An Karibay nin Pag-orgolyo—Gurano Kadakula?

MAY nakaatubang na daw kamong tawo na tuyong hiningoa na ipamate sa saindo na kamo menus? Tibaad manedyer, among, paraataman, o paryente pa ngani na hinamak kamo asin biyo kamong ininsulto? Ano an namatean nindo manongod sa tawong iyan? Nagustohan daw nindo an saiyang personalidad? Dai nanggad! Taano? Huli ta an pag-orgolyo nagbubunga nin mga olang asin nakapopogol sa komunikasyon.

An pag-orgolyo an nagpapangyari sa saro na menuson an gabos, tanganing sia an pirmeng magluwas na nakalalabi. An tawo na siring an ugale bihirang magtaram nin paborable manongod sa iba. Pirmeng igwa nin negatibong nakapaluluyang mga tataramon—“iyo, puedeng totoo iyan, alagad ini an problema nia o iyan an diperensia nia.”

Sa Thoughts of Gold in Words of Silver, an pag-orgolyo ilinaladawan bilang “sarong pirmeng nakasusudya nin mawot na bisyo. Dinadanyaran kaiyan an saro, na mayo nang nawawalat na hahangaan.” Makangangalas daw kun mayo nin napapamugtak sa kaibanan nin tawong orgolyoso? Sa katunayan, an karibay nin pag-orgolyo sa parate pagkawara nin tunay na mga katood. “Sa kabaliktaran,” an padagos na sinabi kan libro man sanang iyan, “an kinaban namomoot sa mga mapakumbaba—bakong sa mga mapakumbaba na ipinag-oorgolyo iyan, kundi sa mga tunay na mapakumbaba.” Angay nanggad, an Biblia nagsasabi: “An kapalangkawan nin sarong tawo nagtatao sa saiya nin pagkapasupog, sia na nagpapakumbaba magkakamit nin onra.”—Talinhaga 29:23, The Jerusalem Bible.

Minsan siring, mas mahalaga kisa sa pagkakatood o onra gikan sa mga tawo, paano nakakaapektar sa relasyon nin saro sa Dios an pag-orgolyo? Ano an pagheling nin Dios sa mga orgolyoso, maabhaw, asin pangahas? Pag-orgolyo o kapakumbabaan—mahalaga daw iyan sa saiya?

Sarong Leksion sa Kapakumbabaan

An pinasabngan na kagsurat kan Talinhaga nagsasabi: “An kapalangkawan naeenot sa kapahamakan, asin an espiritu nin kapaabaw-abawan naeenot sa pagkapukan. Orog karahay na magin mapakumbaba sa espiritu kaiba kan mga mahoyo kisa makipagbanga nin sinamsaman sa mga nagpapalangkaw.” (Talinhaga 16:18, 19) An kadonongan kan mga tataramon na iyan pinatutunayan nanggad sa kaso kan heneral nin Siria na si Naaman, na nabuhay kaidtong panahon kan Israelitang propeta na si Eliseo.

May daot si Naaman. Sa paghanap nia nin bolong, nagduman sia sa Samaria na naghohona na personal siang aatubangon ni Eliseo. Imbes, sinugo kan propeta an saiyang surogoon na an instruksion ki Naaman magkarigos sia nin makapito sa Salog nin Jordan. Nainsulto si Naaman sa nagin tratamiento asin hatol. Taano ta dai makaduman an propeta asin makipag-olay sa saiya nin personal imbes na magsugo nin surogoon? Asin segurado, an arin man na salog sa Siria kapareho man sana kan Jordan! Pag-orgolyo an saiyang problema. An resulta? Marahay sana ta para sa saiya nangibabaw an mas madonong na hatol. “Dangan sia huminilig asin nagpoon na lumadop sa Jordan nin makapito segun sa tataramon kan lalaki kan tunay na Dios; pakalihis kaiyan an saiyang laman naulian arog kan laman nin sarong omboy na lalaki asin sia nagin malinig.”—2 Hade 5:14.

Kun beses dakula an mga pakinabang na nakukua gikan sa kadikit sanang kapakumbabaan.

An Karibay nin Pagigin Arogante

Minsan siring, an nagigin karibay sa sato nin pag-orgolyo puedeng mas dakula nanggad kisa sa pagkawara sana sa sato kan oportunidad na makamtan an sarong pakinabang. May saro pang sokol nin pag-orgolyo na maheheling sa terminong “hubris,” na tinawan nin kahulogan na “labi-labing pag-orgolyo o kompiansa sa sadiri na parateng nagbubunga nin padusa.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) An terminong ini direktang nakagamot sa Griego, asin segun sa intelektuwal sa Griego na si William Barclay, “an hubris pinagsalak na pag-orgolyo asin karingisan . . . , an aroganteng pagmenus na nagpapangyari [sa tawo] na timaktimakan an puso kan saiyang mga kapwa tawo.”

An malinaw na halimbawa kan klaseng ini nin labi-labing pag-orgolyo minalataw sa Biblia. Iyan an kaso ni Hanun, an hade sa Amnon. An Insight on the Scriptures nagpapaliwanag: “Huli sa mamomoton na kabootan sa saiya ni Nahas, si David nagsugo nin mga mensahero tanganing rangahon si Hanun sa pagkagadan kan saiyang ama. Alagad si Hanun, na nakombensir kan saiyang mga prinsipe na ini pakana sana ni David tanganing espiyahan an siudad, sinopog an mga surogoon ni David paagi sa pag-aris kan kabanga kan saindang barabas asin pagputol sa kabangaan kan saindang mga gubing sagkod sa saindang lubot dangan pinahale sinda.”a Mapadapit sa pangyayaring ini, si Barclay nagkokomento: “Hubris an tratamientong idto. Idto kombinasyon gabos nin insulto, kabangisan, pagsopog sa publiko.”—2 Samuel 10:1-5.

Iyo, an orgolyosong tawo may hubris, maabhaw, inaapi an iba. Gusto niang kolgan an saro sa indiperente, impersonal na paagi dangan naoogma sa pagsakit asin pagkasopog kan tawong iyan. Alagad an pagpaluya o pagraot sa paggalang nin saro sa sadiri garo sarong espada na duwa an tarom. Nagreresulta iyan sa pagkawara nin katood asin, mas posibleng marhay, pagkaigwa nin kaiwal.

Paano ikapaheheling nin siisay man na tunay na Kristiano an siring na nakadadanyar na pag-orgolyo, mantang an saiyang Kagurangnan nagboot na ‘maninigo niang kamotan an saiyang kataed nin siring sa saiya man sana’? (Mateo 7:12; 22:39) Kontra nanggad iyan sa gabos na irinerepresentar nin Dios asin ni Cristo. Huli kaini, makamomondo an komento ni Barclay: “An hubris iyo an pag-orgolyo na nagpapangyari sa saro na makisuway sa Dios.” An pag-orgolyo an nagsasabi: “Mayong Jehova.” (Salmo 14:1) O siring kan ipinahayag sa Salmo 10:4: “An maraot sono sa saiyang kapaabhawan dai nagsisiyasat; an gabos niang kaisipan iyo an: ‘Mayo nin Dios.’” An siring na pag-orgolyo, o kaabhawan, isinisiblag an saro bako sanang sa mga katood asin paryente kundi siring man sa Dios. Kanigoan na karibay!

Dai Pagtogotan an Pag-orgolyo na Diit-diit na Raoton Kamo

An pag-orgolyo puedeng igwa nin dakol na aspekto—an pag-orgolyo na bunga nin nasyonalismo, nin rasismo, nin pagpalaenlaen nin grupo asin klase sosyal, nin edukasyon, kayamanan, prestihio, asin kapangyarihan. Sa ano man na paagi, an pag-orgolyo puedeng pasil na makalaog sa saindo asin diit-diit na raoton an saindong personalidad.

Dakol na tawo an garo baga mapakumbaba kun nakikipagtratar sa mas nakakalangkaw o maski sa mga kapantay. Alagad kumusta kun an garo baga mapakumbabang tawong iyan magkaigwa nin katongdan na may autoridad? Bigla siang nagigin hadehadean na pinagigin miserable an buhay kan soboot mga mas hababa sa saiya! Puedeng mangyari ini sa nagkapira kun sinda nakauniporme o may darang tsapa na nangangahulogan nin kapangyarihan. Maski an mga nagtatrabaho sa gobyerno puedeng magin orgolyoso sa saindang tratamiento sa nagdedepende sa sainda na publiko, na nag-iisip na an publiko an dapat na magserbi sa sainda, bakong an kabaliktaran. An pag-orgolyo puede kamong gibohon na maisog, daing simpatiya; an kapakumbabaan puede kamong gibohon na maboot.

Si Jesus puede kutanang magin orgolyoso asin maisog sa saiyang mga disipulo. Sia sangkap na tawo, an Aki nin Dios, na an kaatubang bakong sangkap, pusokpusokan, pugosong mga parasunod. Pero, anong pangagda an itinao nia duman sa mga naghinanyog? “Madia kamo sa sako, kamo gabos na nagpapagal asin nagagabatan, asin pagiginhawahon ko kamo. Pasana nindo an sakong sakal asin makanood kamo sa sako, huli ta ako mahoyo asin mapakumbaba sa puso, asin makakukua kamo nin kaginhawahan para sa saindong kalag. Huli ta an sakong sakal maboot asin an sakong pasan magian.”—Mateo 11:28-30.

Pirme daw kitang naghihingoa na arogon an halimbawa ni Jesus? O naheheling ta daw na kita maisog, dai nagpapahunod, naghahadehadean, bakong maheherakon, orgolyoso? Arog ki Jesus, hingoahon nindo na magpaginhawa, bakong man-api. Labanan an diit-diit na nakararaot na epekto nin pag-orgolyo.

Huli sa nasambitan sa enotan, sala daw an gabos na pag-orgolyo?

Paggalang sa Sadiri Kontra sa Sobrang Pagpahalaga sa Sadiri

An pag-orgolyo iyo man an “rasonable o makatanosan na paggalang sa sadiri.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) An paggalang sa sadiri nangangahulogan nin pagkaigwa nin respeto sa saindong sadiri. Iyan nangangahulogan na talagang iniintindi nindo an iniisip nin ibang tawo dapit sa saindo. Iniintindi nindo an saindong itsura asin an saindong dangog. Totoo an talinhagang Kastila, “Sabihon mo sa sako kun sairisay an kairiba mo asin sasabihon ko sa saimo kun siisay ka.” Kun an mas gusto nindo makiiba sa mga tawong bagla, hugakon, daing ugale, asin malaswa an pananaram, kun siring kamo magigin siring sa sainda. An saindang ugale makaoolakit sa saindo, asin arog ninda, kamo mawawaran nin paggalang sa sadiri.

Siempre, yaon an sa ibong naman—an pag-orgolyo na nagbubunga nin sobrang pagpahalaga sa sadiri o kahambogan. An mga eskriba asin Fariseo kan kaaldawan ni Jesus ipinag-orgolyo an saindang mga tradisyon asin an saindang itsura na sobra karelihioso. Si Jesus nagpatanid manongod sa sainda: “An gabos nindang gibo ginigibo ninda sa pagpaheling sa mga tawo; huli ta pinapahalakbang ninda an may laog na kasuratan na mga lalagan na saindang isinusulot bilang mga pangontra, asin pinapadakula an mga kabingkabing kan saindang mga gubing [tanganing magluwas na mas banal]. Boot ninda an pinakaprominenteng lugar sa mga kakanan asin an nangengenotan na mga tukawan sa mga sinagoga, asin an mga pagtaong-galang sa mga sadan patin an apodon na Rabbi nin mga tawo.”—Mateo 23:5-7.

Kun siring, an tamang pag-orgolyo sarong timbang na aktitud. Girumdomon man na hineheling ni Jehova an puso, bako sanang an panluwas na itsura. (1 Samuel 16:7; Jeremias 17:10) An pagpakangmatanos sa sadiri bakong katanosan nin Dios. Minsan siring, ini an hapot ngonyan, Paano niato mapatatalubo an tunay na kapakumbabaan asin malilikayan an dakulang karibay nin pag-orgolyo?

[Nota sa Ibaba]

[Retrato sa pahina 4]

An dikit na kapakumbabaan nagtao ki Naaman nin dakulang mga pakinabang