Nibedo ng’atu mi tipo tie niyero ang’o? Nyo aromo bedo ng’atu mi tipo m’umbe nibedo i dini moko?
Lembe ma Biblia udwoko
I Biblia, jutiyo ku wec ma nia ng’atu mi tipo pi ninyutho ava ma dit ma jubedo ko mi timo lembe ma nyayu anyong’a i Mungu man mi paru lembe i kite m’eparu ko. Ng’atu mi tipo timo tego nikwo nimakere ku cik pa Mungu man elubo telowic mi tipo pare ma leng’.a—Jurumi 8:5; Juefeso 5:1.
Wang’ ma pol, Biblia ketho tung’ tung’ i kind ng’atu mi tipo ku ng’atu mi tipo ngo. Ku lapor, tung’ ku ng’atu mi tipo “ng’atu mi kum yiyo ngo lembe ma tipo pa Mungu unyutho,” kunoke ponji pa Mungu. (1 Jukorintho 2:14-16) Bende, tung’ ku dhanu mi tipo, ng’atu mi kum bedo kwa ku “kumira ku dhau” kakare ninyutho berocwiny ku ketho kwiyocwiny. (1 Jukorintho 3:1-3) M’umedo maeno, ju ceke ma tiyo ku wec mi cac man ma poko kind jurimo ma ceng’ini, julwong’ogi nia “gitimiri ve yedi, man gitie ngo dhanu mi tipo.”—Yuda 19; Lembrieko 16:28.b
I thiwiwec maeni
Nibedo ng’atu mi tipo: Kite maeno uai kani?
Watie ku copo mi bedo dhanu mi tipo pilembe wacwiyara i ayi Mungu. (Thangambere 1:27) Pieno, etie ngo lembe ma wang’uijo ka dhanu moko gineno nia pire tie tek niponjo lembe lee iwi piny ma gicopo neno ngo man ma gimulo de ngo.
Wanyolara ku copo mi nyutho kite ma tung’ tung’ pa Yehova c Mungu, calu ve kwiyocwiny, kisa man nibedo ngo kud akoyakoya. (Yakobo 3:17) M’usagu zoo, Mungu bemiyo tipo pare ma leng’ ni dhanu ceke m’ubeii niworo cik pare.—Tic mi Jukwenda 5:32.
Pirang’o pire tie tek lee nibedo ng’atu mi tipo?
Nibedo ng’atu mi tipo terojo i “kwo man kwiyocwiny.” (Jurumi 8:6) Kwo man kwiyocwiny utie giramiya ma pigi tek m’uai i bang’ Mungu.
Kwo: Mungu ung’olo nia ebimiyo kwo ma rondo ku rondo ni dhanu mi tipo.—Yohana 17:3; Jugalatia 6:8.
Kwiyocwiny: Maeno tie kwiyocwiny ma jubedo ko ku Mungu. Ju ma giketho wigi kwa i kum yeny migi mi kum, gitie judegi pa Mungu. (Jurumi 8:7) M’umedo maeno, ni ju m’ubetimo tego nibedo dhanu mi tipo, Mungu miyo igi “kwiyocwiny pa Mungu m’ukadhu gin ceke ma jucopo nyang’ i iye.” (Jufilipi 4:6, 7) Kwiyocwiny maeno mir adunde konyogi ninwang’u anyong’a.—Matayo 5:3.
Aromo medara nenedi nibedo ng’atu mi tipo?
Ponj man iwor cik pa Mungu. Icopo timo kumeno nwang’u ibesomo Biblia, ma tie ku paru pa Mungu man ma ju m’ukiewe de “tipo ma leng’ re m’ubino cwalugi.” (2 Pethro 1:21) Gin m’ibiponjo bikonyi niworo Mungu “ku tipo man lemandha,” ma nwang’u de tipo ma leng’ re m’ubetelo wii pi nitimo yeny pa Mungu.—Yohana 4:24.
Rwo i bang’ Mungu kara ekonyi. (Luka 11:13) Mungu bikonyi nicego kite ma tung’ tung’ ma nyutho nia itie ng’atu mi tipo. (Jugalatia 5:22, 23) Bende, rwo bikonyi ninwang’u rieko mi nyego ku peko mi kwo.—Yakobo 1:5.
Dikiri ku dhanu mi tipo. Gibimiyo amora i kumi kara idwok thenge peri mi tipo udok tek. (Jurumi 1:11, 12) Tung’ ku maeno, nibedikiri ku dhanu ma paru migi ukoc ku pa Mungu romo ketho thenge peri mi tipo kwiyo.—Yakobo 4:4.
Nyo atie ku yeny mi bedo i dini moko kara abed ng’atu mi tipo?
Nibedo kende kende i dini moko, ketho ngo ng’atini ubed dhanu mi tipo. Biblia uyero kumae: “Tek ng’atu moko ubeparu nia e jaradini ma ke egwoko ngo dhoge, eca nwang’u ebewondo adundene gire man woro m’eworo ko Mungu de tije mbe.”—Yakobo 1:26, korolembe mi there.
Pieno, Biblia ubenyutho nia dhanu mi tipo woro Mungu i ayi ma Mungune jolo. Ging’eyo nia ‘tipo utie acel’ kende, niwacu tipo ma leng’ pa Mungu. Tipo maeno cwalugi niworo Mungu calu “kum . . . acel,” ma tie ungu mi dilo ma gibeii ‘nikwo ku kwiyocwiny i kindgi kara gigwok bedo i acel migi ma tipo umiyo.’—Juefeso 4:1-4.
Paru ma cuu ngo ma dhanu gitie ko iwi bedo ng’atu mi tipo
Paru ma cuu ngo: Bedo dhanu mi tipo uketho i iye kit kwo moko ci ma ketho ng’atini nwang’ere nia piny moko mbe m’urem i kwo pare kunoke nia etie ng’atu ma pire tek lee.
Lemandha: Biblia uyero nia ng’atu mi tipo utie ng’atu ma paru pa Mungu re m’utelo wi kwo pare. Biblia utiyo ngo ku wec maeno pi ninyutho ju ma gibeii nibedo dhanu ma ber, re m’umbe telowic pa Mungu. Dhanu mi tipo ginwang’u nia kwo migi utie ma ber nwang’u ging’eyo nia Yehova utie jacwic migi man gibekwo nimakere ku lembakeca pare.—Zaburi 100:3.
Paru ma cuu ngo: Ng’atini romo doko ng’atu mi tipo nwang’u ebetwonere ku lembe moko i kwo pare kunoke nwang’u ebemiyo litho moko i kume gire.
Lemandha: Dhanu ma gitiyo ku kumgi rac ging’iyo “gin gigi ayi ma gitim ko ni Mungu” man eno utie kit paru mi kum. (Jukolosai 2:18, 23) Biblia uyero nia kwo pa ng’atu mi tipo miyo ire mutoro ento ungo litho.—Lembrieko 10:22.
Paru ma cuu ngo: Kan itie ku winjiri moko ci ku kaka mi tipo, uketho i iye weco ku tipo, e nwang’u itie ng’atu mi tipo.
Lemandha: Ayi acel mi weco ku tipo utie niyiyo nia ju m’utho romo weco ku ju ma kwo. Ento Biblia ubeponjo nia ju m’utho ging’eyo ngo gin moko. (Eklizia 9:5) I andha, weco ku tipo utie niweco ku giracwiya mi tipo ma gijai ni Mungu. Weco ku tipo nyayu ng’eicwiny i Mungu, man ecero ng’atini ku bedo dhanu mi tipo.—Lembe mi Julawi 20:6; Poi mi Cik 18:11, 12.
Paru ma cuu ngo: Giracwiya ceke utie piny mi tipo.
Lemandha: Piny ceke ma Mungu ucwiyo miyo yung ire. (Zaburi 145:10; Jurumi 1:20) Pieno kende kende giracwiya pa Mungu ma riek re ma romo cego kite mi tipo. Tung’ ku maeno, lei gitimo lembe m’umbe niparu iye, eno uketho giromo bedo ngo ku winjiri ma ceng’ini ku Mungu. Gin ma telo wi timo migi akeca utie yeny migi mi kum. (2 Pethro 2:12) Pieno, Biblia ubenyutho tung’ tung’ m’utie i kind nibedo dhanu mi tipo man nibedo ku paru kunoke timo ma ve pa lei.—Yakobo 3:15; Yuda 19.
a Wec ma con mi Biblia ma juloko nia “tipo” thelembene ma tap utie “yuyo.” Bende, ecopo nyutho gin ma nen ungo ento m’utie ku tego i iye. Biblia ukoro pi Mungu calu Ng’atu ma dwong mi tipo. Ng’atu mi tipo ng’iyo nimaku yub m’ujengere iwi yeny pa Mungu man eweko tipo ma leng’ re m’utel wiye.
b I Biblia ka jubetiyo ku wec ma nia “mi kum” pi dhanu, enyutho ju ma yub migi ceke ujengere iwi yeny migi mi kum ma gidieng’ nyanok ku cik pa Mungu kunoke gidieng’ ungo kude zoo de i kwo migi.
c Yehova utie nying Mungu ma nwang’ere i Biblia.—Zaburi 83:18.