ФӘСИЛ 11

Ахыр ҝүнләрдә јашајырыг!

1. Дүнјанын буҝүнкү вәзијјәтини ҝөрәнләрин чоху нәјә ҝөрә чашгынлыг ичиндәдир вә дүнја һадисәләринин дүзҝүн изаһатыны һарадан тапмаг олар?

НАРАҺАТЧЫЛЫГЛАРЛА долу дүнјамыз бу вәзијјәтә неҹә ҝәлиб чыхды? Ҝәләҹәкдә бизи нә ҝөзләјир? Һеч өзүнүзә бу кими суаллар вермисинизми? Дүнјанын буҝүнкү вәзијјәтини ҝөрәндә чохлары чашгынлыға дүшүрләр. Әтрафда анҹаг мүһарибәләрин, хәстәликләрин вә ҹинајәтин мөвҹуд олдуғу һалда ҝәләҹәк бизә нә ҝәтирәҹәк? Һөкумәт башчыларына да үмид аздыр. Лакин Аллаһ Өз Кәламында бу фәлакәтли ҝүнләрин әсл мә’насыны изаһ едир. Мүгәддәс Китаб е’тибарлы бир мәнбә кими һансы зәманәдә јашадығымызы ҝөрмәкдә бизә көмәк едир. О ҝөстәрир ки, биз индики системин ‘ахыр ҝүнләриндә’ јашајырыг (2 Тимотејә 3:1).

2. Исанын шаҝирдләри она һансы суалы вердиләр вә о, ҹавабында нә деди?

² Мисал үчүн, шаҝирдләрин суалына Исанын вердији ҹавабы нәзәрдән кечирәк. Исанын өлүмүнә үч ҝүн галмыш онлар сорушдулар: “Сәнин ҝәлишинә вә дөврүн [“системин”, ЈД] сонуна әламәт нә олаҹаг?”a (Матта 24:3). Иса ҹавабында, Аллаһы танымајан индики системин сонунун ҝәлдијини ачыг-ајдын ҝөстәрән конкрет һадисә вә шәраитләри тәсвир етди.

3. Исанын идарә етмәјә башладығы вахтдан бәри јер үзүндә вәзијјәт нәјә ҝөрә писләшиб?

³ Әввәлки фәсилдә ҝөстәрилдији кими, Мүгәддәс Китаб хронолоҝијасына әсасән Аллаһын Падшаһлығы артыг идарә етмәјә башлајыб. Мәҝәр бу мүмкүндүр? Ахы әтрафда вәзијјәт јахшылашмаг әвәзинә писләшир. Мәһз бу, Аллаһын Падшаһлығынын артыг идарә етдијинә шәһадәт едир. Бу неҹә мүмкүндүр? Мәзмур 110:2 ајәсиндән өјрәнирик ки, Иса бир гәдәр вахт “дүшмәнләринин арасында” рәһбәрлик едәҹәкдир. Вә һәгигәтән дә, сәмави Падшаһ кими онун илк ҝөрдүјү иш — Шејтаны вә онун ҹин мәләкләрини јер үзүнә атмаг олду (Вәһј 12:9). Даһа сонра нә баш верди? Вәһј 12:12 ајәсиндә әввәлҹәдән дејилән һадисә баш верди: “Јерә вә дәнизә вај олсун! Чүнки иблис, вахтынын аз олдуғуну биләрәк, бөјүк гәзәблә јаныныза енди”. Биз сонуна лап аз галмыш һәмин дөврдә јашајырыг.

4. Ахыр ҝүнләрин бә’зи сәҹијјәви хүсусијјәтләри һансылардыр вә бунлар нәјә ишарә едир? (Ҹәдвәлә бахын.)

⁴ Буна ҝөрә дә, Исадан онун иштиракына вә мөвҹуд олан системин сонуна әламәтин нә олаҹағы барәдә сорушдугда, ҹавабын кифајәт гәдәр ајылдыҹы олмасы тәәҹҹүблү дејил. Әламәтин тәркиб һиссәсини тәшкил едән мүхтәлиф һадисәләр 102-ҹи сәһифәдә верилән ҹәдвәлдә ҝөстәрилир. Ҝөрдүјүнүз кими, Исанын һәвариләри Павел, Петер вә Јәһја ахыр ҝүнләрин даһа бир нечә тәфсилатыны хатырладырлар. Бәли, ахыр ҝүнләрин әламәти әсасән фәлакәтли шәраитләри өзүнә дахил едир. Лакин бу пејғәмбәрликләрин јеринә јетмәси инсанлары бу пис системин сонунун јахынлашдығына әмин етмәлидир. Ҝәлин, ахыр ҝүнләрин бә’зи сәҹијјәви хүсусијјәтләри илә јахындан таныш олаг.

АХЫР ҜҮНЛӘРИН СӘҸИЈЈӘВИ ХҮСУСИЈЈӘТЛӘРИ

5, 6. Мүһарибәләр вә аҹлыг һаггындакы пејғәмбәрликләр неҹә јеринә јетир?

⁵ “Халг халга, дөвләт дөвләтә гаршы галхаҹаг” (Матта 24:7; Вәһј 6:4). Јазычы Ернест Һемингуеј Биринҹи Дүнја мүһарибәсини “јер үзүндә ән ағласығмаз, ән мәһведиҹи, ән идарәолунмаз гырғын” адландырмышдыр. Бир китаба әсасән “бу, сон дәрәҹәдә бөјүк, бәшәр тарихиндә илк үмуми мүһарибә иди. Өз сүрәклијинә, ҝәрҝинлијинә вә мигјасына ҝөрә бу мүһарибә бизә таныш олан һәр шеји, үмумијјәтлә ағыла ҝәлә билән һәр шеји өтүб кечди” (“Тһе Wорлд ин тһе Ҹруҹибле — 1914-1919”). Ондан сонра даһа да дағыдыҹы олан Икинҹи Дүнја мүһарибәси башланды. Тарих елмләри үзрә профессор Һју Томас дејир: “Ијирминҹи әсрдә автомат, танк, бомбардманчы тәјјарә Б-52, нүвә бомбасы вә нәһајәт реактив мәрмиләр һөкм сүрүр. Бу әср, башга әсрләрдән мүһарибәләрин даһа ганлы вә мәһведиҹи олмасы илә фәргләнир”. Бәли, тәрксилаһ проблеми барәдә бир чох сөһбәтләр апарылдыгдан сонра, “Сојуг мүһарибә” дајандырылды. Лакин бир һесабата әсасән, ҝүман едилән ихтисарлардан сонра 10 000-дән 20 000-дәк нүвә силаһлары галыр ки, бу да Икинҹи Дүнја мүһарибәсиндә бурахылан атәш ҝүҹүндән 900 дәфә чохдур.

⁶ “Јер-јер гытлыглар... олаҹагдыр” (Матта 24:7; Вәһј 6:5, 6, 8). 1914-ҹү илдән бәри ән азы 20 дәфә ҝүҹлү аҹлыг баш вермишдир. Аҹлыг чәкмиш әразиләрин сырасына Чин, Ефиопија, Һиндистан, Камбоҹа, Ниҝерија, Руанда, Русија, Судан, Сомали вә Јунаныстан кими өлкәләр дахилдир. Лакин аҹлыг һәмишә әрзаг чатышмазлығындан јаранмыр. Бир груп агроном алим вә игтисадчылар нөвбәти гәнаәтә ҝәлмишләр: “Сон онилликләр әрзиндә бүтүн дүнјада әрзаг еһтијаты әһалидән даһа сүр’әтлә артмышдыр”. “Лакин бу ҹүр боллуға бахмајараг, ән азы 800 милјон инсан олдугҹа јохсуллуг ичиндә јашајыр... бу инсанлар онлары хроники аҹлыгдан хилас едәҹәк ән зәрури шејләри белә ала билмирләр”. Диҝәр һалларда исә сијасәт мүдахилә едир. Торонто Университетинин доктору Абделгалил Елмекки ики өлкәни нүмунә ҝәтирир: бу өлкәләр минләрлә сакини аҹлыг чәкдији һалда бөјүк мигдарда әрзаг мәһсулларыны ихраҹ едир. Ҝөрүнүр, һакимијјәт даирәләрини өз вәтәндашларыны доландырмаг әвәзинә, апардыглары мүһарибәләри малијјәләшдирмәк үчүн хариҹи валјута алмаг даһа чох марагландырыр. Доктор Елмекки һансы гәнаәтә ҝәлир? Аҹлыг чох вахт “әрзаг мәһсулларынын пајланмасындан вә һөкумәтин сијасәтиндән асылыдыр”.

7. Буҝүнкү фактлар епидемијалар һаггында нә дејир?

⁷ “Гырғынлар” (Лука 21:11; Вәһј 6:8). 1918-1919-ҹу илләрдә испанка грипиндән ән азы 21 милјон инсан өлмүшдүр. А. А. Һоулинг “Бөјүк епидемија” адлы китабында јазыр: “Бәшәр тарихи әрзиндә һәлә бу гәдәр инсаны белә тез мүддәтдә мәһв едән гатил олмамышдыр” (“The Great Epidemic”). Епидемијалар бу ҝүнә гәдәр дә шиддәтләнмәкдәдир. Һәр ил хәрчәнҝ хәстәлијиндән беш милјон инсан тәләф олур, мә’дә-бағырсаг хәстәликләри үч милјондан артыг чаға вә ушағын һәјатына сон гојур, вәрәмдән исә үч милјон инсан өлүр. Тәнәффүс јоллары инфексијасы, хүсусилә дә сәтәлҹәм, һәр ил беш јаша гәдәр 3,5 милјон ушағын өлүмүнә сәбәб олур. Вә дәһшәтә ҝәтирән одур ки, 2,5 милјард сајда инсан, јә’ни јерин әһалисинин јарысы су чатышмазлығындан вә ја чиркләнмәсиндән вә пис санитарија шәраитиндән јаранан хәстәликләрдән әзијјәт чәкир. Тиббин әһәмијјәтли дәрәҹәдә наилијјәтләр әлдә етмәсинә бахмајараг, ГИЧС — инсанын епидемијалара сон гоја билмәдијини ҝөстәрән даһа бир хатырлатмадыр.

8. Инсанларын “пулпәрәст” олдуглары нәдән ҝөрүнүр?

⁸ ‘Инсанлар пулпәрәст олаҹаглар’ (2 Тимотејә 3:2). Ҝөрүнүр, дүнјанын мүхтәлиф өлкәләриндә инсанлар тамаһкарҹасына вар-дөвләт јығмаг һәвәсиндәдирләр. “Мүвәффәгијјәт” чох вахт әмәк һаггынын мәбләғилә , “наилијјәт” исә вар-дөвләтлә өлчүлүр. Бир реклам аҝентлијинин витсе-президенти демишдир: “Мадди гајғылар, Америка ҹәмијјәтини һәрәкәтә ҝәтирән гүввәләрдән бири олараг галмагда... вә диҝәр бөјүк сатыш базарларында даһа чох һәлледиҹи гүввәјә чеврилмәкдәдир”. Сизин јашадығыныз јердә дә вәзијјәт беләдирми?

9. Ушагларын итаәтсиз олаҹагларына даир пејғәмбәрлик барәдә нә демәк олар?

⁹ “Валидејнләринә итаәт етмәјән” (2 Тимотејә 3:2). Бу ҝүн валидејнләр, мүәллимләр вә башга инсанлар ушагларын чохунун һөрмәтсиз вә итаәтсиз олдугларына өз тәҹрүбәләриндә әмин олурлар. Бу, чох вахт ушагларын өз валидејнләринин сәһв һәрәкәтләринә ҝөстәрдикләри реаксија вә ја онлары тәглид етмәк ҹәһдидир. Ҝет-ҝедә даһа чох ушаглар мәктәб гајда-ганунларына, динә вә валидејнләринә инамларыны итирир, онлара гаршы үсјан едирләр. Бир тәҹрүбәли орта мәктәб мүәллими дејир: “Онлар чох аз шејә һөрмәт гојурлар”. Хошбәхтликдән Аллаһ горхусуна малик олан бир чох ушаглар өзләрини нүмунәви апарырлар.

10, 11. Инсанларын азғын олдугларына вә бир-бирләринә тәбии бағлылыг һиссләри бәсләмәдикләринә һансы сүбутлар вар?

¹⁰ “Азғын” (2 Тимотејә 3:3). “Азғын” кими тәрҹүмә олунан јунан сөзү “әһлиләшдирилмәјән, вәһши, инсани шәфгәтә вә һиссијјата малик олмајан” мә’наларыны верир. Бу тәсвир бу ҝүн зоракылыгла мәшғул олан бир чохларына неҹә дә јарашыр! Бир баш мәгаләдә дејилирди: “Һәјатда о гәдәр фәлакәтләр, о гәдәр ган вә дәһшәтләр вар ки, ҝүндәлик хәбәрләри ешитмәк үчүн полад әсәбләр лазымдыр”. Бир саһә мүвәккили исә гејд едир ки, бир чох јенијетмәләр атдыглары аддымын нәтиҹәси барәдә фикирләшмәк истәмирләр. О дејир: “Елә һисс јараныр ки, онлар өз-өзләринә белә дејирләр: “Сабаһ неҹә олаҹағыны билмирәм, амма мән истәдијими бу ҝүн алмалыјам”.

¹¹ “Шәфгәтсиз” (2 Тимотејә 3:3). “Үрәксиз, инсанлыгдан мәһрум” мә’насыны верән јунан сөзү белә тәрҹүмә едилир вә “тәбии гоһумлуг һиссләринин чатышмазлығына” ишарә едир (“The New International Dictionary of New Testament Theology”). Бәли, шәфгәт әксәрән ән чох тәләб олунан јердә, јә’ни аиләдә белә чатышмыр. Һәјат јолдашына, ушаглара вә һәтта гоҹа валидејнләрә гаршы амансыз давраныш барәдәки сөһбәтләрин ади һала чеврилмәси адамы дәһшәтә ҝәтирир. Бир тәдгигат групунун рә’јинә ҝөрә, “инсанлар арасындакы зоракылыг, истәр силлә вә ја тәпик, истәрсә дә бычаглашма вә ја атышма, ҹәмијјәтимизин башга јерләриндән даһа чох аилә дахилиндә баш верир”.

12. Нәјә ҝөрә демәк олар ки, инсанлар јалныз Аллаһ јолунда имиш кими ҝөрүнүрләр?

¹² “Аллаһ јолунда имиш кими ҝөрүнәҹәк, амма о јолун гүдрәтини инкар едәҹәкләр” (2 Тимотејә 3:5). Мүгәддәс Китаб инсанларын һәјатыны јахшылыға доғру дәјишмәк гүввәсинә маликдир (Ефеслиләрә 4:22-24). Лакин бу ҝүн бир чохлары диндән бир пәрдә кими истифадә едир вә һагсыз, Аллаһа мәгбул олмајан ишләрлә мәшғул олурлар. Јалана, оғурлуға вә ҹинси әхлагсызлыға чох вахт дини рәһбәрләр тәрәфиндән һагг газандырылыр. Бир чох динләр мәһәббәти тәблиғ етмәклә јанашы мүһарибәләри дәстәкләјирләр. Бир журналда дәрҹ едилмиш мәгаләдә дејилир: “Али Јараданын ады наминә инсанлар бир-бирләринин үзәриндә ән дәһшәтли гәддарлыглары төрәдирләр” (“Ындиа Тодај”). Әслиндә бизим зәманәнин ики ән ганлы тоггушмасы, јә’ни Биринҹи вә Икинҹи Дүнја мүһарибәләри Христиан дүнјасынын лап мәркәзиндә баш галдырмышды.

13. Јерин тәләф олундуғуна даир һансы сүбутлар вар?

¹³ “Јери тәләф едәнләр” (Вәһј 11:18). 104 Нобел мүкафаты лауреатыны да дахил етмәклә, бүтүн дүнјадан олан 1 600-дән чох алим “Нараһат алимләр иттифагы” тәрәфиндән нәшр едилән хәбәрдарлығы имзаламышлар. Орада дејилирди: “Инсан вә тәбиәт тоггушмаг үзрәдир. [...] Бир нечә онилликдән сонра башымызын үстүнү алмыш тәһлүкәни арадан галдырмаг имканыны әлдән верәҹәјик”. Мә’луматда дејилирди ки, инсанларын јашамаг үчүн тәһлүкә јарадан әмәлләри “дүнјаны о гәдәр дәјишдирә биләр ки, һәјаты бизә мә’лум олан үсулла горујуб сахламаг мүмкүн олмаз”. Озон тәбәгәсинин кичилмәси, сујун чиркләнмәси, мешәләрин кәсилмәси, торпағын ҝүҹдән дүшмәси, һәмчинин бир чох һејван вә битки нөвләринин көкүнүн кәсилмәси — дәрһал һәллини тәләб едән проблемләр кими садаланмышдыр. “Нараһат алимләр иттифагы”нын мә’луматында белә дејилирди: “Һәјат телләринин мүрәккәб тохумасына бизим мүдахилә етмәјимиз, һәр тәрәфә тә’сир едәҹәк нәтиҹәләрә ҝәтириб чыхара, о ҹүмләдән динамыкасыны һәлә там анламадығымыз биоложи системләрин дағылмасына сәбәб ола биләр”.

14. Матта 24:14 ајәсинин бизим ҝүнләрдә јеринә јетдијини неҹә сүбут едәрдиниз?

¹⁴ “Падшаһлыг һаггында олан бу Мүждә... бүтүн дүнјада тәблиғ олунаҹагдыр” (Матта 24:14, И–93). Иса әввәлҹәдән демишдир ки, Падшаһлыг һаггындакы хош хәбәр милләтләрин һамысына шәһадәт олараг бүтүн дүнјада тәблиғ олунаҹагдыр. Аллаһын көмәји вә хејир-дуасы илә Јеһованын милјонларла Шаһиди тәблиғ вә шаҝирдләр һазырламаг ишинә милјардларла саат һәср едирләр (Матта 28:19, 20). Бәли, Јеһованын Шаһидләри дәрк едирләр ки, хош хәбәри тәблиғ етмәзләрсә, ган төкүлмәсиндә тәгсиркар олаҹаглар (Һезекиел 3:18, 19). Вә онлар һәр ил минләрлә инсанларын Падшаһлыг һаггындакы хәбәрә һај вериб, мәсиһчиләрин — Јеһованын Шаһидләринин тәрәфини тутдугларына ҝөрә хошбәхтдирләр. Јеһоваја хидмәт етмәк вә беләликлә Аллаһ һаггындакы билији јајмаг — чох гијмәтли шәрәфдир. Бу хош хәбәр јер күрәсинин инсан јашајан һәр бир јериндә тәблиғ едилдикдән сонра бу амансыз системин сону ҝәләҹәкдир.

ӨЈРӘНДИЈИНИЗ ФАКТЛАРА МҮВАФИГ ДАВРАНЫН

15. Буҝүнкү амансыз систем неҹә сона јетәҹәк?

¹⁵ Бәс бу систем неҹә сона јетәҹәк? Мүгәддәс Китабда бу дүнјанын сијаси гүввәләринин, јалан динләрин дүнја империјасы олан “Бөјүк Бабил” үзәринә һүҹум етмәси илә “бөјүк мәшәггәтин” башланмасы габагҹадан дејилмишдир (Матта 24:21; Вәһј 17:5, 16). Иса демишдир ки, бу заман “ҝүнәш гаралаҹаг, ај ишығыны вермәјәҹәк, улдузлар ҝөјдән дүшәҹәк вә ҝөј ҹисимләри сарсылаҹаг” (Матта 24:29). Бу сөзләр һәрфи мә’нада да јеринә јетә биләр. Һәр һалда дин аләминин шө’лә сачан ишыглары ифша олунуб, мәһв едиләҹәк. Сонра “Магог дијарындан олан... Гог” адланан Шејтан Јеһованын халгына үмуми һүҹум етмәк үчүн әхлагсыз инсанлардан истифадә едәҹәкдир. Лакин Шејтан мүвәффәгијјәтә наил олмајаҹаг, чүнки Аллаһ халгынын көмәјинә ҝәләҹәк (Һезекиел 38:1, 2, 14-23). “Бөјүк мәшәггәт”, “Күлл-Ихтијар Аллаһын бөјүк ҝүнүндә баш верәҹәк мүһарибә”дә өз јүксәк нөгтәсинә чатаҹагдыр. Бу мүһарибә Шејтанын јер үзүндәки тәшкилатынын бүтүн изләрини силәҹәк вә сағ галан бәшәријјәтә сонсуз хејир-дуалардан һәзз алмаға имкан верәҹәкдир (Вәһј 7:9, 14; 11:15; 16:14, 16; 21:3, 4).

16. Биз һарадан билирик ки, ахыр ҝүнләрин әввәлҹәдән дејилмиш әламәтләри бизим зәманәјә аиддир?

¹⁶ Ахыр ҝүнләри тәсвир едән пејғәмбәрликләрин бә’зи сәҹијјәви хүсусијјәтләри тарихин башга дөврләринә дә тәтбиг едилән кими ҝөрүнә биләр. Лакин габагҹадан хәбәр верилмиш әламәтләрин һамысы бизим ҝүнләрә ишарә едир. Мисал үчүн, инсанын бармаг изини тәшкил едән ҹизҝиләр, башга һеч кимә мәхсус ола билмәјән тәсвир јарадыр. Еләҹә дә ахыр ҝүнләрин сәҹијјәви хүсусијјәтләринин вә ја һадисәләринин өз тәсвири вар. Онлар башга һеч бир вахт мүддәтинә аид ола билмәјән бир нөв “бармаг изләрини” тәшкил едир. Аллаһын сәмави Падшаһлығынын артыг идарә етдијинә даир Мүгәддәс Китабын дедикләрини нәзәрә алсаг, фактлар һәгигәтән дә ахыр ҝүнләрдә јашадығымызы ҝөстәрәҹәк. Бундан әлавә, Мүгәддәс Китабын вердији ајдын сүбутлар буҝүнкү амансыз системин тезликлә мәһв олаҹағыны ҝөстәрир.

17. Ахыр ҝүнләрдә јашадығымызы билмәјимиз бизи нәјә тәшвиг етмәлидир?

¹⁷ Сиз ахыр ҝүнләрдә јашамағымыза неҹә јанашырсыныз? Тәсәввүр един: әҝәр мәһведиҹи туфан јахынлашырса, биз дәрһал тәһлүкәсизлик тәдбирләри ҝөрүрүк. Бунун кими дә, Мүгәддәс Китабда индики системә аид габагҹадан дејиләнләр бизи һәрәкәтә тәшвиг етмәлидир (Матта 16:1-3). Биз ајдын шәкилдә ҝөрүрүк ки, мөвҹуд олан индики системин ахыр ҝүнләриндә јашајырыг. Бу бизи Аллаһын илтифатыны газанмаг үчүн лазым олан дәјишикликләри етмәјә тәшвиг етмәлидир (2 Петер 3:3, 10-12). Өзү һаггында хилас бәхш едән бир шәхс кими данышараг, Иса тә’кидлә чағырыр: “Диггәтли олун ки, үрәкләриниз гарынгулулуг вә сәрхошлугла, бу һәјатын гајғылары илә ағырлашмасын вә о Ҝүн сизи гәфләтән јахаламасын. Чүнки о Ҝүн бир тор кими јер үзүндә јашајанларын һамысына раст ҝәләҹәкдир; буна ҝөрә дә бүтүн баш верәҹәк бу фәлакәтләрдән гачынмаға лајиг олмаг вә Инсан Оғлунун һүзуруна чыха билмәк үчүн, һәр ан дуа един вә ајыг олун” (Лука 21:34-36).

[Һашијә]

БИЛИЈИНИЗИ ЈОХЛАЈЫН

• Мүгәддәс Китабда әввәлҹәдән дејиләнләрә әсасән, Мәсиһ идарә етмәјә башлајан заман һансы дүнја һадисәләри баш вермәлидир?

• Ахыр ҝүнләрин бә’зи сәҹијјәви хүсусијјәтләри һансылардыр?

• Ахыр ҝүнләрдә јашадығымыза сиз нәјин әсасында әмин олурсунуз?

[102-ҹи сәһифәдәки чәрчивә]

АХЫР ҜҮНЛӘРИН БӘ’ЗИ СӘҸИЈЈӘВИ ХҮСУСИЈЈӘТЛӘРИ

• Мисли ҝөрүнмәмиш мүһарибәләр (Матта 24:7; Вәһј 6:4).

• Аҹлыг (Матта 24:7; Вәһј 6:5, 6, 8).

• Јолухуҹу хәстәликләр (Лука 21:11; Вәһј 6:8).

• Артан ганунсузлуглар (Матта 24:12).

• Јерин тәләф олунмасы (Вәһј 11:18).

• Зәлзәләләр (Матта 24:7).

• Һәлли мүрәккәб олан чәтин анлар (2 Тимотејә 3:1).

• Пула гаршы сон дәрәҹә ҝүҹлү һәрислик (2 Тимотејә 3:2).

• Валидејнләрә итаәтсизлик (2 Тимотејә 3:2).

• Тәбии бағлылыг һиссләринин чатышмазлығы (2 Тимотејә 3:3).

• Зөвгә олан мәһәббәтин Аллаһа олан мәһәббәтдән үстүн олмасы (2 Тимотејә 3:4).

• Өзүнү идарә етмәји баҹармамаг (2 Тимотејә 3:3).

• Јахшылығын дүшмәни (2 Тимотејә 3:3).

• Јахынлашмагда олан тәһлүкәјә ҝөстәрилән е’тинасызлыг (Матта 24:39).

• Ришхәндчиләр ахыр ҝүнләрин сүбутларыны рәдд едирләр (2 Петер 3:3, 4).

• Аллаһын Падшаһлығынын үмумдүнја тәблиғи (Матта24:14).

[101-ҹи сәһифәдәки шәкил]