Nwang’ ponji i lembe ma Yesu timo i kind nindo 40 ma tokcen m’etimo iwi ng’om

1-2. Lembang’o m’utimere kinde ma julub pa Yesu ario gibecidho i Emao?

WAN’I nindo 16 mi dwi mi Nisan, oro 33 N.N.Y. Julub pa Yesu gin’i can man lworo ma dit. Juario m’i kindgi giweko Yeruzalem gibecidho i Emao m’utie pacu moko ma n’i kilometre ma romo 11 niai kud i Yeruzalem. Cwiny juario maeno utur lee pilembe juai junego Yesu ma gibino lubo ng’eye. Gigeno nia lembe m’ukwayu Masiya tim udaru podho. Ento lembe moko mi wang’uic unen i wang’gi.

² Jalwo moko unwang’ugi man ecaku wotho karacelo kugi. Gikoro ire lembe mi can m’uwok iwi Yesu. Jalwone caku weco kugi iwi lembe ma wigi biwil ko ngo zoo de. “Ecaku ku Musa man Jubila ceke” pi nikoro igi thelembe m’unyutho nia ukwayu Masiya usendere man etho. Kinde ma gitundo i Emao, jalwone unyuthere nia etie ng’a i andha, niwacu Yesu m’ucer! Kepar kite m’anyong’a ucikere ninego ko julub maeno kinde ma ginyang’ nia Masiya tie kwo!—Luka 24:13-35.

3-4. Alokaloka ma kani m’utimere i kwo mi julub pa Yesu, man wabiponjo ang’o i thiwiwec maeni? (Tic mi Jukwenda 1:3)

³ Yesu nyuthere wang’ dupa ni julub pare i kind nindo 40 ma tokcen m’etimo iwi ng’om.a (Som Tic mi Jukwenda 1:3.) I kind nindo maeno, julub pare ma nwang’u gibino ku can man lworo ma lee gidoko udul jurwey man juponji mi lembanyong’a mi Ker ma weg anyong’a man weg tegocwiny.

⁴ Wacopo nwang’u ponji dupa i gin ma Yesu timo i saa maeno. I thiwiwec maeni, wabineno kite m’etiyo ko ku saane (1) pi nitielo cwiny julub pare, (2) pi nikonyogi gimed nyang’ migi iwi Lembagora man (3) pi niponjogi kud ayi mi romo pi rwom ma dongo m’ubino kurogi. Kinde ma wabeweco iwi lembeneman, wabineno kite ma wacopo lubo ko lapor pa Yesu.

BED ITIEL CWINY JUMANGE

5. Pirang’o julub pa Yesu gibino ku yeny mi tielocwiny?

⁵ Julub pa Yesu gibino ku yeny mi tielocwiny. Pirang’o? Jumoko m’i kindgi gigam giweko pacu migi, juruot migi man tic migi pi nilubo tok Yesu saa ceke. (Mat. 19:27) Jumange ke jubed jusendogi lee pilembe gidoko julub pa Yesu. (Yoh. 9:22) Gitimo lembuno zoo pilembe giyiyo nia Yesu tie Masiya ma jung’olo pire. (Mat. 16:16) Ento kinde ma junege, giparu nia dong’ lembe ma gigeno bipong’o ngo; e cwinygi tur.

6. Yesu timo ang’o i ng’ey cer pare?

⁶ M’umbe jiji, Yesu nyang’ nia tho pare re m’unyayu can i julub pare, man nia eno ubino nyutho ngo nia gikoso yiyoyic. Pieno ndhu ndhu cing’ m’ecer, ecaku tielo cwiny jurimbe. Ku lapor, enyuthere ni Maria Magdalene kinde m’ebino wak i ng’et kabuli pare. (Yoh. 20:11, 16) Enyuthere bende ni julub pare ario ma waweco pigi i acaki mi thiwiwec maeni. Man enyuthere ni jakwenda Pethro. (Luka 24:34) Wacopo nwang’u ponji ma kani i lapor pa Yesu? Wakewec iwi lembe m’utimere saa m’enyuthere wang’ ma kwong’a ni julub pare.

7. Calu ma jukoro i Yohana 20:11-16, Yesu neno Maria ubetimo ang’o con kugweno mi nindo 16 mi dwi mi Nisan, man eno ucwale nitimo ang’o? (Nen bende cal.)

⁷ Som Yohana 20:11-16. Con kugweno mi nindo 16 mi dwi mi Nisan, ungu mi jumamon moko gicidho kaka ma juyiko avuj Yesu i iye. (Luka 24:1, 10) Maria Magdalene de ubino i kindgi. Kinde m’etundo ka ma kabuli pa Yesu n’i iye, enwang’u edong’ thwolo. E eringo ecidh enyutho lembene ni Pethro giku Yohana. Giringo bende pi nicineno kabuline, man Maria ubino lubo ng’eygi. I ng’ey ma gin de gineno ku wang’gi nia andha edong’ thwolo, gidok i pacu. Maria re dong’; ebedo keca m’ebewak. Egam enyang’ ungo zoo de nia Yesu bino nene. Yesu neno Maria ubewage, man eno ucwale nijuko cwinye. E kumeno enyuthere ire man etimo lembe moko m’utielo cwinye lee mandha; eweco i bang’e man emiyo ire tic ma pire tek mi citwong’o pi cer pare ni umego pare.—Yoh. 20:17, 18.

8. Wacopo lubo lapor pa Yesu nenedi?

⁸ Wacopo lubo lapor pa Yesu nenedi? Tek calu Yesu wan de wang’eyo peko mir umego ku nyimego mwa, wanyang’ kugi man tek wajuko cwinygi, e wabimiyo amora i kumgi kara gimediri nitimo ni Yehova. Wakewec iwi lembe ma nyamego moko ma nyinge Jocelyn ukadhu kud i iye. Nyamin utho kud aksida moko ma lee. Ekoro kumae: “Awinjo can i cwinya pi dwi ma dupa.” Ento umego moko giku min ot pare gilwong’e yo migi, giwinje ku kisa ma lee man gitielo cwinye nia pire tek i Yehova. Jocelyn umedo kumae: “Udok ubedo ve Yehova utiyo kugi pi nitela kud i the nam kinde ma yamu ubekoto i wiya man giroya i yei. Gikonya nibedo kendo kud ava mi timo ni Yehova.” Wan bende wacopo tielo cwiny jumange nwang’u wabewinjogi kilili kinde ma gibekonjo adundegi i wang’wa man nwang’u wabeweco i bang’gi ku kisa ma lee. I ayi maeno, wacopo juko cwinygi man wakonyogi kara gimediri nitimo ni Yehova.—Rum. 12:15.

KONY JUMANGE GINYANG’ I LEMBAGORA

9. Julub pa Yesu ginwang’iri ku peko ma kani, man Yesu ukonyogi nenedi?

⁹ Julub pa Yesu gigam giyiyo Lembe pa Mungu man gibed gitimo kero nitiyo kude i kwo migi. (Yoh. 17:6) Re asu wigi ujebere lee kinde ma gineno nia Yesu tho calu jatimrac. Yesu unyang’ nia ukungu mi jiji ma n’i igi ubino ngo adunde ma nwang’, ento koso nyang’ ma cuu. (Luka 9:44, 45; Yoh. 20:9) Pieno ekonyogi ninyang’ i Lembagora. Wakenen kite m’ekonyo ko julub ario m’enyuthere igi kinde ma gibino cidho i Emao.

10. Yesu konyo julub pare nenedi ninyang’ nia andha etie Masiya? (Luka 24:18-27)

¹⁰ Som Luka 24:18-27. Poy nia Yesu nyutho ngo ndhu ndhu ni jumaco maeno nia etie ng’a. Kakare nitimo kumeno, epenjogi ku penji dupa. Pirang’o? Saa moko nyo emito gikor lembe ma n’i adundegi man ma gibino paru. De andha gitimo kumeno. Giyero ire nia gibino geno nia Yesu bilaru Israel kud i ther adici mi Juroma. I ng’ey ma gikoro thwolo thwolo gin m’ubedieng’o cwinygi, Yesu tiyo ku Lembagora pi nikonyogi ninyang’ i lembe m’ukwayu utimere.b I ng’eye i uthieno ma cing’ nica, Yesu ting’o saa mi tielo cwiny jumange ku lemandha ma rom eno. (Luka 24:33-48) Kpawa maeni ubemiyo iwa ponji ma kani?

11-12. (a) Wacopo nwang’u ponji ma kani i ayi ma Yesu ponjo ko julub pare ku lemandha mi Biblia? (Nen bende cal.) (b) Japonjo mi Biblia pa Nortey ukonye nenedi?

¹¹ Wacopo lubo lapor pa Yesu nenedi? Kinde m’ibetelo wi ponji mi Biblia pa ng’atu moko, penj penji ku bodho pi nidhwolo lembe ma n’i adundene man m’ebeparu. (Rie. 20:5) Saa m’inyang’ i lembe m’ubedieng’o cwinye, nyuth ire ayi m’ecopo nwang’u ko giragora ma romo konye. Kud inyuth ire gin m’ukwayu etim. Ento konye enyang’ i Lembagora man esay kite m’ecopo tiyo ko ku cik mir ukungu mi Biblia i kwo pare. Wakewec iwi lembe m’umego moko mi ng’om mi Ghana ma nyinge Nortey ukadhu kud i iye.

¹² Nortey ucaku ponjo Biblia ku oro 16. Ento nyanok i ng’eye, jupagi ginyutho ire jai. Ang’o m’ukonye nicungo ma tek? Japonji pare mi Biblia utiyo ku Matayo thek 10 pi nikoro ire nia Jukristu mandha gibinwang’iri ku ragedo. Nortey uyero kumae: “Kinde ma ragedo ucaku, anyang’ nia anwang’u lemandha.” Japonji pare ukonye ninyang’ i Matayo 10:16 kara ebed ku wang’e i kum lembe ma romo nyayu teliri i kindgi ku jupagi man ebed wor kinde m’ebeweco kugi iwi lemdini. I ng’ey batizo pare, emito ecak tic pa jayab yo. Ento won ubino mito nia edok i somo mi iniversite. Kakare ma nia japonji pare unyuth gin m’ukwayu etim, etiyo ku penji pi ninyang’ i paru pare man ekonye ninyang’ i cik mir ukungu mi Lembagora. Adwogine ubino ang’o? Nortey umaku yub mi caku tic mi saa ceke. E won urieme ku yo pagi. Nortey paru ang’o iwi lembuno ceke? Ekoro kumae: “Cwinya tek nia atimo ng’iyong’ic ma cuu.” Tek wan bende wabed wating’o saa mi konyo jumange ginyang’ i Lembagora, e wabikonyogi nidoko Jukristu m’uteng’ini.—Efe. 3:16-19.

KONY JUMACO GIROM NIDOKO “GIRAMIYA MA DHANU”

13. Yesu timo ang’o kara tic pa Won umedere i wang’e i ng’ey m’ebidok i polo? (Juefeso 4:8)

¹³ Kinde ma Yesu bino iwi ng’om, etimo tic ma Won umiyo i kore kakare kakare. (Yoh. 17:4) Yesu bino mbe ku paru ma nia, ‘Kan imito tic moko utimere ma ber, ukwayu itime giri.’ I kind oro adek ku nusu m’etimo iye tic pare, eponjo jumange de ku tije. I wang’ nidok i polo, emiyo ni julub pare rwom mi gwoko rombe pa Yehova man mi telo wi tic mi rweyo lembanyong’a man mi ponji. I saa maeca nwang’u julubne moko gibino ku oro 20 ku wiye. (Som Juefeso 4:8.) Dong’ Yesu tiyo nenedi ku nindo 40 ma tokcen m’etimo iwi ng’om pi nikonyo jumaco maeno ma gimoko i kume man ma gitimo tic ma tek kara girom nidoko “giramiya ma dhanu”?—Efe. 4:8.

14. I kind nindo 40 ma tokcen ma Yesu timo iwi ng’om, ekonyo julub pare nenedi niteng’ini i thenge mi tipo? (Nen bende cal.)

¹⁴ Yesu umiyo juk ma kamaleng’ man mi mer ni julub pare. Ku lapor, eneno nia jumoko m’i kindgi gibino ku jiji, uketho emiyo igi juk. (Luka 24:25-27; Yoh. 20:27) Ekwayugi nia giketh wigi zoo i kum tic mi kwac kakare niketho wigi i kum tic migi mi kum. (Yoh. 21:15) Epoyogi nia kud gibed gidieng’ nikadhu mukero i kum rwom ma jumange gitie ko i tic pa Yehova. (Yoh. 21:20-22) Man etiro paru ma cuu ngo ma gibino ko iwi Ker pa Mungu man ekonyogi giketh wigi i kum tic mi rweyo lembanyong’a. (Tic. 1:6-8) Judong cokiri gicopo nwang’u ponji ma kani i lapor pa Yesu?

15-16. (a) Judong cokiri gicopo lubo lapor pa Yesu nenedi? (b) Patrick unwang’u bero ma kani i kum juk ma jumiyo ire?

¹⁵ Judong cokiri gicopo lubo lapor pa Yesu nenedi? Ukwayu giponj jumaco man gikonygi girom nitimo lee i cokiri, eno ke kadok ju ma fodi oro migi nyanok.c Judong cokiri gisayu ngo nia ju ma gibeponjo gitim lembe ceke m’umbe nikier. Ukwayu gibed gimii juk mi mer ni umego m’aradu ma gibeponjo kara giteng’ini man ginyang’ nia pire tie tek nibedo mol, nibedo dhanu ma jugeno man nibedo kud ava mi konyo jumange.—1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Pet. 5:5.

¹⁶ Kenen kite m’umego moko ma nyinge Patrick unwang’u ko bero i kum juk ma jumiyo ire. Kinde m’ebino aradu, ebed ecoro wec ceke swa man ebed ekwo ngo ma ber ku dhanu, kadok ku nyimego. Jadit cokiri moko m’uteng’ini unyang’ i ng’ico pare man emiyo ire juk thwolo thwolo. Patrick ukoro kumae: “Anyong’a ubenega nia etimo lembuno. Cwinya ubed utur lee kan aneno nia umego mange ginwang’u rwom ma an de abeyenyo anwang’. Ento juk pa jadit cokiri eno ukonya ninyang’ nia pire tie tek niketho wiwa i kum konyo umego ku nyimego ku jwigiri kakare niketho wiwa i kum nwang’u rwom i cokiri.” E kumeno, Patrick udoko jadit cokiri ku oro 23.—Rie. 27:9.

17. Yesu nyutho nenedi nia egeno julub pare?

¹⁷ Yesu miyo ni julub pare rwom mi rweyo lembanyong’a kende ngo, ento bende mi ponji. (Mat. 28:20.) Copere giparu nia giromo ngo ku rwom maeno. Ento cwiny Yesu ubino tek nia gibitimo tije ma ber. Tegocwiny ma lee m’ebino ko i wigi uketho eyero igi kumae: “Calu ma Wego uora, an de abeorowu.”—Yoh. 20:21.

18. Judong cokiri gicopo lubo lapor pa Yesu nenedi?

¹⁸ Judong cokiri gicopo lubo lapor pa Yesu nenedi? Judong cokiri ma riek gimiyo theng tic moko ni jumange. (Filip. 2:19-22) Ku lapor, giromo kwayu aradu gidikiri i tic mi weyo man mi gwoko kum Ot Ker ubed ma leng’. I ng’ey ma gimiyo tic ni jumange, giponjogi man gibedo ku genogen i wigi nia gibitimo tije ma ber. Jadit cokiri moko ma nyen ma nyinge Matthew uyero nia efoyo lee mandha nia judong cokiri m’uteng’ini gituc niponje ku tic dupa man ginyutho nia gigene. Ekoro kumae: “Kan atimo lembe moko vii, gibed gikonya ninwang’u ponji i kum kosa parane man nitimo alokaloka pi macen.”d

19. Ukwayu wabed ku lembakeca mi timo ang’o?

¹⁹ Yesu tiyo ku nindo 40 ma tokcen m’etimo iwi ng’om pi nitielo cwiny jumange, nikonyogi man niponjogi. Ukwayu wan ceke wabed ku lembakeca mi lubo lapor pare tap tap. (1 Pet. 2:21) Lembe ma ber utie nia ebikonyowa nitimo kumeno. I andha de eng’olo kumae: “Atie karacelo kudwu i nindo ceke nitundo i kajik mi ng’om.”—Mat. 28:20.