Kapahayagan—An Mamuraway na Kulminasyon Kaiyan Harani Na

Kapitulo 38: Omawon si Jah Para sa Saiyang mga Paghokom!

1. Anong mga tataramon an nadadangog ni Juan na “sarong makosog na tingog nin sarong dakulang kadaklan sa langit”?

Mayo na an Dakulang Babilonya! Ini tunay na makaoogmang bareta. Bakong makangangalas na nadangog ni Juan an maogmang mga kagsing nin pag-omaw sa langit! “Pakalihis kan mga bagay na ini nadangog ko an sarong makosog na tingog nin sarong dakulang kadaklan sa langit. Sinda nagsarabi: ‘Aleluya!a An kaligtasan asin an kamurawayan patin an kapangyarihan sadiri nin satong Dios, huli ta an saiyang mga paghokom totoo asin matanos. Huli ta hinokoman na nia an dakulang patotot na nanraot sa daga paagi sa saiyang pakikisaro, asin siningil na nia an dugo kan saiyang mga oripon sa saiyang kamot.’ Asin tolos-tolos sinda nagsabi sa ikaduwang beses: ‘Aleluya!’b Asin an aso hale saiya padagos na nag-itaas sagkod lamang.”—Kapahayagan 19:1-3.

2. (a) Ano an kahulogan kan terminong “Aleluya,” asin ano an ipinaheheling kan pakadangog kaiyan ni Juan nin makaduwa sa puntong ini? (b) Siisay an nag-aako kan kamurawayan para sa paglaglag sa Dakulang Babilonya? Ipaliwanag.

² Aleluya nanggad! An termino nangangahulogan “Omawa nindo si Jah, banwaan,” na an “Jah” iyo an pinahalipot na porma kan banal na ngaran, si Jehova. Nagigirumdoman niato digdi an sadol kan salmista: “An lambang bagay na naghahangos—mag-omaw iyan ki Jah. Omawa nindo si Jah, banwaan!” (Salmo 150:6) An pakadangog ni Juan sa maogmang koro sa langit na inaawit an “Aleluya!” nin makaduwa sa puntong ini sa Kapahayagan nagpapaheling kan pagpapadagos kan banal na kapahayagan nin katotoohan. An Dios kan Kristianong Griegong Kasuratan iyo man sana an Dios kan naenot na Hebreong Kasuratan, asin Jehova an saiyang ngaran. An Dios na nagpangyari sa pagbagsak kan suanoy na Babilonya ngonyan hinokoman asin linaglag an Dakulang Babilonya. Itao sa saiya an gabos na kamurawayan para sa aktong iyan! An kapangyarihan na nagmaniobra sa pagbagsak kaini saiya imbes na sa mga nasyon na ginamit nia bilang mga instrumento sa paggaba kaini. Ki Jehova sana dapat niatong iatribuwir an kaligtasan.—Isaias 12:2; Kapahayagan 4:11; 7:10, 12.

3. Taano an dakulang patotot ta talagang maninigo sa paghokom sa saiya?

³ Taano ta maninigo nanggad sa dakulang patotot an paghokom na ini? Sono sa pagboot na itinao ni Jehova ki Noe—asin paagi sa saiya sa bilog na katawohan—an daing pakundangan na pagpabolos nin dugo naghahagad kan sentensiang kagadanan. Ini sinabi liwat sa Pagboot nin Dios sa Israel. (Genesis 9:6; Bilang 35:20, 21) Dugang pa, sa irarom kan Pagboot na iyan ni Moises kapwa an pisikal asin espirituwal na pagsambay maninigo sa kagadanan. (Levitico 20:10; Deuteronomio 13:1-5) Sa laog nin rinibong taon, an Dakulang Babilonya nagkasala sa dugo, asin sia grabeng parapakisaro. Halimbawa, an palakaw kan Iglesya Katolika Romana na pagbawalan na mag-agom an saiyang mga padi nagbunga nin grabeng inmoralidad sa kabtang kan dakol sa sainda, na dakol sa mga ini ngonyan an may AIDS. (1 Corinto 6:9, 10; 1 Timoteo 4:1-3) Pero an saiyang mayor na mga kasalan, na ‘nakaabot na sagkod sa langit,’ iyo an saiyang nakakukubhan na mga akto nin espirituwal na pakikisaro—sa pagtotokdo nin kaputikan asin pakikialyansa sa maraot na mga politiko. (Kapahayagan 18:5) Mantang nag-abot na saiya an saiyang padusa, an langitnon na kadaklan nag-aaningal ngonyan nin ikaduwang Aleluya.

4. Ano an isinisimbolo kan bagay na an aso kan Dakulang Babilonya “padagos na nag-itaas sagkod lamang”?

⁴ An Dakulang Babilonya sinolo siring sa daog na siudad, asin an aso hale saiya “nag-itaas sagkod lamang.” Kun an literal na siudad sinosolo nin nandaog na mga hukbo, an aso padagos na nag-iitaas sagkod na mainit pa an abo. An siisay man na magprobar na itogdok iyan liwat mantang iyan nag-aaso pa mapapaso sana kan nagbabagang kagabaan. Mantang an aso kan Dakulang Babilonya maitaas “sagkod lamang” bilang tanda kan pagigin pangultimo kan paghokom sa saiya, mayo nin siisay man na makatotogdok liwat kan makasalan na siudad na iyan. An falsong relihiyon napara na sagkod lamang. Aleluya man nanggad!—Ikomparar an Isaias 34:5, 9, 10.

5. (a) Ano an ginigibo asin sinasabi kan 24 magurang asin kan apat na nabubuhay na linalang? (b) Taano an korong Aleluya ta mas magayon nanggad kisa ano man na koro nin Aleluya na inaawit sa mga simbahan kan Kakristianohan?

⁵ Sa mas naenot na bisyon, naheling ni Juan an apat na nabubuhay na linalang, kaiba kan 24 magurang na naglaladawan sa mga nagmana kan Kahadean sa saindang mamuraway na langitnon na kamugtakan. (Kapahayagan 4:8-11) Ngonyan naheling nia sinda liwat mantang saindang pinadadagoldol an ikatolong Aleluya huli sa pagkalaglag kan Dakulang Babilonya: “Asin an duwang polo may apat na magurang asin an apat na buhay na linalang nagralaob asin nagsaramba sa Dios na nagtutukaw sa trono, asin nagsarabi: ‘Amen! Aleluya!’”c (Kapahayagan 19:4) Kun siring, an magayonon na korong ini nin Aleluya apuwera pa sa “bagong awit” nin pag-omaw sa Kordero. (Kapahayagan 5:8, 9) Inaawit ninda ngonyan an magayonon na koro sa kapangganahan, na iinaatribuwir an gabos na kamurawayan sa Soberanong Kagurangnan na Jehova huli sa saiyang dai mapagdududahan na kapangganahan sa dakulang patotot, an Dakulang Babilonya. An mga Aleluyang ini mas magayon nanggad kisa ano man na koro nin Aleluya na inaawit sa mga simbahan kan Kakristianohan, na dian si Jehova, o Jah, hinalean nin onra asin dinuhagi. An siring na mapagsaginsagin na pag-awit na nagtatao nin langhad sa ngaran ni Jehova pinaontok na sagkod lamang!

6. Kiisay na “tingog” an nadangog, ano an isinasadol kaiyan, asin siisay an nakikiiba sa pagsimbag?

⁶ Kan 1918 pinonan ni Jehova na balosan ‘an mga natatakot sa saiyang ngaran, an saradit asin an darakula’—na an enot iyo an linahidan na mga Kristiano na nagadan na maimbod, na saiyang binuhay liwat asin idinestino sa langitnon na puwesto kan 24 magurang. (Kapahayagan 11:18) An iba pa uminiba sa mga ini sa pag-awit kan mga Aleluya, ta ibinabareta ni Juan: “Siring man, may sarong tingog na nagluwas sa trono asin nagsabi: ‘Mag-oromaw kamo sa satong Dios, kamo gabos na saiyang mga oripon, na natatakot sa saiya, an saradit asin an darakula.’” (Kapahayagan 19:5) Ini an “tingog” kan Parataram ni Jehova, an saiya mismong Aki, si Jesu-Cristo, na nagtitindog “sa tahaw kan trono.” (Kapahayagan 5:6) Bako sanang sa langit kundi pati digdi sa daga, “kamo gabos na saiyang mga oripon” nakikiiba sa pag-awit, na an linahidan na grupong Juan an nangengenot digdi sa daga. Maogmahon nanggad sindang nakikiiba sa pagkuyog sa pagboot na: “Mag-oromaw kamo sa satong Dios”!

7. Pakalaglaga kan Dakulang Babilonya, siisay an mag-oomaw ki Jehova?

⁷ Iyo, an mga kabilang sa dakulang kadaklan ibinibilang man na kaiba sa mga oripon na ini. Poon 1935 an mga ini nagruluwas sa Dakulang Babilonya asin nakaeksperyensia kan kaotoban kan panuga nin Dios: “Saiyang bebendisyonan an mga natatakot ki Jehova, an saradit saka an darakula.” (Salmo 115:13) Kun laglagon na an garo patotot na Babilonya, an minilyon sa sainda maiba sa ‘pag-omaw sa satong Dios’—kaiba kan grupong Juan asin kan gabos na hukbo sa langit. Dangan, an mga binuhay liwat sa daga, baga man prominente kaidto o bako, daing duwa-duwa na mag-aarawit pa nin Aleluya kun maaraman ninda na an Dakulang Babilonya napara na sagkod lamang. (Kapahayagan 20:12, 15) Itao an gabos na kaomawan ki Jehova para sa saiyang dai mapagdududahan na kapangganahan sa suanoy nang patotot!

8. Anong dahelan an maninigong itao sato ngonyan kan langitnon na mga koro nin pag-omaw na naheling ni Juan, bago laglagon an Dakulang Babilonya?

⁸ Ini makosogon na dahelan na kita lubos na makikabtang sa gibohon nin Dios ngonyan! An gabos logod na lingkod ni Jah idusay an saindang sadiri nin bilog na puso asin kalag sa pagpahayag kan mga paghokom nin Dios, kaiba an makangangalas na paglaom sa Kahadean, ngonyan, bago an Dakulang Babilonya pahaleon sa natutukawan kaiyan asin laglagon.—Isaias 61:1-3; 1 Corinto 15:58.

‘Aleluya—Si Jehova Hade Na!’

9. Taano an huring Aleluya ta bilog, makosogon na tanog?

⁹ Igwa pa nin dugang na mga dahelan na mag-ogma, mantang padagos na sinasabi sato ni Juan: “Asin nakadangog ako nin siring sa tingog nin dakulang kadaklan asin siring sa hagobohob nin dakol na katubigan asin siring sa tanog nin makosog na mga dagoldol. Sinda nagsabi: ‘Aleluya,d huli ta si Jehova na satong Dios, an Makakamhan sa gabos, nagpoon nang magsakop bilang hade.’” (Kapahayagan 19:6) An ultimong Aleluyang ini iyo an minagibo sa proklamasyon na kuwadrado, o proporsionado. Iyan makosogon na tanog sa langit, mas magayon kisa ano pa man na koro nin tawo, mas kahangahanga kisa ano pa man na busay sa daga, asin mas makatatakot kisa ano pa man na daganon na bagyong may kaibang mga kikilat asin dagoldol. An manorosampulong ribong tingog sa langit siniselebrar an bagay na “si Jehova na satong Dios, an Makakamhan sa gabos, nagpoon nang magsakop bilang hade.”

10. Sa anong sentido na masasabi na si Jehova nagpoon na magsakop bilang hade pagkalaglag kan Dakulang Babilonya?

¹⁰ Alagad, paano na si Jehova nagpoon na magsakop? Rinibo nang taon an nakaagi poon kan sabihon kan salmista: “An Dios iyo an sakuyang Hade magpoon pa kaidto.” (Salmo 74:12) An pagkahade ni Jehova kaidto pa suanoy na, kaya paano na an unibersal na koro nag-awit na “si Jehova . . . nagpoon nang magsakop bilang hade”? Iyan huli ta kun laglagon na an Dakulang Babilonya, si Jehova mayo na nin pangahas na karibal na makaoolang sa pagkuyog sa saiya bilang an Unibersal na Soberano. An falsong relihiyon dai na magsusutsut sa mga namomoon sa daga na tumangon sia. Kan an suanoy na Babilonya bumagsak sa pagdominar sa kinaban, nadangog kan Sion an mapangganang proklamasyon: “An saimong Dios nagin hade na!” (Isaias 52:7) Pagkamundag kan Kahadean kan 1914, an 24 magurang nagpahayag: “Kami nagpapasalamat saimo, Jehova Dios, . . . huli ta saimong pinangaptan an saimong dakulang kapangyarihan asin nagpoon na magsakop bilang hade.” (Kapahayagan 11:17) Ngonyan, pagkagaba kan Dakulang Babilonya, inotro an kurahaw: “Si Jehova . . . nagpoon nang magsakop bilang hade.” Mayo nin gibo nin tawong dios na nagdadanay tanganing angaton an soberaniya kan tunay na Dios, si Jehova!

An Kasal kan Kordero Nagdadangadang Na!

11, 12. (a) Ano an apod kan suanoy na Jerusalem sa suanoy na Babilonya, na nagtatao nin anong arogan mapadapit sa Bagong Jerusalem asin sa Dakulang Babilonya? (b) Huli sa kapangganahan sa Dakulang Babilonya, ano an inaawit asin ipinaiisi kan langitnon na mga hukbo?

¹¹ “Ikang babae na kaiwal ko”! Iyan an sabi kan Jerusalem, an namumugtakan kan templo nin pagsamba ki Jehova, sa idolatrosong Babilonya. (Miqueas 7:8) Siring man, “an banal na siudad, Bagong Jerusalem,” na kompuwesto kan nobya na may 144,000 na miembro, igwa kan gabos na dahelan na apodon an Dakulang Babilonya na saiyang kaiwal. (Kapahayagan 21:2) Alagad ta sa katapustapusi an dakulang patotot nagtios nin kasakitan, kalamidad, asin kagabaan. An saiyang espiritistikong mga gibo asin astrologo dai nakapagligtas sa saiya. (Ikomparar an Isaias 47:1, 11-13.) Ini dakulaon nanggad na kapangganahan para sa tunay na pagsamba!

¹² Mantang napara na sagkod lamang an makababaldeng patotot, an Dakulang Babilonya, puwede nang isentro ngonyan an atension sa birhen na nobya kan Kordero! Kaya, an langitnon na mga hukbo maogmang nag-aarawit sa pag-omaw ki Jehova: “Mag-ogma kita asin maggayagaya nin labi-labi, asin itao niato sa saiya an kamurawayan, huli ta nagdatong na an kasal kan Kordero asin nag-andam na kan saiyang sadiri an saiyang agom. Iyo, itinogot sa saiya na sia maggubing nin makintab, malinig, pinong lino, huli ta an pinong lino iyo an matanos na mga gibo kan mga banal.”—Kapahayagan 19:7, 8.

13. Anong pag-andam para sa kasal kan Kordero an nangyari sa nag-aging mga siglo?

¹³ Sa nag-aging mga siglo, si Jesus naggibo nin mamomoton na mga pag-andam para sa langitnon na kasal na ini. (Mateo 28:20; 2 Corinto 11:2) Saiyang lininig an 144,000 sa espirituwal na Israel tanganing “ikaatubang nia an kongregasyon sa saiya man sana sa kamurawayan kaiyan, na mayo nin digta o korondot o ano man na kabaing kaiyan, kundi na iyan magin banal asin daing kaninan.” (Efeso 5:25-27) Sa katuyohan na kamtan an “premyo na pag-apod sa itaas nin Dios,” an kada linahidan na Kristiano kinaipuhan na haleon an daan na pagkatawo kaiba an mga gibo kaiyan, isolog an bagong Kristianong pagkatawo, asin gumibo nin matanos na mga gibo “nin bilog na kalag na siring baga kun para ki Jehova.”—Filipos 3:8, 13, 14; Colosas 3:9, 10, 23.

14. Paano hiningoa ni Satanas na ramogan an magigin mga miembro kan agom kan Kordero?

¹⁴ Poon kan Pentecostes 33 C.E., ginamit ni Satanas an Dakulang Babilonya bilang saiyang instrumento sa paghihingoa na ramogan an magigin mga miembro kan agom kan Kordero. Sa katapusan kan enot na siglo, nakapagsabwag na sia nin mga banhi nin Babilonikong relihiyon sa kongregasyon. (1 Corinto 15:12; 2 Timoteo 2:18; Kapahayagan 2:6, 14, 20) Ilinadawan ni apostol Pablo an mga naglalaglag sa pagtubod sa mga tataramon na ini: “Huli ta an siring na mga tawo mga falsong apostol, madayang mga trabahador, na nagmamalemale na mga apostol ni Cristo. Asin iyan bakong makangangalas, huli ta minsan si Satanas nagmamalemale na anghel nin liwanag.” (2 Corinto 11:13, 14) Sa suminunod na mga siglo, an apostatang Kakristianohan, arog kan iba pa sa Dakulang Babilonya, naggubing nin mga gubing nin mayayaman asin may posisyon, “purpura asin nin mapula, . . . bulawan asin mahalagang gapo pati mga perlas.” (Kapahayagan 17:4) An saiyang klero asin mga papa nakiibaiba sa paha sa dugong mga emperador, arog baga ni Constantino asin Carlomagno. Noarin man dai sia naggubing kan “matanos na mga gibo kan mga banal.” Bilang palsipikadong nobya, sia talagang obra maestra nin satanikong pandadaya. Sa katapustapusi, sia mayo na sagkod lamang!

An Agom kan Kordero Inandam an Saiyang Sadiri

15. Paano nangyayari an pagtatak, asin ano an hinahagad sa sarong linahidan na Kristiano?

¹⁵ Kaya ngonyan, pakalihis nin haros 2,000 na taon, an bilog na 144,000 kan grupong nobya inandam na an sadiri. Alagad ta sa anong panahon na masasabi na “nag-andam na kan saiyang sadiri” an agom kan Kordero? Progresibo, poon kan Pentecostes 33 C.E., an nagtutubod na mga linahidan “tinatakan kan ipinanugang banal na espiritu,” na ini para sa nagdadangadang na “aldaw nin pagkabutas paagi sa pantubos.” Arog kan pagkasabi ni apostol Pablo, an Dios “nagbugtak man kan saiyang tatak sa sato asin nagtao sa sato kan garantiya para sa maabot, arin na baga, an espiritu, sa satong puso.” (Efeso 1:13; 4:30; 2 Corinto 1:22) An kada linahidan na Kristiano “inapod asin pinili,” asin pinatunayan nia na sia “maimbod.”—Kapahayagan 17:14.

16. (a) Kasuarin natapos an pagtatak ki apostol Pablo, asin paano niato naaraman? (b) Noarin an agom kan Kordero lubos na “nag-andam kan saiyang sadiri”?

¹⁶ Pakalihis nin mga dekada nin pagbalo, nasabi mismo ni Pablo: “Nakipaglaban ako kan marahay na pakilaban, natapos ko an paorumbasan, naingatan ko an pagtubod. Poon ngonyan igwa na nin nakatagama para sa sako na korona nin katanosan, na itatao sa sako kan Kagurangnan, an matanos na hokom, bilang balos sa aldaw na iyan, alagad bako sanang sa sako, kundi siring man sa gabos na namoot sa saiyang pagkapahayag.” (2 Timoteo 4:7, 8) An pagtatak sa apostol minalataw na tapos na, dawa sia nasa laman pa asin mapapaatubang pa sa pagkagadan bilang martir. Siring man, an panahon kaipuhan na umabot na an gabos na natatada sa daga kan 144,000 natatakan na an kada saro bilang rogaring ni Jehova. (2 Timoteo 2:19) Ini kun an agom kan Kordero biyo nang naandam an sadiri—an mayoriya sa 144,000 nag-ako na kan saindang langitnon na balos asin an mga yaon pa sa daga sa katapustapusi aprobado asin natatakan na bilang mga maimbod.

17. Noarin puwedeng mangyari an kasal kan Kordero?

¹⁷ Sa panahon na ini sa iskedyul ni Jehova, kun tapos na an pagtatak sa 144,000, bubutasan na kan mga anghel an apat na doros kan dakulang kahorasaan. (Kapahayagan 7:1-3) Enot, hohokoman an garo patotot na Dakulang Babilonya. An mapangganang Cristo sumunod na mahiro pasiring sa Armagedon tanganing laglagon an natatada pa kan organisasyon ni Satanas sa daga asin, ultimo, iholog sa bungaw si Satanas asin an saiyang mga demonyo. (Kapahayagan 19:11–20:3) Daing duwa-duwa, an mga linahidan na makaliligtas sa daga dai mahahaloy malaog sa saindang langitnon na balos tanganing makaiba an saindang mga kapwa miembro kan grupong nobya. Dangan, sa tahaw nin unibersal na katoninongan, puwede nang mangyari an kasal kan Kordero!

18. Paano pinatutunayan kan Salmo 45 an pagkasunodsunod kan mga pangyayari mapadapit sa kasal kan Kordero?

¹⁸ An makahulang paglaladawan sa mga pangyayari sa Salmo 45 nagpapatunay sa pagkasunodsunod na iyan. Enot an natutukaw sa tronong Hade mangangabayo pasiring sa pagdaog sa saiyang mga kaiwal. (Bersikulo 1-7) Dangan gigibohon an kasal, na an langitnon na nobya inaalalayan sa daga kan saiyang birhen na kairiba, an dakulang kadaklan. (Bersikulo 8-15) Dangan nagin mabunga an mag-agom, na may binuhay liwat na mga tawo na dinadara sa pagkasangkap sa pangangataman kan “mga prinsipe sa bilog na daga.” (Bersikulo 16, 17) Kanigoan kamuraway na mga bendisyon an kaiba kan kasal kan Kordero!

Maogma an mga Imbitado

19. Ano an ikaapat sa pitong kaogmahan sa Kapahayagan, asin siisay an nakikikabtang sa partikular na kaogmahan na ini?

¹⁹ Ngonyan itinala ni Juan an ikaapat sa pitong kaogmahan sa Kapahayagan: “Asin sinabihan nia [an anghel na nagpapahayag kan mga bagay na ini ki Juan] ako: ‘Isurat mo: Maogma idtong mga imbitado sa pamanggihan sa kasal kan Kordero.’ Siring man, sinabihan nia ako: ‘Ini an totoong mga kasabihan nin Dios.’” (Kapahayagan 19:9)e An mga imbitado sa “pamanggihan sa kasal kan Kordero” iyo an mga miembro kan grupong nobya. (Ikomparar an Mateo 22:1-14.) An gabos na linahidan na kabilang sa nobya nakikihiras sa kaogmahan na maimbitaran. An kadaklan sa mga imbitado nagduman na sa langit, an lugar kan pamanggihan sa kasal. An mga yaon pa sa daga naoogma man na sinda may imbitasyon. Segurado an lugar ninda sa pamanggihan sa kasal. (Juan 14:1-3; 1 Pedro 1:3-9) Kun sinda buhayon na liwat pasiring sa langit, dangan an bilog, sararong nobya makikiiba sa Kordero sa napakaogmang kasal na iyan.

20. (a) Ano an kahulogan kan mga tataramon na: “Ini an totoong mga kasabihan nin Dios”? (b) Paano apektado si Juan kan mga tataramon kan anghel, asin ano an reaksion kan anghel?

²⁰ Idinugang kan anghel na “ini an totoong mga kasabihan nin Dios.” An terminong ini na “totoo” isinasalin an Griegong a·le·thi·nosʹ asin nangangahulogan “tunay” o “masasarigan.” Mantang an mga tataramon na ini talagang hale ki Jehova, iyan maimbod asin masasarigan. (Ikomparar an 1 Juan 4:1-3; Kapahayagan 21:5; 22:6.) Bilang saro na imbitado sa punsion sa kasal, segurado na si Juan napano nin kagayagayahan kan ini madangog asin kan hinohorophorop nia an mga bendisyon na natatagama sa grupong nobya. Sia napahirong gayo, sa katunayan, kaya an anghel kinaipuhan na hatolan sia, arog kan isinasaysay ni Juan: “Huli kaiyan ako naglaob sa saiyang pamitisan tanganing sumamba sa saiya. Alagad sia nagsabi sako: ‘Mag-ingat ka! Dai mo iyan paggibohon! Ako kapwa oripon mo sana asin kan saimong mga tugang na igwa kan gibohon nin pagpatotoo ki Jesus. Sumamba ka sa Dios.’”—Kapahayagan 19:10a.

21. (a) Ano an ipinahahayag kan Kapahayagan kun manongod sa mga anghel? (b) Ano an maninigong magin kaisipan nin mga Kristiano manongod sa mga anghel?

²¹ Sa bilog na Kapahayagan itinatao an pambihirang patotoo sa kaimbodan asin kaigotan kan mga anghel. Sinda kalabot sa paagihan nin ihinayag na katotoohan. (Kapahayagan 1:1) Kaiba sinda nin mga tawo sa paghuhulit kan maogmang bareta asin pagbubo kan simbolikong mga damat. (Kapahayagan 14:6, 7; 16:1) Nakipaglaban sinda kaiba ni Jesus sa pagpalayas ki Satanas asin kan saiyang mga anghel sa langit, asin sinda makikipaglaban kaiba giraray nia sa Armagedon. (Kapahayagan 12:7; 19:11-14) An totoo, sinda nakaaatubang mismo sa persona ni Jehova. (Mateo 18:10; Kapahayagan 15:6) Minsan siring, sinda mapakumbaba sanang mga oripon nin Dios. Mayo nin lugar sa malinig na pagsamba para sa pagsamba sa mga anghel o minsan sa relatibong pagsamba, na ipinaaabot an pagsamba sa Dios paagi sa “santo” o anghel. (Colosas 2:18) An mga Kristiano si Jehova sana an sinasamba, na ginigibo an saindang mga pakimaherak sa saiya sa ngaran ni Jesus.—Juan 14:12, 13.

An Kabtang ni Jesus sa Hula

22. Ano an sinabi kan anghel ki Juan, asin ano an boot sabihon kan mga tataramon na iyan?

²² Dangan sinabi kan anghel: “Huli ta an pagpatotoo ki Jesus iyo an nagpapasabong nin paghula.” (Kapahayagan 19:10b) Taano man? Ini nangangahulogan na an gabos na ipinasabong na hula ikinapahahayag huli ki Jesus asin sa kabtang nia sa mga katuyohan ni Jehova. An enot na hula sa Biblia nanuga kan pagdatong nin banhi. (Genesis 3:15) Si Jesus iyo an nagin Banhi. An suminunod na mga kapahayagan nagtogdok nin dakulang edipisyo nin makahulang katotoohan sa ibabaw kan pundamental na panugang ini. Sinabihan ni apostol Pedro an may pagtubod na Hentil na si Cornelio: “Sa saiya [ki Jesus] an gabos na propeta nagpapatotoo.” (Gibo 10:43) Pakalihis nin mga 20 taon, si apostol Pablo nagsabi: “Minsan gurano kadakol kan mga panuga nin Dios, an mga iyan nagin Iyo paagi sa saiya [ki Jesus].” (2 Corinto 1:20) Pakalihis nin 43 na taon pa, ipinagirumdom mismo sato ni Juan: “An katotoohan nagdatong paagi ki Jesu-Cristo.”—Juan 1:17.

23. Taano an halangkaw na katongdan asin autoridad ni Jesus ta dai nakaiina sa pagsambang itinatao niato ki Jehova?

²³ Ini daw nakaiina sa ano man na paagi sa pagsambang itinatao niato ki Jehova? Dai. Girumdoma an nagpapatanid na hatol kan anghel: “Sumamba ka sa Dios.” Noarin man dai prinobaran ni Jesus na makiribal ki Jehova. (Filipos 2:6) Totoo, an gabos na anghel sinasabihan na “maghuruhod” ki Jesus, asin an gabos na linalang dapat na magmidbid sa saiyang halangkaw na katongdan kaya “sa ngaran ni Jesus an lambang tuhod lumuhod.” Alagad mangnoha, ini “para sa kamurawayan nin Dios na Ama” asin sa pagboot nia. (Hebreo 1:6; Filipos 2:9-11) Si Jesus tinawan ni Jehova nin halangkaw na autoridad, asin paagi sa pagmidbid sa autoridad na iyan, kita nagtatao nin kamurawayan sa Dios. Kun kita masayumang pumasakop sa paghade ni Jesus, iyan katimbang nin pagsikwal ki Jehova Dios mismo.—Salmo 2:11, 12.

24. Anong duwang pambihirang mga pangyayari an hinohorophorop niato, asin anong mga tataramon kun siring an maninigo niatong isabi?

²⁴ Kaya, sararo niatong isabi an pambukas na mga tataramon kan Salmo 146 sagkod 150: “Omawa nindo si Jah, banwaan!” Logod dumagoldol an korong Aleluya bilang pag-antisipar sa pagdaog ni Jehova sa Babilonikong pankinaban na imperyo nin falsong relihiyon! Asin magin logod abunda an kagayagayahan mantang nagdadangadang an kasal kan Kordero!

[Mga Nota sa Ibaba]