Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ ‘nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ hehˇ leꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a’

1, 2. (a) Nymˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ jaˆ nya˗eu nga? (b) Nymˇ aˬ jeˬ miˇ neh tiˬ byah tiˬ loꞈ nui saˇ maˬ oꞈ˗eu nga ? (Dahˬ beh˗eu baˇ˗ahˇ haw.)

Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ nui saˇ oꞈ mawꞈ˗awˇ noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu jeˬ˗ahˇ dzeuˇ iˇ mawꞈ˗eu meh. Teu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ “Miˬyehˇ˗euˬ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ” biꞈ nehˬ laꞈ˗eu guiˬ lahˬ huiˬ dui dui miˇ˗a. Nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ heu naˇ nui ma cawˆ˗eu jeˬ hawˇ˗eu noeˬ shaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ neh bi dzeuˇ iˇ nya meh. (Piˇliˇpiˆ 4:6, 7) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ a nehˬ dzeuˇ˗euˬ miˇ neh “Miˬyehˇ˗ahˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗euˬ ma.” Heu naˇ Miˬyehˇ nehˬ˗ehˇ muiˬ˗eu cawˬ pyeuꞈ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu meh.—Loˇmaˆ 5:1.

² Ehˇ kawꞈ nymˇ naˇ Miˬyehˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ tiˬ byah tiˬ loꞈ bi jaˆ laˇ˗eu aˇ yamˬ maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ dui noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu jeˬ tehꞈ˗ehˇ jaˆ˗eu aˇ saˬ saˬ˗eu saˇ ka˗ahˇ jawˇ luꞈ˗eu miˇ neh aˬ dui˗euˬ tiˬ jawˬ haiˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ tehꞈ˗ehˇ jawˇ˗eu meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 3:1-4) Kʼoeˇ uˬ taꞈ aˬ dui Saˬdaˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ gʼaˬ biꞈ luꞈ˗eu mehˬ bahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ paˇ ya deuˆ ceh ceh luꞈ˗a siˬ. (2 Gawˇliˬtu 10:4, 5) Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui˗ahˇ bi noeˬ shaˬ dzehˬ laˇ˗eu jeˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ maˬ mˇ˗eu aˬ dui˗euˬ yuiꞈ nyiˇ deuˬ neh laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ meh. Tiˬ gʼaˬ na aˬ dui˗euˬ nui jah˗ahˇ yehˬ baw sehˇ luꞈ˗ehˇ ehˇ laˇ˗awˇ nymˇ jiˇ˗ahˇ kawˆ pyaˆ nga lehˇ jiˇ ehˇ laˇ˗eu meh. Tiˬ deuˬ na aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu maˬ naˬ naˇ nymˇ jiˇ˗euˬ tsawˇ haˬ lehˇ maˬ paˇ sawˇ ma lehˇ ehˇ˗eu meh. Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ haw paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu nga? Gaˇ kawˆ doˆ laˇ ngeh aˬ dui nui saˇ oꞈ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?

Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ laˆ tsoeˬ laˇ ngeh aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ ya haw˗eu nga?

3, 4. (a) Yeˬsuˇ neh mehˬ˗eu jeˬ aˬ jeˬ bi pyeuꞈ laˇ˗eu nga? (b) Yeˬsuˇ mehˬ nah caw teh˗eu aˬ geu ngeh shaˬ dzehˬ˗eu nga?

³ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ neh mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ yawˬ gʼaˬ na luꞈ ha geuꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a lehˇ siˬ nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ˗eu deuˬ jawˇ miˇ neh gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu loˬ meh lehˇ Yeˬsuˇ siˬ nya˗eu meh. Laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ heu naˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗eu nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ deuˬ laˇ˗eu meh. “Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ hehˇ leꞈ˗eu gʼaˇ duˬ ngaˇ oe˗euˬ meh lehˇ taˬ noeˬ. Nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ hehˇ leꞈ˗eu lehˇ oe˗euˬ maˬ ngeuˇ. Mi cehˇ yuˇ leꞈ˗eu lehˇ ngaˇ oe˗euˬ ma. Aˬ li deuˬ aˬ da˗ahˇ muiˇ ni maˬ ehˇ aˬ buˇ deuˬ aˬ ma˗ahˇ muiˇ ni maˬ ehˇ kuiˬ ma deuˬ boeˇ miˬ aˬ ma˗ahˇ muiˇ ni maˬ ehˇ ngaˇ oe˗euˬ ma. Aˬ cawˬ naˆ maˬ tseˇ yawˬ ha˗euˬ nymˇ kʼahˬ zaˬ deuˬ yawˬ ha˗ahˇ muiˇ laˇ tehꞈ˗a” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗euˬ meh.—Maꞈtehˬ 10:34-36.

⁴ “Nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ hehˇ leꞈ˗eu gʼaˇ duˬ ngaˇ oe˗euˬ meh lehˇ taˬ noeˬ” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗euˬ dawˬ heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ geuꞈ laˇ naˇ tiˬ jeˬ paˬ pyeuꞈ laˇ meh lehˇ bi siˬ nya mawꞈ˗eu meh. Maˇ diˇ naˇ Yeˬsuˇ Miˬyehˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ mehˬ mawꞈ˗eu meh. Nymˇ jiˇ˗ahˇ kawˆ pyaˆ˗eu lehˇ maˬ ngeuˇ˗a. (Yoˇhaˬ 18:37) Ehˇ kʼawꞈ gʼoeˇ˗eu cawˬ maˬ ngeuˇ naˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ maˬ ha geuꞈ ngeh jawˇ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh˗eu yaw awˬ maˇ ngeuˇ˗a lehˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ ya siˬ nya˗euˬ meh.

5. Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ aˬ jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ˗eu nga?

⁵ Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ neh laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ oˇ oꞈ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ jeˬ pyeuꞈ meh lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 10:38) Yeˬsuˇ˗ahˇ nui kʼahˇ bi shiˇ˗eu gʼaˇ duˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ yehˬ baw sehˇ luˆ˗ehˇ ehˇ laˇ˗awˇ sawˇ dzeh nehˬ laꞈ ngeh ya oˇ oꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ yawˬ ha neh ya smˇ˗euˬ jeˬ naˆ maˬ tseˇ ya kʼoꞈ˗eu meh.—Maˬkuˆ 10:29, 30-ahˇ gui.

6. Yuiꞈ nyiˇ aˬ dui˗ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ ngeh aˬ dui aˬ jeˬ ya noeˬ taˬ˗eu nga?

⁶ Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu miˇ neh yuiꞈ nyiˇ deuˬ laˆ tsoeˬ laˇ˗eu kʼawꞈ aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ ya gaˬ˗a siˬ. Ehˇ kʼawꞈ aˬ cawˬ˗ahˇ gaˬ˗eu naˆ maˬ tseˇ Miˬyehˇ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ ya gaˬ˗eu meh lehˇ aˬ dui ya noeˬ taˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 10:37) Saˬdaˬ aˬ dui gaˬ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ cawˆ laˇ nya meh lehˇ aˬ dui ya siˬ nya˗eu meh. Nymˇ aˬ dui˗ahˇ laˆ shaˬ laˇ˗eu gaˇ kawˆ tiˬ jeˬ na hawˇ˗eu aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ oˇ oꞈ nya nga lehˇ ja sawˇ ma.

Nui jah maˬ ahˇ˗eu nymˇ dahˬ

7. Nawˬ˗euˬ nymˇ dahˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ maˬ pyeuꞈ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?

⁷ Sheuˬ dahˬ dzaˬ˗euˬ deuˬ “shaˬ zahˬ”˗ahˇ ya tahˬ puˬ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 7:28) Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ maˬ mˇ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ sheuˬ dahˬ dzaˬ naˇ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu jeˬ lahˬ laˇ nya˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ haw˗eu loꞈ˗ehˇ haw naˇ yaw muiˬ meh. Aˬ dui˗euˬ nymˇ dahˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ maˬ mˇ˗eu miˇ neh gʼawˬ˗eu maˬ ngeuˇ naˇ jawˇ paˆ iˇ˗eu heu naˇ maˬ tsaˬ˗a lehˇ Yeˬhawˇbaˬ ehˇ˗eu meh. (1 Gawˇliˬtu 7:12-16) Nawˬ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ maˬ mˇ˗eu miˇ neh Miˬyehˇ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ sheuˬ gʼeh˗eu kʼawꞈ aˬ yawꞈ nymˇ sahˇ aˬ da pyeuꞈ˗eu lehˇ yaw zeu ya taˬ meh. Kʼoeˇ naˇ nawˬ˗euˬ miˬ zaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ maˬ pyeuꞈ˗eu kʼawꞈ aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ˗awˇ ya ngehˬ gʼeh nehˬ meh.—Eˇpeˇsu 5:22, 23, 28, 29.

8. Nawˬ˗euˬ nymˇ dahˬ nawˇ Miˬyehˇ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu tiˬ jeˬ na˗ahˇ laˆ tsoeˇ laˇ naˇ yawˬ ha˗ahˇ aˬ jeˬ ya naˇ haˬ˗eu nga?

⁸ Nawˬ˗euˬ nymˇ dahˬ nawˇ Miˬyehˇ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ dui dui laˆ baw nehˬ laꞈ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga? Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ tiˬ jaw laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ tiˬ nah na tehꞈ˗ehˇ mˇ lehˇ ehˇ˗eu meh. Nawˇ heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya tahˬ puˬ naˇ yawˬ ha˗ahˇ heu loꞈ˗ehˇ naˇ haˬ. ‘Ngaˬ˗euˬ nymˇ dahˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ taˬ paˇ tahˬ lehˇ ehˇ nga laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ ngaˇ aˬ yawꞈ neh shaˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ mˇ caw nya ngaˇ laˬ?’ Nawˇ gaˇ kahˇ dahˇ˗eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ naˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ gaˇ kawˆ teu naˆ naˆ˗ehˇ maˬ jaˆ˗a.—Piˇliˇpiˆ 4:5.

9. Ka li zaˬ deuˬ nui jah maˬ ahˇ˗eu aˬ da aˬ ma˗ahˇ yaw zeu taˬ lehˇ zaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ nya˗eu nga?

⁹ Nawˬ˗euˬ nymˇ dahˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ maˬ mˇ naˇ zaˬ˗ahˇ mehˬ˗eu yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Yaw jeˬ maˬ jeˬ nawˇ zaˬ˗ahˇ “nawˬ da nawˬ ma˗ahˇ yaw zeu baw” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ taˬ loꞈ˗ehˇ mehˬ nehˬ mawꞈ˗eu meh. (Eˇpeˇsu 6:1-3) Ehˇ kʼawꞈ nawˬ˗euˬ nymˇ dahˬ Jaˇliꞈ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ maˬ mˇ caw naˇ lawˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ nga? Nawˇ nawˬ˗euˬ nymˇ dahˬ˗ahˇ yaw zeu baw˗eu heu neh zaˬ˗ahˇ mˇ mehˬ nehˬ nya meh. Nawˬ˗euˬ nymˇ dahˬ aˬ jeˬ jeˇ mˇ muiˬ˗euˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ˗awˇ aˬ yawꞈ nehˬ mˇ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw ma lehˇ ehˇ nehˬ. Zaˬ˗euˬ mehˬ shi yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ˗euˬ maˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh tu˗aˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu maˬ mˇ˗eu yawˬ ha naꞈ˗i ya tseˇ meh lehˇ ja mawˇ nehˬ. Nui jah maˬ ahˇ˗eu aˬ da aˬ ma˗ahˇ yaw zeu baw lehˇ zaˬ˗ahˇ mehˬ nehˬ naˇ zaˬ neh yaw muiˬ mˇ˗euˬ jeˬ nui jah maˬ ahˇ˗eu gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ siˬ nya mawꞈ laˇ nya meh.

10. Ka li zaˬ aˬ da aˬ ma deuˬ zaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ ni aˬ joˆ˗ehˇ mehˬ nya˗eu nga?

¹⁰ Miˬyehˇ˗ahˇ maˬ jah˗eu nymˇ dahˬ tiˬ gʼaˬ na zaˬ˗ahˇ zahˇ kʼawꞈ deuˬ˗euˬ nah lah bi lah˗eu maˬ ngeuˇ naˇ zahˇ kʼawꞈ˗euˬ dawˬ mehˬ dawˬ tsoˆ bi dzaw mawꞈ˗eu meh. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ tiˬ gʼaˬ na zaˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ gaˇ kawˆ taˬ mehˬ lehˇ laˆ tsoeˬ˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ya tahˬ puˬ kʼawꞈ miˬ zaˬ gʼaˬ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh zaˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ ya mehˬ nehˬ˗eu meh. (Gʼaˬkʼehˇ 16:1; 2 Tiˆmoˇseˬ 3:14, 15) Yaw jeˬ ma jeˬ nui jah maˬ ahˇ˗eu kʼaˬ dzeˇ zaˬ zaˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ maˬ bi mehˬ mawꞈ˗eu bawˬ dzaˬ gaˇ maˬ bi iˇ mawꞈ ni kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Miˬ zaˬ gʼaˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ neh noeˬ tsehˆ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw zeu ya taˬ˗eu kʼawꞈ zaˬ˗ahˇ kʼaˇ yehꞈ laˇ ngeh mehˬ nya meh. Heu loꞈ˗ehˇ jahˇ naˇ zaˬ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu tsaˬ˗eu jeˬ hawˇ˗eu maˬ tsaˬ˗eu jeˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ nya meh. (Gʼaˬkʼehˇ 4:19, 20) Uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu laˬ lehˇ yawˬ ha ya noeˬ tsehˆ meh.a (Ehˇ lahˬ˗ahˇ haw.)—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 30:19, 20.

Yuiꞈ nyiˇ deuˬ maˇ diˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ

11. Nui jah maˬ ahˇ˗eu yuiꞈ nyiˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ neh gaˇ kawˆ laˆ doˆ nya nga?

¹¹ Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ nehˬ˗ehˇ Jaˇliꞈ dzaw dahˬ beh ngeh nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ maˬ ehˇ nehˬ ni kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui˗euˬ nui jah myaˬ laˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ mawꞈ nya lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ ya ehˇ nehˬ˗eu meh. (Maˬkuˆ 8:38) Nawˇ Miˬyehˇ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu jeˬ heu naˇ nawˇ hawˇ˗eu nymˇ jiˇ yaw kaˬ gaˇ kawˆ doˆ laˇ nya meh. Teu loꞈ˗ehˇ gʼeh laˇ ngeh nawˇ nui saˇ oꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ bo saˆ nya˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ saˇ jaˇ ziꞈ nya ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ nga lehˇ ja sawˇ ma.

12. Yuiꞈ nyiˇ deuˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh laˆ tsoeˬ laˇ˗eu nga ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ maꞈ neh noeˬ˗eu jeˬ˗ahˇ taˬ huiˬ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ mawˇ nya nga?

¹² Nui jah maˬ ahˇ˗eu yuiꞈ nyiˇ deuˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ. Aˬ dui Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ ya siˬ nya˗euˬ miˇ neh laꞈ kʼaˬ cehˇ dui dui kʼawꞈ yuiꞈ nyiˇ deuˬ naˇ aˬ dui aˬ cawˬ˗euˬ mehˇ shuiˇ˗ahˇ tawˆ leˇ˗awˇ aˬ cawˬ˗ahˇ maˬ duˇ˗eu zahˇ sahˇ kʼoꞈ tawˬ iˇ ngaˬ lehˇ noeˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ nah lah maˬ paˇ lah˗euˬ miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ maˬ paˇ gaˬ ngaˇ lehˇ jiˇ noeˬ˗awˇ aˬ dui shiˇ naˇ maˬ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ laˇ˗eu paˬ lehˇ guˆ˗eu meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ neh noeˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ ya gʼoˆ shaw nehˬ˗awˇ aˬ yawꞈ maꞈ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh kʼahˬ lahˇ nga lehˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ maꞈ ngehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya naˇ haˬ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 20:5) Kuiˇ laꞈ Pawˇluˆ guiˬ lahˬ dawˬ mehˬ˗eu gʼaˇ duˬ “tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ”˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ˗eu lehˇ leh jeh˗eu meh. Aˬ dui kʼawꞈ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ˗ahˇ gʼoˆ shaw nehˬ˗eu lehˇ leh jeh naˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya mehˬ˗eu lehˇ siˬ nya laˇ meh.—1 Gawˇliˬtu 9:19-23.

13. Aˬ dui nui jah maˬ ahˇ˗eu yuiꞈ nyiˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya ngehˬ cawˬ˗eu nga?

¹³ Nahˬ yu ni ngehˬ. “Naw maꞈ neh ngehˬ˗euˬ dawˬ . . . aˬ cawˬ naˇ haˬ mawꞈ˗eu dawˬ deuˬ bi pyeuꞈ˗awˬ” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Gawˇlawˇsehˇ 4:6) Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu maˬ awˬ˗a. Aˬ dui yuiꞈ nyiˇ deuˬ˗ahˇ nahˬ yu ni jahˇ nehˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ ya shaˇ˗eu meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ neh jah bahˬ taˬ˗euˬ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ ja dzaˬ˗eu maˬ loˬ˗a. Aˬ yawꞈ maꞈ neh ngehˬ˗euˬ jeˬ baˬ da neh nui ma˗ahˇ naˇ laˇ naˇ kʼawꞈ kuiˇ laꞈ deuˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ nya meh. “Nga maꞈ˗ahˇ yaˬ kʼehˇ yaˬ laˇ gaˇ dawˬ ngehˬ gʼeh nehˬ˗awˇ nga maꞈ˗ahˇ kʼehˬ laˇ kʼaˆ laˇ gaˇ oˇ oˇ˗ehˇ daˬ˗eu ma. Nga maꞈ˗ahˇ yehˬ bawˬ sehˇ lu˗ehˇ ehˇ laˇ gaˇ dawˬ nahˬ yu ni ngehˬ kʼoꞈ nehˬ˗eu ma” lehˇ Pawˇluˆ ehˇ˗eu meh.—1 Gawˇliˬtu 4:12, 13.

14. Yaw muiˬ jeˬ mˇ˗eu aˬ joˆ˗ehˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga?

¹⁴ Yaw muiˬ jeˬ mˇ daˆ leꞈ. Heu aˬ jeˬ miˇ neh aˬ yeˇ huiˬ˗eu nga? Aˬ dui˗euˬ yuiꞈ nyiˇ deuˬ˗ahˇ nahˬ yu ni ngehˬ nehˬ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗eu uˬ taꞈ yaw muiˬ jeˬ mˇ naˇ muiˬ dzehˬ meh. (1 Beˬtuˆluˆ 3:1, 2, 16-ahˇ gui.) Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ deuˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ˗awˇ zaˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ mehˬ˗eu uˬ taꞈ Jaˇliꞈ mehˬ˗eu loꞈ˗ehˇ mˇ caw˗awˇ aˇ poeˬ baw ni dehꞈ ngaˇ lehˇ yuiꞈ nyiˇ deuˬ˗ahˇ nawˬ˗euˬ dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ neh bi mawˇ luꞈ˗uˇ. Yuiꞈ nyiˇ deuˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ maˬ ahˇ laˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ˗eu jeˬ mˇ luꞈ ma lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh aˬ dui laꞈ kʼaˬ cehˇ˗eu meh.

15. Aˬ dui yuiꞈ nyiˇ nehˬ˗ehˇ ceh˗eu jeˬ˗ahˇ yahˇ˗eu gʼaˇ duˬ jeˬ hu aˬ joˆ˗ehˇ lehˬ hmˬ taˬ nya˗eu nga?

¹⁵ Jeˬ hu lehˬ hmˬ taˬ. Yuiꞈ nyiˇ nehˬ˗ehˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ baˬ da neh ceh laˇ nga lehˇ noeˬ taˬ˗awˇ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu lehˇ jeˬ hu ya noeˬ tsehˆ taˬ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 12:16, 23) Awˇsa te li˗ya miˇ kʼahˬ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ˗euˬ boeˇ miˬ aˬ da yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ laˆ tsoeˬ˗awˇ tiˬ poˆ na nui ma pehˇ dui dui˗eu meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ˗ahˇ naˬ gaˬ paw neh ngehˬ cawˬ˗eu lehˇ gʼeh ngeh aˬ yawꞈ nyaꞈ dzeˇ zaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ da nui ma maˬ bi pehˇ ni ngehˬ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇ˗ahˇ shaˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ laꞈ kʼaˬ cehˇ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ˗awˇ zahˇ sahˇ kʼoꞈ gaˇ kawˆ pyehˇ gaˇ yahˇ˗eu gʼaˇ duˬ gʼawˬ myahˇ maˬ ngehˬ ni aˬ yamˬ laˆ baw taˬ˗euˬ meh.

16. Yuiꞈ nyiˇ deuˬ nui ma pehˇ ngeh aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?

¹⁶ Nawˇ nui jah maˬ ahˇ˗eu yuiꞈ nyiˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ dehꞈ tsaˬ jiˇ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu˗a yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Kʼoeˇ naˇ nawˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gaˬ˗awˇ laꞈ tsaˬ nehˬ mawꞈ˗eu miˇ neh gaˇ kawˆ doˆ laˇ ngeh nui ma cawˆ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ yuiꞈ nyiˇ deuˬ˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ maˬ ya bi myaˬ dzehˬ˗a lehˇ taˬ ngehˇ. Nawˬ˗euˬ yuiꞈ nyiˇ deuˬ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ ha geuꞈ laˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu aˇ naˆ ni aˇ yeˇ huiˬ nga lehˇ siˬ nya laˇ meh. Nawˇ aˬ cawˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ ha geuꞈ laˇ lehˇ maˬ ka tiˇ nya˗eu kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ ma˗ahˇ cah˗eu heu naˇ nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ muiˬ nga lehˇ bi mawˇ leˇ nya meh. Maˇ diˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ nawˬ˗ahˇ aˬ kawˬ˗aˬ biꞈ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ jiˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ bi siˬ nya laˇ˗awˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ bi mˇ˗eu aˬ kʼawˬ˗aˬ biꞈ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 48:17, 18.

Nymˇ jiˇ˗ahˇ jawˇ˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ byehˇ dzeh ngeh

17, 18. Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ byehˇ dzeh ngeh nawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹⁷ Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ aˇ muˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ˗eu maˬ ngeuˇ naˇ yawˬ haˇ yawˬ ha aˇ muˇ˗ahˇ neh doˆ iˇ ngeh nui ma cawˆ dui dui˗eu meh. Teu ngeh nawˬ˗ahˇ mi cehˇ neh cawˆ˗euˬ loꞈ˗ehˇ gʼeh laˇ nya meh. Nui ma naˇ˗eu jeˬ heu˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ oˇ oꞈ nya˗eu nga?

¹⁸ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu jeˬ˗ahˇ haw tsoˆ taˬ. Nawˇ gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ ngeh nawˬ˗euˬ nui jah ziꞈ dah ni ya bi gʼeh˗eu meh. Aˬ myah luꞈ Jaˇliꞈ gui lehˬ hmˬ˗awˇ bawˬ dzaˬ gaˇ iˇ aˬ myah luꞈ tsaꞈ gaˬ iˇ˗awˇ oˇ oꞈ˗eu gʼaˬ biꞈ nehˬ laꞈ lehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ. (Yuˇdaˆ 20 21) Nawˇ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗euˬ kʼawꞈ maˬ muiˬ daˆ laˇ naˇ lawˇ neh? Gʼaˬ byehˆ taˬ byehˆ! Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ gaˇ haw tsoˆ taˬ. Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ nawˇ nawˬ˗euˬ nui noeˬ hawˇ˗eu nui ma˗ahˇ nyehꞈ tehˬ nya laˇ meh. Gaˇ kawˆ heu Ja ceuˬ sahˬ boꞈ gaˬ naˇ yaw huiˬ 73 boꞈ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ pyeuꞈ laˇ haw˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nui noeˬ hawˇ˗eu nui ma˗ahˇ nyehꞈ tehˬ˗eu shaˬ dui dui˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ dzeuˇ iˇ˗euˬ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ heu naˇ tsaˬ tsaˬ ni haw nya laˇ ni caw ba nehˬ˗euˬ meh. (Ja ceuˬ 73:16, 17) Nawˬ kʼawꞈ teu loꞈ˗ehˇ jahˇ nya meh.

19. Nawˇ Yeˬhawˇbaˬ neh aˇ muˇ˗ahˇ neh bi teh doˆ˗euˬ deuˬ˗ahˇ mehˬ gaˇ yaw zeu aˬ joˆ˗ehˇ taˬ nya˗eu nga?

¹⁹ Yeˬhawˇbaˬ neh mehˬ nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ. Miˬyehˇ aˬ yawꞈ neh mehˬ nehˬ˗eu jeˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ neh bi teh doˆ˗euˬ deuˬ˗ahˇ keuˆ ni gaˇ dahˇ tsoeˬ meh lehˇ siˬ nya˗eu meh. Aˬ dui gaˬ˗eu deuˬ iˬ baˇ mˇ˗eu jeˬ˗ahˇ daˇ nehˬ gaˇ ya daˬ ngeh aˬ dui nui ma cawˆ dui dui˗eu kʼawꞈ mehˬ hu paw aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 12:11-ahˇ gui.) Teu yamˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ na˗ehˇ aˬ dui bi teh doˆ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ “cawˬ taˬ cawˬ” lehˇ Yeˬhawˇbaˬ neh ehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ yaw zeu taˬ˗eu ma. (1 Gawˇliˬtu 5:11-13) Heu naˇ yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ dui naˬ gaˬ paw neh ngehˬ cawˬ˗eu sahˬ boꞈ boꞈ gʼeh˗eu Iˇteuꞈnehꞈ paw neh sahˬ boꞈ sha˗eu heu deuˬ˗ahˇ ya yahˇ˗eu meh.

20. Aˬ dui aˬ jeˬ˗ahˇ noeˬ tmˬ daˆ leꞈ˗eu nga?

²⁰ Noeˬ tmˬ˗eu jeˬ taˬ byehˇ. Gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu jeˬ˗aˬ “dawˬ tawˆ luꞈ˗ahˇ noeˬ tmˬ coeˇ˗eu meh.” Teu miˇ neh aˬ dui gaˬ˗eu deuˬ tiˬ nah Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ meh lehˇ noeˬ tmˬ daˆ leꞈ. (1 Gawˇliˬtu 13:7) Bi teh doˆ˗euˬ deuˬ muiˬ daˆ laˇ˗euˬ gaˇ nawˇ ya mawˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ Jaˇliꞈ˗ahˇ neh gʼaˬ za laˇ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ neh “Ngaˇ jawˇ gaˇ gʼoꞈ laˇ˗awˬ” lehˇ kuˇ˗eu dawˬ˗ahˇ ha geuꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ nehˬ nya meh.—Iˇsaˬyaˇ 44:22.

21. Nawˇ Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ laˆ tsoeˬ laˇ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?

²¹ Aˬ dui tsawˇ haˬ˗ahˇ gaˬ˗eu naˆ maˬ tseˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ ya gaˬ meh lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ nymˇ jiˇ laˆ tsoeˬ laˇ gaˇ ya daˬ kʼawꞈ kʼaˬ duˬ ni saˇ jaˇ ziꞈ meh lehˇ jah˗eu meh. Nawˇ Yeˬsuˇ˗euˬ gʼaˬ kʼehˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ˗eu deuˬ laˆ tsoeˬ laˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ gʼoe˗awˇ oˇ oꞈ nya ni caw ba nehˬ laꞈ lehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˬ. (Iˇsaˬyaˇ 41:10, 13) Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ nawˬ˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ˗awˇ nawˬ neh saˇ jaˇ ziꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh laꞈ kʼaˬ cehˇ luꞈ˗uˇ.