Гој никаһыныз сизә севинҹ ҝәтирсин
«Һикмәтлә ев тикиләр, дәрракә илә мөһкәмләнәр». СҮЛ. МӘС. 24:3
1. Аллаһ илк инсанла бағлы һансы мүдрик гәрары верди?
МҮДРИК Сәмави Атамыз бизим үчүн нәјин јахшы олдуғуну билир. Мәсәлән, Аллаһ билирди ки, нијјәтинин јеринә јетмәси үчүн Еден бағында ‘инсанын тәк олмасы јахшы дејил’. Һәмин нијјәт әсасән ондан ибарәт иди ки, евли инсанлар дүнјаја ушаг ҝәтирсинләр вә ‘јер үзүнү бүрүсүнләр’ (Јар. 1:28; 2:18).
2. Аллаһ инсанларын рифаһы үчүн һансы гурулушу тәсис етди?
2 Јеһова деди: «Мән она мүнасиб олан бир көмәкчи јарадаҹағам». Сонра Аллаһ инсана дәрин јуху ҝөндәрди вә камил бәдәниндән бир габырға ҝөтүрүб, ондан гадыны дүзәлтди. Јеһова бу камил гадыны, Һәвваны Адәмин јанына ҝәтирәндә о деди: «Бах, нәһајәт, бунун сүмүјү мәним сүмүјүмдән, бәдәни мәним бәдәнимдәндир. Адына “гадын” дејиләҹәк, чүнки о, кишидән ҝөтүрүлүб». Һәвва доғрудан да Адәмә мүнасиб иди. Онларын һәр биринин өзүнәмәхсус хүсусијјәтләри вә кејфијјәтләри вар иди, бунунла белә икиси дә камил иди вә Аллаһын сурәтиндә јарадылмышдылар. Беләликлә, Аллаһ илк никаһы гурду. Адәмлә Һәвваја бир-бирләринә көмәк вә дајаг олмалары үчүн нәзәрдә тутулан Аллаһын бу гурулушуну гәбул етмәк чәтин олмады (Јар. 1:27; 2:21-23).
3. Чохлары аилә әнамына неҹә јанашыр вә бу һансы суаллары доғурур?
3 Тәәссүф ки, үсјанкарлыг руһу бу ҝүн дүнјанын ҹанына һопуб. Онун доғурдуғу проблемләр Аллаһдан дејил. Чохлары Аллаһын әнамы олан никаһа хор бахыр, она дәбдән дүшмүш, мәјуслуг вә мүнагишәләрин сәбәби кими бахырлар. Евләнәнләр арасында бошанма ади һала чеврилиб. Бәзи валидејнләр ушагларына мәһәббәт ҝөстәрмир вә онлардан өз мәнфәәтләри үчүн истифадә едирләр. Бир чох валидејнләр, һәтта сүлһ вә бирлик хатиринә олса белә, бир-бирләринә ҝүзәштә ҝетмәк истәмирләр (2 Тим. 3:3). Бәс бу чәтин зәманәдә аилә һәјатындакы севинҹи неҹә горумаг олар? Мүлајимлик аиләнин дағылмасынын гаршысыны алмаға неҹә көмәк едир? Севинҹини горујан мүасир аиләләрдән нә өјрәнә биләрик?
Јеһованын рәһбәрлијинә табе олун
4. а) Павел евлилик барәдә һансы ҝөстәриши вермишди? б) Итаәткар мәсиһчиләр Павелин ҝөстәришинә неҹә әмәл едирләр?
4 Һәвари Павел Аллаһдан илһам алараг дуллара тапшырмышды ки, әҝәр јенидән аилә гурмаг истәсәләр сечдикләри адам «Рәббә бағлы олмалыдыр» (1 Кор. 7:39). Јәһуди мәншәли мәсиһчиләр үчүн бу, јенилик дејилди. Аллаһын исраиллиләрә вердији ганунда ачыг-ајдын дејилирди ки, онлар әтрафдакы бүтпәрәст халглардан һеч кимлә ‘гоһум олмалы’ дејилләр. Сонра Јеһова бу нормаја әмәл етмәмәјин нә үчүн тәһлүкәли олдуғуну изаһ етмишди. «Чүнки онлар [гејри-исраиллиләр] өвладларынызы Мәним ардымҹа ҝетмәкдән дөндәриб, башга аллаһлара гуллуг етдирәҹәкләр. Онда Рәббин сизә гаршы гәзәби аловланаҹаг вә тезликлә сизи јох едәҹәк» (Ганун. т. 7:3, 4). Мүасир дөврдә Јеһова Өз хидмәтчиләринин бунунла бағлы һансы мөвгеји тутмаларыны ҝөзләјир? Ајдындыр ки, Аллаһын хидмәтчиси өзүнә һәјат јолдашыны ‘Рәббә бағлы олан’, һәср вә вәфтиз олунмуш һәмиманлылардан сечмәлидир. Бу саһәдә Јеһованын ҝөстәришинә табе олмаг мүдрикликдир.
5. Јеһова вә евли мәсиһчиләр евлилик андына неҹә јанашырлар?
5 Евлилик анды Аллаһын ҝөзүндә мүгәддәсдир. Илк никаһа истинад едәрәк Аллаһын Оғлу Иса демишди: «Аллаһын бирләшдирдијини инсан ајырмамалыдыр» (Мат. 19:6). Мәзмурчу андын ҹиддилијини белә ҝөстәрмишди: «Һагг-Таалаја әһд етдијин тәгдимләрини вер» (Мәз. 50:14). Тој ҝүнү евләнәнләр бөјүк севинҹ ичиндә олсалар да, ичдикләри анд чох ҹидди вә мәсулијјәтлидир (Ганун. т. 23:21).
6. Ифтаһын нүмунәсиндән нә өјрәнә биләрик?
6 Ерамыздан әввәл XII әсрдә Исраилдә һаким олан Ифтаһын нүмунәсинә бахаг. О, Јеһоваја әһд етмишди: «Әҝәр Аммон өвладларыны, һәгигәтән, мәнә тәслим етсән, о заман Аммон өвладлары илә дөјүшдән сағ-саламат гајыданда мәним евимин дарвазасындан гаршыма биринҹи нә чыхарса, Рәббин олаҹаг вә ону јандырма гурбаны едәҹәјәм». Миспаја, евинә дөнәндә ону гаршыламаға гызынын, јеҝанә өвладынын чыхдығыны ҝөрән Ифтаһ әһдини позмаға чалышдымы? Хејр. О деди: «Мән Рәббә әһд етмишәм, артыг сөзүмдән дөнә билмәрәм» (Һак. 11:30, 31, 35). Ифтаһ Јеһоваја вердији сөзүнү тутду, бахмајараг ки, бу онун нәслини давам етдирән адамын олмајаҹағы демәк иди. Ифтаһын әһди евлилик андындан фәргләнир, анҹаг онун әһдинә садиг галмасы мәсиһчи әр-арвадларын евлилик андына садиг галмалары үчүн јахшы нүмунәдир.
Никаһы уғурлу едән нәдир?
7. Тәзә евләнәнләрә һансы дәјишикликләри етмәк лазымдыр?
7 Бир чох әр-арвадлар ҝөрүшдүкләри вахты севә-севә хатырлајырлар. Ҝәләҹәк һәјат јолдашыны танымаг неҹә дә хош иди! Бирликдә нә гәдәр чох вахт кечирирдиләрсә, бир о гәдәр дә бир-бирләринә јахынлашырдылар. Киши илә гадын бир мүддәт ҝөрүшдүкдән сонра вә ја бир-бирини танымадан аилә гурмуш олсалар белә, тојдан сонра дәјишикликләр етмәләри чох ваҹибдир. Бир әр етираф едир: «Евлилијимизин әввәлиндә үзләшдијимиз әсас чәтинлик артыг тәк олмадығымызы дәрк етмәк иди. Бир мүддәт бизә достларын вә аиләнин һәрәсинин өз јери олдуғуну баша дүшмәк чәтин олду». Артыг отуз илдир ки, евли олан башга әр аилә һәјатынын әввәлиндә баша дүшмүшдү ки, таразлы олмаг үчүн һәр шеји фикирләшәркән ики нәфәри нәзәрә алмалыдыр. Һәр һансы дәвәти гәбул етмәздән вә ја үзәринә өһдәчилик ҝөтүрмәздән әввәл о, арвады илә мәсләһәтләшир вә сонра һәр икисинин марагларыны нәзәрә алараг гәрар верир. Белә вәзијјәтдә мүлајимлик көмәк едир (Сүл. мәс. 13:10).
8, 9. а) Јахшы үнсијјәт нә үчүн ваҹибдир? б) Һансы саһәләрдә шәраитә ујғунлашмаг фајдалы олар вә нә үчүн?
8 Һәрдән никаһ мүхтәлиф мәдәнијјәтдән олан ики нәфәри бирләшдирир. Белә олан һалда ачыг үнсијјәт хүсусилә ваҹибдир. Үнсијјәт тәрзи мүхтәлиф олур. Һәјат јолдашынын гоһумлары илә неҹә данышдығыны мүшаһидә етмәк ону даһа јахшы баша дүшмәјә сәнә көмәк едәҹәк. Һәрдән дејилән сөзләр јох, онларын неҹә дејилмәси инсанын дахили фикирләрини үзә чыхарыр. Дејилмәмиш сөзләрдән дә чох шеји өјрәнмәк олар (Сүл. мәс. 16:24; Колос. 4:6). Хошбәхтлик үчүн дәрракәли олмаг чох ваҹибдир. (Сүлејманын мәсәлләри 24:3 ајәсини оху.)
9 Хобби вә әјләнҹә сечиминә ҝәлдикдә чохлары шәраитә ујғунлашмағын ваҹиб олдуғуну баша дүшмүшләр. Евлиликдән габаг һәјат јолдашын, ола биләр, идмана вә ја башга әјләнҹәләрә чох вахт сәрф едирди. Инди бәзи дәјишикликләр етмәк мүнасиб олмаздымы? (1 Тим. 4:8). Ејни суалы өзүмүзә гоһумларла кечирдијимиз вахтла бағлы да верә биләрик. Ајдындыр ки, әр-арвада руһани вә башга ишләри бир јердә ҝөрмәк үчүн вахт лазымдыр (Мат. 6:33).
10. Мүлајимлик валидејнләрлә евли өвладлар арасында јахшы мүнасибәтләрин олмасына неҹә көмәк едир?
10 Киши евләнәндә ата-анасыны тәрк едир, ејни шеји гадын һаггында да демәк олар. (Јарадылыш 2:24 ајәсини оху.) Бунунла белә, Аллаһын әмр етдији кими атаја вә анаја һәмишә һөрмәт етмәк лазымдыр. Беләликлә, киши илә гадын евләнәндән сонра да, јәгин ки, валидејнләринә вә гоһумларына мүәјјән гәдәр вахт ајыраҹаглар. 25 илдир ки, евли олан бир әр дејир: «Һәрдән һәјат јолдашымын, ејни заманда да валидејнләримин, баҹы-гардашларымын вә онун гоһумларынын мүхтәлиф еһтијаҹ вә истәкләрини өдәмәк чәтин олур. Белә вәзијјәтдән чыхыш јолу тапмагда Јарадылыш 2:24 ајәсинин мәнә бөјүк көмәји дәјир. Инсан башга аилә үзвләринә дә сәдагәтли олмаға борҹлудур вә онларын гаршысында да мәсулијјәт дашыјыр, анҹаг бу ајә мәнә ҝөстәрди ки, илк нөвбәдә һәјат јолдашыма садиг олмалыјам». Ејни тәрздә, мүлајим мәсиһчи валидејнләр өвладларынын инди аиләли олдуғуна вә әсас етибарилә әрин һәмин аиләјә рәһбәрлик етмәк мәсулијјәтини дашыдығына һөрмәтлә јанашаҹаглар.
11, 12. Нәјә ҝөрә әрлә арвадын аиләви өјрәнмә кечирмәси вә бирликдә дуа етмәси ваҹибдир?
11 Мүнтәзәм аиләви өјрәнмә кечирмәк чох ваҹибдир. Бир чох мәсиһчи аиләләрин тәҹрүбәси буну тәсдиг едир. Белә өјрәнмәни башламаг вә ону һәмишә давам етдирмәк асан олмаја биләр. Бир аилә башчысы етираф едир: «Әҝәр ҝери гајыдыб нәјисә дәјишмәк мүмкүн олсајды, онда евлилијимизин лап әввәлиндән мүнтәзәм олараг аиләви өјрәнмә кечирәрдик». Сонра о дејир: «Өјрәнмә заманы бирҝә тапдығымыз һансыса Мүгәддәс Китаб һәгигәтинә ҝөрә арвадымын севинҹини ҝөрмәк чох ҝөзәл һәдијјәдир».
12 Ејни заманда бирликдә дуа етмәјин дә көмәји дәјир (Ром. 12:12). Әрлә арвад бирликдә Јеһоваја ибадәт едәндә, Аллаһла сых мүнасибәтләри никаһ телләрини мөһкәмләндирә биләр (Јаг. 4:8). Бир мәсиһчи әр дејир: «Сәһвләрә ҝөрә дәрһал үзр истәмәк вә бирликдә дуа едәркән һәмин сәһвләри хатырлатмаг ҝөстәрир ки, гангаралдан ән кичик мәсәләләрә ҝөрә дә сәмими гәлбдән пешманчылыг чәкирәм» (Ефес. 6:18).
Евлилик һәјатында мүлајимлик ҝөстәрин
13. Павел евлилик һәјатында интим мүнасибәтләрә даир һансы мәсләһәти вермишди?
13 Евли мәсиһчиләр әр-арвад мүнасибәтләрини алчалдан, мәсәлән, сексә алудә олан буҝүнкү дүнјада ҝениш јајылмыш ишләрдән узаг дурмалыдырлар. Бунунла бағлы Павел мәсләһәт ҝөрмүшдүр: «Әр өз арвадына лазымлы мәһәббәт бәсләсин; арвад да әри илә бу ҹүр даврансын. Арвад өз бәдәнинә һаким дејилдир, она һаким олан әрдир; еләҹә дә әр өз бәдәнинә һаким дејилдир, она һаким олан арваддыр». Сонра Павел ајдын шәкилдә тапшырыр: «Бир-биринизи әр-арвадлыг һаггыныздан мәрһум етмәјин, јалныз бәлкә дә, разылыг илә, мүвәггәти олараг». Һансы сәбәбдән? «Дуа етмәк үчүн. Бундан сонра јенә дә бирләшин ки, нәфсинизи сахлаја билмәдијинизә ҝөрә шејтан сизи имтаһан етмәсин» (1 Кор. 7:3-5). Дуаны хатырлатмагла Павел мәсиһчи үчүн нәјин ваҹиб олдуғуну ҝөстәрир. Анҹаг о һәм дә ачыглајыр ки, һәр бир евли мәсиһчи өз һәјат јолдашынын физики вә емосионал еһтијаҹларына гаршы һәссас олмалыдыр.
14. Мүгәддәс Китаб принсипләрини әр-арвад арасындакы интим мүнасибәтләрдә неҹә тәтбиг етмәк олар?
14 Әрлә арвад бир-бириләри илә ачыг олмалы вә баша дүшмәлидирләр ки, интим мүнасибәтләрдә һәссас олмамаг проблемләрә ҝәтириб чыхара биләр. (Филипилиләрә 2:3, 4 ајәләрини оху; Матта 7:12 ајәси илә мүгајисә ет.) Етигадлары мүхтәлиф олан бәзи аиләләрдә бунун һәгигәт олдуғу ҝөрүнүр. Һәтта наразылыглар мөвҹуд олса белә, мәсиһчи адәтән јахшы давранышы, хејирхаһлығы вә һәјат јолдашынын истәјини нәзәрә алмасы илә вәзијјәти јахшылашдыра биләр. (1 Петер 3:1, 2 ајәләрини оху.) Јеһоваја вә һәјат јолдашына мәһәббәт, еләҹә дә мүлајимлик евлилик һәјатынын бу саһәсиндә көмәк едәҹәк.
15. Евлилик һәјатынын хошбәхт олмасында һөрмәт һансы ролу ојнајыр?
15 Хејирхаһ әр башга саһәләрдә дә арвады илә һөрмәтлә давранаҹаг. Мәсәлән, о, һәтта ән кичик мәсәләләрдә белә һәјат јолдашынын һиссләрини нәзәрә алаҹаг. 47 илдир ки, евли олан әр етираф едир: «Мән буну етмәји һәлә дә өјрәнирәм». Мәсиһчи гадынлара әрләринә дәрин һөрмәт бәсләмәк мәсләһәт ҝөрүлүр (Ефес. 5:33). Әрләри һаггында тәнгиди данышмаг, онларын сәһвләрини башгаларынын јанында ачыб төкмәк һөрмәт әламәти дејил. Сүлејманын мәсәлләри 14:1 ајәси бизә хатырладыр: «Һикмәтли гадын евини гурар, сәфеһ гадын ону әли илә учурар».
Шејтана тәслим олмајын
16. Әрлә арвад Ефеслиләрә 4:26, 27 ајәләрини евлилик һәјатында неҹә тәтбиг едә биләр?
16 «Гәзәбләнәндә ҝүнаһ ишләмәјин; гој сиз гәзәбләниркән ҝүнәш батмасын, вә иблисә јер вермәјин» (Ефес. 4:26, 27). Бу сөзләрә әмәл етмәклә әр-арвад арасындакы наразылыглары арадан галдырмаг вә ја онлардан гачмаг олар. Бир баҹы хатырлајыр: «Мәним јадыма ҝәлмир ки, јолдашымла арамызда наразычылыг оланда, саатларла вахт сәрф етмәк лазым ҝәлсә белә, отуруб мәсәләни мүзакирә етмәјәк». Онлар јени евләнәндә гаршыларына мәгсәд гојмушдулар ки, проблеми һәлл етмәмиш ҝүнү баша вурмајаҹаглар. «Биз гәрара ҝәлдик ки, проблем нә олурса олсун, бир-биримизи бағышлајаҹаг, олуб кечәнләри јаддан чыхараҹаг вә нөвбәти ҝүнү јени әһвал-руһијјә илә башлајаҹағыг». Беләликлә, онлар ‘Иблисә јер вермәмәји’ сечдиләр.
17. Әрлә арвад бир-бирләринә ујғун ҝәлмәдикләрини дүшүнүрләрсә, онлара нә көмәк едә биләр?
17 Бәс әҝәр өзүнә ујғун олмајан адамла аилә гурдуғуну дүшүнүрсәнсә, онда неҹә? Ола билсин, сәнә елә ҝәлир ки, мүнасибәтиниз башгаларынынкы кими романтик дејил. Бунунла белә, Јараданын никаһ телләринә олан мүнасибәтини јадда сахламаг сәнә көмәк едәҹәк. Павел Аллаһдан илһам алараг мәсиһчиләрә мәсләһәт вермишди: «Гој һәр кәс никаһа һөрмәт етсин вә кәбин јатағы ләкәсиз олсун; чүнки Аллаһ, әхлагсызлары вә зинакарлары мәһкум едәҹәкдир» (Ибр. 13:4). Һәмчинин бу сөзләрә дә бармагарасы бахмаг олмаз: «Үчгат ип тез гырылмаз» (Ваиз 4:12). Һәм әр, һәм дә арвад Јеһованын адынын мүгәддәс тутулмасыны үрәкдән истәјәндә бир-бирләринә вә Аллаһа бағланырлар. Онлар никаһын уғурлу олмасы үчүн әлләриндән ҝәләни етмәлидирләр, чүнки бу, Јеһоваја — никаһын Банисинә иззәт ҝәтирир (1 Пет. 3:11).
18. Никаһа даир нәјә әмин олмаг олар?
18 Сөзсүз ки, никаһын мәсиһчиләрә севинҹ ҝәтирмәси мүмкүндүр. Бунун үчүн ҹәһд ҝөстәрмәк вә мәсиһчи кејфијјәтләрини, мәсәлән, мүлајимлик тәзаһүр етдирмәк ваҹибдир. Бу ҝүн Јеһованын Шаһидләринин бүтүн дүнјадакы јығынҹагларында бунун мүмкүн олдуғуну сүбут едән сајсыз-һесабсыз аиләләр вар.
Неҹә ҹаваб верәрдиниз?
• Никаһын севинҹ ҝәтирмәси нә үчүн мүмкүндүр?
• Никаһын уғурлу олмасына нә көмәк едә биләр?
• Әрлә арвада һансы кејфијјәтләри инкишаф етдирмәк лазымдыр?
[9-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Евли адамлар һәр һансы дәвәти гәбул етмәздән вә ја ҝөрүш тәјин етмәздән әввәл бир-бирилә мәсләһәтләширләр
[10-ҹу сәһифәдәки шәкил]
‘Иблисә јер вермәдән’ наразычылығы елә һәмин ҝүн арадан галдырмаға чалышын