Јахшы гоншуларын олмасы фајда ҝәтирир
“Јахын гоншу узаг гардашдан јахшыдыр” (Сүлејманын мәсәлләри 27:10).
ЕРАМЫЗЫН биринҹи әсриндә јашамыш вә Аллаһын ганунуну јахшы билән бир нәфәр, Исадан сорушду: “Мәним гоншум [“јахыным”, ЈД] кимдир?”. Иса онун јахынынын ким олдуғуну изаһ етмәк әвәзинә, әсл јахын олмағын нә демәк олдуғуну ҝөстәрди. Исанын һәмсөһбәтинә данышдығы нүмунә, еһтимал ки, сизә танышдыр. Бу мәсәли чох вахт хејирхаһ самаријалы мәсәли адландырырлар вә Луканын Мүждәсиндә јазылыб. Иса белә деди:
“Бир нәфәр Јерусәлимдән Јериһоја ҝедәркән гулдурларын әлинә кечди. Гулдурлар онун палтарыны чыхартдылар, өзүнү јараладылар вә јарымҹан һалда гојуб, ҝетдиләр. Тәсадүфән бир каһин һәмин јол илә ҝедирди; адамы ҝөрдүкдә јолун о тајындан кечди. Бир левили дә о јерә чатдыгда јахынлашды вә ону ҝөрүб, јолун о тајындан кечди. Бир нәфәр самаријалы исә о јолдан кечәркән она раст ҝәлди вә ону ҝөрдүкдә јазығы ҝәлди, јахынлашыб онун јараларына зејтун јағы вә шәраб төкәрәк сарыды; вә ону өз ешшәјинә миндириб бир меһманханаја ҝәтирди вә онун гајғысына галды. Ертәси ҝүн исә, ораны тәрк едәркән, ики динар чыхардыб меһманхана саһибинә верди вә деди: “Онун гајғысына гал; вә әҝәр артыг хәрҹин чыхарса, ҝери гајыданда мән сәнә өдәјәрәм”. Сәнҹә, бу үч нәфәрдән һансы гулдурлар әлинә дүшән адамын гоншусу [“јахыны”, ЈД] олду?” (Лука 10:29-36).
Ҝөрүнүр, һәмин адам Исанын чәкдији мәсәлин мәғзини анламышды, чүнки дәрһал ҹаваб верди: “Она мәрһәмәт ҝөстәрән адам”. Ҹавабында Иса деди: “Ҝет, сән дә елә һәрәкәт ет” (Лука 10:37). Әсл мә’нада јахын олмағын нә демәк олдуғуну ҝөстәрән бу әјани мисал неҹә дә тә’сирлидир! Исанын мәсәли тәшвиг едә биләр ки, биз дә өзүмүзә бу ҹүр суаллар верәк: Бәс мән өз гоншуларым үчүн јахшы јахын олураммы? Өзүмә јахын инсанлар “сечмәјимә” вә чәтин анларда онлара көмәк етмәјимә онларын мәншәји вә дәрисинин рәнҝи тә’сир ҝөстәрирми? Јахшы гоншу олмаг үчүн әлимдән ҝәләни едирәмми?
Нәдән башламалы?
Әҝәр биз, нәји исә јахшылыға доғру дәјишмәк лазым ҝәлдијини һисс едириксә, онда өз дүшүнҹә тәрзимиздән башламалыјыг. Бизим үчүн ән ваҹиби, јахшы јахын олмагдыр. Бу, гоншуларымызын да бизә хејирхаһлыгла јанашмаларына көмәк едәҹәк. Тәхминән ики мин ил бундан әввәл Иса өзүнүн Дағүстү тәблиғиндә, инсанлар арасындакы гаршылыглы мүнасибәтләрә даир ваҹиб принсипи вурғулады: “Инсанларын сизинлә неҹә рәфтар етмәсини истәјирсинизсә, сиз дә онларла елә рәфтар един” (Матта 7:12). Әҝәр биз инсанларла һөрмәт, диггәт вә хејирхаһлыгла давранарыгса, онлар да бизә гаршылыглы ҹаваб верәҹәкләр.
“Јахынлыгда јашајан гоншуну севмәк” адлы мәгаләдә журналист вә јазычы Лиза Фундербург, меһрибан гоншулуг әлагәләри јаратмаға көмәк едәҹәк садә ишләр һаггында данышыр. О јазыр: “Мән истәјирәм... ки, гоншуларын бир-бирләринә етдикләри чохсајлы хырда хејирхаһлыглар — ушаглара бахмаг вә өзләри илә бирликдә гоншулары үчүн дә алыш-вериш етмәк кими ишләр онлар үчүн гаршылыглы тәмас нөгтәсинә чеврилсин. Горху вә ҹинајәт үзүндән олдугҹа зәифләјән вә инсанларын бир-бириндән даһа чох узаглашдығы бир ҹәмијјәтдә јашајараг, мән бу ҹүр мүнасибәтләрә еһтијаҹ дујурам”. Сонра әлавә едир: “Ахы, нәдәнсә башламаг лазымдыр. Бәлкә, гоншу гапыны дөјмәк лазымдыр?” (журнал “The Nation Since 1865”).
“Canadian Geographic” журналында, гоншуларын бир-бири илә мүнасибәтләрини јахшылашдырмаға көмәк едән фикир гејд олунмушдур. Јазычы Марни Ҹексон белә бир мүшаһидә апармышдыр: “Аилә үзвләрилә олдуғу кими, чох вахт гоншулары да сечмирләр. Бу инсанларла мүнасибәт нәзакәт, һөрмәт вә сәбир тәләб едир”.
Јахшы гоншулар вермәји баҹарырлар
Е’тираф етмәлијик ки, гоншулара мүраҹиәт етмәк лазым ҝәлдикдә, бизләрдән чохумуз мүәјјән дәрәҹәдә нараһатчылыг һисси кечиририк. Раһат јашамаг вә һеч кимлә әлагә јаратмамаг даһа асан ҝөрүнә биләр. Лакин Мүгәддәс Китабда дејилир ки, “вермәк алмагдан даһа бөјүк бәхтијарлыг ҝәтирир” (Һәвариләрин ишләри 20:35). Буна ҝөрә дә јахшы гоншу олмаг, јахынлыгда јашајанларла таныш олмаг демәкдир. Ваҹиб дејил ки, јахын достлуг әлагәләри јаратмаға ҹан атасыныз, лакин һәрдәнбир тәшәббүс ҝөстәриб, гоншуларла хош сөһбәтә башламаға дәјәр. Бу ҹүр сөһбәтә, достјана ҝүлүмсәмәклә вә ја баш јелләмәклә башламаг олар.
Артыг јухарыда дејилдији кими, меһрибан гоншулуг әлагәләри јаратмаг вә горујуб сахламаг үчүн, “сајсыз-һесабсыз хырда хејирхаһ ишләр” ваҹибдир. Буна ҝөрә дә гоншунуза јахшылыг етмәјә вә ја хош сөз демәјә имкан ахтарын. Бу, әмәкдашлыг руһунун вә гаршылыглы һөрмәтин јаранмасына көмәк едәҹәкдир. Үстәлик, белә давранараг, биз Мүгәддәс Китабын ҝөстәришинә риајәт едәҹәјик: “Јахшылыға һаггы олан адамлара, әлиндән ҝәлдији гәдәр јахшылығы әсирҝәмә” (Сүлејманын мәсәлләри 3:27; Јагуб 2:14-17).
Јахшы гоншулар миннәтдарлыгла гәбул едирләр
Әҝәр бүтүн инсанлар көмәји вә һәдијјәләри миннәтдарлыгла гәбул етсәјдиләр, чох ҝөзәл оларды. Әфсуслар олсун ки, һәмишә белә олмур. Әксәр һалларда инсанлар јахшы ишләрә елә мүнасибәт ҝөстәрирләр ки, сәмими гәлбдән һәдијјә верән шәхс белә дүшүнә биләр: “Ахырынҹы дәфәдир ки, онун үчүн нә исә едирәм!”. Елә ола биләр ки, гоншунузла растлашан заман ону достҹасына саламламаг үчүн ҝөстәрдијиниз бүтүн ҹәһдләринизә садәҹә олараг көнүлсүз сурәтдә баш јелләмәклә ҹаваб верилсин.
Лакин әксәр һалларда мәсәлә һеч дә миннәтдар олмамагда дејил. Ола билсин ки, инсанын неҹә тәрбијә олунмасы онун гәтијјәтсизлик вә утанҹаглыг һиссләри кечирмәсинә сәбәб олур вә о, бу һиссләри е’тинасызлыг маскасы алтында ҝизләдир. Һәмчинин даһа бир шеји дә нәзәрә алмаг лазымдыр ки, дүнјада бу гәдәр нашүкүрлүк варкән, сизин меһрибанлығыныз бә’зи инсанлара гәрибә ҝәлә биләр вә һәтта онлар сизин тәмиз нијјәтлә давранманыза шүбһә илә дә јанаша биләрләр. Белә исә, онлары сәмими олдуғунуза әмин етмәк лазымдыр. Беләликлә, гоншуларла достлуг мүнасибәти јаратмаг үчүн вахт вә сәбир лазымдыр. Лакин вермәк вә миннәтдарлыгла гәбул етмәк мәһарәтинә малик олан инсанлар, гоншуларла сүлһ вә сәмими мүнасибәтләрин јаранмасына көмәк едәҹәкләр.
Бәдбәхтлик үз верәндә
Јахшы гоншулар дар ҝүндә хүсусилә лазымдыр. Мәһз бу заман меһрибан гоншулуг руһу тәзаһүр олунур. Буна, тәмәннасыз ҝөстәрилән чохсајлы гаршылыглы көмәк нүмунәләри шәһадәт едир. Бәдбәхт һадисәләр гоншулары бирләшдирир вә онлары бир-бирләринин гејдинә галмаға тәшвиг едир. Һәтта әввәлләр нәдә исә разы олмајанлар белә, һәмрә’ј олараг чијин-чијинә ишләјирләр.
Мисал үчүн, “Nyu-York Tayms” гәзетиндә хәбәр верилирди ки, 1999-ҹу илдә Түркијәдә баш вермиш виранедиҹи зәлзәләдән сонра, һәтта чохданын дүшмәнләри белә өзләрини хејирхаһ гоншулар кими апарырдылар. Јунан журналисти Анна Стергиу Афина гәзетиндә јазмышдыр: “Бизә илләр боју түркләрә гаршы нифрәт һисси ашылајыблар. Лакин онларын фаҹиәси бизим үчүн һеч дә севиндириҹи дејил. Биз мүтәәссирик, һәлак олан ушагларын ҹәсәдләрини ҝөрүб ағлајырыг, бизим әсрләр боју бәсләдијимиз нифрәтдән, дејәсән, әсәр-әламәт дә галмајыб”. Хилас етмәк ишләринин сона чатмасы һагда рәсми сурәтдә е’лан олундугда, јунанлы хиласкарлар ахтарышлары дајандырмагдан имтина етдиләр.
Һәр һансы фәлакәтдән сонра хиласедиҹи ишләрдә иштирак етмәји, һаглы олараг гоншуларын вә јахынларын рифаһы наминә едилән алиҹәнаблыг вә гәһрәманлыг адландырмаг олар. Анҹаг даһа ваҹиби, өз гоншуларымызын һәјатыны хилас етмәјә чалышараг, онлары габагҹадан хәбәрдар етмәкдир. Лакин, тарихин ҝөстәрдији кими, өз јахынларыны вә гоншуларыны јахынлашмагда олан фәлакәт һаггында хәбәрдар едән кәсләр чох вахт мүсбәт рә’јләрлә гаршылашмырлар, чүнки һәмин ан тәһлүкә ашкар шәкилдә ҝөрүнмүр. Инсанлар адәтән инамсызлыг ҝөстәрирләр. Инсанларын диггәтини онлары һәдәләјән тәһлүкәјә јөнәлтмәјә чалышанлар, мәтанәт вә фәдакарлыг ҝөстәрмәли олурлар.
Меһрибан гоншулуғун бөјүк тәзаһүрү
Бу ҝүн бәшәријјәти тәбии фәлакәтдән дә мүһүм бир һадисә ҝөзләјир — бу, Гадир Аллаһын јерин ишләринә мүдахилә етмәсидир. Бу мүдахиләнин мәгсәди, ҹинајәткарлығы, пислији вә онларла бағлы олан һәр шеји арадан галдырмагдыр (Вәһј 16:16; 21:3, 4). Биз там әмин ола биләрик ки, бунлар баш верәҹәк, бунлар бош сөзләр дејил! Јахынлашмагда олан, бүтүн дүнјаны сарсыдаҹаг һәмин һадисәдән сағ чыхмаг үчүн мүәјјән биликләр әлдә етмәк лазымдыр. Јеһованын Шаһидләри бу билији мүмкүн гәдәр чох сајда инсанлара чатдырмаға чалышырлар. Бу сәбәбдән онлар бүтүн дүнјада инсанлара мәтанәтлә тәблиғ едирләр, һәтта бу фәалијјәтлә танынырлар (Матта 24:14). Онлар буну, Аллаһа вә јахынларына олан мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк көнүллү едирләр.
Буна ҝөрә дә Шаһидләр гапынызын зәнҝини чаланда вә ја һарада исә сизә јахынлашанда јол вермәјин ки, габагҹадан јаранмыш мәнфи рә’јләр вә ја гәзәб онлары динләмәкдә сизә мане олсун. Онлар јахшы гоншу вә јахшы јахын олмаға чалышырлар. Онларын сизинлә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәк тәклифини гәбул един. Бу китабла таныш оларкән өјрәнәҹәксиниз ки, тезликлә инсанлар бир-бирләри илә хошбәхтлик ичиндә гоншулуг ишләдәҹәкләр; нә ирги, нә дини, нә дә синфи ајры-сечкиликләр һамымызын ҹан атдығы меһрибан гоншулуг әлагәләринә мане олмајаҹаг.