Ihinahapot nin mga Hobenes . . .
Paano Ko Matatagalan an Pagbubulag kan Sakong mga Magurang?
“Kan magbulag an sakong mga magurang, kinaipuhan na kami bumalyo nin harong. Mayo na kami nin kotse, kaya si Nanay kaipuhan na sumakay nin awto asin ihapit kami sa paraaling. Dangan may naheheling na kaming mga pagkaliwat sa harong. Si Tatay dapat kutanang magtao nin pansustento sa aki, pero sa parate dai, asin si Nanay an nag-aabonar. Kan huri dai na talaga sia nagtatao.”—Anne.a
PAKALIHIS nin 14 taon, an mga magurang ni Anne bulag pa pero dai nagdidiborsio. Kun kamo nag-agi na sa mamondong eksperyensia nin pagheling sa saindong mga magurang na magbulag, tibaad aram na gayo nindo an pagmate nia. Tibaad nag-agi na an igong semana, bulan, o taon tanganing mawara an enot na pagkabigla. Pero kun beses tibaad iniisip nindo kun paano nindo makakayang mabuhay nin arog kaini. Mayo pa nin diborsio ni pagkaulian; sagkod ngonyan daing kasegurohan an saindong buhay.
Tibaad nangingibabaw man an kapungawan. Kan magbulag an mga magurang ni Brad, an saiyang ina nagkua nin duwang trabaho asin nag-eskuwela tanganing may manodan na trabaho. Napungaw na marhay si Brad sa saiya. Nagigirumdoman nia: “Sarong banggi patago akong nagsakay sa kotse tanganing umiba saiya sa trabaho. Pero kan yaon na ako duman, nagin pagabat ako. Kaipuhan akong ipuli.” An totoo, an dakol na aki nin mga magurang na nagbulag nakakamate na duwang magurang an nawara sa sainda huli sa pagbubulag, bako sanang saro. Arog kan sabi nin saro pang hoben, si Mike: “Nawara an samong ama huli sa ibang babae, dangan nawara an samong ina huli sa saiyang mga trabaho.”
Kamondoan, kadaihan nin kasegurohan, naliwat na kabuhayan—kun nagbulag an saindong mga magurang, kaipuhan na atubangon nindo an siring na mga problema. Paano kamo magkakaigwa nin positibong punto-de-vista?
Pagliwat sa Saindong Pagmansay
An pakikilaban na ini, arog nin kadaklan, minapoon sa saindong isip asin puso. Tibaad may tendensia kamong pagparaisipon an pagbubulag kan saindong mga magurang, magparahadit manongod dian, asin maholog pa ngani sa pagkaherak sa sadiri na depisilon nang mahale. Minsan siring, puwede nindong ingatan an saindong sadiri tumang sa pagkalamos sa kahaditan.
Sa nakaaging artikulo sa seryeng ini (na nagluwas sa Ingles), ibinaing mi an pakatagal sa pagbubulag kan saindong mga magurang sa pagtagal sa sarong bagyo sa saindong buhay.b Interesanteng gayo, an Biblia nagsasaysay sa kun paano si apostol Pedro sarong beses inabotan nin literal na bagyo sa dagat. Sa kakosogan kan bagyo, naheling nia si Jesu-Cristo na naglalakaw na dai naaano duman mismo sa ibabaw kan tubig! Inimbitaran pa ngani ni Jesus si Pedro na lumakaw sa ibabaw kan dagat parani sa saiya. Pero si Pedro dai pa nakakarayo nagpoon nang umirarom. Taano?
An Mateo 14:30 nagsasabi: “Alagad kan maheling an makosog na doros, natakot [si Pedro] asin . . . nag-irarom.” An kaipuhan ni Pedro pagtubod, bakong takot. Pero kan an atension nia nasa bagyo, kaiba an dara kan doros, iinaapwak na mga alon, natakot sia. Nawara an saiyang atension ki Jesus, an makatatabang saiya na dai umirarom. Puwede man na magin totoo ini sa saindo. Mientras na orog nindong iniisip-isip an saindong problema, orog man iyan na magigin makatatakot para sa saindo. An isipon mga solusyon.
Arog kaini an pagkasabi dian ni Meg, na bulag an mga magurang: “Daing gayo pagparaisipon an presenteng situwasyon. Total dai mo man iyan maliliwat.” Arog man kaiyan an sabi ni Randy: “Kun negatibo an saimong kaisipan, naguguot ka sana, na pabalikbalik na iniisip an iyo man sanang mga bagay, na siring sa trak na natalbong sa laboy.” Paano kamo makakahale?
Dumolok sa Iba
Si Meg nagsasabi: “Ipakipag-olay iyan sa saro na talagang eksperyensiado na asin maygurang sa espirituwal, saro na makatatabang saimo na malinaw na mamansayan an mga bagay.” An arog kaiyan na katood makatatabang saindo na isentro an saindong isip sa mas positibong direksion. Arog kan sabi kan Talinhaga 17:17: “An magkakatood perming nagpapaheling kan saindang pagkamoot. Para sa ano an magturugang kun bakong tanganing magdinamayan sa kasakitan?” (Today’s English Version) Kaya mantang pinaglalabanan nindo an pagbubulag kan saindong mga magurang, asin nangorogna an kamondoan na kasunod kaiyan, seguro kaipuhan na kamo dumolok sa saindong mga katood asin magsarig sa sainda nin orog kisa kasuarin pa man.
Alagad, sarong patanid. Bakong gabos na katood makatatabang saindo na matagalan ini. An iba magtatao sana nin dugang na problema sa saindo. Nagigirumdoman ni Mike: “Kan magbulag an sakong mga magurang, haros bako nang natural an debosyon ko sa sakong mga katood. Iriba kaming nag-oroogma, pero sa kadaklan iriba kaming nahoholog sa problema—arog baga nin droga asin iriwal. Sa kadikit na panahon an paghona ko kun mawara an sakong mga katood, mawawara na an gabos. Idto imahinasyon sana, nadiskobre ko sa huri, ta sinda bako man talagang maimbod. Kinalaban ninda ako. An saro sa sainda nagsagin pa nganing ako kan madakop sia nin pulis na nanraraot sa eskuwelahan.”
Bako, bakong gabos na katood tunay na katood. Arog kan sabi kan Talinhaga 18:24: “May mga katood na dinadara an saro sa kapahamakan, an iba man orog kadayupot kisa tugang.” (The Jerusalem Bible) Marahay sana ta kan huri nanompongan ni Mike an tamang klase nin mga katood. Nagigirumdoman nia partikularmente an saro: “Garo sia matua kong tugang. Nakipag-adal sia sako sa Biblia, asin may ginibo man siang ibang mga bagay kaiba ako. Kinua pa ngani nia akong magtrabaho kaiba nia. Asin noarin man dai nia ipinamate sako na ini nakakapongot sa saiya. Sagkod ngonyan aram ko na iyan nakaapektar sa sakong buhay. Kun dai ko sia namidbid, dai ko aram kun ano an kamugtakan ko ngonyan.”
Saen nindo manonompongan an siring na katood? Ipinanuga ni Jesus na an Kristianong kongregasyon makatatao nin dakol na “tugang na lalaki asin mga tugang na babae asin mga ina asin mga aki” para sa mga mayo. (Marcos 10:30) Kaya, si Mike nakanompong nin mga katood sa mga pagtiripon kan mga Saksi ni Jehova.
Iyo man si Tom. Nagigirumdoman nia: “An sarong tugang sa kongregasyon inampon ako na garo ako matua niang aki. Asin an sarong gurang na tugang na babae nagin garo lola mi. An kongregasyon permi kaming namomotan, asin makangangalas an nagigibo kaiyan para sa saindo.” Kaya si Tom nagsasabi: “Kun mayo kang ama, humanap sa kongregasyon. Mientras tanto, ingatan an relasyon sa pamilya na yaon pa, asin magin dayupot kamo.” An mga tugang na lalaki, tugang na babae, apoon, asin iba pang paryentes gabos puwedeng magin maimbod na katood nindo.—Talinhaga 13:20.
Pero an kadarudakulaing pakikikatood na magigibo nindo sa saindong Kaglalang, si Jehova. Kun nagbubulag an mga magurang, an panuga sa Santiago 4:8 nangorognang nakararanga: “Rumani kamo sa Dios, asin sia marani sa saindo.”
Sundon an Espirituwal na Kaugalean
An regular na pag-atender sa Kristianong mga pagtiripon makatatabang saindo na gibohon iyan—magin harani sa Dios, paagi sa pag-adal manongod sa saiya. An mga pagtiripon makatatabang man saindo na makanompong nin bagong mga katood. (Hebreo 10:24, 25) Alagad an mga pagtiripon asin iba pang Kristianong aktibidad makatatao man sa saindong buhay nin areglo asin kaugalean. Iyan nangorognang mahalaga kun rinaot kan pagbubulag an mga kaugalean kan saindong pamilya, na pinapano nin kadaihan nin kasegurohan an saindong mga aldaw.
Totoo, tibaad nakakamate kamo nin peligrosong kamawotan na magrebelde tumang sa gabos na aregladong kaugalean ngonyan. Partikularmente an eskuwelahan tibaad garo baga pagabat. Nagigirumdoman ni Mike: “Nagkaigwa ako nin kaisipan na ‘Dai akong labot.’ Nagpoon akong lumuya sa klase, asin inisip ko, ‘Kun an sakong ama asin ina dai nin pagmakolog na papagdanayon na sararo an pamilya, kun siring dai man ako nin labot.’ An pagbubulag ninda nagin dahelan ko sa dai paghihingoa.”
Pero dai kamo masala sa paggamit sa pagbubulag na sarahotan nindo sa pagpabaya sa mismong mga bagay na pinakamakatatabang saindo. An librong Surviving the Breakup nagsasabi na para sa mga aki nin diborsio “an eskuwelahan kapakipakinabang ta iyan nagtao nin areglo . . . Malinaw na an dakol na aki nasuportaran kan eskuwelahan sa pundamental na paaging ini, ano man an kuwalidad kan saindang akademiko asin sosyal na ginigibo sa klase.”
An eskuwelahan makatatabang man saindo na makultibar an mga kuwalidad asin abilidad patin disiplina na makatatabang sa saindo sa bilog nindong buhay—na ginigibo pa kamong mas madaling makakua nin trabaho. Kun an saindong pamilya nagtios huli sa pagbubulag, siring sa nangyari sa dakol, seguro naheheling nindo an bentaha sa pag-andam kan saindong sadiri ngonyan tanganing makakua nin trabaho na makatatabang saindo na mapanigoan an saindong mga pangangaipo sa ngapit.
Total, an saindong ngapit bako man na mayo sa saindong kontrol. Puwede nindong tagalan an pagbubulag kan saindong mga magurang. Kamo nasangkapan na gibohon iyan. Namasdan nin mga parasiyasat sa diborsio na an dakol na hobenes dai naano kan pagbubulag kan saindang mga magurang. An dakol nakakanood pa ngani sa mga sala kan saindang mga magurang kaya sa pirang paagi nadadalisay kan eksperyensiang iyan.c
Dai man kaipuhan na magin daing kasegurohan an saindong ngapit. Dai man iyan kaipuhan na magin mamondo. Kun madolok kamo sa tamang klase nin mga katood, magdadanay sa aregladong espirituwal na kaugalean, asin dai pagparaisipon an saindong problema, puwedeng magin segurado an saindong ngapit. Daing duwa-duwa, iyan puwedeng magin halawig asin maogma.—Talinhaga 3:1, 2.
[Mga Nota sa Ibaba]
a Liniwat an iba sa mga ngaran.
b An artikulong “Young People Ask . . . My Parents Are Separating—What Should I Do?” sa luwas na Agosto 22, 1990 kan Awake! nagpapaliwanag kan pira sa mga peligrong dapat na likayan, arog baga kan pagpadara sa anggot, benggatibong espiritu.
c An artikulong “Young People Ask . . . Will My Parents’ Divorce Ruin My Life?” sa luwas na Disyembre 22, 1987 kan Awake! nagpapaheling na dai kamo kondenadong otrohon an mga sala kan saindong mga magurang.
[Ritrato sa pahina 27]
Kun magbulag an saindong mga magurang, tibaad kaipuhan nindo an mga katood nin orog kisa kasuarin pa man. Saen nindo manonompongan an tamang klase nin mga katood?