Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • bhs 14 yatichäwi págs. 145-153
  • Familiamampejj kusisitaw jakasisma

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • Familiamampejj kusisitaw jakasisma
  • ¿Kunsa Bibliajj yatichistu?
  • Aka cheqan liytʼañataki Kunsa yatichi
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Uka toqet jukʼamp yatjjatañataki
  • ¿KUNSA CHACHANAKAJJ LURAPJJAÑAPA?
  • ¿KUNSA WARMINAKAJJ LURAPJJAÑAPA?
  • ¿KUNSA AWK TAYKANAKAJJ LURAPJJAÑAPA?
  • ¿KUNSA WAWANAKAJJ LURAPJJAÑAPA?
  • FAMILIAMAMPEJJ KUSISITAW JAKASISMA
  • Diosaru kusisiyiri familia
    ¿Kunsa Diosax jiwasanakaru mayistu?
  • Chacha warmi jan jaljtañatakix kunas munasi
    Familian sum jakasiñatakixa kunas munasi
  • Familian kusisita jakasiñatak ewjjtʼanaka
    ¡Sartapjjañäni! 2021
  • ¿Kunjamatsa familianakajj kusisitäpjjaspa?
    Diosar istʼañäni ukat wiñayatakiw jakañäni
Jukʼamp uñjañataki
¿Kunsa Bibliajj yatichistu?
bhs 14 yatichäwi págs. 145-153

14 YATICHÄWI

Familiamampejj kusisitaw jakasisma

1, 2. ¿Familianakan kunjam jakasipjjañapsa Jehová Diosajj muni?

JEHOVÁ DIOSAW nayrïr chacha warmir casaräna. Biblianjja Diosaw nayrïr warmi luräna, ukatsti warmirojj “chacharuw uñstayarakïna” sasaw qhanañchi. Adanasti walpun kusisïna, ukatwa akham säna: “¡Akapï cheqpachansa janchejjat janchinejja, ukhamarak chʼakhajjat chʼakhanejja!” sasa (Génesis 2:22, 23). Jehová Diosajj casadonakan kusisita jakasipjjañapwa muni, ukwa uka arunakajj uñachtʼayistu.

2 Jichhürunakanjja walja jaqenakajj janiw familiapan kusisita jakasipkiti. Ukampis Biblianjja suma yatichäwinakaw utji. Ukanakaw awk taykanakarusa wawanakarusa, familiapampi kusisita, mayachtʼata jakasiñatak yanaptʼaspa (Lucas 11:28).

¿KUNSA CHACHANAKAJJ LURAPJJAÑAPA?

3, 4. 1) ¿Kunjamsa chachanakajj warminakapar uñjapjjañapa? 2) ¿Kunatsa chacha warminakajj perdonasipjjañapa?

3 Chachajj munasiñampiw warmipar uñjañapa, respetañaparakiwa sasaw Bibliajj qhanañchi (Efesios 5:25-29 liytʼañataki). Chachajj munasiñampipuniw warmipar uñjañapa. Jupajj warmipar jarkʼaqañapawa, sum uñjañapawa, janirakiw chuymsa ustʼayañapäkiti.

4 Warmitï pantjasini ukhajj ¿kunsa chachajj lurañapa? Bibliajj casarat chachanakar akham siwa: “Warminakamarojj munasisipkakim, jan jupanakatakejj colerasipjjamti” sasa (Colosenses 3:19). Chachanaka, jumanakajj pantjasirïpjjaraktawa uk amtapjjapunim. Diosampi perdonatañ munapjjsta ukhajja, jumanakajj warminakamar perdonapjjañamawa (Mateo 6:12, 14, 15). Jumanakatï purapat jankʼak perdonasipjjäta ukhajja, kusisitaw familian jakasipjjäta.

5. ¿Kunatsa chachajj warmipar respetañapa?

5 Chachajj warmipar respetaspa ukwa Jehová Diosajj muni. Warmejj kunjamas jikjjatasi, kunsa muni uk sum chachajj amuyañapa. Ukham lurañajj wali wakiskiriwa. Chachatï warmipar jan sum uñjkaspa ukhajja, Diosajj inas oracionanakap jan istʼkchispati (1 Pedro 3:7). Jehová Diosajj jupar munasipki uka jaqenakarojj wal munasi. Jupatakejj chachasa warmisa pachpakiwa.

6. ¿Chacha warmejj “mä jañchikëjjapjjewa” siski ukajj kamsañsa muni?

6 Mä chachampi mä warmimpejj “janiw paninëjjapjjeti, jan ukasti mä jañchikëjjapjjewa” sasaw Jesusajj säna (Mateo 19:6). Jupanakajj janipuniw jaytjasipjjañapäkiti ni yaqhampis sarnaqapjjañapäkiti (Proverbios 5:15-21; Hebreos 13:4). Chachajj kuntï warmipamp phoqañapäki uk phoqañapawa, warmejj ukhamarakiw chachapampejj lurañapa (1 Corintios 7:3-5). Chachanakajj ak amtapjjañapawa, “janiw khitis pachpa cuerpoparojj kunäkipans uñiskiti, antisas manqʼayiwa, wali munasiñampiw uñjaraki”. Ukhamasti chachajj warmipar munasiñapawa sum uñjañaparakiwa. Taqe kunat sipansa, warmejj chachapampi sum uñjatäñwa muni (Efesios 5:29).

¿KUNSA WARMINAKAJJ LURAPJJAÑAPA?

7. ¿Kunatsa mä pʼeqtʼirejj familian munasi?

7 Mä familianjja mä pʼeqtʼirejj munasipuniwa, ukhamat familia taypin taqenir yanaptʼañapataki. Biblianjja 1 Corintios 11:3 qellqatan akham siwa: “Taqe chachan pʼeqepajj Cristowa, warmin pʼeqepasti chachawa, Criston pʼeqepasti Diosawa” sasa.

8. ¿Kunjamsa mä cristiana warmejj chachapar respeto uñachtʼayaspa?

8 Warminakajj pantjasirïpjjarakiwa. Ukampis warmejj kuntï chachapajj lurañ amtki ukar taqe chuyma yanaptʼi ukhajja, familpachaw sum jakasipjje (1 Pedro 3:1-6). Biblian akham siwa: “Casarat warmejj chachaparojj wali respetompiw uñjañaparaki” sasa (Efesios 5:33). Mä cristiana warmin chachapatï Diosar jan sirvkchi ukhajja, ¿kunsa kullakajj lurañapa? Chachaparojj respetaskakiñapawa. Biblianjja siwa: “Casarat warminakajj ukhamarakiw chachanakamar istʼapjjañama, ukhamat khitinakatejj Diosan arunakap jan phoqerïpki ukanakajja, warminakapan sum sarnaqapjjatap uñjasajj jan kuna arumpiki Diosan arunakap phoqapjjañapataki, jupanakajj pachpa nayranakapampiw jumanakan sum sarnaqapjjatamsa wali respetasirïpjjatamsa uñjapjjani” sasa (1 Pedro 3:1, 2). Diosar serviri warmin sum sarnaqatap uñjasajja, kunarutï creyki ukarojja chachajj respetaniwa amuyarakiniwa.

9. 1) Chachapampi jan mä kikpa amtanïpki ukhajja, ¿kunsa warmejj lurañapa? 2) Tito 2:4, 5 qellqatanjja, ¿kuna ewjjtʼas warminakatakejj utji?

9 Chachapampi jan mä kikpa amtanïpki ukhajj ¿kunsa warmejj lurañapa? Wali respetompiw kuntï amuyki uk chachapar sañapa. Amuytʼañataki, mä kutejja kuntï Sara warmejj siskäna ukajj janiw Abrahán chachapatak walïkänti, ukatwa Jehová Diosajj ‘Sara warmimar istʼam’ sasin Abrahanar säna (Génesis 21:9-12). Kuntï cristiano chachajj amtki ukajj Biblian suma yatichäwinakap jan pʼakintkchi ukhajja, warmejj chachapar yanaptʼañapawa (Hechos 5:29; Efesios 5:24). Mä suma warmejj familiapar sum uñjañapa (Tito 2:4, 5 liytʼañataki). Chachapasa wawanakapasa, ukham chʼamachasitap uñjasajj jupar wal munasipjjani jukʼampiw respetapjjarakini (Proverbios 31:10, 28).

Abrahanajj Sara warmiparuw istʼaski

¿Kunatsa Sarajj warminakatak wali yateqaskayajja?

10. ¿Chacha warmi jaljtañatsa divorciasiñatsa Biblian kamsisa?

10 Awisajja chacha warminakajj jankʼakiw jaljtañsa jan ukajj divorciasiñsa amtapjje. Ukampis Biblianjja akham siwa: “Mä warmejja janiw chachapat jaljtañapäkiti. [...] Chachajj janirakiw warmipar jaytanukuñapäkiti” sasa (1 Corintios 7:10, 11). Sinti jan waltʼäwinakajj utj-jje ukhaw mä chacha warmejj jaljtañ amtaspa, ukampis ukjja janiw jankʼak amtapjjañapäkiti. ¿Divorciasiñat kamsaraksnasa? Chachasa jan ukajj warmisa qʼañu jucha yaqhampi lurchi ukhakiw divorciasipjjaspa sasaw Biblian qhanañchi (Mateo 19:9).

¿KUNSA AWK TAYKANAKAJJ LURAPJJAÑAPA?

1. Jesusaw wawanakampïski; 2. Mä awkejj Aprendamos del Gran Maestro librotwa wawapampi yatjjataski

Familianjja taqeniw Jesusat yateqasipjjaspa.

11. ¿Kunsa awk taykajj wawanakapar yanaptʼañatakejj lurapjjañapa?

11 Awk taykanaka, wawanakamatakejj tiempo apstʼasipjjañamawa. Wawanakamajj jupanakar yanaptʼapjjasma ukwa munapjje, ukat sipansa Jehová Diosatwa jupanakar yatichapjjañama (Deuteronomio 6:4-9).

12. ¿Kunsa awk taykanakajj wawanakapar jarkʼaqañatakejj lurapjjañapa?

12 Supayan apnaqat akapachajj jukʼamp jan walëjjewa. Jan wali jaqenakaw utji, uka jaqenakaw wawanakar jan walinak lurapjjaspa, abusañsa munapjjarakispawa. Yaqhep awk taykatakejja, wawanakapar uka toqet parlañajj chʼamakiwa. Ukampis jan wali amtani jaqenakat jarkʼaqasiñwa wawanakapar yatichapjjañapa. Awk taykanaka, wawanakamar jarkʼaqapjjañamawa (1 Pedro 5:8).a

13. ¿Kunjamsa awk taykanakajj wawanakapar yatichapjjañapa?

13 Awk taykajj wawanakapar sum sarnaqañ yatichapjjañapa. ¿Kunjamsa yatichapjjaspa? Sum sarnaqapjjañapatakejj cheqañchañaw wakisi, ukampis cheqañchkasajj janipuniw usuchjañasa ni nuwañas walïkaspati (Jeremías 30:11). Awk taykanaka, janipun coleratajj wawanakamar cheqañchapjjamti. Janirak arunakampis ‘usuchjapjjamti’ (Proverbios 12:18). Kunatsa istʼasirïñajj wakisi ukwa jupanakar yatichapjjañama (Efesios 6:4; Hebreos 12:9-11; 30 qhanañchäwi uñjjattʼäta).

¿KUNSA WAWANAKAJJ LURAPJJAÑAPA?

14, 15. ¿Kunatsa wawanakajj awk taykapar istʼapjjañapa?

14 Jesusajj Awkipar istʼapunirïnwa, chʼamäkäna ukhas istʼapunïnwa (Lucas 22:42; Juan 8:28, 29). Wawanakajj ukhamarak awk taykapar istʼapjjaspa ukwa Jehová Diosajj muni (Efesios 6:1-3).

15 Wawanaka, awk taykar istʼañajj chʼamäkani ukhas jupanakar istʼañatak chʼamachasipjjañamawa. Ukhamtï lurapjjätajja, Jehová Diosasa awk taykamas wal kusisipjjani (Proverbios 1:8; 6:20; 23:22-25).b

Mä qʼajjo waynitojj janiw cigarro fumañ munkiti

Jan walinakan uñjasipkani ukhajja, ¿kunas wayn tawaqonakarojj Jehová Diosat jan jitheqtañatak yanaptʼaspa?

16. 1) ¿Kunjamatsa Supayajj wayn tawaqonakar Diosat jitheqtayañ muni? 2) ¿Kunatsa Jehová Diosar munasiri amigonakanïñajj wakisi?

16 Supayajj amigonakamampi jan ukajj yaqha wayn tawaqonakampiw Diosat jitheqtayiristam. Amigonakar janiw sañajj chʼamakïspawa uk Supayajj sum yati. Jacob chachan Dina phuchapajj Jehová Diosar jan servir amigonakanïnwa. Ukaw familiaparusa juparusa jan walir purtʼasiyäna (Génesis 34:1, 2). Amigonakamatï Jehová Diosar jan munasipkchi ukhajja, kunanaktï Diosajj uñiski ukanakwa lurayapjjeristam. Ukajj Jehová Diosarusa familiamarus wal chuym ustʼayaspa, jumas ukhamarakiw jikjjatasisma (Proverbios 17:21, 25). Ukatwa Jehová Diosar munasiri amigonak thaqañamajj wali wakiskirejja (1 Corintios 15:33).

FAMILIAMAMPEJJ KUSISITAW JAKASISMA

17. ¿Kunsa familia taypin taqenis lurapjjañapa?

17 Familianjja taqeni Jehová Diosan ewjjanakaparjam sarnaqapjje ukhajja, kusisitaw jakasipjje. Ukhamasti, chachajj warmipar munasiñapawa, sum uñjañaparakiwa. Warmejj chachapar respetañapawa, istʼañaparakiwa. Proverbios 31:10-31 qellqatan parlki uka warmitsa yateqasiñapawa. Awk taykanakasti, Jehová Diosar munasipjjañapatakiw wawanakapar yatichapjjañapa (Proverbios 22:6). Awkinakasti familiapar ‘sum pʼeqtʼapjjañaparakiwa’ (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8). Wawanakajj awk taykapar istʼapjjañapawa (Colosenses 3:20). Familia taypinjja pantjasiñajj utjakipuniwa, ukatwa humilde chuymanïñasa perdón mayisiñasa wakisi. Cheqansa Jehová Diosajj taqeniruw Biblianjja ewjjanak churistu.

a Kunjamsa wawanakamar jarkʼaqapjjasma uk jukʼamp yatjjatañatakejja, Aprendamos del Gran Maestro libron 32 paginap liytʼapjjasma. Ukajj Jehová Diosan Testigonakapan luratawa.

b Awk taykajj Diosan leyip pʼakintayañ munapjjani ukhakiw wawanakajj awk taykapar jan istʼapjjañapäkiti (Hechos 5:29).

AMTAÑATAKI

1 CHEQA YATICHÄWI: FAMILIAJJ JEHOVÁ DIOSAN UTTʼAYATAWA

“Ukatwa nayajj alajjpachankir Awki nayraqatan killptʼasta. Jupïpanwa taqe familianakajj alajjpachansa aka oraqensa utji” (Efesios 3:14, 15).

¿Kunjamatsa familiamampejj kusisit jakasisma?

  • Génesis 1:26-28

    Jehová Diosaw nayrïr familiarojj uttʼayäna.

  • Efesios 5:1, 2

    Familian kusisit jakasiñatakejja Jehová Diosampita Jesusampitwa yateqasiñasa.

2 CHEQA YATICHÄWI: CHACHA WARMITAKEJJ SUMA EWJJANAKAW BIBLIAN UTJI

“Kunjamatï sapa maynejj jupa pachpar munaskejja, ukhamarakiw sapa maynis warmipar munasiñapa. Casarat warmejj chachaparojj wali respetompiw uñjañaparaki” (Efesios 5:33).

¿Kunjamsa chacha warminakajj purapat uñjasipjjañapa?

  • Efesios 5:22-29

    Chachaw familiarojj uñjañapa. Jupajj warmipar munasiñapawa, warmisti kuntï chachajj amtki ukarojj yanaptʼañaparakiwa.

  • Colosenses 3:19; 1 Pedro 3:4

    Chacha warminakajj munasipjjañapawa, purapat sum uñjasipjjañaparakiwa.

  • 1 Pedro 3:1, 2, 7

    Chacha warminakajj purapatwa respetasipjjañapa.

  • 1 Timoteo 5:8; Tito 2:4, 5

    Kunatï wakiski ukanakjja chachaw familiapar churañapa. Warmisti utap sum uñjañapa.

3 CHEQA YATICHÄWI: AWK TAYKATAKEJJ SUMA EWJJANAKAW BIBLIAN UTJI

“Jan jumanakajj wawanakamar colerasiyapjjamti, antisas kunjamtï Jehová Diosajj munki ukarjam cheqañchasa ewjjtʼasa uywasipkakim” (Efesios 6:4).

¿Kunsa awk taykanakajj wawanakapar sum uywañatakejj lurapjjañapa?

  • Deuteronomio 6:4-9; Proverbios 22:6

    Wawanakamar Jehová Diosat yatichañatakiw tiempo apstʼasipjjañama. Diosan amigopäpjjañapatakiw jiskʼatpach yanaptʼapjjañama.

  • 1 Pedro 5:8

    Wawanakar abusir jaqenakampita, yaqha jan walinakampit jarkʼaqasipjjañapatakiw wawanakamar yatichapjjañama.

  • Jeremías 30:11; Hebreos 12:9-11

    Wawanakamarojj cheqañchapjjañamawa. Ukampis janipuniw coleratäpkta ukhajj uk lurapjjañamäkiti, ni nuwapjjañamäkisa.

4 CHEQA YATICHÄWI: WAWANAKATAKEJJ SUMA EWJJANAKAW BIBLIAN UTJI

“Wawanaka, awkimarus taykamarus [...] istʼapjjam” (Efesios 6:1).

¿Kunatsa awk taykamar istʼañama?

  • Proverbios 23:22-25; Colosenses 3:20

    Awk taykamar istʼäta ukhajja, Jehová Diosasa awk taykamasa walpun kusisipjjani.

  • 1 Corintios 15:33

    Jehová Diosar munasiri amigonakwa thaqañama, jupanakaw kunatï cheqapäki ukanak lurañatakejj yanaptʼapjjätam.

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki