Билирсинизми?

«Тәнтәнәли јүрүш» ифадәси алтында Павел нәји нәзәрдә тутурду?

▪ Һәвари Павел јазырды: «Бизи... Мәсиһлә бирликдә тәнтәнәли јүрүшдә апаран вә Өзү һаггындакы әтир сачан билији бизим васитәмизлә һәр јердә јајан Аллаһа шүкүрләр олсун! Чүнки биз истәр хилас, истәр мәһв јолунда оланлар арасында Аллаһ үчүн Мәсиһин хош әтријик. Бу әтир сонунҹулар үчүн өлүмә апаран, биринҹиләр үчүнсә һәјат ҝәтирән әтирдир» (2 Коринфлиләрә 2:14—16).

Бурада һәвари Павел ромалыларын империјанын дүшмәнләри үзәриндә гәләбә чалмыш сәркәрдәнин шәрәфинә тәнтәнәли јүрүшләр кечирмәк адәтиндән данышыр. Бу заман дөјүшдә әлдә олунмуш гәнимәти, әсирләри вә гурбанлыг буғалары халгын өнүндән кечирирдиләр, сәркәрдәни вә онун ордусуну уҹадан алгышлајырдылар. Јүрүшүн сонунда буғалар гурбан ҝәтирилир, әсирләр исә, һәмишә олдуғу кими, едам олунурду.

Бир енсиклопедијада дејилир ки, бәзиләри үчүн һәјат, диҝәрләри үчүн исә өлүм демәк олан «Мәсиһин хош әтријик» метафорасынын көкү, «ҝөрүнүр, ромалыларын тәнтәнәли нүмајиши заманы бухур јандырмаг адәтинә ҝедиб чыхыр. Јандырылан бухурун әтри зәфәр чаланлар үчүн галибијјәт демәк олдуғу һалда, әсирләрә едам олунаҹагларыны хатырладырды»a («The International Standard Bible Encyclopedia»).

Ибраниҹә Мүгәддәс Јазыларда һаггында данышылан «сәҹдәҝаһлар» нә иди?

▪ Исраиллиләр Вәд олунмуш дијара дахил олмаздан әввәл, Јеһова онлара орада јашајан кәнанлыларын бүтүн сәҹдәҝаһларыны дағытмағы тапшырмышды. «Ојма дашларынын, төкмә бүтләринин һамысыны јох един. Онларын сәҹдәҝаһ јерләрини дағыдын», — дејә Аллаһ әмр етмишди (Сајлар 33:52). Јаланчы аллаһлара ибадәт олунан бу сәҹдәҝаһлар, адәтән, тәпәләрин башында мејданчалар, јахуд да башга јерләрдә, мәсәлән, ағаҹлар алтында вә ја шәһәрләрдә гурулан ибадәтҝаһлар иди (1 Падшаһлар 14:23; 2 Падшаһлар 17:29; Језекел 6:3). Орада, ола билсин, гурбанҝаһлар, мүгәддәс сүтун вә ја дирәкләр, сурәтләр, бухурданлар вә ибадәтдә истифадә олунан диҝәр әшјалар вар иди.

Јерусәлимдә мәбәд тикилмәмишдән габаг исраиллиләр Јеһоваја Онун сечдији јерләрдә ибадәт едирдиләр. Мүгәддәс Китабда бу јерләр дә сәҹдәҝаһлар адланыр. Аллаһын пејғәмбәри Шамуел Суф дијарынын шәһәрләриндән бириндә «сәҹдәҝаһда» гурбанлар ҝәтирирди (1 Шамуел 9:11—14). Лакин Јеһоваја садиг олан падшаһлар мәбәд тикилдикдән сонра өз торпагларыны бу сәҹдәҝаһлардан тәмизләмәјә чалышырдылар (2 Падшаһлар 21:3; 23:5—8, 15—20; 2 Салнамәләр 17:1, 6).

[Һашијә]

[31-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Ромалыларын тәнтәнәли јүрүшләринин тәсвир олундуғу барелјефдән фрагмент, б. е. II әсри

[Иҹазә илә]

Photograph taken by courtesy of the British Museum

[31-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Ҝезердәки мүгәддәс сүтүнларын галыглары