Ihinahapot nin mga Hobenes . . .

Taano ta Dapat na Magsayuma sa Droga?

“AKO emosyonal na aki,” sabi ni Mike, sarong soltero na 24 anyos. “Kun beses ako natatakot asin napapatakot pa ngani nin ibang kaedad ko. Nakakamate ako nin kamondoan, kadaihan nin katiwasayan, asin may beses na inisip ko pa nganing maghugot.”

Si Ann 36 anyos. Sinasabi man nia na sia “akion pa sa emosyonal,” na “hababaon an pagheling sa sadiri.” Sabi pa nia: “Nasasakitan akong gayo na mabuhay nin normal.”

Taano ta nagkakaigwa nin siring na emosyonal na kasakitan an duwang ini na marahay man kutana an salud? Si Mike asin Ann nag-aani sa bunga nin sarong desisyon na ginibo ninda kan sinda akion pa—an mag-eksperimento sa droga.—Galacia 6:7.

Dai maninigaran na dakol na barobata ngonyan an naggagamit nin droga—magpoon sa hallucinogens sagkod sa marihuana. Kaya yaon an posibilidad na kamo tangroan nin droga. An pagmawot na akoon kan saindong mga kaedad puwedeng magin makosogon, asin an pangangaipong ini na makabilang sa grupo puwedeng magin makosog na impluwensia. Ano an gigibohon nindo? Magkakaigwa daw kamo kan kompiansa asin kosog na magsayuma sa droga? Taano daw ta maninigo nindong gibohon iyan? Bago niato masimbag iyan, makatatabang nguna na konsideraron an nagkapirang bagay manongod sa saindo asin sa proseso nin pagtalubo na nagbubunga nin emosyonal na pagkamaygurang.

Kun Paano Kamo “Nagtatalubo” sa Emosyonal

Bilang sarong hoben, kamo nasa panahon nin marikas na pagtalubo na may kaibang seksuwal na pagtalubo. Alagad an naeeksperyensiahan nindo bako sanang pisikal na pagtalubo. Kamo nagtatalubo man sa emosyonal. Ano an boot sabihon kaini?

Bueno, kamo perming nag-aagi sa bagong mga eksperyensia asin angat na puwedeng magin depisil saka may pakinabang man. Alagad an gabos na mga eksperyensiang ini kaipuhan sa saindong pagtalubo sa emosyonal. Taano man? Iyan may koneksion sa saindong pagkaigwa nin abilidad sa pag-atubang sa mga problema, an boot sabihon, an abilidad na atubangon an mga angat sa buhay, na nakakanood kun paano aatubangon an kapangganahan asin kun paano reresolberan an pagkasudya. Ini an kahulogan kan pagtalubo sa emosyonal. An mga hobenes na naghihingoang dumulag sa mga problema paagi sa pagdroga sa aktuwal puwedeng maolang an siring na emosyonal na pagtalubo. Dudugangan pa niato iyan aroatyan.

Alagad taano ta aapodon niatong sarong abilidad an pakanood na umatubang sa mga problema? Huli ta iyan sarong bagay na kaipuhan na pag-adalan o praktison tanganing makamtan. Bilang ilustrasyon: Napangalas na daw kamo kun pinagheheling an sarong batikanong parakawat nin putbol? Tibaad napahanga kamo kun paano nia inaatubang an gabos na angat kan kawat. Pinagheheling sia nindo na gamiton an saiyang payo asin mga bitis sa mga paagi na makangangalas nanggd! Pero, paano nagkaigwa nin siring na abilidad an parakawat na ini? Paagi sa dakol na taon nin pagpraktis. Nakanood siang sipaon an bola, idalagan iyan, idribol, ilusot, asin iba pa, sagkod na sia nagin matibay sa karawat.

Arog man na gayo kaiyan an pagkaigwa kan abilidad sa pag-atubang sa mga problema. Kaipuhan an praktis! Asin paano nindo makakamtan an siring na praktis? An Biblia nagtatao nin ideya sa Roma 5:3: “Mag-ogma kita mantang nasa mga kahorasaan, mantang aram niato na an kahorasaan nagbubunga nin pakatagal.” An pakatagal iyo an kuwalidad nin pagdadanay na marigon sa irarom nin problema o kasakitan na dai minasuko. Asin mangnoha na paagi sa pag-atubang asin pagresolber sa “kahorasaan,” o masakit na mga kamugtakan, na kamo makakakultibar kan kuwalidad nin pakatagal. An pakatagal na mapapatalubo nindo sa panahon kan saindong presenteng “kahorasaan” gigibohon kamong mas kuwalipikado na atubangon an maabot pang mga kasakitan. Kaya, an “kahorasaan” puwedeng magin positibong eksperyensia na nagtatao nin marahay na mga bunga.—Ikomparar an Santiago 1:2-4.

Paano nindo magigibo an prinsipyong ini sa saindong buhay? Paagi sa pag-atubang asin pagresolber sa mga problema o kasakitan na saindong inaagihan ngonyan bilang sarong barobata. Halimbawa, kulang daw kamo nin kompiansa? Kamo daw masosopgon o mamondo? O tibaad nahahadit kamo sa saindong pisikal na itsura? Depisil daw an saindong buhay sa pamilya o may problema daw kamo sa eskuwelahan? An mga problema manlaenlaen sa manlaenlaen na barobata, na laen-laen an gabat pagpoon sa saradit na “pan-aroaldaw” na problema sagkod sa mas nakariribok na mga problema na kun beses ginigikanan nin mga pag-isip na maghugot. Alagad ano man an saindong problema, tanganing magtalubo sa emosyonal kaipuhan na saindong atubangon asin resolberan iyan ngonyan!

‘Alagad ano an koneksion kaini gabos sa pagsayuma sa droga?’ ihahapot nindo. Helinga.

An Droga Nakaoolang sa Pagtalubo

Si Ann, na naggamit nin droga bilang paaging makadulag, nagsasabi: “Sa laog nin 14 taon dai ko inatubang an sakong mga problema.” Inaadmitir nia: “Kun sa emosyon akion pa ako.” Si Mike nagpahayag nin kaparehong ideya, na an sabi: “Naggamit ako nin droga poon kan ako 11 anyos. Kan pumondo ako sa edad na 22, an pagmate ko aki ako. Nagsarig ako sa iba, na naghihingoang makanompong nin katiwasayan. Narealisar ko na an sakuyang pagtalubo sa emosyonal nag-ontok kan pumoon akong gumamit nin droga.”

Si Mike, Ann, asin an dai mabilang na iba pa na kapareho ninda, dai nahaloy pakapoon nindang mag-eksperimento sa droga naghona na an mga sustansiang ini magagamit sa pag-atubang sa mga kasakitan sa buhay. Alagad ta mientras na orog sindang nagsasarig sa droga orog man sindang dai minaatubang sa mga problema. An resulta? Dai sinda nakakultibar kan mga abilidad sa pag-atubang sa problema na kaipuhan para sa buhay nin sarong may edad na. Sa pundamental an saindang pagtalubo sa emosyonal nag-ontok o nagluya kan sinda pumoon na gumamit nin droga.

Arog kan ipinaliliwanag ni Dr. Sidney Cohen, dating direktor kan Division of Narcotic Addiction and Drug Abuse: “An problema sa hoben na naggagamit [nin droga] na an mga oras na sinda mata tibaad masalidahan kan kamugtakan na ‘nakadroga’ iyo na dawa kun may nanonodan, mayo nin panahon na praktison iyan. An saiyang aldaw binibilog nin ‘pagsupsop nin marihuana’ pakapamahaw, sa reses pag-alas 10, sa oras nin pangodto, asin iba pa. Kakadikit na oras an itinatada kaini para sa ano man na pagpraktis o pagrepaso sa nanodan.”

Tanganing orog pa ining masabotan, girumdoma an ilustrasyon niato na parakawat nin putbol. Ano an mangyayari kun sia pumondo sa pagpraktis nin putbol sa sarong tangga kan saiyang pagtalubo, halimbawa pakanood nia na sipaon an bola? Tara, dai na sia maoswag nin lihis pa sa gradong iyan nin kakayahan. Siring man, ano an nangyayari kun an sarong 13 anyos pumondo sa pagpraktis kan abilidad sa pag-atubang nin problema paagi sa paggamit nin droga? “Sinayang ko an gabos na taon na idto nin pagtalubo,” an simbag ni Frank, na naggamit nin droga poon kan sia 13 anyos. “Kan ako pumondo, naaraman ko an makolog na katotoohan na ako biyong dai andam na umatubang sa buhay. Ako 13 anyos na naman na may kaparehong emosyonal na karibokan na napapaatubang sa siisay man na tin-edyer.”

Nakakanood Kita Paagi sa Eksperyensia

Kun naeksperyensiahan nindo an pagigin tin-edyer kaiba an sarusalidang kaogmahan asin kamondoan, sa aktuwal inaandam nindo an saindong sadiri para sa buhay asin sa gabos na angat kaiyan. “Dakol an nanonodan niato paagi sa eksperyensia,” an paliwanag sa Magmata! nin sarong parahatol sa pagbagong buhay. “Mantang kita nakakaeksperyensia sa buhay an satong isip nagsasaray nin permanenteng rekord, saro na babalikan kaiyan kun napapaatubang kita sa problema. Iyan kaparehong gayo sa computer. Kita naglalaog nin impormasyon sa sarong computer. Dangan kun napapaatubang sa sarong problema, sinisiyasat kaiyan an memorya kaiyan, nag-aanalisar, asin nakakakua nin simbag. Alagad ano an mangyayari kun kita maglaog nin minsan saro sanang sadit na salang impormasyon dian? Kun hagadan na magresolber sa nagkapirang problema, iyan matao nin salang simbag.”

Bilang sarong barobata, arog man kaiyan an saindong proseso sa pakanood. An nasambitan sa enotan na parahatol nagpapadagos: “Kun an sarong barobata nakakaeksperyensia sa buhay mantang nag-aabuso sa droga, an saiyang isip magrerekord nin sala o palsipikadong impormasyon. Dangan kun sia mapaatubang sa mga problema, ibabasar kan saiyang isip an pag-analisar kaiyan sa salang impormasyon, sa siring ginigibong depisil para sa saiya na resolberan an pirang problema sa buhay.”

Kaya bilang sarong barobata, kaipuhan na lubos nindong maeksperyensiahan an buhay kaiba an gabos na sarusalidang kaogmahan asin kamondoan kaiyan, an mga kapangganahan asin pagkasudya dian. Totoo, an pagtalubo bakong pasil. Alagad kun poprobaran nindong likayan an “mga kolog sa pagdakula” paagi sa paggamit nin droga, posibleng maolang nindo an saindong oportunidad na magin responsableng maygurang.

Sa bagay na ini makanood ki Jesu-Cristo mismo. Kan sia yaon sa hariging pasakitan, may mga nagtangro sa saiya nin “arak na binugtakan nin drogang mira” bilang paaging makadulag. Ano an ginibo nia? “Dai nia iyan inako,” an simbag kan Biblia. (Marcos 15:23) Kaya ano an maninigo nindong gibohon kun sinasadol kamo nin iba na probaran an droga? “Dai kamo!” an sadol ni Mike. “Dai kamo mag-eksperimento sa droga. Magtitios kamo sa bilog nindong buhay!”

[Blurb sa pahina 13]

“Dai kamo mag-eksperimento sa droga,” an sadol ni Mike. “Magtitios kamo sa bilog nindong buhay!”

[Ritrato sa pahina 12]

Ano daw an sasabihon nindo?