«Аллаһын салеһлијини һәјатынызда һәмишә биринҹи јерә гојун»
«Аллаһын салеһлијини һәјатынызда һәмишә биринҹи јерә гојун, онда бүтүн бунлар да сизә вериләҹәк» (МАТ. 6:33).
1, 2. Аллаһын салеһлији нәдир вә о, нәјә әсасланыр?
«ПАДШАҺЛЫҒЫ... һәмишә биринҹи јерә гојун» (Мат. 6:33). Иса Мәсиһин Дағүстү тәблиғдә вердији бу ҝөстәриш Јеһованын Шаһидләринә јахшы танышдыр. Һәјатымызын бүтүн саһәләриндә һәмин Падшаһлығы севдијимизи вә она садиг галмаг истәдијимизи ҝөстәрмәјә чалышырыг. Лакин бу ајәнин икинҹи һиссәсини, Аллаһын «салеһлијини» һәјатымызда биринҹи јерә гојмағы да јаддан чыхармамалыјыг. Аллаһын салеһлији нәдир вә ону һәјатымызда биринҹи јерә гојмаг нә демәкдир?
2 Орижинал мәтндә салеһлијә аид едилән сөзләри «әдаләт» вә ја «дүрүстлүк» кими дә тәрҹүмә етмәк олар. Демәли, Аллаһын салеһлији Онун гојдуғу норма вә дәјәрләр бахымындан дүзҝүндүр. Бир Јарадан кими, Онун нәјин јахшы, нәјин пис, нәјин исә дүзҝүн, јахуд сәһв олдуғуну мүәјјән етмәјә һаггы вар (Вәһј 4:11). Бунунла белә, Аллаһын салеһлији сәрт ганунлар топлусу ја да сајсыз-һесабсыз гајдалар сијаһысы дејил. Әксинә, Онун салеһлији әдаләтә вә диҝәр әсас кејфијјәтләри олан мәһәббәт, мүдриклик вә гүввәјә әсасланыр. Аллаһын салеһлији Онун ирадәси вә нијјәти илә сых бағлыдыр. Бураја Она хидмәт етмәк арзусунда оланларын гаршысына гојдуғу тәләбләр дә дахилдир.
3. а) Аллаһын салеһлијини биринҹи јерә гојмаг нә демәкдир? б) Биз нәјә ҝөрә Аллаһын салеһлик нормаларына риајәт едирик?
3 Аллаһын салеһлијини һәјатымызда биринҹи јерә гојмаг нә демәкдир? Садә сөзләрлә десәк, бу, Аллаһы разы салмаг үчүн Онун ирадәсини јеринә јетирмәк демәкдир. Бураја өзүмүзүн јох, Онун дәјәрләринә вә мүкәммәл нормаларына ујғун јашамаг дахилдир. (Ромалылара 12:2 ајәсини оху.) Белә һәјат тәрзи Јеһова илә мүнасибәтләримизлә бирбаша әлагәлидир. Бу о демәк дејил ки, биз Аллаһын ганунларына Онун бизә ҹәза верәҹәјиндән горхдуғумуза ҝөрә табе олуруг. Әксинә, Аллаһы севдијимиз үчүн өз нормаларымызы тәсис етмирик, Онун нормаларына риајәт едәрәк Ону разы салмаг истәјирик. Биз дәрк едирик ки, бу ҹүр давранмаг дүзҝүндүр, чүнки мәһз бунун үчүн јарадылмышыг. Аллаһын Падшаһлығынын Падшаһы олан Иса Мәсиһ кими, биз салеһлији севмәлијик (Ибр. 1:8, 9).
4. Нәјә ҝөрә Аллаһын салеһлијини һәјатымызда биринҹи јерә гојмаг чох ваҹибдир?
4 Јеһованын салеһлијини һәјатымызда биринҹи јерә гојмаг нә дәрәҹәдә ваҹибдир? Ҝәлин бир факты нәзәрдән кечирәк. Еден бағындакы илк сынаг Адәмлә Һәвванын Јеһованын нормалар тәсис етмәк һүгугуну гәбул едиб-етмәјәҹәкләри илә бағлы иди (Јар. 2:17; 3:5). Улу валидејнләримизин бу сынагдан кечмәмәси онларын өвладлары олан бизләрә әзаб-әзијјәт вә өлүм ҝәтирди (Ром. 5:12). Лакин Аллаһын Кәламында дејилир ки, «салеһлик вә сәдагәтин ардынҹа ҝедән һәјат, салеһлик вә шәрәф тапар» (Сүл. мәс. 21:21). Бәли, Аллаһын салеһлијини һәјатымызда биринҹи јерә гојмағын сајәсиндә Онунла ҝөзәл гаршылыглы мүнасибәтимиз олаҹаг, бу да бизи хиласа доғру апараҹаг (Ром. 3:23, 24).
Өз ҝөзүндә салеһ олмағын архасында дуран тәһлүкә
5. Биз һансы тәһлүкәдән гачмалыјыг?
5 Һәвари Павел Ромадакы мәсиһчиләрә јаздығы мәктубунда һәр биримизин гачмалы олдуғу тәһлүкә барәдә хәбәрдарлыг едир. Аллаһын салеһлијини һәјатымызда биринҹи јерә гојмаг истәјириксә, онун бу хәбәрдарлығыны гулагардына вурмамалыјыг. Сојдашлары олан јәһудиләр һагда данышараг Павел дејир: «Аллаһын гејрәтини чәкдикләринә өзүм шаһидәм, анҹаг буну дәгиг билијә әсасланараг етмирләр. Онлар Аллаһын салеһлик јолларына табе олмадылар, чүнки Онун салеһлик јолларыны дәрк етмәдиләр, әвәзиндә өз салеһлик нормаларыны тәсис етмәк истәдиләр» (Ром. 10:2, 3). Павелин дедији кими, онларын башы өз салеһлик нормаларыны тәсис етмәјә о гәдәр гарышмышды ки, Аллаһын салеһлијини анламырдыларa.
6. Биз һансы мејилдән гачынмалыјыг вә нәјә ҝөрә?
6 Аллаһа хидмәтимизә бир јарыш кими бахараг өзүмүзү башгалары илә мүгајисә етсәк, бу тәләјә дүшә биләрик. Өз ҝөзүмүздә салеһ олмаг асанлыгла баҹарыгларымыза архајын олмағымыза ҝәтириб чыхара биләр. Һәгигәтән дә, бу ҹүр давранмаг Јеһованын салеһлијини унутмағымызла нәтиҹәләнәҹәк (Галат. 6:3, 4). Дүзҝүн оланы етмәјә бизи Јеһоваја мәһәббәт тәшвиг етмәлидир вә бу ән дүзҝүн нијјәтдир. Өз салеһлијимизи сүбут етмәјә чалышдығымыз һалда Аллаһы севдијимизи иддиа етмәк бошдур. (Лука 16:15 ајәсини оху.)
7. Иса өз ҝөзүндә салеһ олмаг мәсәләсинә неҹә тохунду?
7 Иса «өз ҝөзүндә салеһ олан вә һеч кәси сајмајан адамлар» үчүн нараһат иди. О чәкдији бир мәсәлдә бу проблемә тохунду: «Ики адам дуа етмәк үчүн мәбәдә ҝирди. Онлардан бири фәрисеј, диҝәри верҝијыған иди. Фәрисеј дуруб үрәјиндә белә дуа етди: “Шүкүр Сәнә, Илаһи! Мән галан адамлар кими — сојғунчу, һагсыз, зинакар вә ја бу верҝијыған кими дејиләм. Һәфтәдә ики дәфә оруҹуму тутурам, алдығым һәр шејин онда бирини верирәм”. Верҝијыған исә узагда дуруб ҝөзләрини дә ҝөјә галдырмаға ҹүрәт етмирди, амма пешманчылыгдан синәсинә вуруб дејирди: “Ја Аллаһ, мән ҝүнаһкара рәһмин ҝәлсин”». Иса сөзләринә белә јекун вурду: «Буну билин ки, бу адам Аллаһын ҝөзүндә о бирисиндән даһа салеһ чыхды. Чүнки өзүнү јүксәлдән алчалдылаҹаг, өзүнү алчалдан исә јүксәлдиләҹәк» (Лука 18:9—14).
Диҝәр тәһлүкә — «һәддән артыг салеһ» олмаг
8, 9. «Һәддән артыг салеһ» олмаг нә демәкдир вә бу, нәјә ҝәтириб чыхара биләр?
8 Гачмалы олдуғумуз диҝәр тәһлүкә барәдә исә Ваиз 7:16 ајәсиндә охујуруг: «Һәддән артыг салеһ олма, һәддән артыг мүдрик олма. Нә үчүн өзүнү үзәсән?» Аллаһдан илһам алараг бу сөзләри гәләмә алан јазычы һәмин фәслин 20-ҹи ајәсиндә бунун сәбәбини ачыглајыр: «Јер үзүндә елә салеһ адам јохдур ки, јалныз јахшылыг едиб һеч бир ҝүнаһ етмәсин». «Һәддән артыг салеһ» олан инсан өз салеһлик нормаларыны тәсис едир вә инсанлар барәдә онларын әсасында мүһакимә јүрүдүр. Лакин о, белә етмәклә өз нормаларыны Аллаһынкындан үстүн тутдуғуну вә бунунла да Аллаһын ҝөзүндә ҝүнаһ ишләтдијини нәзәрдән гачырыр.
9 «Һәддән артыг салеһ» олмаг һәтта Јеһованын ишләрини шүбһә алтына алмағымыза ҝәтириб чыхара биләр. Лакин јаддан чыхармамалыјыг ки, әҝәр биз Јеһованын гәрарларынын әдаләтли вә ја дүзҝүн олдуғуна шүбһә едириксә, демәли, өз салеһлик нормаларымызы Јеһованын нормаларындан үстүн тутмаға башлајырыг. Бунунла, санки, Јеһованы сынаға чәкир, еләҹә дә пислијә вә јахшылыға даир шәхси нормаларымыз әсасында Ону мүһакимә едирик. Лакин салеһлик нормаларыны тәсис етмәк һүгугу бизә јох, јалныз Јеһоваја мәхсусдур (Ром. 14:10).
10. Әјјубун һадисәсиндә олдуғу кими, Аллаһы мүһакимә етмәјимизә нә сәбәб ола биләр?
10 Дүздүр, һеч биримиз Аллаһы гәсдән мүһакимә етмәк истәмәздик. Анҹаг гејри-камил олдуғумуздан бу, асанлыгла бизимлә дә баш верә биләр. Неҹә? Ола билсин, һансыса бир шејин әдаләтсиз олдуғуну дүшүнүрүк вә ја чәтин вәзијјәтдәјик. Һәтта Аллаһын садиг хидмәтчиси Әјјуб да бу ҹүр сәһвә јол вермишди. Мүгәддәс Китабда әввәлҹә «о, камил, әмәлисалеһ, Аллаһдан горхан вә өзүнү шәрдән узаг сахлајан бир адам» кими тәсвир олунур (Әјј. 1:1). Лакин сонралар о, бир сыра бәдбәхтликләрлә үзләшир. Бунларын әдаләтсиз олдуғуну дүшүнән Әјјуб нәтиҹәдә ‘өзүнү Аллаһдан да салеһ сајыр’ (Әјј. 32:1, 2). Она дүшүнҹә тәрзини дәјишмәк ҝәрәк иди. Биз дә һәрдән белә вәзијјәтләрлә гаршылашанда тәәҹҹүбләнмәмәлијик. Белә олан һалда бизә дүшүнҹә тәрзимизи дәјишмәјә нә көмәк едә биләр?
Биз бүтүн фактлары һәмишә билмирик
11, 12. а) Әҝәр һансыса ишин әдаләтсиз олдуғуну дүшүнүрүксә, нәји јадда сахламалыјыг? б) Нәјә ҝөрә кимәсә елә ҝәлә биләр ки, Исанын үзүмлүкдә чалышан ишчиләр мәсәлиндәки мүлкәдар әдаләтсиз давраныр?
11 Һәр шејдән әввәл ону јадда сахламалыјыг ки, бүтүн фактлар һәмишә бизә мәлум олмур. Буну Әјјубун һадисәсиндән ҝөрмәк олар. О, мәләкләрин Аллаһын һүзурунда топлашдыгларындан вә Шејтанын орада она гаршы иттиһамлар ирәли сүрдүјүндән хәбәрсиз иди (Әјј. 1:7—12; 2:1—6). Әјјуб башына ҝәләнләрин әсил сәбәбкарынын Шејтан олдуғундан бихәбәр иди. Үмумијјәтлә, биз Шејтанын ким олдуғундан Әјјубун хәбәри олуб-олмадығыны дәгиг билмирик! Буна ҝөрә дә о, јанлыш олараг белә бир гәнаәтә ҝәлди ки, бүтүн бу бәлалары онун башына ҝәтирән Аллаһдыр. Бүтүн фактлар бизә мәлум олмајанда, һәгигәтән дә, јанлыш гәнаәтә ҝәлмәк чох асандыр.
12 Нүмунә үчүн Исанын үзүмлүкдә чалышан ишчиләр мәсәлини ҝөтүрәк. (Матта 20:8—16 ајәләрини оху.) Бу мәсәлдә Иса бүтүн ҝүнү вә ја бир саат ишләмәләриндән асылы олмајараг, ишчиләрин һамысына ејни әмәк һаггы верән бир мүлкәдардан бәһс едир. Неҹә фикирләширсән, онун бу һәрәкәтини әдаләтли һесаб етмәк олар? Јәгин, сәһәрдән-ахшама кими гызмар ҝүнәш алтында әлләшиб-вурушан ишчиләрә јазығын ҝәлир вә онларын даһа јүксәк әмәк һаггына лајиг олдугларыны дүшүнүрсән. Мәсәләјә бу тәрәфдән баханда мүлкәдарын гәддар вә әдаләтсиз олдуғуну фикирләшә биләрик. Һәтта наразылыгларыны билдирән ишчиләрә вердији ҹавабдан онун өз мөвгејиндән суи-истифадә етдији гәнаәтинә дә ҝәлмәк олар. Амма ҝәл фикирләшәк: бүтүн фактлар бизә мәлумдур?
13. Исанын үзүмлүкдә чалышан ишчиләр барәдә чәкдији мәсәлә даһа һансы тәрәфдән бахмаг олар?
13 Анҹаг ҝәл бу мәсәлә диҝәр тәрәфдән бахаг. Шүбһәсиз, мүлкәдар баша дүшүрдү ки, бу ишчиләр өз аиләләрини доландырмалыдырлар. Исанын ҝүнләриндә тарлада чалышан ишчиләр ҝүндәлик әмәк һаггына ишләјирдиләр. Онларын аиләләри ҝөзләрини ҝүндәлик газанылан пула дикмишди. Инди исә буну јадда сахлајараг мүлкәдарын ҝүнүн сонунда тутдуғу вә бу сәбәбдән ҹәми бир саат ишләјән ишчиләрин вәзијјәти барәдә дүшүнәк. Чох ҝүман ки, онлар бир саата газандыглары пулла аиләләрини доландыра билмәздиләр; лакин онлар ишләмәјә һазыр идиләр вә киминсә онлары ишә ҝөтүрмәси үчүн бүтүн ҝүнү ҝөзләмәли олмушдулар (Мат. 20:1—7). Онларын нә ҝүнаһы вар иди ки, бүтүн ҝүнү јох, бир саат ишләмишдиләр? Онларын ишләмәкдән бојун гачырмаларыны дүшүнмәјимизә һеч бир әсас јохдур. Туталым, аилән сәнин ҝүндәлик газандығын әмәк һаггындан асылыдыр. Буна ҝөрә дә бүтүн ҝүнү киминсә сәни ишә ҝөтүрәҹәјини ҝөзләмәк мәҹбуријјәтиндәсән. Кимсә ҝәлиб сәни ишә ҝөтүрәндә нә гәдәр севиндијини вә аиләни бир ҝүн доландырмаға кифајәт едән пул аланда нә гәдәр тәәҹҹүбләндијини бир тәсәввүр ет!
14. Бу мәсәлдән өзүмүзә һансы ваҹиб дәрси ҝөтүрүрүк?
14 Мүлкәдарын һәрәкәтинә јенидән нәзәр салаг. О, һеч кәсин пулуну кәсмәди. О баша дүшүрдү ки, онлар аиләләрини доландырмалыдырлар. Мүлкәдар фәһлә базарында ишчиләрин чох олмасындан истифадә едәрәк уҹуз ишчи тута биләрди, анҹаг белә етмәди. Бүтүн ишчиләри евләринә ҝүндәлик чөрәк пулу илә гајытды. Бу әлавә тәфсилатлар мүлкәдарын һәрәкәти барәдә фикирләримизи дәјишә биләр. Әслиндә, о, өз мөвгејиндән һеч дә суи-истифадә етмәди; о, мәһәббәтлә давранды. Бурадан биз нә өјрәнирик? Јалныз бәзи фактлары нәзәрә алмагла сәһв нәтиҹәјә ҝәлә биләрик. Бу мәсәл Аллаһын салеһлијинин үстүн олдуғуну вурғулајыр вә ҝөстәрир ки, Онун салеһлији садәҹә ганунлара әсасланмыр вә инсанын буна лајиг олуб-олмадығына бахмыр.
Бахышларымыз тәһриф олуна вә ја мәһдуд ола биләр
15. Әдаләтлә бағлы бахышларымызын тәһриф вә ја мәһдуд олмасына нә сәбәб ола биләр?
15 Ҝөзүмүздә әдаләтсиз ҝөрүнән вәзијјәтләрлә гаршылашанда ону да јадда сахламалыјыг ки, бахышларымыз тәһриф олуна вә ја мәһдуд ола биләр. Бахышларымыз гејри-камиллик, габагҹадан јаранмыш мәнфи рәј вә ја мәнсуб олдуғумуз мәдәнијјәт уҹбатындан тәһриф олуна биләр. Онун мәһдуд олмасына сәбәб исә инсанларын нијјәтләрини вә үрәјиндәкиләри ҝөрә билмәмәјимиздир. Биздән фәргли олараг, бу кими мәһдудијјәтләр нә Јеһовада, нә дә Исада вар (Сүл. мәс. 24:12; Мат. 9:4; Лука 5:22).
16, 17. Давуд Бат-Шева илә ҝүнаһ ишләдәндә нәјә ҝөрә Јеһова әхлагсызлыға даир ганунуну иҹра етмәди?
16 Ҝәл Давудла Бат-Шеванын һадисәсинә нәзәр салаг (2 Шам. 11:2—5). Мусанын Ганунуна әсасән, онларын һәр икиси етдикләри әхлагсызлыға ҝөрә өлдүрүлмәли иди (Лев. 20:10; Ганун. т. 22:22). Јеһова онлары ҹәзаландырса да, Өз ганунуну иҹра етмәди. О, әдаләтсизми давранды? Бу, Онун ајры-сечкилик етдијини вә салеһлик нормаларыны поздуғунуму ҝөстәрир? Мүгәддәс Китабы охујан инсанларын бәзиләри мәһз бу гәнаәтә ҝәлмишләр.
17 Әхлагсызлыға даир бу ганунун әсасында һөкм чыхармаг сәлаһијјәтини Јеһова инсанларын үрәкләрини ҝөрә билмәјән гејри-камил һакимләрә һәвалә етмишди. Бу кими мәһдудијјәтләрә бахмајараг, бу ганун онлара белә ҝүнаһ ишләдән һәр кәс барәдә ејни һөкмү чыхармаг һүгугуну верирди. Анҹаг Јеһова үрәкләри ҝөрүр (Јар. 18:25; 1 Салн. 29:17). Буна ҝөрә дә биз фикирләшмәли дејилик ки, О, гејри-камил һакимләрә вердији ганунлар чәрчивәсиндә һәрәкәт етмәли иди. Әҝәр белә дүшүнүрүксә, онда елә чыхмырмы ки, биз јахшы ҝөрән инсаны ҝөрмә габилијјәти зәиф оланлар үчүн нәзәрдә тутулан ејнәји тахмаға мәҹбур едирик? Јеһова Давудла Бат-Шеванын үрәјиндәкиләри вә онларын сәмими-гәлбдән төвбә етдикләрини ҝөрмүшдү. Онлар барәдә һөкм чыхараркән Јеһова буну нәзәрә алыб һәр икиси илә мәрһәмәтлә вә мәһәббәтлә давранды.
Јеһованын салеһлијини һәмишә биринҹи јерә гојун
18, 19. Нәјин сајәсиндә биз Јеһованы һеч вахт өз салеһлик нормаларымыз әсасында мүһакимә етмәјәҹәјик?
18 Беләликлә, истәр Мүгәддәс Китабы охујаркән, истәрсә дә һансыса һадисә илә үзләшәркән Јеһованын әдаләтсиз даврандығы гәнаәтинә ҝәлириксә, ҝәл Аллаһы өз салеһлик нормаларымыз әсасында мүһакимә етмәјәк. Бүтүн фактларын һәмишә бизә мәлум олмадығыны, еләҹә дә бахышларымызын бәзән тәһриф олундуғуну вә ја мәһдуд олдуғуну даима јадда сахлајаг. Һеч вахт унутма ки, «инсанын гәзәби ону Аллаһын тәләб етдији салеһлијә апармыр» (Јаг. 1:19, 20). Онда биз ‘үрәјимиздә Рәббә һиддәтләнмәјәҹәјик’ (Сүл. мәс. 19:3).
19 Иса кими, ҝәлин биз дә Јеһованын јахшылыг вә салеһлик нормаларыны тәсис етмәк һүгугуну һәмишә гәбул едәк (Марк 10:17, 18). Онун нормаларына даир «дәгиг билијә», јахуд башга бир тәрҹүмәдә дејилдији кими, «һәгиги билијә» јијәләнмәјә чалышаг (Ром. 10:2; 2 Тим. 3:7). Буну гәбул етмәклә вә Јеһованын ирадәсинә ујғун јашамагла биз Онун ‘салеһлијини һәјатымызда һәмишә биринҹи јерә гојдуғумузу’ ҝөстәрәҹәјик (Мат. 6:33).
[Һашијә]
a Бир алимин тәбиринҹә, «тәсис етмәк» кими тәрҹүмә едилән сөзүн орижинал дилдә «абидә уҹалтмаг» мәнасы да вар. Мәҹази диллә десәк, һәмин јәһудиләр Аллаһы дејил, өзләрини иззәтләндирмәк мәгсәдилә «абидә» уҹалтмагла мәшғул идиләр.
Јадыныздадырмы?
• Јеһованын салеһлијини һәјатымызда биринҹи јерә гојмаг нәјә ҝөрә ваҹибдир?
• Һансы ики тәһлүкәдән гачмалыјыг?
• Аллаһын салеһлијини һәјатымызда биринҹи јерә гојдуғумузу неҹә ҝөстәрә биләрик?
[9-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Мәбәддә дуа едән ики нәфәр һагда Исанын данышдығы мәсәлдән нә өјрәнирик?
[10-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Сәнҹә, бир саат ишләјән ишчиләрин бүтүн ҝүнү ишләјәнләрлә ејни әмәк һаггы алмасы әдаләтлидир?