Watchtower INTERNET MÜLEYECHI LIFRU
Watchtower
INTERNET MÜLEYECHI LIFRU
mapudungun
ü
  • ñ
  • Ñ
  • ü
  • Ü
  • BIBLIA
  • FILLQUE PUBLICACION
  • FILLQUE TRAHUN
  • wp17 num. 4 pag. 12-14
  • ¿Chumngelu fentreley Biblia?

Ngelai video tüfachi troquiñ meu.

Müna huesa, pepi pengelngelai ti video.

  • ¿Chumngelu fentreley Biblia?
  • Ti Werken Kimeldungumekey Jewba ñi Ngünenien (kom pu che ngealu) 2017
  • Fillque subtitulo
  • Ca femngechi dungu
  • TI BIBLIA ELLAKA MU
  • SEPTUAGINTA GRIEGO KEWÜN MU
  • VULGATA LATIN KEWÜN MU
  • KAKELU RULPADUNGUNGEELCHI BIBLIA
  • “Ngünechen ñi dungu rumel mülekey”
    Ti Werken Kimeldungumekey Jewba ñi Ngünenien (ñi chillkatungeal) 2017
Ti Werken Kimeldungumekey Jewba ñi Ngünenien (kom pu che ngealu) 2017
wp17 num. 4 pag. 12-14
Fillke Biblia wirintukungelu, nentuwiringelu ka tripalu elektroniko chemkün mu

¿Chumngelu fentreley Biblia?

Famülke mu, ¿chumngelu am (chemu) fentreley rulpadungungeelchi Biblia? Tüfa, ¿rüf kellukey kam katrütukey taiñ kimürpuafiel ti Biblia? Kimal iney ñi rulpadungufiel feychi Biblia ka chumngelu ñi femün, kelluaeiñmu küme dulliafiel.

Wünelu mu ngüneduamaiñ chumül ka iney wirintukuy tati Biblia.

TI BIBLIA ELLAKA MU

Ti Biblia wüdaley epu trokiñ mu. Ti wünen trokiñ niey 39 lifru, tüfa mu müley Chaw Ngünechen “ñi ley dungu” (Romanu 3:2). Chaw Dios kellufi ta kiñeke manelfal wentru ñi wirintukual tüfachi lifru, fey 1.100 tripantu püle alüñmayngün, tüfa koni 1513 tripantu mu petu ñi mülenon Jesus ka fentepuy 443 tripantu petu ñi mülenon Jesus. Epe kom wirintukuyngün ebrew kewün mu, feymu feypikefiyiñ Ebrew Wirintukun, tüfa “Antiguo Testamento” ka pingekey.

Ti epungechi trokiñ niey 27 lifru, tüfa mu ka müley “Ngünechen ñi küme dungu” (1 Tesalonisense 2:13). Chaw Dios kellufi ta kiñeke wentru inaniefilu ta Jesus ñi wirintukual tüfachi lifru, fey 60 tripantu peno alüñmayngün, tüfa koni 41 tripantu mu ka fentepuy 98 tripantu taiñ mülen antü mu. Epe kom wirintukuyngün griego kewün mu, feymu feypikefiyiñ Griego Wirintukun, tüfa “Nuevo Testamento” ka pingekey.

Tüfachi 66 lifru koneltuley Biblia mu, fey tüfa lle Chaw Ngünechen ñi feypikeel kom pu che ngealu. Welu ¿chumngelu am fentreley rulpadungungeelchi Biblia? Ngüneduamaiñ küla falin dungu.

  • Pu che ñi papeltual ti Biblia kidu ñi kewün mu.

  • Ñi doy küme elkünungetual ñi weda wirilen, ka adümngeal chumngechi ñi wirintukungeel ellaka mu.

  • Ñi rulpadungungeal ti Biblia chumngechi ñi dunguken ta che.

Ngüneduamaiñ chumngechi inangey feychi küla dungu ñi rulpadungungeal epu Biblia.

SEPTUAGINTA GRIEGO KEWÜN MU

Fey 300 tripantu püle petu ñi mülenon Jesus, kiñeke kim wentru judio tuwün-ngelu eluwingün ñi rulpadungual ti Ebrew Wirintukun griego kewün mu. Tüfa tati Septuaginta griego kewün mu pingetuy. ¿Chumngelu am rulpadungungey? Tañi kelluafiel pu judio griego dungukelu tañi adümal, kimürpual ka piwkentukual ti “Wirin Chillka ñi küme dungu” (2 Timotew 3:15).

Ti Septuaginta ka kellufi fentren che judio tuwün-ngenolu ka griego dungukelu tañi kimürpual engün Biblia ñi kimeltukeel. ¿Chumngechi kay? Ti kim wentru Wilbert Howard feypi: ‘2.000 tripantu kuyfi mu, tati pu wünen kristiano doy amultukufi tüfachi Biblia ñi kimelelafiel pu che “Jesus, fey tati Cristo lle”’ (Hecho 17:3, 4; 20:20). Feymu pu judio “duamwetulafingün ti Septuaginta”, pi ta Frederick Bruce.

Jesus ñi pu inanieetew llowlu pu lifru koneltulelu ti Griego Wirintukun mu, püñamtukufingün ti Septuaginta mew, femngechi nierpuiñ ti Biblia famülke mu.

VULGATA LATIN KEWÜN MU

Rupalu 300 tripantu ñi dewelkalen ti Biblia, ti kim wentru Jeronimo pingelu, latin kewün mu rulpadunguy ti Biblia, tüfa ta Vulgata latin kewün mu pingetuy. Dew mülerkefulu am kakelu Biblia latin kewün mu, ¿chumngelu duamfalngefuy ñi wiño rulpadungungeal? Jeronimo ayüfuy ñi küme elkünutual ‘pu rulpadungulu tañi welulkan, tañi püñamtukuel, ka tañi entuñmael engün Biblia tañi feypilen ellaka mu’, feypi ti lifru The International Standard Bible Encyclopedia.

Jeronimo küme elkünutufi fentren dungu welulkalelu. Welu rupalu chi antü ti Iglesia femi kiñe rume weda dungu, elkünuy ñi müleal ti Vulgata müten, tüfa amulerpuy fentren tripantu mu. Pu che kim dunguwenolu am latin kewün, ti Vulgata kellulaeyew engün tañi doy adümal ti Biblia.

KAKELU RULPADUNGUNGEELCHI BIBLIA

Feychi mu mülerpuy kakelu rulpadungungeelchi Biblia, kiñe tüfa tati Peshitta siriaco kewün mu dewmangelu 1.600 tripantu kuyfi mu. Welu 600 tripantu müten kuyfi mu, kiñeke che eluwi ñi rulpadungual ti Biblia tañi kimürpual itrokom che kidu tañi kewün dungu mu.

Feychi tripantu püle Inglaterra mu, John Wyclef rulpadungufi ti Biblia gringudungun mu, femngechi chem che rume ñi adümürpual. Pichin rupalu, Johannes Gutenberg dewmakünuy chumngechi ñi nentuwiringeal lifru, femngechi rulpadungungey ka wülngey Biblia fentren kewün Europa mu.

Mülerpulu doy fentren Biblia gringudungun mu, kiñeke che müte ayülayngün ñi rulpadungungeel fillke Biblia kiñe kewün dungu mu. Welu 300 tripantu kuyfi mu, ti longkolechi religioso John Lewis feypi: “Kalerpukey chumngechi ñi dungukeel ta che, feymu duamfali küme elkünual chem ñi rulpadungungeel kuyfi mu, fey ñi doy adümürpual pu che famülke mu”.

Famülke mu pu adümuwlu Biblia doy küme pepilkey ñi küme elkünual chem ñi rulpadungungeel kuyfi mu. Doy küme adümkeyngün ti kewün dungu wirintukungelu Biblia mu, ka inaduamafuyngün kuyfike wirin chillka pengelu rupalechi tripantu mu. Fey tüfa kellueyew engün ñi doy küme kimal chem ñi feypilen Biblia ellaka mu.

Feymu llemay rume kümey ñi rulpadungungeel Biblia famülke mu. Rüfkünu may, ka müley taiñ kuñiwtukuwal kiñeke rulpadungungeelchi Biblia mu.a Welu pu adümuwlu ka rulpadungule ti Biblia fente tañi piwkeyeniefiel ta Chaw Ngünechen, müna kümelkayafeiñmu ñi küdaw engün.

Tami papeltual ti Biblia fentren kewün dungu mu internet kam tami elektroniko chemkün mu, amunge ta www.jw.org. Ka ngüneduamnge PUBLICACIONES > BIBLIA.

a Inaduamnge ti trokiñ “Cómo escoger una buena traducción de la Biblia” tripalu La Atalaya, 1 mayo küyen mu, 2008 tripantu.

CHAW NGÜNECHEN ÑI FÜTRA ÜY BIBLIA MU

Kiñe kuyfi chillka wirintukungelu ti Septuaginta Jesus ñi antü mu, feypiley Chaw Dios tañi üy

Kiñe kuyfi chillka wirintukungelu ti Septuaginta Jesus tañi antü mu, feypiley Chaw Dios tañi üy

Ti Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras mu feypingekey Chaw Dios ñi fütra üy, Jewba, ti Ebrew Wirintukun ka ti Griego Wirintukun mu. Welu fentren Biblia wingkadungun ka mapudungun mu feypingelay feychi üy, doy may feypi “Señor” kam “Ñidol”. Kiñeke rulpadungukelu feypikeyngün Chaw Ngünechen tañi üy, pengelngelu ti Tetragrámaton mu (YHWH), turpu wirintukungelay ti Septuaginta griego kewün mu, feymu üytukelafingün. ¿Rüfngepey may tüfa?

Feychi 1940 puwlu 1950 tripantu püle, pengey kuyfike chillka wirintukungelu ti Septuaginta Jesus tañi antü mu. Tüfa mu pengelngey Chaw Ngünechen tañi fütra üy ebrew wirin mu. Rupalu chi antü, pu wirintukulu Biblia kakelu papel mu entuñmapelafingün Chaw Dios tañi üy, ka wirintukuyngün Kýrios, tüfa griego kewün mu feypiley “Señor” kam “Nidol”. Welu ti Traducción del Nuevo Mundo mu, wiño tukungetuy Chaw Ngünechen ñi üy chew tañi mülemum ellaka mu.

¿KAKÜNUNGEY AM ÑI FEYPILEN TI BIBLIA?

Fülpüle Mar Muerto mu, pengey kiñe chümpolechi lifru wirintukunielu ti lifru Isaías

Fülpüle Mar Muerto mu, pengey ti lifru Isaías. Tüfa trürngey ti lifru mülelu famülke mu

Rüfkünu may, pu wirintukulu Biblia kakelu papel mu welulkayngün kiñeke mu, welu kakünulafingün ti Biblia. Kiñe lifru feypi: “Kiñe dungu no rume ñi feyentukeel pu kristiano tuwlay kiñe kakünungeelchi lifru mu” (Our Bible and the Ancient Manuscripts).

Welu pu judio wirintukulu Biblia kakelu papel mu doy pichi welulkayngün. Kiñe lifru feypi: “Pu kuyfike kristiano ñi antü mu, pu kimke wentru judio tuwün-ngelu müna küme inayentuyngün Biblia ñi feypin wirintukulu kakelu papel mu” (Second Thoughts on the Dead Sea Scrolls).

Fülpüle Mar Muerto mu, pengey kiñe chümpolechi lifru wirintukunielu ti lifru Isaías, dewmangelu 1.000 tripantu kuyfi mu petu ñi pengenon kakelu wirin chillka. Ti lifru Isaías mülelu famülke mu, ¿trürngepey may? Kiñe lifru feypi: “Pichin rupa püñamtukungey ka entuñmangey kiñe dungu” (The Book. A History of the Bible).

Famülke mu küme elkünungetuy ñi weda wiriel pu wentru wirintukulu kakelu papel mu Biblia ñi feypin. Kiñe lifru feypi: “Chem kuyfi lifru no rume trürlay tati Nuevo Testamento mu, tüfa kay küme kimfalngelu ñi rüfngen tañi feypilen” (The Books and the Parchments).

‘Ti Biblia nentuwiringelu ka wirintukungelu rume fentren rupa kakelu papel mu, kakünungekelay kütu ti doy kuyfike wirin chillka pengelu Egipto mu, feymu pu feyentulelu rüf maneluwafuyngün Biblia ñi feypilen mu’ (The Book. A History of the Bible).

Feymu, ¿kakünungey am ñi feypilen ti Biblia? ¡Femlay llemay!

    Fillque chillca mapudungun mu (1993-2025)
    Tripayaimi
    Conaimi
    • mapudungun
    • Huercülelngeal
    • Chumcünuafimi ti pagina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Términos y Condiciones de Uso
    • Política de privacidad
    • Configuraciones de privacidad
    • JW.ORG
    • Conaimi
    Huercülelngeal