Kaogmahan—Kun Paano Iyan Manonompongan
Kapitulo 4: Pakanood Manongod sa mga Dai Nindo Naheheling
An dakol sa pinakakawiliwiling bagay na dai niato naheheling. halimbawa, huling haloy na dai naheheling na “milagro” an ngangalasan na pagdakula nin omboy sa matris, an enot na mga retrato kaiyan makangangalas na marhay.
2 May iba pang mahahalagang bagay na dai niato puedeng maheling, arog baga kan puersa nin magnetismo asin grabidad. Pero totoo an mga iyan. Dakol kitang manonodan manongod dia paagi sa pag-obsebar sa mga epekto kaiyan. Siring man kaiyan an Dios. Minsan siring, kun interesado kitang makanood manongod sa satong Kaglalang—na iyo an maninigo sa sato—dapat kitang magmaigot.—Ikumparar an Juan 3:12.
3 Sa pangenot, duwa an paagi nin pakanood manongod sa Dios, na dai niato naheheling. Si Pablo, sarong apostol ni Jesu-Cristo, nagsambit nin saro, na nagsurat: “An saiyang dai naheheling na mga kualidad malinaw nang naheheling poon pa sa paglalang kan kinaban padagos, huli ta sinda namamansayan paagi sa mga bagay na ginibo, minsan an saiyang daing sagkod na kapangyarihan asin pagka-Dios.” (Roma 1:20) Iyo, an mga linalang nagpapatotoo manongod sa pag-eksister nin Kaharohalangkawe. Dugang pa, iyan nagpaparisa kan saiyang mga kualidad, kun arog sia sa ano. An ikaduwang paagi orog na gayong mahalaga, ta iyan nagtatao nin mas eksaktong impormasyon manongod sa Dios. Iyan an nasusurat na kapahayagan na yaon sa Biblia.
AROG SIA SA ANO?
4 Siring kan nasusurat sa Biblia, si Jesus nagsabi na “an Dios Espiritu.” (Juan 4:24) Iyan nangangahulogan na an Kaglalang mayo nin pisikal na hawak na laman arog niato. Ini dai maninigong magin depisil na akoon para sa mga tawo na pamilyar sa mga katunayan na dai naheheling arog baga kan grabidad, magnetismo, asin mga radio wave. Minsan siring, an pangenot na kalaenan nin Dios iyo na sia buhay, intelihenteng Persona na may mga kualidad na puede niatong mamansayan. Ano an nagkapira kaini?
5 Napagmasdan na daw nindo an darakulang alon na minasalpak sa magapong baybayon? O naobserbaran na daw nindo an makosogon na puersa nin bulkan? An mga ini saradit sanang pagparisa kan kapangyarihan na siertong yaon sa Kaglalang, ta sia an naggibo kan daga asin kan mga puersa kaiyan.
6 Paagi sa bantog na ekuasyon ni Einstein na E=mc2, ipinaliliwanag kan mga sientista na an gabos na materya enerhiya man sanang nalalaom sa pundamental na mga atomo. Ipinaheling nin mga tawo na totoo ini paagi sa pagpaputok kan saindang mga bomba atomika. Pero aram daw nindo na an siring na darakulang pagputok nagpapaluwas nin mayo pang sarong porsiento kan potensial na enerhiya kan mga atomo? Imahinara an makangingirhat na kapangyarihan kan Kaglalang na guminibo kan gabos na atomo sa uniberso. Rinibong taon bago namundag si Einstein, minidbid kan Kasuratan na an Kaharohalangkawe iyo an gikanan nin makosogon na enerhiya. (Isaias 40:29) may marahay na dahelan na paorootrong inaapod sia kan Kasuratan na “Dios na Makakamhan sa gabos.”—Genesis 17:1; Kapahayagan 11:17.
7 Parateng ginagamit nin Dios an saiyang kapangyarihan sa mga paagi na direktang nakaapektar sa mga tawo. An sarong halimbawa iyo an Exodo, kan si Moises asin an mga Israelita iligtas nin Dios sa Egipto. Tibaad boot nindong basahon nin makosog an halipot na kasaysayan sa Exodo 13:21–14:31. Iladawan an saindong sadiri na kabilang duman sa mga pinoprotehiran nin sarong makangingirhat na harigi nin panganoron kun aldaw asin nin naglalaad na harigi nin kalayo kun banggi. Ano daw an namatean nindo kan garo baga nasalikopan na kamo kan naglalapag na hukbo sa may Dagat na Pula? Minsan siring, imahinara an pagheling mantang ginagamit nin Dios an saiyang kapangyarihan sa pagporma kan tubig na magin halangkaw na mga lanob sa man-ibong-ibong tanganing makadulag kamo. Pambihira nanggad na Dios sia!—Exodo 15:1, 2, 11; Daniel 4:35.
8 Ipinaheling man kan Exodo an kakayahan nin Dios na gumibo nin mga bagay gikan sa harayo. Sa paggibo kaini, ginagamit nia an saiyang dai naheheling na puersa aktiba, an saiyang espiritu, o banal na espiritu. Minsan ngani bakong persona an puersa aktiba na ini, iyan mapuersa, siring sa makosog na huyop nin aire. Ginamit nin Dios an saiyang espiritu sa paglalang kan materyal na uniberso. (Salmo 33:6; Genesis 1:2) Alagad puede man nia ining gamiton sa pagpakosog asin pagtabang sa mga tawo.—Hokom 14:5, 6; Salmo 143:10.
9 An saro na nagdidisenyo dangan naggigibo nin makina siertong igwa nin kaaraman sa estruktura asin mga pagpunsionar kaiyan. Huli kaini, bako daw na an satong naheheling digdi sa daga asin sa kalangitan nag-aasegurar sa sato na an Dios igwa nin mahiwas na kaaraman? An mga kimiko bilog na buhay na nagmamaigot na masabotan an pagkahaman nin natural na mga sustansia. Kanigoan na kaaraman an siertong yaon sa Saro na naglalang sa mga sustansiang ini! Siring man, pinag-aadalan nin mga sientista an selula asin kasaditsaditing mga porma nin buhay. Kaipuhan na lubos na aram kan Kaglalang an mga langtad na ini nin kaaraman tanganing enot sa gabos makapaluwas nin buhay!
10 Sakop kan kaaraman nin Dios an bilog na hiwas kan uniberso. Naapod nia sa ngaran an gabos na binilyon na bitoon sa saiyang linalang. (Isaias 40:26) Pakatapos na isaysay an nagkapira sana kan mahiwas na kaaraman nin Dios, an sarong lalaki na an ngaran Job mapakumbabang nagtuga: “Namidbid ko na kaya mong gibohon an gabos, asin mayo nin kaisipan na dai mo mahihimo. (Job 42:2) Bako daw na igwa kita nin igong dahelan na makamate man nin siring?
11 An Dios iyo man an personipikasyon nin kadonongan, huli ta mapanggana niang ikinaaaplikar an saiyang kaaraman. Halimbawa, dinisenyo nia an mga tinanom tanganing mapagsalak kaiyan an tubig asin carbon dioxide hale sa aire tanganing makagibo nin mga hamis asin carbohidrato, na kaipuhan bilang pagkakan para sa mga tawo asin hayop. An mga tinanom nakagigibo man nin mga taba na may laen-laen na elemento, nin protina asin bitamina na ginagamit niato tanganing magdanay na marahay an salud. An gabos niatong kakanon minadepende sa sarong makangangalas na siklo na kalabot an saldang, oran, kikilat asin bakterya sa daga. (Jeremias 10:12; Isaias 40:12-15) Mantang nanonodan nin saro an dapit sa mga ginibo nin Dios, nasasabotan nia sa saiyang puso kun taano an sarong kagsurat sa Biblia ta nagkagsing: “O an rarom kan mga kayamanan asin kadonongan patin kaaraman nin Dios!” (Roma 11:33) Bako daw na iyan an boot nindong mamatean manongod sa Dios na nag-aako kan saindang pagsamba?
Sarong Nakaaakit na Personalidad
12 Pasil na maheling na an Kaglalang sarong makonsiderasyon asin abundang paratao. Nasambitan na ninda an nagkapirang bagay manongod sa pagtagama nia nin kakanon. Alagad an sarong kagsurat nin mga salso sa Biblia, nagsabi:
“Pinauulakbo mo an mga burabod sa mga ampas, na nagbobolos sa pag-oltanan nin mga bukid, na nagtatao nin tubig sa layas na mga hayop, . . . Pinatubo mo an bagong doot para sa mga baka asin an mga tinanom na ginagamit nin tawo, tanganing makakua sinda nin kakanon gikan sa daga: arak na mapagayagaya sa sainda, lana na mapaogma sa sainda asin tinapay na mapakosog sa sainda.”—Salmo 104:10-15, Jerusalem Bible.
Inandam nin Dios an daga sa paagi na magkakaigwa nin bastanteng kakanon para sa bilog na katawohan. An makaturotristeng mga kakulangan sa kakanon na nagigin dahelan nin grabeng pagsakit sa parate bunga nin kinaban o salang pagpadalagan nin tawo.
13 Bako sanang abundang itinatao kan satong Kaglalang an kaipuhan tanganing susteniran an buhay. Ginigibo man nia iyan tanganing susteniran an buhay. Ginigibo man nia iyan na nakaoogma. An Dios puede kutanang matao nin masustansiang kakanon na daing kanamitnamit. Imbes, igwa kita nin kadakoldakol na klase nin masisiram na namit sa masustansiang mga kakanon. Siring man. dai niato paglingawan na ginibo kita nin Dios tanganing maogma kita sa kagayonan nin mga kolor, siring kan nasa mga burak asin prutas. Asin tinawan nia kita kan kakayahan na maogma sa tanog nin musika. Ano an ipinamamate sa saindo kaini gabos manongod sa Dios?
14 Iniisip ini, dakol na tawo an napahirong magkonklusyon na an Dios siertong mamomoton na marhay. Kombensido sinda na sia siring. Minaoyon an Biblia, ta si apostol Juan nagsurat: “An Dios pagkamoot.” (1 Juan 4:8) An Kaglalang an mismong personipikasyon nin pagkamoot iyan an saiyang nangongorog na kualidad. Kun may naghapot sa saindo kun arog sa ano an Dios, posibleng iyan an enot nindang simbag. Sia mamomoton na nagpapahayag nin mainit na kapadangatan sa mga tawo. An Dios bakong malibog na ideya o sarong dai nadolokan na dios. Sa sarong mapagpadangat na persona na sa saiya puede kitang magkaigwa nin mamomoton na relasyon. Si Jesus nagsabi na an saiyang mga parasunod puedeng mamibi sa Dios bilang saindang ama, saro na dayupot sa sainda asin interesado sa sainda.—Mateo 6:9.
15 Kun talagang namomotan nindo an saro, boot nindong maparahay an sarong iyan. Siring kaiyan an namamatean nin Dios para sa mga tawo. Huli sa pagkamoot pinatatanidan nia kita sa mga bagay na makadadanyar. Proteksion an mga patanid na ini. Siring man, tinatabangan kita kaiyan na masabotan an mga pamantayan nin Dios asin kun ano an saiyang magigin aksion o reaksion. Halimbawa, sinasabi sa sato kan Biblia na ikinaoongis nia an pagputik. (Talinhaga 6:16-19; 8:13; Zacarias 8:17) Inaasegurar kita kaini na an Dios mismo dai makakapagputik; biyo niatong matutubod an gabos na sinasabi. (Tito 1:2; Hebreo 6:18) Kaya kun may manompongan kitang mga tataramon sa Biblia na tibaad ibilang nin saro na sobra kanagbabawal, maninigo niatong midbidon iyan na nagpapaheling kan mamomoton, matanos na personalidad nin Dios asin kan saiyang interes sa sato.
16 Dugang pang nagtatabang sa sato na mansayon an Dios bilang persona na sa saiya puede kitang magkaigwa nin relasyon, ipinaheheling kan Biblia na igwa sia nin mga pagmate apuera sa pagkamoot. Halimbawa, ‘nakolgan an boot’ nia kan an tawo magrebelde tumang sa saiyang matanos na mga dalan. (Salmo 78:8-12, 32, 41) Sia ‘naggayagaya’ kun sinusuportaran nin mga tawo an tama. (Talinhaga 27:11; Lucas 15:10) Kun kita nasasala, sia madinamayon, maheherakon asin mapagsabot. Maparirigon an saindong boot na basahon an manongod digdi sa Salmo 103:8-14. Asin an Kaglalang dai nagpapalaenlaen, na nagtatao nin saldang asin oran sa gabos, asin nag-aako nin pagsamba hale sa mga tawo ano man an rasa o nasyonalidad.—Gibo 14:16, 17; 10:34, 35.
17 An kaogmahan sarong bagay na minamawot kan kadaklan sa sato. Sa siring igwa kita nin dahelan na midbidon an Kaharohalangkawe. Ilinaladawan sia kan Biblia bilang “maogmang Dios” asin ipinaheheling kaiyan na boot nia na kita magin maogma. (1 Timoteo 1:11; Deuteronomio 12:7) Sia perming parabalos duman sa mga nagpapaheling nin pagtubod sa saiya. (Hebreo 11:6; 13:5) Asin an Dios naggibo nin paagi na an mga tawo magin marahay an salud asin maogma sagkod lamang, siring kan satong pag-oolayan sa nahuhuring mga kapitulo.
“An” Dios
18 An saro pang mahalagang bagay na ihinahayag kan Biblia manongod sa Kaglalang iyo na sia igwa nin personal na ngaran. Sa Hebreo isinurat iyan na may apat na konsonante, arog kaini: . An kadaklan na modernong tataramon igwa nin midbid na traduksion kan napapalaen na ngaran na ini. Jehovah iyan sa Ingles. Jehova iyan sa Bicol. An Salmo 83:18 nagsasabi sa sato na an mga tawo maninigong “makaaram na ika, na an ngaran Jehova, ika sana an Kaharohalangkawe sa bilog na daga.” (Ikomparar an Juan 17:6.) Mangnohon na sia sana an Kaharohalangkawe. Saro sana an Kaharohalangkawe. Siring kaini an parateng pagkapahayag kaiyan kan suanoy na mga Israelita: “Si Jehova na satuyang Dios sarong Jehova. Asin kamotan mo si Jehova na saimong Dios sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag patin sa bilog mong kosog.” —Deuteronomio 6:4, 5; ikumparar an Juan 17:3.
19 An satong Dios, si Jehova, daing kapinonan o katapusan, siring kan ipinaririsa nin pagrason. An mga sientista nagsasabi na an uniberso rinibong milyon na taon na an edad. Kaya an Kaglalang kan uniberso malinaw na nag-eksister na bago kaiyan. Kaoyon ini kan pag-apod sa saiya kan Biblia na “Hade na dai nin katapusan,” dai nin kapinonan o katapusan. (1 Timoteo 1:17; Kapahayagan 4:11; 10:6) An nagkapirang ribong taon nin tawo digdi sa daga saro sanang halipot na panahon kun ikokomparar sa pagkadaing kapinonan o katapusan ni Jehova.—Salmo 90:2, 4.
Iba Pang Persona Dai Niato Naheheling
20 Ihinahayag kan Biblia na igwa man nin linalang na mga persona na espiritu. Pakatapos na an Makakamhan sa gabos mag-eksister nin solo sa halawig na panahon, pinagmarahay niang lumalang nin iba pang espiritung persona. Primero, ginibo nia “an panganay sa gabos na linalang” asin “an kapinonan kan paglalang nin Dios.” (Colosas 1:15; Kapahayagan 3:14) An panganay na ini nasa kaibanan kan Makakamhan sa gabos na Dios sa kapinonan nin paglalang. Kan huri, ginamit man sia ni Jehova bilang representante sa pagtaram, o Tataramon, sa pakikomunikar sa iba. (Juan 1:1-3; Colosas 1:16, 17) Sa kahurihurihi, an panganay na Aking ini sinugo digdi sa daga na magin tawo. Sia midbid bilang si Jesu-Cristo.—Galacia 4:4; Lucas 1:30-35.
21 Nagtatrabaho paagi sa enot na linalang na Aking ini, an Dios naggibo nin iba pang espiritung linalang, na midbid nin dakol bilang mga anghel. An mga ini naglilingkod sa Dios bilang mga mensahero asin may mga katongdan sa uniberso, kabale an mga paglilingkod para sa mga tawo.—2 Pedro 2:11; Hebreo 2:6, 7; Salmo 34:7; 103:20.
22 Ipinaririsa kapwa nin lohika asin kan Biblia na an panganay na Aki na kapwa linalang asin sinugo nin Dios digdi sa daga dai magigin kapantay kan saiyang Ama. An ibang tawo na naghihingakong naniniwala sa Biblia nagtotokdo na si Jesus asin an saiyang Ama magkapantay na mga parte nin dakol an kabtang na dios. Bako ining bagong ideya, ta an dakol na suanoy na relihion nagsamba sa mga grupo nin mga dios. Alagad kabaliktaran kaini, an Biblia malinaw na nagsasabi na si Jesus, bilang separadong persona, nag-ako nin kapangyarihan sa saiyang makakamhan sa gabos na Ama. Inaasegurar kita kaiyan na an Makakamhan sa gabos may aram na dai aram ni Jesus, asin si Jesu-Cristo dai noarin man nakapantay sa saiyang Ama kan sia yaon digdi sa daga o pakatapos kaiyan.—Juan 5:30; 8:28; 14:10, 28; Marcos 13:32.
23 Sa laog nin rinibong taon sa langit, an Aki may dayupot na relasyon sa Makakamhan sa gabos na Dios, kaya puede siang makanood sa Dios asin umarog sa saiyang mga dalan. Sa siring kan hagadon nin sarong disipulo, “pahelingan sa samo an Ama,” si Jesus nagsimbag: “An nakaheling sa sako nakaheling na man sa Ama.” (Juan 14:8,9; 1:18) Paagi kan satong pag-adal sa tala kan Biblia dapit sa buhay ni Jesus digdi sa daga dakol kitang manonodan manongod sa Ama, arog baga kan kun taano ta ginigibo nin Dios an mga bagay asin kun ano an linalaoman nia sa sato. Sarong beses nagsabi si Jesus: “Ako iyo an dalan asin an katotoohan patin an buhay.” (Juan 14:6) Mahalaga na sia mamidbid niato nin orog pa, asin sa siring mamidbid man an Ama. An pagbasa kan Ebanghelyo ni Juan sarong ekselenteng pantabang. Sa paggibo kaiyan, dai magkonsentrar sa mga impormasyon o detalye sana, kundi hingoahon na saboton an personalidad ni Cristo. Sia an pinakamahalagang tawo na saindong mamimidbid.
Kaipuhan Niato an Dios
24 Mantang nakanonood kita manongod sa Makakamhan sa gabos paagi sa satong pagmasid sa mga linalang asin sa pagbasa kan Biblia, nagigin malinaw na an mga tawo dai linalang na mamuhay na indipendiente sa saiya. Kita linalang na magkaigwa nin relasyon sa Dios, na gikan saiya kita nag-ako nin buhay asin an saiyang aroaldaw na mga probisyon nagsusustenir sa satong buhay. An paghingoang magin independiente sa saiya asin sa saiyang Tataramon, an Biblia, ikakokomparar sa paghingoa nin saro na matoltolan an dalan sa sarong dai pa nadumanan na kaawagan na mayo nin marahay na mapa. Sa katapustapusi sia tibaad biyo nang malagalag asin magadan huli sa kakulangan nin mga probisyon na masustenir sa buhay. Arog kaiyan an mangyayari kun an Dios asin an saiyang giya haleon nin mga tawo sa saindang buhay. Inaasegurar kita kan Biblia asin kan kasaysayan na tanganing kamtan an pinakamarahay na buhay bako sanang kakanon, gubing asin istaran an kaipuhan niato. Tangani na kita magin tunay na maogma, kaipuhan niato an giya asin tabang gikan sa satong Kaggibo.—Mateo 4:4; Juan 4:34.
25 An dakol na iba pang tawo kadikiton an aram manongod sa Kaglalang. Mantang nanonompongan nindo an siring na mga tawo asin mantang itinotogot nin oportunidad, taano ta dai ihiras an pirang marahay na bagay na napag-olayan niato digdi? Marahay kun an mga tawo may tendensiang ihiras sa iba an mahalagang mga katotoohan na saindang naaraman manongod ki Jehova, an satong mamomoton na langitnon na Ama.—Salmo 40:5.
[Mga Hapot Para sa Pag-adal]
Paano posibleng makanood manongod sa dai naheheling na Dios? (1-3)
Taano ta makaseseguro kamo sa makangingirhat na kapangyarihan nin Dios asin sa saiyang kakayahan na gamiton iyan? (4-8)
Ano an maninigo niatong maaraman manongod sa Dios kun dapit sa kaaraman? Asin kadonongan? (9-11)
Paano kamo nakikinabang sa mga pagpaheling kan personalidad nin Dios? (12-14)
Paano ipinaheheling nin Dios an saiyang mamomoton na interes sa saindo? Ano an saboot nindo manongod kaini? (Salmo 30:4, 5) (15-17)
Ano an manonodan niato manongod sa ngaran asin lawig nin buhay nin Dios? (18-19)
Taano an Dios ta dai nagsosolo sa langit? (20, 21)
Ano an relasyon kan Ama asin kan Aki? (22, 23)
Taano ta maninigong magin mahalaga an Dios sa saindong buhay? (24, 25)