БИОГРАФИЯ
Иеговала кожо коркыйтан неме јок!
МЕНИ бойыҥ керегинде куучындап берзеҥ деп сураза, мен айдадым: «Мен Иегованыҥ колындагы чемодан». Чемодан бойы кайдӧӧн барарын билбес не. Мыны јӱк оныҥ ээзи билер. Анайып ла мени Иегова ла оныҥ организациязы менеҥ туза болор јердӧӧн аткарзын деп кӱӱнзейдим. Бастыра јӱрӱмимниҥ туркунына менде башка-башка јакылталар болгон. Кезик јакылталар кӱч те, керек дезе јеткерлӱ де болгон. Је Иеговага ижензем, коркыйтан неме јок деп оҥдоп алдым.
ИЕГОВАГА ИЖЕНЕРГЕ ӰРЕНЕДИМ
Мен 1948 јылда Нигерияныҥ тӱштӱк-кӱнбадыш јанында турган кичинек деремнеде чыккам. Ол ӧйдӧ адамныҥ карындажы, Мустафа́ акам, анайда ок мениҥ кожо чыккан акаларымныҥ бирӱзи, Ваха́би акам, Иегованыҥ Керечилери болуп калган. Је тогус јашту болорымда мениҥ адам божоп калган. Мынаҥ улам коркышту тыҥ ачу-коронго тӱшкем. Вахаби акам: «Адабыс келер ӧйдӧ тирилер, бис оны ойто кӧрӧрис» — деген. Мыны угала, мен Агару Бичикти ӱренерге кӱӱнзей бергем. Кийнинде, 1963 јылда сууга чӧҥӱрилгем. Бир эмеш ӧйдӧҥ мениҥ ӱч акам база Иегованыҥ Керечилери болуп калган.
Мен 1965 јылда Ла́гос деп јерде јадып турган Уи́лсон деп јаан акамга келгем. Андагы «Игбо́би» деп јуунда текши пионерлерле најылажып баштагам. Олордыҥ эрчимдӱ ле сӱӱнчилӱ иштенип тургандарын кӧрӧлӧ, база ла оной иштеер кӱӱним келген. Оныҥ учун чаган айдыҥ 1968 јылында мен база пионер болуп баштадым.
Бет-Элде иштеп турган А́льберт Олубе́йби јииттерге учурлап, туштажу ӧткӱрген. Ол туштажуда Нигерияныҥ тӱндӱк јанында специальный пионерлер керек деп куучындаган. Оныҥ сӧстӧрин угала, ондо иштейтен кӱӱним келген. Ол айткан: «Слерде, јииттерде, ийде-кӱч те, ӧй дӧ бар. Оны Иеговага иштеерге тузаланыгар. Не дезе слерди кӧп иш сакып јат!» Бу сӧстӧр эмдигенче санаамга артып калган. Мен Исайя чылап, Иегова мени кайдӧӧн ийер, ары ла барарга белен болгом (Иса. 6:8). Оныҥ учун специальный пионердиҥ ижин баштаарга, заявлениени бичип ийгем.
1968 јылдыҥ кӱӱк айында мени Нигерияныҥ тӱндӱк јанында турган Ка́но деп калазындӧӧн специальный пионер эдип кӧстӧгӧн. Анда Биафрский јуу-согуш болгон (1967—1970). Бу јуу-согуш ороонныҥ кӱнчыгыш јанындӧӧн кӧчкӧлӧктӧ, тӱндӱк јанында амыр эмес, јеткерлӱ айалга болгон. Оныҥ учун јуундагы бир ака мени ары барбазын деп токтодып турды. Је мен айттым: «Мен учун санааркап турганыҥа быйан. Иегова мени ары барзын деп турган болзо, ол мени кичеер деп, бир де алаҥзыбай јадым».
ЈУУ-СОГУШТЫҤ ӦЙИНДЕ ИЕГОВАГА ИЖЕНЕДИМ
Ка́нодо айалга коркыш коомой боло берген. Бу кала јаан да болзо, гражданский јуунаҥ улам, чек тӱреп калган. Кезикте бис јарлаар иште оромдордо божоп калган улустыҥ јатканын кӧрӧтӧнис. Бу калада бир канча јуун болгон. Је мындый айалганаҥ улам кӧп саба акаларга качарга келишкен. Калада 15-теҥ ас јарчы артып калган. Оныҥ учун олор тыҥ коркып ла кунугып калгандар. Бис, алты пионер, једип келеристе, андагы ака-эјелер бисти кӧрӱп, сӱреен тыҥ сӱӱнгилеген. Оноҥ ары јарлаар иштиҥ ле јуунныҥ туштажуларын ойтодоҥ ӧткӱрип баштаганыс. Андагы ака-эјелердиҥ кӱӱн-санаазы кӧдӱрилип, ойто филиалдӧӧн јарлаар иштиҥ отчётторын аткарып ла бичиктер заказтап баштаган.
Бис јербойыныҥ тилин — ха́ус тилин ӱренип баштаганыс. Улус бисти олордыҥ тилине куучынданып турганысты кӧрӱп, Каандык керегинде јарды јакшы уккылаган. Је Ка́нодо ӧскӧ кудай јаҥ болгон. Ол кудай јаҥныҥ улузы бистиҥ ишти јаратпайтан, оныҥ учун бис ајарыҥкай болгоныс. Бир катап мен акала кожо јарлап јӱреримде, бисти бычакту кижи сӱрӱшкен. Коркыйла, бис коркышту тӱрген качканыс. Ол бисти једижип болбогон. Бу мындый јеткерлӱ айалгаларда Иегованыҥ корузын јаантайын сезетенис (Сар. 4:8). Анайып Канодо Иегованыҥ Керечилериниҥ тоозы араайынаҥ кӧптӧгӧн. Эмди бу калада 11 јуун, анда 500-теҥ кӧп јарчы иштеп јат.
НИГЕРДЕГИ ИСТЕЖӰЛЕР
Ниамейде специальный пионер болуп иштейдим (Нигер)
Мен Канодо тоолу ла ай иштегем. Оноҥ 1968 јылдыҥ куран айында, менле кожо эки спецпионерди Ниамейдӧӧн кӧстӧгӧн, бу Ни́гер деп Республиканыҥ тӧс калазы болгон. Нигер коркышту изӱ јер болтыр. Је андагы изӱлер — кӱчтердиҥ јӱк ле бирӱзи. Анайда ок ол ороонныҥ тилин, французский тилди, ӱренерге келишкен. Бу јеҥил эмес те болзо, Иеговага иженип, Ниамейдиҥ тоолу Керечилериле кожо јарлап баштаганыс. Јаан удабай, Ниамейдиҥ кычырып билер кажы ла кижизи «Истина, ведущая к вечной жизни» деп бичиктӱ болуп калган. Улус бу бичикти кычырарга, бисти бедиреп те туратан!
Јаҥдар Иегованыҥ Керечилерин сӱӱбей турган деп, бис тӱрген ле оҥдоп ийгенис. 1969 јылдыҥ јаан изӱ айында, бис Нигер ороондо баштапкы ла аймак курултай ӧткӱргенис. Јуулган улустыҥ тоозы 20 кире кижи болгон. Эки аканыҥ сууга чӧҥӱрилерин сакып турган болгоныс. Је баштапкы ла кӱнде полиция келип, программаны токтодып койгон. Олор специальный пионерлерди ле аймак кӧрӧӧчини полицейский участоктӧӧн апарган. Бистерди ончобысты шылайла, эртезинде келзин деп јакаргандар. Айалга коомойтыыр болбой деп сананып, бис бир турада чӧҥӱрилериниҥ куучын-эрмегин айдып ийеле, сууга чӧҥӱрилерин, улустаҥ јажынып, агын сууда эттис.
Бир канча неделенеҥ ороонныҥ тыш керектериниҥ министерствозы (министерство иностранных дел) мени ле беш специальный пионерди ороонноҥ јӱрзин деп јакарган. Јуунадынарга биске 48 саат берген. Ончо чыгымдарды бис бойыс јабар учурлу болгоныс. Је бис олорго багынып, Нигерияныҥ филиалына бардыс. Филиал бисти ӧскӧ јерлердӧӧн кӧстӧгӧн.
Мени Нигердиҥ Орисунба́ре деп деремнезиндӧӧн аткарган. Анда јаан эмес бӧлӱк ака-эјелер болгон. А јарлаар иш сӱреен јакшы болотон. Је алты айдыҥ кийнинеҥ Бет-Эл мени Нигердӧӧн кайра барзын деп сураган. Мыны угала, кайкап, озо баштап тыҥ санааркай бергем. Је бу ла ок ӧйдӧ Нигердеги ака-эјелерле кӧрӱжер кӱӱним бар болгон.
Оныҥ учун мен Ниамей деп калага кайра једип баргам. Эртезинде ле Нигерияныҥ бир бизнесмени мени Иегованыҥ Керечизи деп танып ийеле, Агару Бичик јанынаҥ кӧп сурактар берип баштаган. Анайып, ӱредӱ башталды. Бир эмеш ӧйдӧҥ ол кижи таҥкызын таштаган, аракыдабай барган, учы-учында сууга чӧҥӱрилген. Нигерде иштеген јылдардыҥ туркунына мен ороонныҥ башка-башка јерлеринде јарлагам. Ака-эјелердиҥ тоозы, араайынаҥ да болзо, кӧптӧп турганын кӧрӧргӧ сӱреен јакшы болгон. Мен келеримде, бӱдӱн ороондо 31 јарчы болгон, а јӱрӱп јадарымда, 69 кижи болуп калган.
«ГВИНЕЯДА КААНДЫКТЫҤ ИЖИ КАНАЙЫП ӦДӰП ТУРГАНЫН БИЛБЕЗИС»
1977 јылдыҥ јаҥар айында мен ӱч неделениҥ туркунына ӧдӧтӧн курска ӱренерге, Нигериядӧӧн келдим. Ӱредӱ божой берерде, филиалдыҥ комитединиҥ координаторы, Ма́лком Ва́йго, меге Сье́рра-Лео́недеги филиалдаҥ келген самараны кычыр кӧр деген. Кӧрӧр болзо, акалар Гвинеяда аймак кӧрӧӧчи болуп иштейтен кижи бедиреп турган эмтир. Олорго кижи албаган, су-кадыгы јакшы, анайда ок французский ле английский тилди билер кижи керек болгон. Малком Вайго ака мынайып айтты: «Бис сени шак ла бу ишке иштезин деп, ӧнӧтийин ӱреткенис». Оноҥ ол: «Бу јеҥил эмес иш, оныҥ учун јазап санан» — деп айтты. Мен тургуза ла: «Иегова кайдӧӧн ийип јаткан, мен ары барарга белен» — деп, каруузын бердим.
Анайып Сьерра-Леонедӧӧн самолётту учуп келеле, филиалдыҥ комитединиҥ акаларыла тушташтым. Олордыҥ бирӱзи меге айтты: «Гвинеяда Каандыктыҥ ижи канайып ӧдӱп турганын билбезис». Сьерра-Леонедеги филиал Гвинеядагы јарлаар иш учун каруулу да болзо, политический кӱч айалганаҥ улам, јербойындагы јуундарла колбожып болбой барган. Акалар ары канча катап улус аткарган да болзо, не де келишпеген. Оныҥ учун акалар мени Конакри́ деген Гвинеяныҥ тӧс калазына барып, анда јадарга јаҥдардаҥ јараду алып кӧрзин деп сураган.
«Иегова мени кайдӧӧн ийер, мен ары ла барарга белен»
Конакридӧӧн једип келеле, Нигерияныҥ посольствозыдӧӧн посолло туштажарга баргам. Мен ого мында јарлаарга турганымды куучындагам. Ол меге: «Сени арестке алардаҥ эмезе сенле ӧскӧ дӧ јаман неме болуп калардаҥ айабас» — деп айдала, «Сен ойто кайра Нигериядӧӧн барып, ондо јарла» — деди. А мен ого: «Мында ла артарым» — деп каруу бердим. Ол тушта посол Гвинеяныҥ ич керектери аайынча министрына (министр внутренних дел) меге болужып берзин деп, самара бичиген. Ол министр меге болужып берген.
Оныҥ кийнинде мен Сьерра-Леонедеги филиалдӧӧн кайра једип келдим. Олорго Гвинеядӧӧн барып јӱрген јол-јоругымды Кудай канай алкаганын куучындап бердим. Јаҥдар меге анда јадарга јараду бергенин угала, акалар сӱреен тыҥ сӱӱнгиледи!
Сьерра-Леонеде аймак кӧрӧӧчиниҥ ижин бӱдӱрип турган тужымда
1978 јылдаҥ ала 1989 јылга јетире мен Гвинеяда ла Сьерра-Леонеде аймак кӧрӧӧчи болуп иштегем. Анайда ок Либе́рияда аймак кӧрӧӧчиниҥ ордынчызы болгом. Озо баштап мен јаантайын ла оорып туратам. Кезикте кандый бир ыраак јерлерде јӱрген тужымда, оорып калатам. Ол тушта акалар мени больницага јетирерге, аргазы јеткенче болужатан болгон.
Бир катап малярия деп оорула тыҥ ооругам. Оныҥ ӱстине глисттер деп курттар табылган. Јазылып келеле уксам, акалар мени кайда јуур деп шӱӱшкилеген эмтир! Мындый јеткерлӱ айалгалар болгон до болзо, је Иегованыҥ ижин артыргызатан санаа меге бир де келбеген. Иеговала кожо мен недеҥ де коркыбагам. Не дезе ол божогон до улусты тирилтер аргалу.
ИЕГОВАГА КОЖО ИЖЕНЕДИС
Бистиҥ той болгон кӱн. 1988 јыл
1988 јылда јобош ло кӧгӱзи тереҥ пионер болуп турган До́ркас деп сыйынга туштагам. Бис алыжала, аймак кӧрӧӧчиниҥ ижин оноҥ ары улалтканыс. До́ркас улусты тыҥ сӱӱр ле бойын бир де килебес кижи болгон. Кезикте јуундарга једерге, бис бойыстыҥ кийим-тудумысты тудунып, јойу 25 километр јер базатаныс. А оноҥ ыраак јуундарга балкашту, јаман јолдорды ӧдӧ бергедий траспортту једетенис.
Мени До́ркастыҥ јалтанбазы јаантайын кайкадып туратан. Темдектезе, кезикте јолыска коркышту кӧп крокодилдерлӱ суулар туштайтан. Бир катап бис беш кӱн јоруктаганыс. Ол тушта биске сууны кечерге, каноэге отурарга келишкен. Не дезе сууны кечире агаш кӱр сынык болгон. Доркас каноэнеҥ чыгарга туруп келеле, суудӧӧн јыгылган. Ол до, мен де эжинип билбегенис. А ол сууда кӧп крокодилдер болгон. Карын, бир канча јиит уулдар суудӧӧн калып, оны јараттӧӧн чыгарып келгилеген. Бу учуралдыҥ кийнинде бир канча кӱнниҥ туркунына тӱндер сайын јаман тӱштер тӱженгенис. Је андый да болзо, бис јарлаар ижисти токтотпогоныс.
Иегованыҥ сыйлары: Джагифт ле Эрик
1992 јылдыҥ бажында бисти сый сакыган. Удабас, бис ада-эне болуп каларыс деп билип ийгенис. Эмди бистиҥ ижис токтоп калар ба? Бис санандыс: «Иегова биске сый эткен!» Оныҥ учун бис кызычагысты Джа́гифт (оныҥ учуры «Йахтыҥ сыйы») деп ададыс. Тӧрт јылдыҥ бажында Джа́гифт, Э́рик деп карындашту болуп калды. Иегованыҥ мындый сыйлары бисти јаантайын сӱӱндирип јат. Джагифт бир канча ӧйдиҥ туркунына Конакриде, кӧчӱрер офисте иштеген, а Эрик — јуунныҥ болушчы ишчизи.
Кийнинде Доркаска ӧйин толо берип турган ижин токтодорго келишкен. Је ол балдарыс чыдаган ӧйдиҥ туркунына текши пионер болгон. А мен оноҥ ло ары спецпионер болуп иштегем. Качан балдарыс чыдап каларда, Доркас ӧйин толо берер ижин оноҥ ары улалткан. Эмди бис Конакриде миссионерлер болуп јадыс.
ИЕГОВА БИСТИ КОРУЛАЙТ
Иегова мени кайдӧӧн ийер, ары ла барып туратам. Ӱйимле кожо Иегованыҥ корузын ла болужын кӧп катап сескенис. Теҥеридеги Адабыска иженгени́с, акча-јӧӧжӧгӧ иженип турган улустыҥ кӱчтеринеҥ корулаган. Доркас ла мен чын коруны бистиҥ аргадаачы Кудайыс, Иегова, берип турган деп бӱдӱмјилендис (1 Лет. 16:35). Оныҥ учун Иеговага иженип турган кажы ла кижиниҥ јӱрӱмин ол корулаар деп алаҥзыбай јадым (1 Сам. 25:29).