Mugisa ni ju ma gibewotho i bedo cuu migi i wang’ Yehova

1-2. (a) Gavmenti moko utimo lembang’o i kum dhanu pa Yehova, man dhanune gitimo ang’o? (b) Pirang’o wacopo bedo kud anyong’a tek jubenyayu ragedo i kumwa? (Kor bende cal m’i ng’eye.)

NITUNDO kawoni, ng’om ma jucero tic mwa i iye kunoke ma jukwere akwera ma zoo, wendgi kadhu 30. I ng’om maenone moko, judongo pa gavmenti utwiyo umego ku nyimego mwa i kol. Gitwiyogi pi lembang’o ma raci? Gin ma rac ma gitimo mbe, kadok i wang’ Yehova de. Lembe ma gibed gitimo tie kende kende nisomo Biblia, niponje, niweco pi yioyic migi ku jumange, man nicidho i coko. Bende, gikwero nimondo i lemgamba mi ng’om. Kadok jubesendogi de, re dhanu maeno ginyutho ni Mungu nia gibewotho i bedo cuu migi,b ma gicungo ko ma tek man gimoko kikiki i kum Yehova; man gitie kud anyong’a nitimo lembuno!

² Saa moko nyo ineno cal mi Jumulembe maeno moko ma gibedo ma cwinygi tek man kud anyong’a. Anyong’a ubenegogi pilembe ging’eyo nia mutoro ubenego Yehova pi bedo cuu migi ire. (1 Kei. 29:17a) Yesu uwacu kumae: “Mutoro ni ju ma junyayu ragedo i kumgi pi bedopwe . . . Anyong’a negwu man wubed ku mutoro lee, kum sukulia mwu e dit.”​—Mat. 5:10-12.

LAPOR MOKO IWA

3. Calu ma jukoro i Tic mi Jukwenda 4:19, 20, jukwenda gitimo ang’o kinde ma junyayu ragedo i kumgi man pirang’o ke gitimo kumeno?

³ Umego ku nyimego mwa gibekadhu kud i peko ma rom ku ma yang’ jukwenda gigam giciro kinde ma jubino nyayu ragedo i kumgi pi lembanyong’a ma gibino rweyo pi Yesu. Jupoklembe mi ot pido ma malu “ging’olo [ni jukwenda]” wang’ udul nia “kud giwec nyanok de, kadi kud giponj ku nying’ Yesu.” (Tic. 4:18; 5:27, 28, 40) Jukwenda gitimo ang’o? (Som Tic mi Jukwenda 4:19, 20.) Ging’eyo nia ng’atu moko m’utie ku dito ma malu m’usagu re ‘m’ung’olo igi nia girwey ni dhanu, man gimii lembatuca’ iwi Kristu. (Tic. 10:42) E Pethro giku Yohana ma giweco kaka jukwenda waggi, giwacu ku tegocwinygi nia gibikoworo Mungu be kakare niworo jupoklembe man giwacu nia gibiweko ngo niweco pi nying’ Yesu. Edok ebedo ve gipenjo jupoklembe eno kumae: ‘Wuparu nia dhanu ucikiri niworo wun nisagu woro Mungu?’

4. Calu ma junyutho i Tic mi Jukwenda 5:27-29, jukwenda giweko lapor ma kani ni Jukristu mandha ceke, man wan ke wacopo lubo lapor migine nenedi?

⁴ Jukwenda giweko lapor ma ber ma Jukristu mandha ceke gibelubo nitundo tin; niwacu, “niworo Mungu kakare niworo dhanu.” (Som Tic mi Jukwenda 5:27-29.) Kinde ma jukwenda gibino i ot pido ma malu, jufodogi pi bedo cuu migi ma ginyutho ni Mungu, i ng’eye ke giwok “m’anyong’a ubenegogi, pilembe jukwanugi nia giromo ninwang’u acidi pi nying’ Yesu” man gimediri migi asu nirweyo!​—Tic. 5:40-42.

5. Penji ma kani ma wacikara ninwang’u wang’gi?

⁵ Lapor ma jukwenda giweko ubewodho penji moko. Ku lapor, jucopo nyang’ nenedi i yub ma gimaku mi woro Mungu nisagu woro dhanu, ma kun ke Lembagora ung’olo nia ‘jubed wor ni jubim mi ng’omi’? (Rum. 13:1) Tin wacopo bedo “wor ni jubim man ni judongo” nenedi calu ma jakwenda Paulo uyero, ma re asu wamedara niwotho i bedo cuu mwa i wang’ Mungu ma tie Jabim ma dit m’usagu zoo?​—Tito 3:1.

“JUBIM MI NG’OM”

6. (a) “Jubim mi ng’om” ma juweco pigi i Jurumi 13:1 utie jukani, man wacikara nitimo ang’o igi? (b) Jubim mi ng’om gitie ku dito ma nenedi?

⁶ Som Jurumi 13:1. I giragora eni, wec ma nia “jubim mi ng’om” ubenyutho dhanu ma gitie ku tego man ma gibebimo iwi jumange. Jukristu gicikiri nibedo wor ni jubim, kum gibeketho lembe uwoth ma ber i kind dhanu, gibeketho juwor cik, man saa moko gicero kadok bang’ dhanu pa Yehova bende. (Nyu. 12:16) Pi lembe maeno re ma wacikara niculo karatasi ma tung’ tung’ m’ukwayere, niculo palatha, niworogi, man nimiyo igi yung’ m’uromo kugi. (Rum. 13:7) Re jubim maeno gitie ku dito pilembe Yehova re m’uweko nia gibed ku ditone. Yesu unyutho lembuno kamaleng’ kinde ma Pontio Pilatho ma jabim mi Roma upenje. Kinde ma Pilatho uwacu ni Yesu nia etie ku copo mi bodhe man mi ketho etho, Yesu udwoko ire kumae: “Nwang’u iromo bedo mbe ku copo nyanok de i wiya, ka nwang’u jumiye ngo iri ku malu.” (Yoh. 19:11) Calu dito pa Pilatho, dito mi jubim ceke mi ng’om ma tin man mi judong gamba de utie ku mupakane.

7. Wacikara ngo niworo jubim mi ng’om i saa ma kani, man lembang’o ke m’umito ging’eyi?

⁷ Jukristu gicikiri niworo cik mi jubim mi ng’om, tek cikne ubeturo ngo cik pa Mungu. Re wacikara ngo niworo jubim mi ng’om tek gibekwayu watim gin ma Mungu ukwero, kunoke kud watim gin ma Mungu ubemito. Ku lapor, gicopo kwayu nia aradu ma co gimak atum pi nikiedo pi ng’om migi.c Kunoke gicopo kwero Biblia​—Lok mi ng’om ma nyen ku girasoma mwa mange, man nia kud warwey lembanyong’a; bende kud wacokara karacelo pi niworo Mungu. Jubim mi ng’om gibidwoko wel ni Mungu tek gibetiyo rac ku dito migi, calu ve ninyayu ragedo i kum julub pa Kristu, kum Yehova ubenenogi!​—Ekl. 5:8.

8. Tung’ tung’ ma kani m’utie i kind nibedo ku “dito” ku nibedo ku dito “ma malu ngbir,” man pirang’o ukwayu wang’ey lembuno?

⁸ Wec ma nia “dito” thelembene tie “ma dit, mi dito ma lee.” Ento enyutho ngo piny “ma dit m’usagu zoo, kunoke “mi dito ma malu hai.” Wec mange ma thelembene rom ku maeno utie “ma malu ngbir.” Kadok nwang’u judong gavmenti julwong’ogi nia “jubim mi ng’om” de, ento jabim mange de nuti ma dito pare tie malu hai, niwacu ma malu ngbir. Biblia unyutho wang’ ang’wen zoo nia Yehova Mungu utie “Ng’atu ma malu ngbir.”​—Dan. 7:18, 22, 25, 27.

“NG’ATU MA MALU NGBIR”

9. Jabila Daniel uneno ang’o i ginmawokiwang’i?

⁹ Jabila Daniel uneno ginmawokiwang’ m’unyutho kamaleng’ nia Yehova utie ku dito ma malu ngbir nisagu mi jumange ceke. Daniel ular uneno yedi ang’wen ma dongo m’ubenyutho ker ma dongo mi ng’om zoo, m’ubimo con: Babeli, Medi ku Perse, Giriki man Roma; man m’ubebimo kawoni: Angleterre kud Amerika. (Dan. 7:1-3, 17) I ng’eye Daniel uneno Yehova ubedo iwi komker mi pokolembe. (Dan. 7:9, 10) Gin ma jabila Daniel udok uneno i ng’eye utie lembe mi cimowang’ ni jubim ma tin.

10. Nimakere ku Daniel 7:13, 14, 27, Yehova uloko bimobim mi wi ng’om udok ni jukani, man eno ubenyutho lembang’o i wiye?

¹⁰ Som Daniel 7:13, 14, 27. Mungu umayu bimobim kud i cing’ jubim ceke mi ng’om man emiye ni jumange ma giromo man ma gitek nisagu. Emiye ni jukani? Ni ng’atu acel ma “calu wod dhanu” Yesu Kristu, man ni “jumaleng’ pa Ng’atu ma Malu Ngbir,” niwacu dhanu 144 000 ma gibibimo “rondo ku rondo.” (Dan. 7:18) Ubenen kamaleng’ nia Yehova re m’utie “Ng’atu ma Malu Ngbir” kum eni kende re m’etie ku copo mi timo lembe ma kumeno.

11. Lembang’o mange ma Daniel uyero m’ubenyutho nia Yehova tie dwong’ iwi thek ceke?

¹¹ Lembe ma Daniel uneno i ginmawokiwang’, urombo ku lembe moko m’elar eyero i wang’e. Ewacu nia “Mungu m’i polo” ‘kabu ju m’ubimo, man eketho ju m’ubimo.’ Edok ekiewo bende nia, “Ng’atu ma Malu Ngbir ubimo i ker mi dhanu, man emie ni ng’atu ma tek eyenyo.” (Dan. 2:19-21; 4:17) Nyo Yehova udaru kabu jubim nindo moko man edok eketho jumange kakagi? Eyo!

12. Kemii lapor moko m’unyutho kite ma Yehova ukabu ko jubim ku wi ker i rundi ma con. (Nen cal.)

¹² Yehova unyutho kamaleng’ nia dito pare tie malu hai nisagu mi “jubim mi ng’om.” Wakenen lapor moko adek. Farao ubimo mi Misiri ugam udwoko dhanu pa Yehova ni ng’eca man ekwero wang’ udul niweko giwok kud i ng’om pare. Ento Mungu ugonyogi man eketho Farao umwony i Nam ma kwar. (Ai 14:26-28; Zab. 136:15) Ubimo Belcazar mi Babeli utimo foc man ‘etingre gire i kum Rwoth m’i polo’ man ‘epaku mungu mi mola ma tar ku mola ma kwar’ kakare nipaku Yehova. (Dan. 5:22, 23) Ento Mungu ujwigo ubimo Belcazar. “I diewor nica,” junege man jumiyo ker pare ni Jumedi ku Juperse. (Dan. 5:28, 30, 31) Ubimo Herod Agripa mi 1 mi ng’om mi Palestin unego jakwenda Yakobo man i ng’eye edok etwiyo Pethro i kol, m’ebino ku paru m’enege ko bende cen. Ento Yehova ucero Herod ku timo gin m’epangu. “Malaika pa Yehova ugoye,” e etho.​—Tic. 12:1-5, 21-23.

13. Kemii lapor moko m’unyutho kite ma Yehova uloyo ko udul jubim m’udikiri adika i lwiny.

¹³ Yehova unyutho bende nia tego pare tie lee hai nisagu kadok mi jubim ma gidikiri adika. Ekiedo pi Juisrael man ekonyogi ginyotho jubim 31 mi Kanan ma gidikiri, man eketho gimaku theng ng’om ma lac mi Lembang’ola. (Yoc. 11:4-6, 20; 12:1, 7, 24) I ng’eye edok ekonyo Juisrael uketho giloyo ku rac mandha ubimo Ben-hadad ku jubim mange 32 mi Siria i lwiny.​—1 Ub. 20:1, 26-29.

14-15. (a) Ubimo Nebukadnezar ku Dario giyero lembang’o pi bimobim pa Yehova? (b) Jagor zaburi ke uyero ang’o pi Yehova man pi dhanu pare?

¹⁴ Yehova udaru nyutho wang’ udul nia etie Ng’atu ma malu ngbir! Kinde ma Nebukadnezar m’ubimo mi Babeli ubino yungere pi ‘tego mi tek pare man yung mi dwong’ pare’ kakare nijwigere man ning’eyo nia Yehova re m’uromo ku pak, e Mungu uketho abelu umake. Kinde ma rieko pa Nebukadnezar udwogo, ‘emio mugisa ni Ng’atu ma Malu Ngbir’ man eng’eyo andha nia ‘bimobim [pa Yehova] en e bimobim mi nja.’ Edok emedo kumae: “Ng’atu moko mbe ma copo cero cinge.” (Dan. 4:30, 33-35) I ng’ey ma Daniel unyutho bedo cuu pare ni Mungu i saa mir amulaic man Yehova ubodhe kud i odumvor, ubimo Dario ung’olo kumae: “[Umaku] kum dhanu miel man lworo neggi i wang’ Mungu pa Daniel; kum en e Mungu ma kwo, man ebedo tek mi nja, ker pare de en e ker ma binyothre ngo; bimobim pare de bibedo cil i kajikne.”​—Dan. 6:7-10, 19-22, 26, 27.

¹⁵ Jagor zaburi uwacu kumae: “Yehova thiro lembapora mi thek; eketho pidoic mi kodhidhanu doko mananu.” Edok emedo: “Mugisa ni thek ma Mungu migi en e Yehova, gi dhanu m’egoyo wigi ni aba pare ma dhe.” (Zab. 33:10, 12) Eno tie thelembe ma ber mandha m’ucikere nicwaluwa wawoth i bedo cuu mwa i wang’ Yehova!

LWINY MA TOKCEN

16. Cwinywa tek i kum lembang’o i saa mi “masendi ma dit” man ke pirang’o? (Nen cal.)

¹⁶ Waai waneno gin ma Yehova ugam utimo con. Dong’ i nindo m’ubino ke ebitimo ang’o? Cwinywa tek nia Yehova bibodho jurutic pare ma gigwoko bedoleng’ migi i saa mi “masendi ma dit” m’ubebino. (Mat. 24:21; Dan. 12:1) Ebitimo lembuno kinde ma thek ma bidikiri ma julwong’o Gog mi Magog, bilokere ma rac i kum dhanu pa Yehova i wang’ ng’om zoo pi nisendogi. Kadok dikirine biketho i iye ng’om ma tung’ tung’ 193 ma gitie i Dikiri mi thek (ONU) de, gibiromo ngo i dhu Ng’atu ma malu ngbir man i dhug udul mony pare mi polo! Yehova ung’olo kumae: “Abiyungra gira, man abidwokra gira leng’ e abiketho ang’eira i wang’ thek dupa; e gibing’eyo nia an a Yehova.”​—Eze. 38:14-16, 23; Zab. 46:10.

17. Biblia uyero nia lembang’o ma binwang’u jubim mi ng’om i nindo m’ubino; ka ju ma giwotho i bedo cuu migi i wang’ Yehova ke?

¹⁷ Ali ma Gog binyayu bitugo dhu lwiny mir Armadegon ma Yehova binyotho ko “jubim m’i ng’om zoo.” (Nyu. 16:14, 16; 19:19-21) Tung’ kugi, “ju m’atira bibedo i ng’om, man ju ma cu bibedo i ie.”​—Rie. 2:21.

WAWOTHU I BEDO CUU MWA

18. Jukristu mandha dupa gibino ayika nitimo ang’o, man ke pirang’o? (Daniel 3:28)

¹⁸ Niai con, Jukristu mandha dupa gibed giketho kwo man bedagonya migi i ariti, ke pi mer ma gimaru ko Yehova Ubimo migi ma dwong’. Jukristu eno gikeco nigwoko bedoleng’ migi, tap calu Juebrania adek m’ugam uboth kud i maj uka pi gwoko bedoleng’ ma ginyutho ni Ng’atu ma malu ngbir.​—Som Daniel 3:28.

19. Pokolembe pa Yehova iwi dhanu pare bijengere iwi ang’o, man ubekwayu watim ang’o niai kawoni?

¹⁹ Daudi ukiewo nia pire tie tek wamedara niwotho i bedo cuu mwa i wang’ Mungu. Ewacu kumae: ‘Yehova bipoko lembe wi kodhidhanu: Pok lembe para calku bedopwe para, E Yehova, man calu bedocu para ma ni i ia.’ (Zab. 7:8) Edok emedo kumae: “Wek bedocu ku bedopwe gigwoka.” (Zab. 25:21) Lembe ma ber m’usagu zoo i kwo mwa utie nimediri asu nigwoko bedoleng’ mwa ni Yehova, m’umbe ninyotho kindwa kude kadok nang’ lembang’o ngi! E i ng’eye wabiwinjara tap calu jagor zaburi m’ukiewo nia, “mugisa ni ju m’ubedo atira . . . , ma giwotho ku cik pa Yehova.”​—Zab. 119:1.