬ lawˆ lawˆ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ nga laˬ? Maˬ, maˬ ngeuˇ˗a. Ja pyuˬ ni pyeuꞈ laˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Kʼoeˇ naˇ nymˬ˗mˇ hawˇ˗eu baoˬ za˗euˬ haiˬ jeˬ zaˬ teu mawˇ zahˇ kʼawꞈ dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ laˆ piˬ laˆ byoˆ jiˇ meh.

Aˬ dui aˬ jeˬ yaˇ mawˇ gaˇ noeˬ tmˬ nya nga? Yeˬhawˇbaˬ miˇ kʼahˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ uˇ lahˇ˗eu baoˬ, jeˬ zaˬ yaw haiˬ teu mawˇ˗ahˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ kawˇ ma˗ehˇ biꞈ nehˬ ni laˆ noeˬ nehˬ˗eu meh. Aˬ dui dawˬ gaˬ kʼawˬ gaˇ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ deuˬ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ baoˬ miˇ kʼahˬ deuˬ˗ahˇ haw teˬ˗eu aˇ maꞈ˗ahˇ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ biꞈ nehˬ gaˇ haw haw˗ehˇ jawˇ˗eu maˬ loˬ˗a. Miˇ kʼahˬ deuˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu baoˬ, haiˬ jeˬ zaˬ˗ahˇ a nehˬ gaˇ ya mawˇ ngeh aˬ dui huiˬ dui dui˗eu shaˬ zahˬ dahˬ beh laˇ shaw˗i ngaˇ lehˇ ya siˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ teu maˬ keuˆ le yaw kaˬ˗ahˇ “aˬ dui aˬ cawˬ loꞈ˗ehˇ maˬ yuꞈ kʼaˆ ni yawˬ ha˗euˬ nui ma˗ahˇ gʼaˬ leˇ˗awˇ, yaw beuˇ beuˇ˗ehˇ jawˇ kaˇ˗euˇ.” Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, maˬ noeˬ˗euˬ gaˇ ja pyuˬ ni poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu jeˬ keuˆ le luꞈ˗eu miˇ neh.—1 Teˇsaˬloˇni 5:6, Yaw shawˇ Yehˇ boꞈ 2018.