11 jalja

Diosan Apnaqäwipxa nayrar uchasipkakiñäni

1. 1) ¿Kunatsa Jesusax istʼirinakaparux Diosan Apnaqäwipa nayrar uchasipkakim sänxa? 2) ¿Kunsa sapa maynis jisktʼasiñasa?

JESUSAX akham sasaw istʼirinakapar satayna: “Nayraqatax Diosan reinopa munapxam [mä arunxa, Diosan Apnaqäwip nayrar uchasipkakim], ukhamarak kunatix chiqäki jupan nayraqatapanxa ukanaka” sasa, ukat jichhakamax pä waranq maranakäxaniwa. Ukampis ¿kunatsa jankʼaki thaqhapxañapäna? ¿Janit Criston apnaqirjam uttʼasiñapatakix walja maranak faltkänxa? Jïsa, ukampis Criston apnaqäwipampiw Jehová Diosan jachʼakankañapax jachʼañchatäni, ukarakiw Diosan amtapxa aka Uraqitak phuqayani. Uka tuqit sum amuyirinakatakixa, nayrarupuniw uka Apnaqäw jakäwipan uchapxi. Ukham nayrïr cristianonakax lurapxäna, ukat jichhürunakax jukʼampïñapawa, niyakixay Cristox apnaqirjam uttʼayatäxchixa. Ukhamasti, sapa mayniwa akham jisktʼasiñasa: “¿Diosan Apnaqäwipar nayrar uchatajti sarnaqäwijax uñachtʼayi?” sasa (Mateo 6:33).

2. ¿Kunanaksa jaqinakax munasipki?

² Millón millón jaqinakaw aka Uraqpachanxa jichhürunakax Diosan Apnaqäwip nayrar uchasipki. Jehová Diosar jakäwip katuyasirinakjamax Jupan munañaparjam sapürus sarnaqasaw uka Apnaqäwir munapxatapxa uñachtʼayapxi. Ukampis niya taqiniw aka pachan munañanakapaki thaqhapxi. Qullqinïñacha, qamirïñacha, kusisiñach ukak munasipki, jan ukax yatiqañ jachʼa utanakan yatxatasaxa ukarukiw chuym uchasipki. Jupanakatak llakisipki, qullqimpita, kusistʼañampita ukanakatak llakisipki, ukwa luratanakapampix uñachtʼayapxi. Diosar iyawsapkchisa, janiw Diosarux jakäwinakapanxa nayrar uchapkiti (Mateo 6:31, 32).

3. 1) ¿Jesusa kun thaqhapxam sänsa arkirinakaparuxa, kunatsa? 2) ¿Kunatsa jakañataki munaski ukanakat jan sinti llakisiñasäki?

³ Ukanakax janiw wiñayatakïkiti, uk yatisaw Jesusax arkirinakapar akham säna: “Akapachanxa jan imapxamti walja yänakxa”. “Jan ukasti jumanakax alaxpacharu suma yänaka imasipxam” sasa, ukxa Jehová Diosar luqtasaw jikxatsna. Diosan munañap taqi chʼamampi ukat taqi amuyumpi lurañataki ‘suma nayranïpxañamaw’ sasaw Jesusax arkirinakapar säna. “Diosampiru qullqimpirux janiw khitis sirvkaspati” sasaw säna. Ukampis ¿kunjamsa manqʼañsa, isisiñsa, utanïñsa uñjapxañapäna? “Jan llakisipxamti” sasaw säna. Ukxarux jamachʼinak uñtapxam sataynawa, Diosaw ukanakarux manqʼayi, ukatxa panqaranakat yatiqasipxam sarakitaynawa, Juparakiw uka panqaranakarux isthapiyi. ¿Janit Diosan chʼikhi luqtirinakapasti uka jamachʼinakat sipansa jukʼamp munatäpkisti? Ukatwa Jesusax akham säna: “Nayraqatax Diosan reinopa munapxam, ukhamarak kunatix chiqäki jupan nayraqatapanxa ukanaka, ukatsti taqi [kunatix munaski uka] yänakaxa jumanakarux churatakïpxätawa” sasa (Mateo 6:19-34). ¿Ukham iyawsatamti luräwinakamax uñachtʼayi?

Diosan Apnaqäwipat chiqa yatichäwinakax jan chhaqtayatäpanti

4. ¿Qamirïñat sinti llakiñax kunarus puriyistaspa?

⁴ Kunatï familiatak munaski ukat jiwasatakis munaski ukanakat llakiñax walikïskiwa. Ukampis ukanakat sinti llakisiñax jan waltʼäwinakaruw puriyistaspa. Maynix Diosan Apnaqäwiparux iyawstwa sasa yaqhanakar munaskakispa ukhaxa, Diosan Apnaqäwipat chiqa yatichäwinakax chhaqtayatäspawa (Mateo 13:18-22). Amuytʼañataki, mä qamir waynaw Jesusar mä kutix akham jisktʼatayna: “¿Kuna lurañaxasa wakisi wiñay jakañ katuqañatakixa?” sasa. Uka waynax jan kamskañ suma sarnaqäwinïnwa ukatxa jaqi masiparus sum uñjarakïna, ukampis kunanakapatï utjkäna ukanakaruw wal munäna, janiw ukanak jaytirjamäkänti Cristor arkañatakixa. Ukhamatwa Cristomp chika Diosan alaxpach Apnaqäwin apnaqañxa aptʼasiwayi. Ukatwa Jesusax akham säna: “¡Kunj chʼamas qamirinakatakix Diosan reinopar mantañaxa!” sasa (Marcos 10:17-23).

5. 1) ¿Kunanakampiw kusisitakïskañamax sasas Pablox Timoteor säna, ukat kunatsa? 2) ¿Kunjamsa Supayax “qullqiru munañxa” mä sipitarjam tukuyaspa?

⁵ Walja maranak qhipatxa apóstol Pablox akham sasaw Timoteo waynar qillqäna, jupax Éfeso sat alakip markankänwa, ukat ak amtayäna: “Aka uraqirux janiw kuns apanktanti, janirakiw kuns apkañäniti. Ukampis isisatix utjaskchixa, ukhamarak manqʼañasatix utjaskchixa, ukampix kusisitakïskañasawa” sasa. Familiasatakix ‘manqʼañas isis utjañapawa’, jiwasatakis ukhamaraki, ukatakix irnaqañasawa. Ukampis Pablox akham sasaw iwxtʼäna: “Qamir kankaña thaqhapxi ukanakaxa, janiw yantʼanakarux atipjapkiti, ukatsti taqi casta luqhi amtäwinakan sipitaparuw jalantapxi, ukatsti jan waliruw puripxi, jaqinakarusti jiwañaru tʼunjañaruw puriyaraki” sasa. Supayax sallqawa. Jan yäqañanakampikiw nayraqat yantʼi, ukatxa jukʼampinakwa munayi. Inas jukʼampi qullqi jikxatañatakix mä irnaqäwit yaqha irnaqäwir maynix sarxchispa, jan ukax pachpa irnaqäwinsa lurañanak jil katuqaschispa, ukampisa tantachäwinakar sarañatakisa, Bibliat yatiqañatakis yatiyir sarañatakisa janiw tiempox utjxaspati. Jan sum amuyaskañänixa, “qullqir munañaxa” wali askïki ukaruw chhaqtayaspa, Diosan Apnaqäwipataki lurañäki ukanakaruw chhaqtayaspa. Pablox akham sänwa: “Mayninakax jukʼampi munapxatap layku iyawsañatxa maysaru saranukupxi, pachpa jakäwinakaparuw tʼaqhisiñampi yapxatasipxi” sasa (1 Timoteo 6:7-10).

6. 1)  ¿Kun lurañasas qamirkankañampi jan apayasiñatakixa? 2) Uraqpachanxa janiw jaqinakax qullqi tuqit walinkapkiti, ukhamaxa, ¿khitirus atinisiñasa?

⁶ Timoteo cristiano jilapar wal munasaw Pablox juparu akham iwxtʼatayna: “Taqi akanakatxa jaltam [...]. Iyawsäwin suma nuwasiñapan nuwasim” sasa (1 Timoteo 6:11, 12). Akapachan qamirkankañapampi jan apayasiñatakix wal chʼamachtʼasiñasawa. Iyawsäwin jaqjam kuns lurañäni ukhaxa, Jehová Diosax janipuniw jaytanukkistaniti. Jakañax wali qullqitakïxchisa ukat janis irnaqäwinakax utjkchixa, kunatï jakañatak munaski ukxa Jehová Diosaw churaskistani. Pablox akham qillqäna: “Janirak qullqirus munapxamti; kunatix utjapxtam ukampix kusisitakïpxam, Diosax siwa: ‘Janiw kunapachas jaytkämati ni armtʼaskämasa’ sasa. Ukhamax jichhaxa, taqi iyawsañampiw arssnaxa: ‘Tatituw yanaptʼirixaxa; janiw kuntix jaqix lurkitaspa ukxa axsarkäti’” sasa (Hebreos 13:5, 6). Ukhamarakwa David reyix qillqatayna: “Nayax waynäyätwa, jichhasti niyaw chʼama qaritäxta: janipuniw aski jaqir apanukut uñjkti, janirakiw wawanakapar mayjasirs uñjkti” sasa (Salmo 37:25).

Jesusan nayrïr arkirinakapat yatiqasipxañäni

7. ¿Diosat yatiyir sarañ tuqitxa kunanakampsa Jesusax arkirinakapar säna, ukat kunatsa uka arunakapax askïnxa?

⁷ Apostolanakapar sum wakichtʼasaxa Jesusax Israel markar suma yatiyäwinak yatiyiriwa khitatayna akham sasa, “Diosan reinopax jakʼank[xiwa]” sasa. ¡Kunja kusiskaña yatiyäwisa! Apnaqir Cristo sat Jesusawa jupanakampïskäna. Niyakixaya apostolanakax Diosar luqtasipkchïnxa, Jupaw uñjasipkätam sasaw Jesusax satayna. Akham sänwa: “Jan kuns thakitakix apapxamti, ni thujrsa, ni bolssa, ni tʼantʼsa, ni qullqsa. Mä camisak iqasipxam, jan payxa. Kawki utarus puripxätaxa, ukan qhiparapxam uka chiqat sarxañkama” sasa (Mateo 10:5-10; Lucas 9:1-6). Jehová Diosaw israelitanakampix jupanakar yanaptʼayaspäna, israelitanakax jan uñtʼatanakarux utar katuqtʼapxakirïnwa, ukatxa waxtʼasirïpxarakirïnwa.

8. 1) ¿Diosat yatiyir sarañax kunjamäxaniw sasas Jesusax arkirinakaparux janïr jiwkasax säna? 2) ¿Jesucriston arkirinakapan jakawinakapanxa kunas nayrankañapapunïnxa?

⁸ Yatiyir sarañax mayjäxaniw sasaw Jesusax janïr jiwkasaxa apostolanakapar säna. Marka apnaqirinakamp arknaqataw uñjasipxañapäna, ukat janiw israelitanakax nayrjam wali sum katuqxapxänti. Ukampisa, niyaw Diosan Apnaqäwipatxa yatiyiri yaqha markanakar sarapxañapäna. Ukhaw niyas “bolssa” ukat “qullqsa” apasipxañapäna. Ukampisa, jupanakax Diosan Apnaqäwipsa ukhamaraki kunatï chiqäki ukanaksa thaqhasipkakiñapänwa, Diosax isimpi manqʼañampi jikxatañ yanaptʼaskistaniw sasaw atinisipxañapäna (Lucas 22:35-37).

9. Diosan Apnaqäwipa nayraru uchatapsa, jañchi tuqit kunatï munaski ukanakat jan armasitapsa, ¿kunjamsa Pablox uñachtʼayäna, ukat kamsasas iwxtʼäna?

⁹ Apóstol Pablox yatiqaskañwa Jesucriston iwxtʼäwinakaparjam luräna, jupatakix Diosan arunakap apañapuniw nayrankirïna (Hechos 20:24, 25). Ukampis Diosan arunakap yatiyañataki mä chiqaru purisaxa, jupa pachpawa kunatï jakañataki munaski ukanak jikxatañatakix irnaqirïna, wakischïna ukhaxa carpanak lurirïna; janiw yaqhanakan yanaptʼap suyirïkänti (Hechos 18:1-4; 1 Tesalonicenses 2:9). Ukampis jilat kullakanakax munasiñat kuns waxtʼapxirïn ukhaxa wali yuspärasaw katuqtʼasirïna (Hechos 16:15, 34; Filipenses 4:15-17). Apóstol Pablox janiw jaqinakar yatiyir sarañ layku familiat armasiñarux wiytkänati, jan ukasti familiatakisa Diosatakisa sum cristianonakax phuqañapäna. Irnaqapxam, familianakamarux munapxarakim ukat kunatï utjapktam ukampis yaqhanakar yanaptʼapxarakim sänwa (Efesios 4:28; 2 Tesalonicenses 3:7-12). Qamirkankañar atinisiñat sipansa Diosar atinisipxam, ukatxa kunatï jila wakisirïki uk amuyatanakam sarnaqatanakamampix uñachtʼayapxam sänwa. Ukax Jesusan arunakaparjamaxa, Diosan Apnaqäwiparu ukhamaraki kunatï chiqäki Jupan nayraqatapanxa ukanak thaqhañ sañ munäna (Filipenses 1:9-11).

Diosan Apnaqäwip nayrar uchasipkakiñäni

10. ¿Diosan Apnaqäwip nayraqat thaqhañaxa kun sañs muni?

¹⁰ ¿Qhawqha tiempos Diosan Apnaqäwipat suma yatiyäwinakxa jaqinakar yatiytanxa? Ukxa sapa mayniw chʼamasarjam ukat qhawqhay munasiñasax utjchi ukarjam lurañänixa. Ak amuytʼañäni, Jesusax janiw akham siskänti: “Jan kuna lurañanakamax utjkchi ukaxa Diosan Apnaqäwip thaqhapxam” sasa. Uka apnaqäwin wali wakisirïtap amuyasaxa, akham sasaw Awkipan munañapxa säna: “Diosan reinopar istʼapxam [jan ukax thaqhapxapunim]” sasa (Lucas 12:31). Chiqasa, niya taqiniw familiataki munaski ukanak jikxatañatakix irnaqañänixa, jiwaspachatakis ukhamaraki, ukampis iyawsäwinïstanxa, kuna luräwtï Diosax churkistu ukpunwa nayraqat lurañänixa, Diosan Apnaqäwipatakipuniw kunsa nayraqat lurañänixa, ukatxa janiw familiasatsa armaskarakiñäniti (1 Timoteo 5:8).

11. 1) Diosan Apnaqäwipatxa janiw taqinis mayninakjam walja tiempo yatiyksnati, ¿kunjamsa Jesusax uk uñachtʼayäna? 2) ¿Kunanakas uñachtʼayi qhawqha tiempos maynix yatiyir saraspa ukxa?

¹¹ Diosan Apnaqäwipat suma yatiyäwinakxa yaqhipax walja tiempow yatiysna mayninakat sipansa. Ukampis Jesusax walja kasta laqʼat parläna, suma laqʼar uñtasit suma chuymaninakax achunïpxañapaw sänwa. ¿Qhawqha achunïpxañapasa? Janiw taqinis mayninakjam lurksnati. Inasa yaqhipax chuymanïxapchi, usutäpxchisa, ukat familiataki irnaqañächi. Ukampis maynix wal munchi ukhaxa waljanakwa luraspa (Mateo 13:23).

12. ¿Wayn tawaqunakax kun lurañataki amuytʼasipxañapa?

¹² Diosan Apnaqäwipat jukʼamp yatiyir sarañ amtsna ukax walipunïspawa. Kunjamtï Timoteo waynax taqi chuyma Diosar luqtkänxa, ukham luqtañatakirakiw wayn tawaqunakax amuytʼasipxañapa (Filipenses 2:19-22). Yatiqañ utat mistxasaxa, Diosatakiw sapüru irnaqapxaspa, ukat jukʼamp yaqha suma luräwix janiw utjkaspati. Jilïrinakas Diosataki jukʼampi irnaqañ amtapxani ukhaxa askinak jikxatapxaspa.

13. 1) ¿Diosan Apnaqäwipataki sapa maynix irnaqañapäki ukxa khitis amtañapa? 2) Chiqapuni Diosan Apnaqäwip nayrar uchañäni ukhaxa, ¿kuns uñachtʼayañäni?

¹³ Jukʼamp jupax luraspa sasa yaqhanakar uñchʼukiñat sipansa, jiwaspachaw iyawsäwimpi yanaptʼatax nayrar sartañasa, ukhamata qhawqxay sapa maynis Diosatak lurirjamästan uk taqi chuym lurañasataki (Romanos 14:10-12; Gálatas 6:4, 5). Kunjamtï Job chachan sarnaqäwipat amuyktanxa, qullqinïñacha, suma jakasiñacha, ukat kʼumaräñacha ukaksa thaqhasksna ukham Supayax satayna, mä arunxa, uka amtampikis Diosar yupaychksna ukhama. Ukampis Diosan Apnaqäwip nayrar uchapxañänixa, Supayan wali kʼarïtapwa uñachtʼayañäni, jiwasatakix Diosar luqtañaw taqi kunat sipansa wali askixa, ukwa uñachtʼayañänixa. Ukampis arsutasampi ukhamaraki luratanakasampiw Jehová Diosar wal munasitasxa uñachtʼayañäni, ukat arsutasampi luratasampirakiw jachʼakankañapar taqi chuyma alkatatassa, ukat jaqi masisar munasitassa uñachtʼayarakiñäni (Job 1:9-11; 2:4, 5; Proverbios 27:11).

14. 1) ¿Jaqinakar yatiyir sarañatakixa kunatsa tiempo jaljtʼasiñasäspa? 2) ¿Qhawqha tiemposa Jehová Diosan walja Qhanañchirinakapax jaqinakar yatiyir sarapxi?

¹⁴ Tiempo sum jaljtʼasiñänixa, janiw inamay tiempxa aptʼaskañäniti. Pachpa Jehová Diosaw amtanakap phuqañatakixa ‘horasani’ (Deuteronomio 32:35; Marcos 1:15). Mistuñjamächi ukhaxa, sapa semanan mä kutis jan ukax walja kutis jaqinakar yatiyir sarañatakixa tiempo apstʼasiñasawa. Waranq waranqa Jehová Diosan Qhanañchirinakapawa uraqpachanxa precursor auxiliarjam irnaqtʼapxi, suma yatiyäwinakxa sapüruw niya pä horanak yatiyapxi. Yaqha waranq waranqarakiw precursor regularjam irnaqtʼapxaraki, ukhamaxa niya pä hora chikatanwa sapüru irnaqtʼapxi. Precursor especialanakasa ukat misioneronakasa jukʼamp walja horanakaw Diosan Apnaqäwipatakix irnaqapxi. Diosan Apnaqäwipatxa kawkhansa parltʼaskañasakiwa jaqinakax istʼirjamächi ukhaxa (Juan 4:7-15). Qhawqxay sapa maynis lurirjamästan ukhamarjam lurañasawa, Jesusax akham sänwa: “Diosan reinopat aka suma yatiyäwisti aka uraqpachanwa yatiyatäni, ukhamat taqi markanakan yatipxañapataki, ukatsti akapachan tukusiñapaw jutani” sasa (Mateo 24:14; Efesios 5:15-17).

15. 1 Corintios 15:58 qillqatankki uka arunakaxa, ¿kunatsa wali wakiskirixa jaqinakar yatiyir sarañatakixa?

¹⁵ Jehová Diosan Qhanañchirinakapaxa, kawki markatäsipkpasa, mayakiw uraqpachanxa uka suma irnaqäwinxa Diosatak irnaqtʼapxi. Sapa mayniw Diosan amuytʼayata aka arunakarux istʼapxi: “Tatitumpix sum saytʼasipxam, janirak saraqapxamti. Irnaqasipkakim jukʼampi jukʼampi Tatitun luräwipanxa; jumanakax yatipxaraktawa Tatitumpi mayaki irnaqapxatamax janiw inamayäkiti” (1 Corintios 15:58).

Amtañataki

• ‘Diosan Apnaqäwip nayraqat uchapxam’ sasinxa, ¿kunaw jan nayrankañapäkit sañs munänxa?

• ¿Jiwasataki jan ukax familiataki kunatï munaski ukanak thaqhaña tuqitxa kunjam amuyunïñasasa? ¿Kunjamsa Diosax yanaptʼistani?

• ¿Diosan Apnaqäwipataki jukʼampi irnaqañatakix kunanaksa amtsna?

[107 janan fotopa]

Jehová Diosan Qhanañchirinakapax janïr akapach tukuskipanwa taqi markanakan suma yatiyäwinak yatiyasipki