¿Cümepei mai chem tami dulliel tami cüme rupaleal?
“Raquiduamtucunieafimün chem ñi ayünieel ta Ñidol” (EFES. 5:10).
1, 2. 1) Jehová ayüquei taiñ ayüucüleal, ¿chem texto pengeleiñmu tüfa? 2) Jehová meu am cüpalu taiñ cüme rupaleal, ¿chem chumaiñ?
BIBLIA pengeleiñmu Chau Dios ayüniei taiñ cüme rupayal. Quiñe ejemplo, Salmo 104:14,15 feipi: Chau Dios “eluquefi […] ti mapu ñi hulal iyael hulquei pulcu ayühuelquefilu huentru ñi piuque, yihuiñ huilüfüñmaquefilu tañi ange ca cofque yafültucuñmafilu huentru ñi piuque”. Rüfcünu, Jehová eluqueiñmu fillque anümca ñi entual iyael taiñ mongeleal. Ngüneduamiyiñ ti pulcu re nehuentucuquelaiñmu ca ayühulmapiuquequeiñmu (Ecl. 9:7; 10:19). Felei llemai, Jehová ayüniei ñi pu che ñi ayüucüleal (Hech. 14:16, 17).
2 Felelu am, Jehová ñi pu che nielai ñi huesa duamal ñi elantucunoal ñi cüme rupayal tañi pu che engün. Felei llemai, ngüneduamfiliyiñ pichique üñum ca tati rayen mülelu lelfun mu, ayühulmapiuquequeiñmu (Sal. 8:3, 4; Mat. 6:26, 28). Yenieal quiñe ayühun-ngechi mongen “quiñe regalo reque felei Chau Ngünechen mu cüpalu” (Ecl. 3:12, 13). Elantucünuliyiñ taiñ cüme rupayal quimiyiñ tüfa mu quiñe regalo Jehová mu cüpalu, feimu adngelluhuaiñ chumngechi quisu ñi ayüquel.
Cüme dulliaiñ chumngechi adngelluhual
3. ¿Chumngelu cüme troquiafiyiñ ñi chumngechi adngelluuquen caquelu pu cristiano?
3 Quisuque iñchiñ dulliafuiñ chem mu adngelluhual, huelu chem adngelluhun dulliliyiñ mülei taiñ huesa duamelnoafiel ta Jehová. Ti adngelluhun trürümafuiñ iyael mu. Fillque troquiñ mapu mu ti pu che niei quiñeque iyael ñi cümentuquelu. Quiñeque troquiñ mapu mu, quiñeque cristiano chumngechi ñi adngelluuquen, cañpüle mapu mu caquelu pu cristiano ayüquelaingün chi, ca femngechi rupaquei fülmaucülechi che cütu. Quiñeque cristiano rume ayühulqueyu papeltuafiel quiñe lifru, huelu quiñeque afeluhulqueyu, quiñeque ayüquei ñi tripayal bicicleta mu, huelu ca quiñeque rume cansalqueyu. Com cüme quintucunieaiñ caque rume dungu dulliafuiñ taiñ adngelluhual (Rom. 14:2-4).
4. ¿Chumngelu cümei taiñ inaduamal chumngechi adngelluhuaiñ? Feipinge quiñe adentun.
4 Taiñ quisutu dulliel chumngechi taiñ adngelluhual, eluñmaquelaiñmu taiñ femal huesaque adngelluhun. Ca feipiaiñ chumngechi dulliqueiñ iyael, quisuque nieiñ ta iyal doi cümentuquelu, huelu raquiduamlayaiñ rume taiñ iyafiel fünalechi iyael, femfuliyiñ huedhued chengeafuiñ, huelu doi huesa dungu cutranafuiñ. Feimu lle, dulliafuiñ fillque adngelluhun, huelu quiñepülecünuaiñ cuñihun-ngechi dungu, podngechi dungu ca quehuan dungu. Com tüfa famentuquefi Biblia ñi cüme ngülam, cuñihun-ngechi dungu nieingün ca cüme hueniyehuelayafuiñ Jehová. Petu taiñ dullinon chem mu adngelluhuaiñ, mülei taiñ hunelu mu ramtuhual: “¿Ayüquepei mai Jehová tüfachi adngelluhun?”. Inaduamaiñ chumngechi femfuiñ (Efes. 5:10).
5. ¿Chumngechi quimafuiñ ñi ayüquefiel Jehová taiñ adngelluhun?
5 Adngelluuliyiñ chumngechi ayüquei Jehová, fei cümelcayaiñmu. ¿Chumngechi quimafuiñ quiñeque adngelluhun chaftuquelafi Biblia ñi feipin? (Sal. 86:11). Taiñ cüme dullial, cüla dungu ramtuhuaiñ: “Hune, ¿chem chuman? Epu, ¿tunten tiempo feman? Ca cüla, ¿inei engün am feman?”. Inaduamaiñ caque quiñeque ti ramtun.
¿Chem coneltulei?
6. ¿Chem adngelluhun ayüquelafiyiñ, ca chumngelu?
6 Petu taiñ dullinon quiñe adngelluhun, hunelu mu ramtuhuaiñ: “¿Chem coneltulei tüfa mu?”. Ti pu cristiano turpu adngelluuquelai chi adngelluhun chaftuquelu Biblia ñi feipin, ca quiñe cristiano adngelluhuafui huelu huesa duamnole ñi raquiduam. ¿Chuchi mu am adngelluulayafuiñ? Feiti pengelquelu fillque dungu Chau Dios ñi üdequeel (1 Juan 5:19). Tüfa engün ahucan dungu, calcu dungu, chaf huentru ca chaf domo cudumuuquelu, pornografia, quehuan dungu ca caquelu dungu chaftuquefilu Biblia. Com pu cristiano quiñepülecünuquefi tüfachi adngelluhun (1 Cor. 6:9, 10; papeltunge Apocalipsis 21:8). Quisuleliyiñ rume pengelafiyiñ ta Jehová taiñ üdequefiel tüfachi adngelluhun, femngechi inayafiyiñ ñi feipin Biblia: “Üdeafimün huesaque dungu” (Rom. 12:9; 1 Juan 1:5, 6).
7, 8. Quiñe cristiano, ¿chumngechi quimafui ñi cümepen mai quiñe adngelluhun? Feipinge quiñe adentun.
7 Nütramcayaiñ hula ti adngelluhun chaftuquenofilu Biblia ñi feipin. Quiñe cristiano petu dullifile quiñe adngelluhun, ¿chumngechi quimafui ñi ayühuelafiel ta Jehová? Trürümfile chem ñi feipin Biblia, femngechi quisutu dulliafui ti dungu ca tüngcüleai tañi raquiduam (Prov. 4:10, 11; Gál. 6:5; 1 Tim. 1:19). ¿Chem quelluayu ñi cüme dullial? Ca huiño nütramcayaiñ ti iyael mu. Petu taiñ inofiel quiñe hue iyael, ramtuqueiñ ¿chem am tuculelngei? Ca femngechi, petu taiñ dullinon quiñe adngelluhun, inaduamafuiñ ¿cümelcayafeyu tüfachi adngelluhun pu cristiano? (Efes. 5:17).
8 Quiñe ejemplo, quiñeque cristiano ayüquei quiñeque deporte, rume cüme duamelqueelumu, tüfa ta cüme dungufel. Huelu ramtuhuaimi: “¿Chumngelu ayüquefimi feichi deporte?”. Quiñeque deporte cuñihun-ngei, tripaquei quehuatun dungu, fütra fiestañmaquei che huehun mu tañi equipo cam püramyeniequei tañi troquiñ mapu. Feichi dungu meu mai, ¿rüf ayüquefimi feichi deporte? Iñchiñ amuldunguqueiñ piuqueyen dungu ca tüngcülen, ¿chumngechi ayürumeafuiñ quiñe deporte nielu Jehová tañi üdequeel? Doi cümeafui taiñ famentuafiel llemai (Is. 61:1; Gál. 5:19-21). Huelu quiñe deporte yenielai Jehová ñi üdequeel pile tami raquiduam, rume ayühuelafeimu tami coneltual (Gál. 5:22, 23; papeltunge Filipenses 4:8).
¿Tunten mu adngelluhuan?
9. Ramtuuliyiñ tunten mu taiñ adngelluhual ¿chem quimaiñ?
9 Ca ramtuhuaiñ: “¿Tunten mu adngelluhuaiñ ca tunteñma femaiñ?”. Taiñ peel rupayechi parrafo mu, mülei taiñ ramtuhual chem coneltulei quiñe adngelluhun mu, femngechi quimnieiñ chem cümelu ca cümenolu taiñ troquifiel. Huelu ca femngechi mülei taiñ ramtuhual tunten mu coneltuaiñ quiñe adngelluhun mu, femngechi quimnieiñ chem taiñ doi falintuquefiel. ¿Chumafuiñ taiñ doyümnoafiel ti adngelluhun taiñ mongen mu?
10, 11. Ñi feipilen Mateo 6:33, ¿tunteñma elcünuaiñ taiñ adngelluhual?
10 Loncontucuaiñ Jesús ñi feipin: “Piuqueyefinge tami Chau Ngünechen Jehová com tami piuque mu, com tami mongen, com tami raquiduam ca com tami nehuen meu” (Mar. 12:30). ¿Chumngechi inayafuiñ tüfachi ngülam? Piuqueyefiliyiñ ta Jehová, inayaiñ Jesús ñi feipin:. “Doyümnieafimün tamün cüdauyenieafiel ta Chau Ngünechen, quisu ngünenietuai ta mapu. Ca doyümnieafimün quisu tañi nor huercün dungu. Femngechi llohuaimün mai com tamün duamnieel” (Mat. 6:33). Tüfachi versiculo quelluqueiñmu taiñ ngüneduamal tunten mu taiñ adngelluhual.
11 Jesús ngülamtueiñmu taiñ doyümnieafiel cüdahuelafiel ta Jehová. Huelu quisu quimniefui taiñ ca duamnieel caquelu dungu. Duamnieiñ iyael, tacun, ruca, nieal estudio, cüdau ca taiñ cüme rupaleal, falin-ngeafui rume com tüfachi dungu, doi falin-ngei taiñ cüdahuelafiel ta Jehová (1 Cor. 7:29-31). Loncontucufiliyiñ tüfa, chem no rume catrütulayaiñmu taiñ poyeafiel ta Jehová. Ca nieaiñ tiempo taiñ adngelluhual, huelu doyümlayafiyiñ taiñ mongen mu.
12. Ñi feipilen Lucas 14:28, ¿chumngechi quelluaiñmu taiñ cüme dullial taiñ adngelluhun?
12 Petu taiñ dullinon quiñe adngelluhun, cümeafui taiñ ramtuhual: “Conli tüfachi dungu mu, ¿tunten tiempo duamfalngeai tañi femürpual?” (Luc. 14:28). Loncontucuaiñ ñi doi falin-ngen taiñ estudiayafiel Biblia, taiñ poyeafiel ta Jehová taiñ pu che engün, taiñ amual trahun mu, ca taiñ amuldungual. Quiñe adngelluhun catrütueliyiñmu taiñ femal tüfachi doi falinque dungu, doi cümeafui taiñ con-noal (Mar. 8:36). Huelu quiñe adngelluhun yafültucueliyiñmu taiñ ayühunquechi poyenieafiel ta Jehová, fei cümeafui taiñ conal.
¿Inei engün ca coneltuai?
13. ¿Chumngelu falin-ngei taiñ cüme dullial inei engün mu taiñ adngelluhual?
13 Ca mülei taiñ ramtuhual: “¿Inei engün ca coneltuai tüfachi adngelluhun mu?”. Loncontucuaiñ: taiñ pu hueni cümelcayafeiñmu ca huesalcayafeiñmu. Quiñe cüme iyael doi ayühulqueiñmu ifiel mu taiñ pu cümeque hueni engün, ca femngechi tati adngelluhun doi ayühulqueiñmu coneltuleliyiñ taiñ pu cümeque hueni engün. Huelu taiñ rüf cümelcayaeteu müna falin-ngei taiñ cüme dullial inei engün mu taiñ cüme rupaleal (2 Crón. 19:2; papeltunge Proverbios 13:20; Sant. 4:4).
14, 15. 1) Jesús, ¿inei engün am hueniyerpufi? 2) Taiñ cüme dullial taiñ pu hueni, ¿chem ramtuhuaiñ?
14 Taiñ cüme dullial taiñ pu hueni, inayentuafiyiñ ta Jesús, deumangelu müten ta che, Jesús piuqueyenieyu (Prov. 8:31). Mülepalu mapu mu, Jesús cüme duamtufi ca fürenefi com che, femlu rume, com che hueniyerpulafi (Mat. 15:29-37). Fei feipifi tañi pu apostol: “Inanielmün tañi feipin, iñche tañi hueningeaimün” (Juan 15:14; ca inaduamfinge Juan 13:27, 30). Felei, Jesús cüme hueniyerpufi tañi pu inanieteu ca pu poyequefilu müten ta Jehová.
15 Ca femngechi femaiñ iñchiñ. Taiñ quimal ñi cüme hueningeal quiñe che, ramtuhuaiñ: “¿Inaniequepei mai ñi feipin Jehová ca Jesús? ¿Yeniequepei mai ñi mongen chumngechi ñi quimeltuqueel Biblia? ¿Quellupeneu mai tañi doi cüme cüdahuelafiel ta Jehová?”. Mai, piliyiñ tüfachi ramtun mu, feichi che cüme hueningeai, fei quiñentrür adngelluhuafuiñ (papeltunge Salmo 119:63; 2 Cor. 6:14; 2 Tim. 2:22).
¿Rüf cümelcaqueimu tami adngelluhun?
16. ¿Chem ramtuhuaiñ taiñ cüme dullial taiñ adngelluhun?
16 Chumngechi ngüneduampeiñ, taiñ cümelcayaeteu ti adngelluhun, inayafiyiñ Biblia ñi ngülam. Feimu mülefui taiñ ramtuhual: “¿Chem coneltulei tüfachi adngelluhun mu? ¿Cümelcayafeneu cam huesalcayafeneu?” (Prov. 4:20-27). “¿Tunteñma coneltuan ti adngelluhun mu? ¿Montuñmayaeneu tiempo ñi cüme serfiafiel ta Jehová?” (1 Tim. 4:8). “¿Inei engün am ca coneltuai ti adngelluhun mu, cümeque hueni cam huesaque hueni?” (Ecl. 9:18; 1 Cor. 15:33).
17, 18. 1) ¿Chumngechi quimafuiñ ñi cümen quiñe adngelluhun? 2) ¿Chem eluucüleiñ taiñ femal quisuque iñchiñ?
17 Ngüneduamliyiñ ti ramtun tripalu rupachi parrafo mu, fei quimtuculiyiñ quiñe adngelluhun taiñ cümelcanoaeteu, doi cümeafui taiñ famentuafiel. Huelu quimtuculiyiñ quiñe adngelluhun taiñ cümelcayaeteu, cümeafui taiñ conal. Cüme dulliliyiñ, fei püramyeafiyiñ ta Jehová (Sal. 119:33-35).
18 Cüme rupaliyiñ, cüme dulliaiñ chem mu adngelluhual, cüme adcünuaiñ taiñ tiempo ca dulliaiñ cümeque hueni. Com piuque mu, inayafiyiñ tüfachi ngülam: “Ilmün, pütocolmün, chem rume femülmün, itrocom femqueaimün ñi püramyengeal ta Chau Ngünechen”(1 Cor. 10:31).
¿Quimfalcünuafuimi tüfa?
Tüfachi troquiñ Biblia, ¿chumngechi quelluafeiñmu taiñ cüme dullial taiñ adngelluhun?
• Proverbios 13:20
[Adcünungeelchi dungu]
(Tami peal com chi huirintuculelu, pefinge chi papil)
✔¿Chem coneltulei?
[Adcünungeelchi dungu]
(Tami peal com chi huirintuculelu, pefinge chi papil)
✔¿Tunten mu adngelluhuan?
[Adcünungeelchi dungu]
(Tami peal com chi huirintuculelu, pefinge chi papil)
✔¿Inei engün ca coneltuai?
[Adentun]
¿Chumngechi inayentuafuiñ ta Jesús taiñ nieal cümeque hueni ca taiñ cüme rupaleal?