Аллаһын вә инсанларын ҝөзүндә ләјагәтли тој
«Галилејанын Гана кәндиндә тој вар иди... Иса илә шаҝирдләри дә тоја чағырылмышдылар» (ЈӘҺЈА 2:1, 2).
1. Исанын иштирак етдији Ганадакы тојда диггәтә лајиг олан нә иди?
ИСА, ОНУН анасы вә бә’зи шаҝирдләри ләјагәтли тојун Аллаһын халгы үчүн неҹә севинҹли бир һадисә олдуғуну билирдиләр. Иса Мәсиһ һәтта белә тојлардан бириндә, Мүждәләрдә јазылмыш биринҹи мө’ҹүзәсини ҝөстәрмиш вә тојдакыларын севинҹини артырмышды (Јәһја 2:1-11). Јәгин сизләрдән кимсә, Јеһоваја хошбәхт бир аилә кими хидмәт етмәк истәјән мәсиһчиләрин тојунда иштирак етмишдир. Ола билсин, кимсә өзү тој етмәјә һазырлашыр. Диҝәри исә достунун, јахуд рәфигәсинин тој һазырлығына көмәк едир. Бәс бу ваҹиб мәрасимин уғурлу кечмәси үчүн нә етмәк олар?
2. Мүгәддәс Китабда тој һаггында нә дејилир?
2 Мәсиһчиләр Аллаһын Кәламындакы мәсләһәтләрин аилә гурмаға һазырлашанлар үчүн хүсусилә фајдалы олдуғуну билирләр (2 Тимотејә 3:16, 17). Дүздүр, Мүгәддәс Китабда мәсиһчи тојунун неҹә кечмәли олдуғу тәфсилаты илә ҝөстәрилмәјиб. Бу тәәҹҹүблү дејил, чүнки ән’әнә вә ганунлар әразијә вә замана ҝөрә бир-бириндән фәргләнир. Мәсәлән, һал-һазырда бир чох тојларын мүһүм һиссәси олан рәсми никаһ мәрасими гәдим Исраилдә јох иди. Тој ҝүнү бәј ҝәлини елин ҝөзү гаршысында өз евинә вә ја ата оҹағына ҝәтирирди (Јарадылыш 24:67; Јешаја 61:10; Матта 1:24). Бу аддым никаһ бағламаға бәрабәр һесаб едилирди.
3. Иса Ганада һансы мәрасимдә иштирак етмишди?
3 Исраиллиләр никаһа мәһз бу ҹүр дахил олурдулар. Сонра онлар, Јәһја 2:1 ајәсиндә јазылдығы кими, тој шәнлији кечирә биләрдиләр. Бир чох Мүгәддәс Китаб тәрҹүмәләринин бу ајәсиндә Гана кәндиндә никаһ олдуғу ҝөстәрилир. Анҹаг орижинал мәтндә истифадә едилән јунан сөзү «тој зијафәти» вә ја «тој мәҹлиси» мә’насыны дашыјырa (Матта 22:2-10; 25:10; Лука 14:8). Ајдын ҝөрүнүр ки, Иса тој зијафәтиндә иштирак етмишди. Анҹаг гејд етмәк лазымдыр ки, бу ҝүн никаһлар башга ҹүр бағланылыр.
4. Бә’зи мәсиһчиләр тојларыны неҹә кечирирләр вә нә үчүн?
4 Бу ҝүн бир чох өлкәләрдә евләнмәк истәјән мәсиһчиләр дөвләтин гојдуғу мүәјјән гајдалара әмәл етмәлидирләр. Бундан сонра онлар гануни никаһ бағлаја биләрләр. Бу, һаким, мер вә ја дөвләтин сәлаһијјәт вердији Јеһованын Шаһиди тәрәфиндән рәсмиләшдирилән садә никаһ мәрасими ола биләр. Бә’зиләри бир нечә гоһумуну вә ја мәсиһчи достуну бу мәрасиминдә шаһид олмаға, јахуд онларын севинҹини бөлүшмәјә дә’вәт едирләр (Јеремја 33:11; Јәһја 3:29). Чохлу вахт вә вәсаит тәләб етдијиндән бир сыра мәсиһчиләр бөјүк тој мәҹлисләри кечирмәмәк гәрарына ҝәлирләр. Онлар јахын адамлары илә бирликдә балаҹа мәҹлис тәшкил едирләр. Бизим шәхси гәрарымыз неҹә олурса-олсун, унутмамалыјыг ки, диҝәр јеткин мәсиһчиләрин бу мәсәләјә даир бахышлары бизимкиндән фәргләнә биләр (Ромалылара 14:3, 4).
5. Нә үчүн бир чох мәсиһчиләр тојларында Мүгәддәс Китаба әсасланан мә’рузәнин сөјләнилмәсини истәјирләр вә онун мәғзи нәдир?
5 Әксәр мәсиһчиләр өз тојларында Мүгәддәс Китаба әсасланан мә’рузәнин сөјләнилмәсини истәјирләрb. Онлар әминдирләр ки, никаһын тәмәлини Јеһова гојмушдур вә Онун Кәламы аилә хошбәхтлији үчүн мүдрик мәсләһәтләр тәгдим едир (Јарадылыш 2:22-24; Марк 10:6-9; Ефеслиләрә 5:22-33). Адәтән онлар гоһумларыны вә мәсиһчи достларыны бу севинҹли һадисәјә чағырырлар. Бәс мәсиһчиләр никаһла бағлы мүхтәлиф ганунлара вә һәтта адәт-ән’әнәләрә неҹә јанашмалыдырлар? Бу мәгаләдә мүхтәлиф өлкәләрдә мөвҹуд олан вәзијјәтләр нәзәрдән кечириләҹәк. Онларын бә’зиләри јашадығымыз әразидә гәбул едилмиш вә ја билдијимиз ганун вә ән’әнәләрдән олдугҹа фәргләнә биләр. Лакин Аллаһын бүтүн хидмәтчиләри үчүн ваҹиб олан үмуми принсипләр әсасында өзүмүзә нәтиҹә чыхара биләрик.
Ләјагәтли никаһ гануни никаһдыр
6, 7. Мәсиһчиләр нә үчүн никаһа ҝирмәјин гануни јөнләрини нәзәрә алмалыдырлар вә онлар буну неҹә едирләр?
6 Дүздүр, никаһын тәмәлини Јеһова Аллаһ гојмушдур. Лакин инсан һакимијјәтләринин никаһын неҹә бағланаҹағыны мүәјјән дәрәҹәдә тә’јин етмәк сәлаһијјәтләри вар. Иса демишдир: «Гејсәринкини гејсәрә, Аллаһынкыны Аллаһа верин» (Марк 12:17). Һәвари Павел дә јазмышдыр: «Һәр адам өз үзәриндә олан һакимләрә табе олсун; чүнки Аллаһ тәрәфиндән олмајан һаким јохдур, мөвҹуд олан һакимләр дә Аллаһ тәрәфиндән тә’јин олунмушдур» (Ромалылара 13:1; Титуса 3:1).
7 Әксәр өлкәләрдә «гејсәр», јә’ни дөвләт кимин никаһа ҝирмәјә һүгугу чатдығыны мүәјјән едир. Буна ҝөрә дә, аилә гурмаг истәјән ики мәсиһчинин евләнмәләринә Мүгәддәс Китаба әсасән һеч бир манеә јохдурса, онлар никаһа даир јерли ганунлара әмәл етмәлидирләр. Мәсәлән, онлар јазылы иҹазә алмалы вә ја дөвләтин сәлаһијјәт вердији нүмајәндәсинә мүраҹиәт етмәли, јахуд да бағланмыш никаһы гејдијјата салмалыдырлар. Гејсәр Август әһалинин сијаһыја алынмасыны әмр едәндә Јусифлә Мәрјәм буна табе олараг «гејд олунмаг үчүн» Бет-Лехемә јола дүшдүләр (Лука 2:1-5).
8. Јеһованын Шаһидләри нә етмирләр вә нә үчүн?
8 Мәсиһчиләр јашадыглары өлкәнин ганунуна әсасән никаһ бағлајанда онларын никаһы Аллаһын ҝөзүндә гүввәјә минир. Буна ҝөрә дә Јеһованын Шаһидләри тәкрар рәсми никаһ мәрасимләри кечирмирләр. Онлар, һәмчинин тојларынын 25-ҹи вә ја 50-ҹи илдөнүмүндә јенидән евлилик анды вермирләр (Матта 5:37). (Бә’зи өлкәләрдә динләр дөвләт тәрәфиндән гејдијјата салынан рәсми никаһы гәбул етмирләр. Онлар иддиа едирләр ки, никаһ јалныз дин хадими тәрәфиндән бағланылараг евләнәнләрин әр-арвад е’лан едилдикләри тәгдирдә гануни сајылыр.) Бир сыра өлкәләрдә Јеһованын Шаһидләриндән бә’зиләринә никаһ бағламаг сәлаһијјәти верилир. Бу һалда, никаһ мәрасими, тој мә’рузәси дә дахил олмагла, адәтән Падшаһлыг Залында кечирилир. Бура һәгиги ибадәт јери олдуғундан, Јеһова Аллаһын тәмәлини гојдуғу никаһла бағлы мә’рузәнин сөјләнилмәси үчүн ән мүнасиб јердир.
9. а) Никаһ мәрасиминдән сонра мәсиһчи бәјлә ҝәлин нә етмәк гәрарына ҝәлә биләр? б) Ағсаггалларын тој һазырлығында һансы ролу ола биләр?
9 Диҝәр өлкәләрдә ганун, никаһ мәрасимини дөвләт идарәсиндә, мәсәлән, иҹра һакимијјәтинин бинасында кечирилмәсини вә јахуд дөвләтин сәлаһијјәт вердији адам тәрәфиндән апарылмасыны тәләб едир. Чох вахт мәсиһчиләр бу рәсми мәрасимдән дәрһал сонра вә ја нөвбәти ҝүн Падшаһлыг Залында тој мә’рузәсинин сөјләнилмәси гәрарына ҝәлирләр. (Онлар јол вермәзләр ки, бу мә’рузә гејдијјат ҝүнүндән хејли сонра сөјләнилсин. Чүнки Аллаһын вә мәсиһчи јығынҹағы да дахил олмагла инсанларын ҝөзүндә онлар артыг әр-арваддырлар). Әҝәр бәјлә ҝәлин тој мә’рузәсинин Падшаһлыг Залында сөјләнилмәсини истәјирләрсә, јығынҹағын хидмәти комитәсиндән габагҹадан иҹазә алмалыдырлар. Бу ағсаггаллар, евләнәнләрин нүмунәви мәсиһчи олдугларына вә тој мә’рузәсинин јығынҹаг ҝөрүшләринә вә диҝәр тәдбирләрә манеә јаратмајаҹағына әмин олмалыдырлар (1 Коринфлиләрә 14:33, 40.) Һәмчинин бу гардашлар залда һансыса һазырлыг ҝөрүлүб-ҝөрүлмәјәҹәјини өјрәнмәли вә онун истифадәси илә бағлы е’лан олуб-олмајаҹағыны мүәјјән етмәлидирләр.
10. Әҝәр рәсми никаһ олмалыдырса, бу тој мә’рузәсинә неҹә тә’сир едәҹәкдир?
10 Тој мә’рузәси илә чыхыш едәҹәк ағсаггал мә’рузәнин достјана, руһән тәравәтләндириҹи вә белә һадисәјә лајиг олмасына чалышаҹаг. Әҝәр никаһ мә’рузәдән габаг бағланыбса, натиг евләнәнләрин «гејсәрин» гануна ҝөрә артыг әр-арвад олдуғуну вурғулајаҹаг. Никаһ бағлананда евлилик анды верилмәјибсә, бәјлә ҝәлин буну мә’рузә заманы едә биләрләрc. Јох, әҝәр мәрасимдә јени евлиләр евлилик анды верибләрсә, лакин ону Јеһованын вә јығынҹағын гаршысында да тәкрар етмәк истәјирләрсә, андын сөзләрини кечмиш заманда демәлидирләр. Бунунла онлар артыг ‘бирләшдирилдикләрини’ ҝөстәрәҹәкләр (Матта 19:6; 22:21).
11. Бә’зи өлкәләрдә никаһлар неҹә бағланыр вә тој мә’рузәсинә бу неҹә тә’сир едир?
11 Бә’зи јерләрдә ганун рәсми никаһ мәрасиминин кечирилмәсини вә һәтта дөвләт тәрәфиндән сәлаһијјәт верилән адамын иштиракыны тәләб етмир. Никаһа дахил олмаг истәјәнләр гејдијјат бланкыны имзалајыб дөвләт идарәсинә тәгдим едирләр. Сонра бу бланк гејдијјата салыныр. Мәһз бу ҹүр онлар әр-арвад олур вә әризәдә ҝөстәрдикләри ҝүн онларын никаһ ҝүнү һесаб едилир. Јухарыда гејд олундуғу кими, бәјлә ҝәлин гәрара ҝәлә биләрләр ки, һәмин ҝүн Падшаһлыг Залында Мүгәддәс Китаба әсасланмыш мә’рузә сөјләнилсин. Чыхыш етмәк үчүн онларын дә’вәт етдикләри јеткин гардаш иштирак едәнләрә билдирәҹәк ки, бәјлә ҝәлин артыг никаһ бағлајыблар. Евлилик анды 10-ҹу абзасда вә һашијәдә јазыланлара ујғун тәрздә дејиләҹәк. Падшаһлыг Залында иштирак едәнләр бәјлә ҝәлинин севинҹинә шәрик олаҹаг вә һәмчинин Аллаһын Кәламындакы мәсләһәтләрдән фајдаланаҹаглар (Нәғмәләр нәғмәси 3:11).
Адәт үзрә бағланан никаһ вә гејдијјат
12. Адәт үзрә бағланылан никаһ нәдир вә белә никаһ бағлајанлара нә мәсләһәт ҝөрүлүр?
12 Бә’зи өлкәләрдә инсанлар адәт үзрә (ел адәти илә) никаһ бағлајырлар. Бурада сөһбәт ики нәфәрин бирҝә јашамаларындан вә ја бә’зи јерләрдә мүәјјән мә’нада гәбул олунмуш, лакин там гануни сајылмајан никаһсыз евлиликдән ҝетмирd. Биз јерли вә ја ел адәти илә бағланылан никаһдан данышырыг. Белә никаһ башлығын там өдәнилмәсини вә гәбулуну өзүнә дахил едә биләр ки, бунун сајәсиндә киши илә гадын гануна вә Мүгәддәс Китаба ҝөрә әр-арвад олурлар. Дөвләт белә никаһлары там гануни һесаб едир. Сонрадан бу ҹүр никаһы гејдијјатдан кечириб рәсми сәнәд алмаг олар. Гејдијјат кағызы әр-арвада, онларын ҝәләҹәк ушагларына вә ја дул галдығы тәгдирдә гадына һүгуги мүдафиә ола биләр. Јығынҹаг адәт үзрә никаһ бағлајанлары мүмкүн гәдәр тез гејдијјата дүшмәјә тәшвиг едәҹәк. Мәсәлән, ҝөрүнүр Мусанын ганунуна ҝөрә никаһлар вә доғулан ушаглар гејдијјата алынырды (Матта 1:1-16).
13. Адәт үзрә бағланылан никаһдан сонра сөјләнилән тој мә’рузәси һаггында нә демәк олар?
13 Гануни сајылан адәт үзрә никаһа ҝирән киши вә гадын әр-арвад сајылыр. Бу јолла евләнән мәсиһчиләр Падшаһлыг Залында тој мә’рузәсинин сөјләнилмәсини вә евлилик андынын верилмәсини истәјә биләрләр. Онда натиг мә’рузәсиндә гејд едәҹәк ки, онлар артыг «гејсәрин» ганунуна ҝөрә никаһ бағлајыблар вә инди јалныз мә’рузә олаҹаг. Беләликлә, гануни сајылан бир никаһ (адәт үзрә) олдуғу үчүн мә’рузә дә бир дәфә сөјләниләҹәк. Ваҹибдир ки, бу ики тәдбир бир-биринин ардынҹа тез бир заманда, мүмкүндүрсә, бир ҝүндә кечирилсин. Онда мәсиһчи тоју әтрафдакылар үчүн јахшы шаһидлик олаҹагдыр.
14. Һәм адәт үзрә, һәм дә дөвләт никаһы мүмкүндүрсә, мәсиһчиләр нә едә биләрләр?
14 Адәт үзрә бағланылан никаһларын гануни сајылдығы өлкәләрин бә’зиләриндә ејни заманда дөвләт никаһы да вар. Белә никаһлар адәтән дөвләтин сәлаһијјәт вердији шәхс тәрәфиндән бағланыр вә өзүнә евлилик андыны вә гејдијјат китабында имза гојулмасыны да дахил едә биләр. Бә’зи мәсиһчиләр дөвләт никаһыны адәт үзрә никаһдан үстүн тутурлар. Бу мәрасимләр дөвләт тәрәфиндән гануни сајылдығы үчүн, онларын һәр икисини кечирмәјә еһтијаҹ јохдур. 9-ҹу вә 10-ҹу абзасларда тој мә’рузәсинә вә евлилик андына аид дејиләнләр бу һалларда да тәтбиг едиләндир. Ән ваҹиби одур ки, ики мәсиһчинин никаһы Аллаһын вә инсанларын ҝөзүндә ләјагәтли сајылсын (Лука 20:25; 1 Петер 2:13, 14).
Никаһа һөрмәт един
15, 16. Никаһа һөрмәт неҹә ҝөстәрилмәлидир?
15 Фарс падшаһынын никаһында проблем јарананда, баш мәсләһәтчи Мемукан она мәсләһәт ҝөрдү ки, ‘бүтүн гадынларын өз әрләринә һөрмәтлә јанашмаларына’ сәбәб олаҹаг бир әмр версин (Естер 1:20). Лакин мәсиһчи никаһында һансыса инсан падшаһынын әмринә еһтијаҹ јохдур, чүнки мәсиһчи гадын өз әринә һөрмәт бәсләјир. Мәсиһчи әр дә, өз нөвбәсиндә, һәјат јолдашыны тә’рифләјир вә она һөрмәт ҝөстәрир (Сүлејманын мәсәлләри 31:11, 30; 1 Петер 3:7). Никаһа һөрмәт илләр өтдүкдән сонра дејил, тој ҝүнүндән е’тибарән едилмәлидир.
16 Мәрасимдә иштирак едәнләр дә никаһа һөрмәтлә јанашдыгларыны ҝөстәрмәлидирләр. Тој мә’рузәси илә чыхыш едәҹәк мәсиһчи ағсаггал нитгини ләјагәтли тәрздә сөјләмәлидир. Нитг бәјлә ҝәлинә үнванланмалыдыр. Онлара һөрмәтдән ирәли ҝәләрәк натиг мә’рузәјә зарафат вә ја зәрби-мәсәлләр гатмајаҹаг. Бәјлә ҝәлин вә динләјиҹиләр сыхылмасын дејә о, евләнәнләрин шәхси һәјатындан јерсиз тәфсилатлар данышмајаҹаг. Әксинә, о чалышаҹаг ки, нитгини достјана, руһән тәравәтләндириҹи шәкилдә сөјләсин вә диггәти никаһын Банисинә вә Онун ҝөзәл мәсләһәтләринә јөнәлтсин. Һәгигәтән дә, ағсаггалын ләјагәтли мә’рузәси бу тәдбирин Аллаһа шәрәф ҝәтирмәсиндә бөјүк ролу олаҹаг.
17. Мәсиһчиләр нә үчүн дөвләт ганунуна мүвафиг евләнмәлидирләр?
17 Бу мәгаләдә гануни никаһын бир чох ҹәһәтләри арашдырылды. Ола билсин ки, онлардан бә’зиләри өлкәниздә гәбул олунан ганунлардан фәргләнир. Лакин јадда сахламалыјыг ки, Јеһованын Шаһидләри никаһларыны «гејсәрин», јә’ни дөвләтин ганунуна ујғун шәкилдә бағламалыдырлар (Лука 20:25). Һәвари Павел мәсиһчиләри тәшвиг едирди: «Һәр адама һаггыны верин: верҝи исә верҝини; ҝөмрүк исә ҝөмрүјү... һөрмәт исә һөрмәти» (Ромалылара 13:7). Бәли, мәсиһчиләр тој кечирмәк мәсәләсиндә дә Аллаһын индијәдәк мөвҹуд олмаларына јол вердији инсан һакимијјәтләринә һөрмәт етмәлидирләр.
18. Никаһ мәрасиминдән сонра нә кечирилә биләр вә бу һагда мә’луматы һарадан тапа биләрик?
18 Бир чох мәсиһчиләр никаһ мәрасиминдән сонра гонаглары тој зијафәтинә дә’вәт едирләр. Јадыныздадырса, Иса Мәсиһ дә белә бир зијафәтдә иштирак етмишди. Әҝәр тој шәнлији планлашдырылырса, онун да бәјлә ҝәлинә вә мәсиһчи јығынҹағына севинҹ, Аллаһа исә шәрәф ҝәтирмәси үчүн Мүгәддәс Китаб мәсләһәтләри неҹә көмәк едә биләр? Бу суалы нөвбәти мәгаләдә мүзакирә едәҹәјик.
[Һашијәләр]
a Һәмин сөз алтында тојла бағлы олмајан башга зијафәт дә нәзәрдә тутула биләр (Естер 9:22, Септуагинта).
b Јеһованын Шаһидләри «Аллаһын ҝөзүндә ләјагәтли никаһ» адланан 30 дәгигәлик тој мә’рузәси планындан истифадә едирләр. Онда «Аилә хошбәхтлијинин сирри» китабындан вә Јеһованын Шаһидләринин диҝәр нәшрләриндән ҝөтүрүлмүш Мүгәддәс Китаб мәсләһәтләри вар. Мә’рузә һәм евләнәнләр, һәм дә тојда иштирак едәнләр үчүн фајдалыдыр.
c Әҝәр гануна ҝөрә никаһ анды тәләб едилмирсә, мәсиһчи Аллаһа шәрәф ҝәтирән бу анды ашағыдакына бәнзәр дејә биләр. Бәј: «Мән [бәјин ады] сәнинлә [ҝәлинин ады] евләнирәм; вә нә гәдәр ки һәр икимиз Аллаһын гурдуғу никаһ телләрилә бағлы олуб јер үзүндә јашајырыг, Мүгәддәс Јазыларда Аллаһын мәсиһчи әрләр үчүн олан ганунуна әсасән, сәни севәҹәјимә вә сәнә гајғы ҝөстәрәҹәјимә сөз верирәм». Ҝәлин: «Мән [ҝәлинин ады] сәнә [бәјин ады] әрә ҝедирәм; вә нә гәдәр ки һәр икимиз Аллаһын гурдуғу никаһ телләрилә бағлы олуб јер үзүндә јашајырыг, Мүгәддәс Јазыларда Аллаһын мәсиһчи арвадлар үчүн олан ганунуна әсасән, сәни севәҹәјимә, сәнә гајғы ҝөстәрәҹәјимә вә дәрин һөрмәт бәсләјәҹәјимә сөз верирәм».
d Белә никаһлар һаггында «Ҝөзәтчи Гүлләси»нин 1962- ҹи илинин 1 мај сајынын 287-ҹи сәһифәсиндә (инҝ.) данышылыр.
Јадыныздадырмы?
• Никаһын һәм гануни, һәм дә руһани ҹәһәтләринә биз нә үчүн ҹидди јанашмалыјыг?
• Никаһ гејдијјатындан дәрһал сонра мәсиһчиләр нә етмәк гәрарына ҝәлә биләрләр?
• Тој мә’рузәси нә үчүн Падшаһлыг Залында сөјләнилир?
[8-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Гәдим Исраилдә тој ҝүнүндә бәј ҝәлини өз евинә вә ја ата оҹағына ҝәтирирди.
[11-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Адәт үзрә бағланан никаһдан сонра мәсиһчиләр, ола билсин, Падшаһлыг Залында мә’рузә сөјләнилмәсини истәсинләр.