Dinara kan Lightbearer an Espirituwal na Liwanag sa Timog-Sirangan na Asia
Kan inot na mga taon kan dekada 1930, dai pa nahuhulitan kan mga Saksi ni Jehova an Indonesia, Malaysia, saka an inaapod ngunyan na Papua New Guinea. Paano makakaabot sa mga lugar na iyan an maugmang bareta? Nasa isip an pangangaipong iyan, nagbakal an sangang opisina sa Australia (na ngunyan sangang opisina kan Australasia) nin de-makinang baroto (na inaapod na ketch) na 16 metros an laba asin may duwang layag. Pinangaranan iyan na Lightbearer, huling gagamiton iyan kan grupo na sakay kaiyan, na gabos payunir,a para ipalakop an liwanag kan katotoohan sa harayong mga lugar.—Mateo 5:14-16.
Paghuhulit sa New Guinea
Kan Pebrero 1935, an pitong sakay kan baroto naglayag panorte haling Sydney sa sirangan na baybayon kan Australia pasiring sa Port Moresby, New Guinea. Nagdadakop sinda nin sira mantang nagbibiyahe saka nagduduong sa nagkapirang duungan para magbakal nin krudo, ekstrang kakanon, asin magpahirahay. Kan Abril 10, 1935, nagpadagos sindang maglayag haling Cooktown, Queensland. Kan binabagtas na ninda an peligrosong Great Barrier Reef, pinaandar ninda an makina kan baroto. Pero nagpuon na mag-iba an tanog kan makina kaya kinaipuhan nindang gadanon iyan. Mabalik na lang daw sinda o madiretso man giraray pa-New Guinea? Sinabi kan kapitan na si Eric Ewins na “habo ming magbalik.” Kaya nagpadagos sa paglayag an Lightbearer asin nakaabot sinda nin ligtas sa Port Moresby kan Abril 28, 1935.
An mga sakay kan Lightbearer, puon sa wala: William Hunter, Charles Harris, Alan Bucknell (nasa inutan), Alfred Rowe, Frank Dewar, Eric Ewins, Richard Nutley
Mantang hinirahay nin mekaniko an makina, an grupo, apuwera ki Frank Dewar, naghulit kan maugmang bareta sa Port Moresby. Ilinadawan si Frank kan saro sa grupo bilang “sarong mahigos na payunir.” Inistorya ni Frank, ‘Nagdara ako nin dakul na libro saka naglakaw nin tibaad mga 32 kilometros o labi pa pasiring sa baryo tanganing maghulit sa mga nakaistar duman.’ Pagpabalik, iba na an inagihan niya asin kaipuhan niyang magbalyo sa sarong sadit na salog na iniistaran nin mga buwaya. Pero nagin maingat siya asin nakabalik nin ligtas sa banwa. Sulit nanggad an mga paghihinguwa kan grupo. May mga nag-ako nin babasahon na basado sa Bibliya na nagin Saksi ni Jehova pag-abot nin panahon.
Paghuhulit sa Java
Kan mahirahay na an makina, naglayag an Lightbearer haling Port Moresby pasiring sa isla nin Java sa Dutch East Indies (an kadaklan kaiyan parte na ngunyan kan Indonesia). Pagkatapos nin nagkapirang beses na pagduong para magkua nin suplay, nagduong sinda sa Batavia (na ngunyan Jakarta) kan Hulyo 15, 1935.
Pag-abot ninda, an saro sa sainda, si Charles Harris, dai na nag-iba sa Lightbearer asin nagpawalat sa Java, na diyan maigot siyang nagpadagos sa paghuhulit kan maugmang bareta.b “Kan panahon na idto,” an sabi niya, “an panginot ming ginigibo iyo na magpasakamot nin mga babasahon na basado sa Bibliya dangan magbalyo na sa sunod na banwa. Nagdara ako nin mga publikasyon sa lengguwaheng Arabic, Chinese, Dutch, Ingles, saka Indonesian. Inako tulos kan mga tawo an mga literatura ta, kaya nakapasakamot ako nin sagkod sa 17,000 na kopya kada taon.”
An Lightbearer mantang naglalayag
Nariparo kan mga awtoridad an kaigutan ni Charles. Sarong beses, hinapot nin sarong opisyal an saro pang Saksi na naghuhulit sa Java kun pirang Saksi an naghuhulit sa East Java, na diyan yaon si Charles. “Saro man sana tabi,” an sabi kan brother. “Sa paghuna mo matubod ako diyan?” an pakulhab na sabi kan opisyal. “Siguradong dakula an grupo nindo duman, ta isipa na sana an kadakulan kan babasahon nindo na pigdidistribwir.”
Paghuhulit sa Singapore Saka Malaysia
Haling Indonesia, naglayag an Lightbearer pa-Singapore asin nakaabot iyan kan Agosto 7. Sa lambang pagduong, ipini-play kan mga brother an nakarekord na mga diskurso sa Bibliya gamit an makusog na amplifier saka mga loudspeaker kan baroto. Sa parati, nakukua talaga an atensiyon kan dakul na tawo kan arog kaining paagi nin pagbalangibog kan maugmang bareta. Sa katunayan, ibinareta kan Singapore Free Press na “sarong makusog na boses an nagdagungdong sa katubigan . . . kan Miyerkules na banggi.” Sinabi pa kaiyan: “Pambihira an diskursong idto . . . na pigpapatanog . . . hali sa barotong ‘Lightbearer,’ na nagtatao nin mga diskurso kan Watch Tower digdi sa Singapore puon pa kan mag-abot iyan haling Australia.” Sigun pa sa bareta, “pag magayon an panahon, malinaw na madadangog an mga diskursong iyan sa katubigan . . . sagkod sa rayong tulo asta apat na kilometro.”
Mantang nasa Singapore an Lightbearer, naghali si Frank Dewar para sa bago niyang asignasyon. Nag-istorya siya manungod sa paghali niya: “Nagpuon kaming magpayunir sa Singapore mantang nakaistar sa baroto. Kan kaipuhan nang maglayag kan Lightbearer, may sinabi si Eric Ewins na ikinabigla ko talaga. Sabi niya: ‘Sabi mo baga Frank an Siam (ngunyan Thailand) an gusto mong teritoryo. Sagkod digdi mi na sana ika maihahatod. Kaya sige magduman ka na!’ Nabigla akong marhay tapos sinabi ko: ‘Pero, dai ko lamang ngani aram kun paano makakaabot sa Siam!’” Sinabi ni Eric ki Frank na makakaduman siya sakay nin tren haling Kuala Lumpur, na yaon sa inaapod ngunyan na Malaysia. Nagsunod si Frank asin nagpa-Kuala Lumpur dangan nakaabot sa Thailand pakalihis nin pirang bulan.c
Sa paglayag kan Lightbearer sa sulnupan na baybayon kan Malaysia, naghapit sinda sa Johore Bahru, Muar, Malacca, Klang, Port Swettenham (ngunyan Port Klang), dangan sa Penang. Sa lambang duungan, pigpi-play kan grupo an nakarekord na mga diskurso sa Bibliya gamit an makusog na ispiker kan baroto. “Dawa may mag-agi digding UFO, bako diyan magkakainteres an mga tawo,” an sabi ni Jean Deschamp, sarong Saksi na naglilingkod kaidto sa Indonesia. Pagkatapos i-play an mga diskurso, minababa an grupo para magpasakamot nin mga babasahon sa mga interesado.
Paghuhulit sa Sumatra
Hali sa Penang, naglayag an grupo sa Strait of Malacca pasiring sa Medan, Sumatra (na parte na ngunyan kan Indonesia). Sinabi ni Eric Ewins: “Interesante saka nakakaugma an pagbisita mi sa distrito nin Medan, asin dakul an naghimati sa maugmang bareta.” Nakapasakamot duman an mga brother nin mga 3,000 na literatura.
Mantang naglalayag patimog an Lightbearer, naghulit an grupo sa mayor na mga duungan sa sirangan na baybayon kan Sumatra. Kan Nobyembre 1936, nagbalik an baroto sa Singapore, kun sain nagpawalat si Eric Ewins. Pakalihis nin pirang semana, ikinasal siya ki Irene Struys, sarong Saksi na nakaistar sa Singapore. Ipinadagos ni Eric saka Irene an saindang pagpapayunir sa Sumatra. Pero siyempre, nangangaipo ngunyan nin bagong kapitan an Lightbearer.
Paghuhulit sa Borneo
An bagong kapitan iyo si Norman Senior, na may kasanayan sa pagnabigar nin barko. Nag-abot siya haling Sydney kan Enero 1937. Dangan, naglayag an grupo haling Singapore pasiring sa Borneo asin sa Celebes (na ngunyan Sulawesi), kun sain mahiwason an napatotoohan ninda, sagkod sa 480 kilometros.
Kan mag-abot an Lightbearer sa duungan kan Samarinda, sa Borneo, dai nagtugot an opisyal sa duungan na maghulit an grupo sa mga taga duman. Alagad kan ipaliwanag ni Norman an ginigibo tang paghuhulit, nakikooperar na an opisyal saka nagkua pa ngani nin pirang literatura.
Sa saro pang pangyayari, inimbitaran si Norman nin sarong ministro duman na magdiskurso sa saindang simbahan. Pero imbes na siya mismo an magtaram, pig-play ni Norman an limang nakarekord na diskurso sa Bibliya gamit an ponograpo, asin nagustuhan iyan kan ministro. Nagkua pa ngani ini nin nagkapirang literatura para itao sa mga amigo. Pero sa gabos na lider nin relihiyon sa lugar na iyan, siya sana an positibo an reaksiyon. An kadaklan sa sainda dai nagustuhan an gibuhon kan mga Saksi ni Jehova. Sa katunayan, naanggot sindang marhay sa kusog-buot na pagpapatotoo kan grupo asin ginipit pa ngani an mga awtoridad na ipagbawal an Lightbearer sa iba pang mga duungan.
An ruta kan Lightbearer, na an ipinapahiling na mga pangaran nin lugar iyo an gamit kan panahon na idto
Pagbalik sa Australia
Kan Disyembre 1937, huli sa pagbabawal na resulta kan panggigipit kan mga lider nin relihiyon, naglayag an Lightbearer pabalik sa Australia. Tamang-tama an pagduong kan grupo sa Sydney Harbor huling makakaatender sinda sa sarong kumbensiyon kan mga Saksi ni Jehova kan Abril 1938. Bale labing tulong taon na an nag-agi puon kan maghali sa Sydney an Lightbearer. Ipinabakal an baroto kan inot na mga taon kan dekada nin 1940, pagkatapos sanang ipagbawal an gibuhon kan mga Saksi sa Australia. “Nahaman nanggad [kan Lightbearer] an katuyuhan kaiyan,” an sabi ni Brother Ewins, na nagsabing an paglilingkod niya sakay kan Lightbearer an pira sa “pinakamaugmang mga taon kan buhay niya.”
An Nagdadanay na Pamana kan Lightbearer
Nagsabwag nin banhi kan Kahadian an mga sakay kan Lightbearer sa sarong mahiwason na rehiyon na may dakulang populasyon. Asin sa ibong nin pagkontra, luway-luway na nagbunga an saindang pagpapagal. (Lucas 8:11, 15) Sa katunayan, ta sa mga kadagaan na hinulitan kan mga payunir na idto, igwa na ngunyan nin labing 40,000 na parahayag kan Kahadian. Magayunon nanggad na pamana kan sadit na grupo nin makusog an buot na mga lalaki asin kan baroto na angay nanggad an pagkapangaran!
a An mga payunir bilog na panahon na mga ministro kan Mga Saksi ni Jehova.
b An istorya nin buhay ni Charles Harris ipinublikar sa Hunyo 1, 1994 na isyu kan An Torrengbantayan.
c Hilingon an 1991 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, pahina 187.