51 YATICHÄWI
CANCIÓN 132 Mayakëjjapjjtwa
Casarasipkta uka urojj ¿kunjamsa Jehová Diosar jachʼañchapjjasma?
“Taqe kunsa wali suma, yäparu lurapjjam” (1 COR. 14:40).
¿KUNSA YATJJATAÑÄNI?
Casarasir mä chacha warmejj kunjamsa casarasïwip urun Jehová Diosar jachʼañchapjjaspa ukwa yatjjataskañäni.
1, 2. ¿Casarasïwi urun novionakan kunjamäpjjañapsa Jehová Diosajj muni?
¿NOVIAMAMPI jan ukajj noviomampejj casarasiñti amtawayapjjta? Ukhamächi ukhajj walpun felicittʼapjjsma. Casarasïw uru wakichtʼasajj wali ocupatäpjjpachätawa. Jehová Diosajja casarasipkätaa uka urojj kusisit qamartʼapjjasma ukwa muni, ukat casadöjjasajj wali kusisit jakasipjjasma ukwa munaraki (Prov. 5:18; Cant. 3:11).
2 Casarasipkäta uka urojj Jehová Diosaruw jachʼañchañapa. Ukampis ¿kunatsa Jehová Diosar jachʼañchapjjañama? Ukat ¿kunjamsa uk lurapjjasma? Uka pä jisktʼanakaruw aka yatichäwin qhanañchaskañäni. Aka yatichäwejj casarasipkani ukanakatakïkchisa, yatjjatkañäni uka Biblian yatichäwinakapajj ewjjtʼa mayipkistani ukhajj ewjjtʼañatakisa, casarasïwi urun Jehová Diosar jachʼañchañatakis yanaptʼarakistaniwa.
¿KUNATSA JEHOVÁ DIOSAR JACHʼAÑCHAPJJAÑAMA?
3. Casarasïwip uru wakichtʼañatakejj ¿kunampis novionakajj yanaptʼayasipjjañapa, ukat kunatsa?
3 Casarasiñ amtasipki uka cristianonakajja, Biblian yatichäwinakaparjamaw casarasïwip uru wakichtʼapjjañapa. ¿Kunatsa ukham lurapjjañapa? Kuna laykutejj Jehová Diosaw matrimonio uttʼayirejja. Cheqas jupaw Adanampir Evampirojj casaräna (Gén. 1:28; 2:24). Ukhamajj casarasïwi uru wakichtʼkasajja, kunjamsa uka urojj Jehová Diosar jachʼañchapjjasma uk sum amuytʼapjjañamaw wali wakiskirejja.
4. Casarasïwip uru wakichtʼkasajj ¿kuna yaqha razonatsa novionakajj Jehová Diosar jachʼañchapjjañapa?
4 ¿Kuna yaqha razonatsa casarasipkäta uka urun Jehová Diosar jachʼañchapjjañama? Jehová Diosaw jumanakan Awkimajja, suma amigomarakiwa (Heb. 12:9). Ukhamajj janipuniw casarasipkäta uka urusa yaqha urus jupar chuym ustʼayañ munapkpachätati (Sal. 25:14). Taqe kunanaktï jupajj jumanak layku lurawayki ukat jutïrin lurkarakini ukanakat lupʼisajja, casarasipkäta uka urun Jehová Diosar jachʼañchañwa munapjjpachätajja (Sal. 116:12).
¿KUNJAMSA DIOSAR JACHʼAÑCHAPJJASMA?
5. Casarasïwip urupjjat suma amtanakar puriñatakejja, ¿kunjamsa Bibliajj novionakar yanaptʼaspa?
5 Mä casarasïwejj kunjamäñapasa uka toqetjja, janiw Biblian mä listajj utjkiti. Ukhamajj novionakajja, kunanakas jupanakar gusti, jakapki uka lugaran kunjamsa casarasipjje ukarjamaw casarasïwi urupajj kunjamänisa uk amtapjjaspa. Ukat cheqpach cristianonakajja, jakasipki uka markan leyinakaparjamaw casarasipjjañaparaki (Mat. 22:21). Casarasirinakatï Bibliarjam suma amtanakar puripjjani ukhajja, Jehová Diosaruw jachʼañchapjjani, wal kusisiyapjjarakini. Casarasiñ toqet Bibliajj kuna ewjjtʼanakanisa uk mä qhawq jichhajj uñjañäni.
6. Romanos 13:1, 2 textorjamajj ¿kunatsa novionakajj casarasiñatakejj markan leyinakap phoqapjjañapa?
6 Markan leyinakapampiw phoqapjjañama (Rom. 13:1, 2). Jilaparte markanakanjja, casarasiñ munirinakatakejj leyinakaw utji. Uka leyinakarjamajj mä qhawqha requisitonakampiw phoqapjjañama. Ukhamajj uka requisitonakajj kawkïrinakasa ukwa yatjjatapjjañama. Leyinakarjamajj kuna requisitonakampis phoqapjjañama uk jan yatipksta ukhajja, ancianonakaruw jisktʼasipjjasma.b
7. ¿Casarasïwi urojj kunjamäñapasa?
7 Casarasipkäta uka urojj Jehová Diosaruw jachʼañchañapa (1 Cor. 10:31, 32). Ukatakejj janiw aka mundonkir jaqenakajj lurañ yatipki ukhamäñapäkiti, jan ukasti espíritu santon achupwa uñachtʼayañapa (Gál. 5:19-26). Niyakejjay casarasir chachajj familia pʼeqtʼchinejja, jupaw casarasïwi urun sumäñapataki ukat taqenis kusisitäpjjañapatak encargasiñapa. ¿Kunas ukhamäñapatak yanaptʼaspa? Bibliat apstʼat mä discursojj munasiñampi respetomp arstʼaski ukhajja, casarasïwir saririnakajj matrimoniojj Diosan regalopätapa, Dios nayraqatan wali importantëtapwa amuyapjje. Ukatwa jila parte casarasirinakajj puedischi ukhajj uka discurso Salonan arstʼasiñap munapjje. Jumanakatï uk munapjjaraksta ukhajja, jayäkipanwa ancianonakarojj mä carta qellqtʼapjjañama.
8. Casarasirinakatï mä fiesta wakichtʼasipkchi ukhajja, ¿kunsa Jehová Diosar jachʼañchañatakejj lurapjjaspa? (Romanos 13:13).
8 (Romanos 13:13 liytʼäta). Casarasipkäta uka urutakitï mä fiesta wakichtʼasipksta ukhajja, ¿kunjamsa jan akapachankir jaqenakjamäpjjatam uñachtʼayapjjasma? ‘Jan wali loqhe fiestanaka’ sasin griego arut traducitäki uka arunakajja, machjayir umañanakajj jiljañkam umasirïkäna, sinti arumkam musicajj utjkäna uka fiestanakatwa parlaskäna (Biblia de estudion Romanos 13:13 liytʼasajja, “fiestas descontroladas” siski uka notap liytʼäta). Fiesta wakichtʼapkäta ukantï alcoholani umañanakajj utjani ukhajja, jan jiljas umapjjañapatakiw sum amuytʼapjjañama.c Musicatï utjanejja, mayninakan parltʼasipjjañapatakejj janiw jachʼat tucañapäkiti. Ukat jan khitin mayjtʼasiñapatakejj kuna kasta musicanakas istʼasini uk sum ajllipjjañama. Musicanakan letranakapajj kamsisa uks istʼapjjañamarakiwa.
9. ¿Kunanakatï casarasïwin luraskani ukanakajj kunjamäñapasa?
9 Yaqhep markanakan mä casarasïwinjja, novionakan amigonakapa ukat familiaranakapaw novionakat mä qhawqha arunak arstʼañ yatipjje. Yaqhep casarasïwinakanjja, novionakan fotonakapa ukat videonakwa uñtayapjje, jan ukajj yaqha ukhamanakwa lurapjjaraki. Ukanakajj casarasïwin sumäñapatakiw yanaptʼaspa. Ukampis kunanakatï uka urun luraskani ukanakajj chʼamañchtʼkirïñapawa (Filip. 4:8). Akham sasaw jisktʼasipjjañama: “¿Casarasïwin luraskani taqe ukanakajj mayninakar respetatapti uñachtʼayani? ¿Matrimonior respetatapti uñachtʼayani? Jukʼampis ¿Jehová Diosarut jachʼañchani?” sasa. Mayninakar lartʼayañatak arstʼañajj walikïkchisa, janiw jan wali arunak arsusiñapajj walïkaspati, janirakiw mayninakar ikintasiñjjat piensaykaspa ukanakat sawkasiñas walïkaspati (Efes. 5:3). Kuntï familiaranakamasa amigonakamas sapkani ukanakajja, jumanakajj munapkta ukarjamäñapawa.
10. ¿Kunatsa casarasirinakajj jachʼañchayasiñ jan munapjjañapäki? (1 Juan 2:15-17).
10 Janiw jachʼañchayasiñ munapjjañamäkiti (1 Juan 2:15-17 liytʼäta). Jehová Diosajja, kun lurasas jupar jachʼañchañ munapki uka servirinakaparojj wali valoranitwa uñji. Ukatwa jachʼañchayasiñ jan munapki uka novionakajj jan añcha qollqe gastapkiti, janirakiw kunanakatï jupanakan utjki ukanakat jachʼañchayasiñs munapkiti. Janitï jachʼa fiesta lurapkäta ukhajja, mä arun sencillok casartʼasipjjäta ukhajj wal yanaptʼapjjeristam. Noruega markankir Mike jilatajj akham siwa: “Janiw kuna qollqe maytʼasiñarus puripkayätti, ukhamatwa precursorat servisipkakiyäta. Casarasipkta uka urojj janiw jachʼa fiesta lurapkayätti, ukhamäkchïnsa wali kusisitaw uka uru amtapjjta” sasa. India markankir Tabitha kullakajj akham sarakiwa: “Niyakejjay jan jachʼa fiesta lurapkchiyättejja, jukʼa lurañanakakiw utjäna. Janirakiw sinti jan waltʼayasiñanakas utjkänti, ukhamajj janiw añch llakisjjapjjayätti” sasa.
Kuna markatäsipkpasa, jan jachʼa fiesta lurasaw Testigonakajj casarasipjjaspa, uka urojj jan armkañarakïspawa. (Párrafos 10 y 11).
11. ¿Kunjamsa novionakajj wali amuyumpi isthaptʼasipjjatapsa kʼachachtʼasipjjataps uñachtʼayapjjaspa? (Fotonak uñjjattʼarakïta).
11 ¿Kunjamsa isthaptʼasipjjäta uk amtjjapjjtati? Uka urojj wali sum isthaptʼasiñ munapjjpachätajja. Bibliajj qellqaskäna uka tiemponsa, novionakajj wali sum isthaptʼasipjjerïna (Is. 61:10). Casarasipkäta uka urun janisay kunjamtï yaqha horasanakan isthaptʼasipjjerïkta ukham isthaptʼasipkchïtajja, amuyumpiw sum isthaptʼasipjjañama (1 Tim. 2:9). Janiw isisa kunjamsa kʼachachtʼasipjjäta ukas casarasïwitakejj wali importantëñapäkiti (1 Ped. 3:3, 4).
12. Jan Bibliarjamäki uka costumbrenak ¿kunatsa novionakajj jankʼak rechazapjjañapa?
12 Jan Bibliarjamäki uka costumbrenak rechazapjjañamawa (Apoc. 18:4). Supayan apnaqat akapachanjja, casarasïwinakan falso religionanakan costumbrenakaparjamaw lurapjje, espiritunakampi yanaptʼayasiñatak kunayman costumbrenakarjamasa creencianakarjamas lurapjjarakiwa. Ukampis Jehová Diosajj ukanakat jitheqtañasatakiw qhan ewjjtʼistu (2 Cor. 6:14-17). Ukhamajj jakasipkta uka lugaran yaqhep costumbrenakapattï “Bibliarjamäskpachati janicha” sasin payachasipjjsta ukhajja, kunjamatsa uka costumbrenakajj qalltawayi ukwa yatjjatapjjañama, Bibliarjamaw amuytʼapjjañamaraki, ukhamat casarasïwi uruman uka costumbrenakajj lurasiniti janicha uk amtañataki.
13. Regalonak katoqasisajj ¿kunjamsa novionakajj Jehová Diosat yateqasipjjaspa?
13 ¿Jakasipkta uka lugaran invitadonakajj novionakar regalonak churapjjeti? Inas puedipki ukarjam regalonak churapjjchi. Bibliajja churañanwa kusisiñajj utji sasaw cristianonakar chʼamañchtʼi (Prov. 11:25; Hech. 20:35). Ukhamajj novionakajja, regalonak churañatakejj obligatäpkaspas ukham janiw invitadonakar amuyayapjjañapäkiti. Janirakiw kuntï regaltʼapki ukajj janis kunäkaspa ukham amuyayapjjañapäkiti. Ukhamajj taqe chuymaw regalonak katoqtʼasiñasa, kuna laykutejj jiwasar munasipjjatapatwa churapjjestu, janiw obligatjam churapkistuti. Ukham lurañaswa Jehová Diosajj muni (2 Cor. 9:7).
JAN WALTʼÄWINAK ASKICHAÑATAKEJJ ¿KUNANAKSA LURAPJJASMA?
14. ¿Yaqhep novionakajj kunanakarus saykatapjjañapa?
14 Casarasïwimajj Jehová Diosar jachʼañchañapatak organistʼañajj inas chʼamakïchispa. Sañäni, mä jiskʼa fiesta wakichtʼañajj chʼamakïspawa. Islas Salomón markankir Charlie jilatajj akham siwa: “Invitadonak ajlliñajj wali chʼamapunïnwa, kuna laykutejj walja amigonakanïpjjtwa ukat jakapkta uka lugaranjja, mä casarasïwir sarañatakejj taqeniw invitatäñ suyapjje” sasa. Párrafo 10 ukan parlaniwayktan uka Tabitha kullakajj akham sarakiwa: “Jakaskta uka lugaranjja, casarasirinakajj waljaniruw invitapjje, ukampis nanakajj 100 jaqenakarukiw invitañ munapjjayäta, uk awk taykanakajar amuytʼayañajj chʼamakïnwa” sasa. India markankir Sarah kullakajj akham sarakiwa: “Waljaniw qollqenïpjjatap wal jachʼañchasipjje, primonakajajj wali jachʼa fiestanak lurasaw casarasipjjäna, ukatwa jupanakat sipansa jukʼamp sum casarasiñatak mayninakajj chʼamañchapjjetäna” sasa. ¿Kunas ukanakar saykatañatakisa yaqha ukhamanakar saykatañatakis yanaptʼapjjätam?
15. Kunanakas casarasïwin lurasini uka toqenakat janïr parltʼkasajja, ¿kunatsa orasiñajj wali wakiskirejja?
15 Casarasïwim organistʼkasajj orasipjjañamapuniwa. Casarasiñ urutak kun amtkasasa, kuna llakinïsas Jehová Diosampejj parltʼasipjjañamapuniwa (Biblia de estudion Filipenses 4:6, 7 liytʼasajja, “en cualquier situación” siski uka notap liytʼäta). Suma amtanakar puriñatakisa, llakitäpkta ukhas sumak jikjjatasiñatakisa, jan ajjsarañatakis Jehová Diosarojj yanaptʼa mayipjjarakismawa (1 Ped. 5:7). Kunjamsa oracionanakamar jaysaski uk amuyasajja, jukʼampiw Jehová Diosar confiyapjjäta. Tabitha kullakajj akham saskakiwa: “Jiwas pachpasa ukat familianakasampis mä acuerdor mantañajj chʼamakïniwa sasaw noviojampejj llakisipjjayäta. Ukatwa kunanakas casarasïwin lurasini uka toqet janïr parltʼkasajj orapjjapunirïta. Ukham lurasajja, kunjamsa Jehová Diosajj sumankapjjañajatak yanaptʼawayapjjetu ukwa uñjawayapjjta” sasa.
16, 17. Casarasïwejj kunjamänisa uk amtkasajja, ¿kunatsa parltʼasiñajj wali importantejja?
16 Qhana arunakampi ukat respetompiw parlapjjañama (Prov. 15:22). Casarasirinakajja, kuna urus casarasipjjani, qhawqha qollqsa gastapjjani, qhawqhanirus invitapjjani ukat yaqha ukham amtanakaruw puripjjañapa. Ukhamajj janïr mä amtar purkasajja, Bibliana ukat experienciani yaqhep jilat kullakanakan ewjjtʼanakaparjamaw panpachanejj parltʼasipjjañama. Jumanak purasa ukat familianakamampis wali sum istʼasipjjañama, janirakiw munañanakamaruk kun lurasiñaps munapjjañamäkiti. Papit mamitanakamatï mä kun lurapjjañam mayipjjätamjja, jumanakatak walikjamächi ukhajj lurapjjasmawa. Jupanakatakejj uka urojj wali importanterakiwa. Ukampis kun lurañtï mayipktam uk jan lurirjamäpkstajja, wali amuyumpi ukat munasiñampiw kunatsa uk jan lurañ munapkta uk qhanañchtʼapjjañama (Col. 4:6). Jumanakatakejj uka urun Jehová Diosar jachʼañchañasa kusisitäñas kunja wakiskirisa ukwa jupanakar amuytʼayapjjañama.
17 Awk taykanakamatï jan Testigöpkchi ukhajja, amtanakamat jupanakar qhanañchtʼañajj chʼamakïspawa. Ukampis munasiñamp parltʼañaw yanaptʼapjjeristam. India markankir Santhosh jilatajj akham siwa: “Familiaranakajajja, hinduismo religionan costumbrenakaparjam casarasipjjañajwa munapjjäna. Kunatsa uk jan lurañ munapkayäta uk jupanakar entiendiyañajj nanakatakejj wali chʼamänwa. Ukampis kunanaktï mayipkitäna ukanakat mä qhawqhanak istʼapjjayätwa, kuna laykutejj Jehová Diosatak ukanakajj walikïskatapwa amuyapjjayäta. Nanakajj munapkayäta uka manqʼa wakichtʼañat sipansa, kuna manqʼtï jupanakajj munapkäna ukwa wakichtʼapjjayäta. Janirakiw cantañanakasa ni thoqtʼañas utjkänti, kuna laykutejj jupanakajj janiw ukar yatitäpkänti” sasa.
18. Amtatarjam lurasiñapatakejj ¿kunas novionakar yanaptʼani? (1 Corintios 14:40; foto uñjjattʼarakïta).
18 Taqe kuns sum organistʼapjjañama. Casarasïwi urutak taqe kuns sum organistʼapjjäta ukhajja, janiw kunat llakisiñas utjkaniti (1 Corintios 14:40 liytʼäta). Taiwán markankir Wayne sat mä jilatajj akham siwa: “Casarasïwi urutak mä qhawqha urunakajj faltaskäna ukhajja, yanaptʼapkitäna ukanakampiw tantachasipjjayäta. Taqe kunas amtatarjam lurasiñapatakejja, kunanakatï casarasïwi urun lurasiñapäkäna ukanakwa repastʼapjjayäta, kunjamas lurasini ukanaks mä qhawq ensaytʼapjjarakiyätwa” sasa. Jumanakatï programarjam taqe kuns horasapar lurapjjäta ukhajja, invitadonakamar respetapjjatamwa uñachtʼayapjjäta.
Casarasïwi urojj sum organistʼasini ukhajja, taqe kunas sumaruw sarani. (Párrafo 18).
19. Casarasïwin taqe kunas sumar sarañapatakejj ¿kunas novionakar yanaptʼani?
19 Kunanakas pasaspa uk sum amuytʼapjjäta ukhajja, janiw jan waltʼäwinakajj casarasïwi urun utjkaniti (Prov. 22:3). ¿Jakasipkta uka lugaran jan invitatäsinti casarasïwir sarañ yatipjje? Uk jan pasañapatakejj kunsa lurapjjasma uk sum amuytʼapjjañamawa. Jan Testigöpki uka familiaranakamarutï invitapjjäta ukhajja, Testigonakajj kunjamas casarasipjje ukat yaqhep costumbrenak kunjamsa uñjtanjja ukanakwa janïräkipan qhanañchtʼapjjasma. Jw.org cheqankir “¿Cómo son las bodas de los testigos de Jehová?” sat yatichäwi uñachtʼayapjjasma. Taqe kunas sumar sarañapatakejja, experienciani mä jilataruw casarasïwin pʼeqtʼañapatak yanaptʼa mayipjjasma (Juan 2:8). Kunjamäñapsa munapjjta uk jupar qhanañchtʼapjjäta ukhajja, amtawayapkta ukarjam lurasiñapataki ukat sum apasiñapatakiw yanaptʼapjjätam.
20. ¿Kunsa casarasirinakajj amtapjjañapa?
20 Casarasiñatak taqe kun wakichtʼkasajja, inas llakisipjjsta. Ukampis casarasiñ urojj mä urukïniwa, uk amtapjjapunim. Uka uruw Jehová Diosar wali kusisit serviñ qalltasipkäta. Ukhamajj casarasipkäta uka urojj Jehová Diosaruw jachʼañchañapa. Janiw wali jachʼa fiesta lurapjjañamajj wakiskiti, jupar taqe chuyma confiyapjjam. Jupampitï yanaptʼayasipjjätajja, wali kusisitaw casarasipkta uka urut amtasipjjäta. Akham sapjjarakïtawa: “Uka urojj wali kusiskañapunïnwa, janiw kunats arrepentiskti” sasa (Sal. 37:3, 4).
CANCIÓN 107 Diosaw munasiñ yatichistu
a AMTAÑATAKI: Walja markanakanjja, casarasirinakajj Dios nayraqatanwa wiñayatak juntüñatak mä promesa arsupjje. Uka qhepat mä fiestaw utji, jan ukajj familiaranakapampi amigonakapampi manqtʼasiñatakiw tantachtʼasipjjaraki. Yaqhep markanakan janisay ukham lurapkchejja, novionakajj casarasïwi urun Biblian ewjjtʼaparjamapuniw kuns lurapjjañapa.
b Markan leyinakaparjam casarasiñjjat Bibliajj kamsisa uka toqet jukʼamp yatiñatakejja, “Bodas honorables a la vista de Dios y los hombres” sat yatichäwi La Atalaya del 15 de octubre de 2006 revistan liytʼäta.
c ¿Alcoholani umañanak utjañapajj walikïskaspati? sat video jw.org cheqan uñtäta.