Jan sint llakisisa Jehová Diosar yupaychapjjañäni
“Kunatejj qhepankki ukjja, armanuktwa, nayrankkis uk jikjjatañkamaw chʼamañchasiskta.” (FILI. 3:13)
1-3. 1) ¿Luratapatsa jan luratapatsa kunjamsa maynejj jikjjatasispa? 2) ¿Kunsa uka toqet apóstol Pablot yateqsna?
“TAQE llakkañ arunakat maynejj arskaspa jan ukajj qellqkaspa ukanakatjja, aka aruw jukʼampi llakkañajja: ¡ukhamäspänwa!”. Uka arunakampiw J. G. Whittier sat qellqerejj kunapachatï maynejj jan sum luratapat chuym pisayaski uk qhanañchtʼäna. Cheqas maynejj luratapata jan ukajj jan luratapat chuym pisayaski ukhajj wali llakitaw jikjjatasi. ¿Jumajj kunanakatsa chuym pisayasiskta?
2 Yaqhepajja, jan walinakwa lurapjje jan ukajj jachʼa jucharuw purtʼasipjje. Yaqhepasti janis sinti jan walinak lurapkchejja, kuntï lurañ amtapki ukanakajj walikïskpachati sasaw jisktʼasipjje. Ukat yaqhepajj jan walinak armasin nayraruw sarantasipki. Ukampis yaqhepajja, “¡janik ukham lurkiriskayätti!” sasin amtasisaw wali llakita jakapjje (Sal. 51:3). ¿Jumasti? ¿Nayra luratanakamat jan chuym pisayasisa jichhat uksaru Diosar serviñ munasmati? ¿Khitin sarnaqäwipas uk lurañatak yanaptʼistaspa? Apóstol Pablon sarnaqäwipa.
3 Jakäwipanjja, Pablojj kunayman jan walinakwa luräna ukat suma amtanakarus purirakïnwa. Ukat nayra luräwinakapat amtasisajj wali llakitas jikjjataskchïnjja, Jehová Diosar taqe chuyma yupaychasaw wali kusisit jakasiñ yateqäna. Kunsa jupan sarnaqäwipat yateqassna uk jichhajj yatjjatañäni.
PABLON NAYRA SARNAQÄWIPA
4. ¿Kunanaksa Pablojj waynäkasin luräna?
4 Waynäkasin Pablojj fariseökäna ukhajja, jan walinakpunwa luräna ukat ukham luratapatjja qhepat wal chuym pisayasïna. Jupajj jan sinttʼasisaw Jesusan arkirinakapar arknaqäna. Estebanan jiwatap qhepatjja, “Saulosti [...] iyawsirinakarojj wali tʼaqhesiyasaw arknaqäna utat uta thaqasa. Utanakar mantasinsti, chachanak warminaksa katuntasinjja carcelaruw apjjaruyäna” sasaw Bibliajj qhanañchi (Hech. 8:3). Yatjjattʼata William Barclay chachan aruparjamajja, “wali tʼaqhesiyasaw arknaqäna” sasin jaqokipatäki uka griego arojja, “kunjamsa jan sinttʼasisa” ukat “kunjamtï mä ñanqha animalajj jan jarkʼaqasir animalar wal tʼaqhesiykejja ukhamwa tʼaqhesiypachäna” sasaw qhanañchi. Saulojj taqe chuymaw judaísmo yupaychäwir arkäna, ukat Diosas cristianonakar chhaqtayañap munkaspa ukhamwa amuyäna. Ukatwa cristiano “chachanakarus warminakarus” jiwayañataki jan sinttʼasis arknaqäna (Hech. 9:1, 2; 22:4).a
5. ¿Kunjamsa Saulojj cristianonakar arknaqerïkasin Criston qhanañchiripar tuküna?
5 Pablojj Jesusan arkirinakapar utanakapat qatatsuniñatakiw Damasco markaru sarañ munäna, ukhamat Jerusalén markar apasin jilïrinakampi juchañchayañataki. Ukampis uk jan pasañapatakejj Cristow jarktʼäna (Efe. 5:23). Thakhinjam Damasco markar sarkasinjja, Jesusaw jikjjatir saräna, ukat mä qhanampiw juparojj juykhuptayäna. Ukat uka markaruw khithäna, ukanwa kuntï lurañamäki uk yatiñatakejj suyañama sasaw sarakïna. Uka toqetjja Bibliaw jukʼampi qhanañchi (Hech. 9:3-22).
6, 7. Pablojj jan wali luratanakapat amtasiskänwa, ¿uk kunjamatsa yattanjja?
6 Pablojj cristianöjjäna ukhajj janiw ukham qhoru jaqëjjänti. Criston arkirinakaparu arknaqañat sipansa, Cristotwa taqe chuyma yatiyjjäna. Qhepatjja akham sasaw qellqäna: “Jumanakajj istʼapjjtawa nayajj kunjämäkäyättejj nayrajja, kunapachatejj judionakan religionap arkkäyäta ukkhajja. Yatipjjtawa kunja qhoru kankañampis nayajj Diosan [tamapar] arknaqäyätjja, ukhamarak tukjañ munkäyäta uksa” sasa (Gál. 1:13). Ukat nayrajj jupajj kunjamänsa ukjja, Corinto ukat Filipos markankir jilat kullakanakaru ukhamaraki Timoteor qellqkäna ukhaw wasitat sarakïna (1 Corintios 15:9 liytʼasiñapawa; Fili. 3:6; 1 Tim. 1:13). Pablojj ukanak qellqañajj wali askïkaspas ukham janiw amuykänti, janirakiw janis kuna jan walsa lurkaspa ukham tukuñ munkänti. Kuna jan walinaktï lurkäna uk yatisiskänwa (Hech. 26:9-11).
7 Biblia toqet yatjjattʼat Frederic W. Farrar chachajja, kunjamsa Saulojj cristianonakar ‘wali tʼaqhesiyasa arknaqäna’ uka toqet parlkasajj akham sänwa: kunjak cristianonakar tʼaqhesiykchïna uk amuytʼañaw “kunjamsa luratanakapat chuym pisayaspachäna ukat uñisirinakapas kunjak juparojj jan wali arunakamp jiskʼachapjjpachäna uk amuysna” sasa. Visittʼkäna uka tamanakanjja, inas jan uñtʼkäna uka jilat kullakanakajj jupar akham sasin jakʼachasipjjchïna: “¡¿Ukhamajj jumätati nänakar arknaqer Pablojja?!” sasa (Hech. 9:21).
8. ¿Jehová Diosana ukat Jesusan munasiñapata ukat khuyaptʼayasiñapat kunjamsa Pablojj jikjjatasïna, ukat kunsa jiwasajj yateqsna?
8 Pablojj Diosan khuyaptʼayasiñapatwa kuntï lurañapäkäna uk phoqhaskatap amuyasïna. Ukat 14 cartanakapanjja, niya 90 kutiw Jehová Diosan khuyaptʼayasiñapat parläna, Biblia qellqerinakat mayninakajj janiw ukham walj kuti parlapkänti (1 Corintios 15:10 liytʼasiñapawa). Jehová Diosan khuyaptʼayasiñapat Pablojj wal yuspäräna, ukat ukjja luratanakampiw uñachtʼayañ munäna. Ukat taqe apostolonakat sipansa “jilarakwa irnaq[äna]”. ¿Kunsa Pablot yateqsna? Jiwasatï Jesusan loqtasitapar iyawsañäni ukat juchanakasat arsusiñäni ukat taqe chuyma arrepentisiñäni ukhajja, Jehová Diosajj jachʼa juchanakassa perdonistaniwa. Ukhamasti, Diosajj janiw juchanakaj perdonkitaniti sasin amuyapki ukanakajja, Pablotwa amtasipjjañapa (1 Timoteo 1:15, 16 liytʼasiñapawa). Pablojj cristianonakar walsa nayrajj arknaqkchïnjja, akham sasaw qellqäna: ‘Diosan Yoqapajj’ “nayar munasinwa jakañapa naya layku aptʼasiwayi” sasa (Gál. 2:20; Hech. 9:5). Kunjamtï amuyktanjja, juchanakapat jan sinti llakisisaw Diosar yupaychañ yateqawayäna. ¿Jumajj kunsa yateqäta?
Kunjamsa chuym jan pisayasis Diosar servispa ukwa Pablojj yateqäna
¿KUNATSA JUMAJJ CHUYM PISAYASTA?
9, 10. 1) ¿Kunatsa yaqhepajj chuym pisayasipjjaspa? 2) ¿Jan wali luratanakas amtasisa llakitakïskañajj kunatsa jan walïki?
9 Inas kun lurasin chuym pisayasiskta. Jan ukajj jan suma amtatamat tiempsa ukat chʼamsa aptʼasiwaysta. Inas maynirus jan wal lursta jan ukajj yaqha luratanakamat chuym pisayasisksta. ¿Jan ukham jikjjatasiñatakejj kuns lurasma?
10 Waljanejja, ukanakat amtasisajj wali llakitakiw jakapjje ukat jupanakpachaw jan waltʼayasipjje. Ukampis ¿ukham llakisisajj luratanakap askichapjjpachati? Janiwa. Ukajj mä sillan qontʼat walja horanak onoqesas jayar sarkasma ukham amuyañampi sasiwa. Ukampis uk lurasajj inakiw qariskasma. Ukhamasti, uka toqetaki lupʼiskañat sipansa, kunatï askïki uk lurañatakiw chʼamachasiñama. Inas jumajj khitirutï jan wal lurkta ukar perdón mayischisma, inas ukhamat wasitat sum apasjjapjjchisma. Ukat kun lurasas ukham chuym pisayasta ukanak jan lurjjañatakiw chʼamachasiñama. Jan ukajj inas ukamp jakañamajj wakischini. Ukampisa ukham llakisisajj janiw kuns apskañäniti, ni Jehová Diosarus sum yupaychkañäniti.
11. 1) Jehová Diosajj jiwasar khuyapayasiñampi ukat munasiñampi uñjañapatakejja, ¿kun lurañas wakisi? 2) Chuymasan sum jikjjatasiñatakejja, ¿kuna ewjjtʼarus istʼañasa?
11 Yaqhep cristianonakajja, jan wali luratanakapat amtasisajj llakimpikiw aynachtʼjjapjje ukat Diosajj janis jupanakar munasjjaspa ukhamwa amuyjjapjje. Ukat jachʼa juchanakar purtʼasipjjatapata jan ukajj kutin kutin juchar purtʼasipjjatapatjja, Diosajj janis perdonkaspa ukham inas amuyapjjarakchi. Ukampis kunanakjjay lurawayapjjchi, jupanakajj ukanak apanukupjjaspawa, arrepentisipjjaspawa ukat Diosarus perdón mayisipjjarakispawa (Hech. 3:19). Kunjamtï Jehová Diosajj walja jaqenakar khuyaptʼayasi ukat munasiñaps uñachtʼayawaykejja, ukhamarakiw jupanakat khuyaptʼayasispa. Khitinakatï taqe chuyma ukat altʼat chuymampi arrepentisipki ukanakarojja, kunjamtï Job chachar khuyapayasiñamp uñjkäna ukhamwa uñjaraki. Job chachajj akham sänwa: “Ukatpï jichhajj chuymas usuta parlatanakajjatsa jumat jayana pisayastjja, laqʼa qhellaru qontʼata” (Job 42:6). Chuymasan sum jikjjatasiñatakejja, Biblian aka ewjjtʼaparuw istʼañasa: “Khititejj juchap imantaskani ukajja, janiw nayrar sarkaniti, ukampis khititejj juchap arsusisina jaytanukjjani, ukasti perdonatäjjaniwa” (Pro. 28:13; Sant. 5:14-16). Ukhamasti, Jehová Diosaruw juchanakasat arsusiñasa, perdón mayisiñasa ukat kuna jan waltï lurktan uk askichañatak chʼamachasiñasa (2 Cor. 7:10, 11). Ukhamtï lurañänejja, Diosajj khuyaptʼayasistaniwa, “jupasti perdonañatakejj jankʼakiwa” (Isa. 55:7).
12. 1) Davitan sarnaqäwiparjamajja, ¿chuyma jan pisayasiñatakejj kunsa lurañasa? 2) ¿Jehová Diosajj luratapat wal amtäna siski ukajj kamsañs muni, ukat uk amuytʼañajj kunatakis yanaptʼistu? (Recuadro uñjjattʼäta.)
12 Oracionanakas toqew Jehová Diosajj yanaptʼistaspa. David chachajj kunjamsa chuymapan jikjjatasïna uk oracionanwa Jehová Diosar yatiyäna, uka mayisitapasti Salmos libron qellqatawa (Salmo 32:1-5 liytʼasiñapawa). Jan wali luratanakap imantañ munasajj jupa pachpa jan waltʼayasiskatapwa Davitajj amuyasïna. Juchanakap jan arsusitapatwa wali llakita jikjjatasïna, ukat chuymapansa amuyupansa jan walinpunwa jikjjatasïna. ¿Ukat Diosamp perdonatäñatakisa ukat sum jikjjatasiñatakis kuns luräna? Oracionanwa Diosarojj juchanakap arsusïna. Ukat Jehová Diosajj oracionap istʼänwa, ukat kunatï askïki uk luraskakiñapatakiw chʼam churäna. Jumatï Jehová Diosaru kunjamsa chuymaman jikjjatasta uk oracionan yatiyäta ukhajja, Diosajj ukhamarakiw mayisitamar istʼani. Ukat jan wali luratanakam askichañatakiw chʼamachasiñama. Ukatsti Jehová Diosajj mayisitanakam istʼasin juchanakam perdonjjatap taqe chuymaw confiyañamaraki (Sal. 86:5).
NAYRARUPUN SARTAM
13, 14. 1) ¿Jichhürunakan kunarus chuym churañasa? 2) Kunsa lurasktan uk amuyasiñatakejja, ¿kuna jisktʼanakas yanaptʼistani?
13 Kunjamas jakäwejj ukjja qhep uñtasakiw amuytʼsna, ukampis nayrar uñtasakiw jaksna sasaw sapjje. Ukhamasti kuntï nayrajj lurawayktan ukanakat chuym pisayasis llakimpi aynachtʼañat sipansa, kuntï jichhürunakan lurañasäki ukat jutïrins lurañäni ukanakaruw chuym churañasa. Juma pachpa akham jisktʼasim: “¿Kuntï jichhürunakan lurkta ukanakat jutïrin pisayasïti? ¿Janik ukham lurkirïskayätti sasat qhepat amtasëjja? ¿Qhepat chuyma jan pisayasiñatakejj taqe chuymati Jehová Diosar servisktjja?” sasa.
14 Jachʼa tʼaqhesiñ uru jakʼachasinkipanjja, janiw akham sasin chuym pisayasiñ munktanti: “¿Kunataksa Diosatakejj jukʼampi jan irnaqawaykpachätjja? ¿Tiemponïkasajj kunataksa jan precursorakpachayätjja? ¿Kunatsa irpir chuymaninakan yanapiripäñatak jan chʼamachasiwaykpachätjja? ¿Diosatakjam sarnaqañatakejj taqe kunanti chʼamachasiwaytjja? ¿Kunjam jaqenakatï paraison jakasipkani ukham jaqëtti?” sasa. Uka jisktʼanakaw qhawqtï lurirjamäktan ukarjamat Jehová Diosar yupaychasktan janicha uk amuytʼasiñ yanaptʼistani. Janitï ukhamäkchejja, kuntï lurasktan ukakwa luraskañäni ukat qhepatjja jukʼampiw chuym pisayasiñäni (2 Tim. 2:15).
JEHOVÁ DIOSARU SERVITAMAT JANIPUN CHUYM PISAYASIMTI
15, 16. 1) ¿Jehová Diosaru yupaychañajj jakäwipan nayrankañapatakejj kunsa yaqhep jilat kullakanakajj jaytawayapjje? 2) Ukham lurapjjatapatjja, ¿kunatsa chuyma jan pisayasipjjañapäki?
15 ¿Jehová Diosatak sapürunjam irnaqtʼañatakejj kunanaksa jaytawayta? Inas mä suma profesión jan ukajj mä suma negocio jaytawaysta, ukhamat kunatï wakiski ukampiki jakasiñataki ukat Jehová Diosatak sapürunjam jukʼampi irnaqtʼañataki. Inas Betel Utan yanaptʼañ munasa, misioneröñ munasa, tamanak tumptʼirjam irnaqtʼañ munasa jan ukajj yaqha markanakan tantachasiñ utanak lurasiñapataki yanaptʼir sarañ munasajj jan casaraskstati jan ukajj jan wawanïkstati. Jehová Diosar walja maranak servitamatjja, ¿ukham lurañ amtatamat chuym pisayastati? ¿Taqe kuntï lurawaykta ukanakajj inamayakïnwa, jan sum amuytʼasisaw uk amtawayta sasin chuym pisayastati? Janiwa.
16 Taqe ukanakjja Jehová Diosaru wal munasitamatwa lurawaytajja, ukat khitinakatï Diosar yupaychañ munapkäna ukanakar yanaptʼañwa munayätajja. Janitï uk lurkiriskayätjja, jakäwijajj jukʼamp sumäspänwa sasin janiw amuyañamäkiti. Ukanak lurañ amtatamat wali kusisitäñamawa, kunattejj kuntï lurirjamäkayäta ukwa Jehová Diosatakejj lurawaytajja. Kuntï Jehová Diosatak lurawaykta uk janipuniw Jupajj armaskaniti. Kunapachatï wiñay jakañ katoqäta ukhajja, Jehová Diosajj jilarkirwa bendicïtam (Sal. 145:16; 1 Tim. 6:19).
¿KUNJAMSA CHUYM JAN PISAYASIS DIOSAR YUPAYCHSNA?
17, 18. 1) ¿Chuym pisayasisin jan sinti llakisiñatakejj kunas Pablor yanaptʼäna? 2) ¿Kunsa Pablot yateqasis luräta?
17 ¿Chuym pisayasisin jan sinti llakisiñatakejj kunsa Pablojj luräna? Jupajj akham sänwa: “Kunatejj qhepankki ukjja, armanuktwa, nayrankkis uk jikjjatañkamaw chʼamañchasiskta, kawkharutejj puriñasäki, ukar puriñataki” sasa (Filipenses 3:13, 14 liytʼasiñapawa). Judaísmo religionankkasin kuna jan walinaktï lurawaykäna ukanakat Pablojj janiw sinti lupʼkänti, jan ukasti wiñay jakañ katoqañatakejj kunatï wakiskäna ukanak lurañatakiw chʼamsa tiempsa apsusïna.
18 ¿Kuntï Pablojj siskäna uka arunakat kunsa yateqsna? Janiw chuyma pisayasisajj sinti llakisiñajj wakiskiti, kunattejj luratajj luratäjjewa. Ukat sipansa, kuna bendicionanaktï jutïrin katoqkañäni ukatakiw chʼamachasiñasa. Kuna jan walinaktï lurawayktan ukanak inas jan qʼal armkchiñäniti, ukampis janiw ukanakat amtasisajj sapa kuti chuym pisayasiñasäkiti. Nayra luratanakasat armasjjañasawa ukat kuntï Diosatak lurañasäki uk lurañatakiw taqe chuyma chʼamachasiñasa, ukat kunja sumas jutïrin jakasiñäni uka toqenakatwa lupʼiñasaraki.
a Saulojj walja kuti warminakar arknaqatapajja, kunjamtï jichhürunakan kullakanakajj Diosatak wal irnaqtʼapki ukhamäpjjatapwa uñachtʼayistu (Sal. 68:11).