Pirang’o pire tie tek nibedo mol?

1. Juromo penjowa ku lembang’o kaka ma watimo iye tic kunoke i somo?

IBED iwinjiri nenedi ka jaratic kunoke nyathin mi somo wedu upenji ku penji moko iwi yiyoyic peri? Nyo kumi caku miel? Dupa m’i kindwa winjiri kumeno. Re penji pa ng’atini romo konyowa ninyang’ i paru kunoke i yiyoyic pare, man eno romo ketho ebedo iwa yot nirweyo ire. Saa moko lundo ng’atini romo penjowa ku penji pilembe ebesayu piem. Ukwayu ngo lembuno uwang’ iwa, kum dhanu ma dupa gitie ku paru ma cuu ngo iwi yiyoyic mwa. (Tic. 28:22) Bende, wabekwo i nindo mi “kajik ceng’,” ma tie saa ma dhanu dupa ‘giwinjiri ngo nyanok de ku jumange’ i iye man ‘gi kwiny.’—2 Tim. 3:1, 3.

2. Pirang’o pire tie tek ninyutho molo?

² Saa moko nyo ibepenjiri kumae: ‘Acopo bedo yoo man mol nenedi kinde ma ng’atu moko ubenyayu piem iwi yiyoyic para m’ujengere iwi Biblia?’ Ang’o ma romo konyi? I adundo, utie molo. Ng’atu ma mol kwiyo kume kinde ma jusaye, kunoke kinde m’eng’eyo ngo dwokowang’ penji ma tap. (Rie. 16:32) Re, etie yot ungo nibedo mol saa ceke. Dong’, icopo cego kite maeno nenedi? Icopo nyuthe nenedi kinde m’ibeweco ku ng’atu m’ubecayu yiyoyic peri? Tek itie janyodo, icopo konyo awiya peri nenedi kara giponj nicero bang’ yiyoyic migi ku molo? Wakenenu.

WACOPO BEDO MOL NENEDI?

3. Pirang’o wacopo yero nia ng’atu ma mol utie ngo ng’atu ma ng’ic, ento ma tek? (2 Timoteo 2:24, 25)

³ Ng’atu ma mol utie ngo ng’atu ma ng’ic, ento ma tek. Ukwayu ng’atini utim kero ma lee kara ekwii kume kinde m’ebenwang’ere i lembe ma tek. Molcwiny utie acel m’i kind “nying tipo.” (Gal. 5:22, 23) Wec mi dhu Jugiriki ma juloko nia “molcwiny,” saa moko jubed jutiyo kude pi niweco pi kana mi lum ma judwogo i pacu man ma judwoko wor. Kepar nia ibeneno kana ma kumeno. Andha e wor, re asu tego para nuti. Dong’ wan wa dhanu ke wacopo cego molo man i saa ma rom eno wabedo tek, nenedi? Wan giwa, wacopo ngo. Mito warwo i bang’ Mungu kara emii iwa tipo pare ma leng’ ukonywa waceg kite ma ber maeno. Lapor utie dupa m’unyutho nia lembuno copere. Jumulembe ma pol gidwoko lembe ku molo kinde ma gin’i wang’ jujai. Eno ukonyo dhanu mange nibedo ku paru ma cuu iwi Jumulembe pa Yehova. (Som 2 Timoteo 2:24, 25; nen korolembe mi there.) Dong’ icopo timo ang’o kara molcwiny udok ni kite ma pire tek i kwo peri?

4. Lapor pa Isak ubemiyo iwa ponji ma kani iwi molo?

⁴ Kpawa dupa mi Biblia ubenyutho nia pire tie tek ninyutho molcwiny. Wakewec iwi lapor pa Isak. Kinde m’ebekwo i Gerar m’ubino theng ng’om mi Jufilisti, kumira umondo i Jufilisti ma gibino kwo ceng’ini kugi, uketho giculo wang’ pii ma jurutic pa won gigam gitong’o. Kakare nidhau kugi, ecoko juruot pare edok kugi bor man ewok etong’o pii mange. (Tha. 26:12-18) Re Jufilisti giyero nia pii maeca de tie migi. Kadok kumeno de, Isak uyenyo pare kwiyocwiny kugi. (Tha. 26:19-25) Ang’o m’ukonye nibedo mol kadok ubino nen nia Jufilisti gikeco migi niroke de? M’umbe jiji, eneno lapor ma ber mi junyodo pare man enwang’u ponji lee i kite m’Abraham ubed ukwo ko ku kwiyocwiny ku jumange, eneno bende “cwiny mi bedoyo man mi molo” pa Sara.—1 Pet. 3:4-6; Tha. 21:22-34.

5. Lapor ma kani m’ubenyutho nia junyodo gicopo ponjo awiya migi ginyang’ nia pire tek ninyutho molo?

⁵ Junyodo, cwinywu bed tek nia wun de wucopo ponjo awiya mwu ginen nia pire tie tek ninyutho molcwiny. Wakewec iwi lapor pa Maxence, ma oro pare 17. I somo man i tic mi lembanyong’a, ebed enwang’ere i wang’ dhanu ma kwiny lee. Ento ku cirocir, junyodo pare gikonye kara eponj nibedo mol. Giyero kumae: “Maxence utuc ninyang’ nia ebedo yot ni ng’atini nidwoko lembe ku ng’eicwiny kinde ma jusaye, ento ukwayu tego ma lee kara ekwii kume i saa ma kumeno.” Lembe ma ber utie nia Maxence udoko ng’atu ma mol.

6. Rwo copo konyowa nenedi kara wamedara ninyutho molo?

⁶ Wacopo timo ang’o kinde ma jumange gisayuwa, calu ve ka ng’atu moko uyero lembe ma rac iwi Yehova kunoke ucayu Biblia? Wacopo kwayu Yehova umii iwa tipo pare man rieko kara wadwok lembe ku molo. Dong’ wacopo timo ang’o kan i ng’eye wanyang’ nia wadwoko lembe i ayi ma cuu ngo? Wacopo rwo kendo man wanyamu i lembe iwi kite ma waromo dwoko ko wec cuu macen. Yehova bilund miyo iwa tipo pare ma leng’ kara wabim wi ng’eicwiny mwa man wanyuth molo.

7. Nimaku giragora moko ku wiwa copo konyowa nenedi saa ma lembe tek i iye? (Lembrieko 15:1, 18)

⁷ Giragora tie dupa ma copo konyowa kinde ma wabenwang’u nia etie iwa tek niweco ma kumwa kwiyo. I saa ma kumeno, tipo pa Mungu romo konyowa nipoy i kum giragoranegi. (Yoh. 14:26) Ku lapor, cik mir ukungu ma nwang’ere i buku mi Lembrieko copo konyowa nibedo mol. (Som Lembrieko 15:1, 18.) Buku maeno unyutho bende bero ma wacopo nwang’u ka wakwiyo kumwa i saa ma lembe tek i iye.—Rie. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.

NG’IYO I LEMBE COPO KONYOWA NIBEDO MOL

8. Pirang’o ukwayu walar wanyang’ i thelembe m’ucwalu ng’atini nipenjo penji moko iwi yiyoyic mwa?

⁸ Ng’iyo i lembe bende copo konyowa. (Rie. 16:20) Ng’atu ma won ng’iyo i lembe nyutho kweriri gijo kinde ma yiyoyic pare ubenwang’ere i amulaic. Wang’ ma pol ka dhanu gipenjowa ku penji moko, gikeginyutho ngo thelembe ma tap m’ucwalugi nipenjo penjine. Pieno, i wang’ nidwoko wang’ penji pa ng’atini, mito wapoy nia saa moko waromo ng’eyo ngo thelembe m’ucwale.—Rie. 16:23.

9. Gideon unyutho nenedi nia etie ng’atu ma ng’iyo i lembe man ma mol kinde m’ebeweco ku Juefraim?

⁹ Wakewec iwi kite ma Gideon ugam udwoko ko lembe ni dhanu mir Efraim. Giketho titi i dhoge man gipenje nia pirang’o elar elwong’ogi ngo i wang’e kara gikied lwiny karacelo i dhu judegi mir Israel. Nyo thelembe moko ubino nuti m’uketho ng’eicwiny umakugi? Nyo giparu nia jucayugi acaya? Kadok kumeno ngo de, Gideon unyutho nia etie ng’atu ma ng’iyo i lembe; eii ninyang’ kugi man edwoko igi lembe ku molo. Adwogine ubino ang’o? Lembuno uketho “lak kwinyo migi tho.”—Pok. 8:1-3.

10. Ang’o ma bikonyowa nidwoko wang’ penji mi ju m’ubepenjowa iwi yiyoyic mwa? (1 Pethro 3:15)

¹⁰ Jaratic kunoke nyathin mi somo wadwa moko romo penjowa ka nyo pirang’o waworo cik mi kurajo ma nwang’ere i Biblia. Ukwayu wacer bang’ yiyoyic mwa, re ma nwang’u wabeworo bende paru pa jawinj mwa. (Som 1 Pethro 3:15.) Etie ber nineno penji calu yo ma konyowa ninyang’ i gin m’ubedieng’o cwiny ng’atini, kakare niparu nia ebepenjowa pi ninyayu piem i dhogwa. Kadok nwang’u epenjowa pi thelembe ma kani de, re ukwayu wadwok wang’ lembe ku yoo man i ayi ma ber. Eno romo ketho eloko paru pare. Man kadok wec pare ubeyenyo nyayu ng’eicwiny i iwa de, re mito wabed ku lembakeca mi dwoko wang’ lembe i ayi ma ber.—Rum. 12:17.

11-12. (a) Ka ng’atini upenjowa ku penji moko ma tek, ukwayu walar watim ang’o? (Nen bende cal.) (b) Kemii lapor moko m’unyutho nia wacopo medara niweco ma ber ku ng’atini ka watimo kumeno.

¹¹ Ku lapor, ka jaratic wedu moko upenji nia pirang’o wutimo ngo foc mi nindo mi nyoliri, kepenjiri kumae: Nyo eparu nia eyiyere ngo iwa nitimo foc ceke? Kunoke nyo ebeparu nia calu ma wabedikara ngo i foc mi nindo mi nyoliri, nyo eno binyotho bedo i acel m’i kind jurutici? Ku kwong’a waromo kefoye pi dieng’ m’ebedieng’ ko pi jumange, man i ng’eye wanyutho ire nia wan bende wamito wabed kud anyong’a kaka ma wabetimo iye tic. Eno romo miyo kaka ma ber mi weco iwi gin ma Biblia unyutho iwi foc mi nindo mi nyoliri.

¹² Waromo timo lembe ma rom eno saa ma jupenjowa ku penji mange ma dongo. Nyathin wedu moko mi somo romo yero nia mito Jumulembe pa Yehova gilok nen migi iwi lembe m’uneno timo ribiri co ku co kunoke mon ku mon. Nyo eyero kumeno pilembe enyang’ re m’ungo cuu iwi Jumulembe pa Yehova? Nyo jarimbe kunoke wat pare moko ubekwo i ayi maeno? Kadi ke nyo eparu nia wadagu dhanu ma kumeno? Saa moko romo kwayu wanyuth ire nia wamaru dhanu ceke, man nia waworo twero pa ng’atuman mi maku yub.b (1 Pet. 2:17) I ng’eye, waromo nyutho ire cik mir ukungu mi Biblia man bero ma wanwang’u ka waworogi.

13. Ka ng’atu moko ubeceyi pilembe iyiyo nia Mungu nuti, iromo konye nenedi?

¹³ Ka ng’atu moko ubekwero magwei lembe mwa, mito ngo wagen nia wadaru nyang’ i paru pare. (Tito 3:2) Ku lapor, iromo timo ang’o ka nyathin wedu moko mi somo uyero iri nia etie lembe mi lewic niyiyo nia Mungu nuti? Nyo ibeparu nia eyiyo nia piny ulokere aloka man nia eng’eyo lembe lee iwi lembuno? I andha, copere nyo ewinjo kende kende lembe ma dhanu beyero. Pieno kakare nicaku weco kude iwi paru mi sians, icopo nyutho ire lembe moko m’eromo dok nyamu iye i ng’eye. Ku lapor, icopo nyutho ire kaka ma jukoro iye lembe iwi cwic i jw.org. Saa moko nyo i ng’eye eromo maru ewec iwi thiwiwec kunoke video moko m’enwang’u i iye. Ka wabedwoko wang’ lembe ni dhanu i ayi ma cuu, eno romo cwalugi niwilo nen migi.

14. Niall utiyo nenedi ku kusika mwa mir Internet pi nikonyo nyathin wagi mi somo uwil paru moko ma rac m’ebino ko iwi Jumulembe pa Yehova?

¹⁴ Aradu moko ma nyinge Niall utiyo ku kusika mwa mir Internet pi nikonyo dhanu gikab paru ma cuu ngo ma gibino ko iwi Jumulembe pa Yehova. Eyero kumae: “Nyathin mi somo wada moko ubed uyero ira saa ceke nia ayiyo ngo sians pilembe aketho genogen para iwi buku moko ma ‘lembe m’i iye juthungo athunga’.” Calu m’eyiyo ngo nia Niall ukor ire pi yiyoyic pare, Niall unyutho ire thiwiwec “La Bible et la science” ma nwang’ere i jw.org. I ng’eye, Niall unyang’ nia esome man ebino kud ava mi weco iwi kite ma kwo ucaku ko. In de iromo nwang’u adwogi ma rom eno.

JURUOT, WUBED WUYIKURU KARACELO

15. Junyodo copo konyo awiya migi nenedi kara gibed gidwok lembe ku molo kinde m’awiya wagi mi somo ubepenjogi iwi yiyoyic migi?

¹⁵ Junyodo gicopo ponjo awiya migi ku kite mi dwoko wang’ lembe ku molo saa ma yiyoyic migi ubenwang’ere i wang’ amulaic. (Yak. 3:13) Junyodo moko gitimo lanyuth mi lembe maeno i saa mi thier mi juruot. Ging’iyo thiwiwec ma bedwogo wang’ ma pol i somo, giweco i wiye man ginyutho kite mi dwoko wang’e. Bende, giponjo awiya migi ku kite mi weco ku molo man i ayi ma telo nen mi jumange.—Nen sanduku ma thiwiye tie, “Nitimo lanyuth karacelo copo konyo juruot peri.”

16-17. Nitimo lanyuth i saa mi thier mi juruot copo konyo aradu nenedi?

¹⁶ Nitimo lanyuth i saa mi thier mi juruot konyo aradu niyiyo lemandha man nikoro thelembe m’uketho giyiyo lemandhane. Ku lapor, i thethiwiwec “Penji m’aradu gipenjiri ko” ma nwang’ere i jw.org, junwang’u bende karatasi mi kiewo paru ma tie pir aradu (Fiches de réflexion pour ados). Juyikogi kara gikony aradu gidwok yiyoyic migi udok tek man giyik dwokowang’ penji ku wec ma migi gigi. Ka juruot gibeweco iwi thiwiwec man iwi karatasi maeno karacelo, gin ceke gicopo nwang’u ayi mi cero bang’ yiyoyic migi ku molo man i ayi ma telo nen mi jumange.

¹⁷ Aradu moko ma nyinge Matthew ukoro kite ma lanyuth ma jutimo i saa mi thier mi juruot ukonye ko. I saa mi thier migi mi juruot, wang’ ma pol ku junyodo pare gibed gikoyo saa pi nitimo sayusac iwi thiwiwec ma juromo weco i wiye i somo. Eyero kumae: “Waparu pi kit penji moko ma romo wok man watimo lanyuth iwi kite ma wacopo dwoko ko wang’gi nimakere ku sayusac ma watimo. Kan adaru nyang’ cuu i thelembe m’uketho ayiyo gin moko, cwinya doko tek man ebedo ira yot nibedo mol kinde m’abeweco ku jumange iwi lembene.”

18. Jukolosai 4:6 unyutho nia pire tie tek nitimo ang’o?

¹⁸ I andha, dhanu zoo ngo ma romo winjowa kadok nwang’u wabekoro lembe i ayi ma ber de. Gin mange ma romo konyowa utie niweco ku bodho man ku molo. (Som Jukolosai 4:6.) Niweco iwi yiyoyic mwa ku jumange ubedo ve nikoko mupira. Ka jaratuko moko ubekoko mupira ni wagi, eromo goye yoo kunoke ma tek. Kan egoye yoo ma ber, wagi de bing’ole ma ber man ebimedere ku tuko. Kumeno bende, ka wabeweco ku jumange ku bodho man ku molo, giromo bedo kud ava mi winjowa man wecne de romo medere i wang’e. I andha, ka ng’atu moko ubemito pare nia eloywa ku wec kunoke ecay yiyoyic mwa, pire tie tek ungo nia wamedara niweco kude. (Rie. 26:4) Re copere nia ng’atuno kende re m’umito ngo ewinjwa, ma ke ju ma dupa lundo gitie kud ava mi winjowa.

19. Ang’o ma copo konyowa nibedo mol kinde ma wacero bang’ yiyoyic mwa?

¹⁹ Ubenen kamaleng’ nia pire tie tek lee niketho lembakeca mi doko dhanu ma mol. Dong’ rwo i bang’ Yehova umii iri tego m’itie ku yenyne kara ibed mol kinde m’ibedwoko wang’ penji ma dongo kunoke wang’ cac mi jumange. Poy nia molo peri copo ketho teliri nyay ungo i kindwu ku jumange kadok nwang’u wutie ku paru m’ukoc iwi lembe moko de. Bende, molo man woro m’ibenyutho kinde m’ibedwoko wang’ penji romo cwalu juwinj moko niwilo nen ma gibino ko i wiwa man iwi lemandha mi Biblia. Pieno, bed “ayika saa ceke pi nicero [bang’]” yiyoyic peri, re itime “ku molo man woro ma thuc.” (1 Pet. 3:15) Dong’ tim ceke m’icopo kara ibed ng’atu ma mol!