An Paghuwego—May Nanggagana Daw?

Kan kabareta kan Magmata! sa Italia

‘SA MGA panahon na ini nin grabeng pagluya nin ekonomiya, igwa nin industriya na dai apektado kan krisis.’ An boot sabihon kan magasin sa Italia na Corriere della Sera Illustrato iyo an industriya nin paghuwego. Iyo, sa Italia, kapareho sa dakol pang ibang nasyon, an paghuwego dakulang negosyo.

“An E.U. nasa tahaw nin pagputok nin legal na paghuwego,” sabi kan magasin na Fortune. “Dakulaon an ganansia, an mga loteriya kan sarong taon [1983] nakakua nin . . . haros $2.1 bilyones.” An paghuwego nakaaakit man sa kadakol na taga-Canada. Sono sa peryodikong La Presse, an mga pamilyang nag-iistar sa Quebec mas dakol an ginagasto sa paghuwego kisa bolong asin pag-ataman sa ngipon!

Minsan ngani an mga loteriya, ruleta, dados, asin sugal sa baraha ginagamit sa paghuwego, an resulta nin mga boksing, karawat sa putbol, asin karera nin kabayo pira sana sa mas popular na mga bagay na tinatayaan nin mga hugador. Alagad arog kan sabi kan The Complete Illustrated Guide to Gambling: “An desididong mga hugador mataya sa kun arin sa duwang toro nin oran an maeenot na makaabot sa ibaba kan salming sa bintana, o sa bilang nin barahibo na nagtutubo sa sarong hayop na hirsute mole.” Kaya, sa Italia tinatayaan ninda an mga eleksion sa presidente, kun baga mabagsak an gobyerno o dai, pati an eleksion sa papa! An banggi bago an karawat sa putbol saro man na panahon nin pagkataranta para sa mga hugador, na naggagasto nin darakulaon na kantidad nin kuwarta sa mga kumon na taya sa putbol. Inaapod ini nin mga peryodiko na ‘pagkarungaw kun Sabadong banggi.’

Alagad, siisay an nanggagana sa paghuwego? An bagay daw na minilyon—iyo, binilyon—na dolyar an premyo nagpaparisa na kapakipakinabang an paghuwego?

Kun Taano Sinda ta Naghuhuwego

Si Sharon asin Steve maogmang mag-agom. Pero kan madiskobre ni Sharon na natatalbong na sinda sa utang, nakimaherak sia ki Steve na bayaan an paghuwego. Nabalga an dai mabilang na mga panugang pumondo. Nagluya an salud ni Sharon, asin nagpoon na kumolog an saiyang daghan. Dai man lamang iyan ikinahadit ni Steve. An naiisip sana nia iyo na kun magadan si Sharon, magagamit nia an ibabayad nin seguro tanganing mabayadan an mga utang nia sa paghuwego.

An pangyayaring ini na tunay sa buhay, na isinaysay sa Medical Aspects of Human Sexuality, nag-iilustrar nanggad kun gurano kahigot na makakurapot an paghuwego sa mga tawo. Para sa nagkapira, an pan-akit nin paghuwego kapasloan, daing iba. Minsan siring, an pulyetong Compulsive Gambling nagsasabi: “An mga tawong naghuhuwego . . . ginigibo iyan para sa espesyal na mga satispaksion: pagkakalda sa tension asin gabat nin problema, kuba-kuba nin puso sa pag-alasuwerte, kaogmahan sa paghalat na manggana, ‘init’ o ‘pagkaburat’ na nakaaagid sa itinatao nin alkohol, asin pakikiamigo saka pakikiiba. Kun nanggagana, nakadudugang pa sa ibang epekto an pakamate nin kapangyarihan, daing sagkod na kapangyarihan pa ngani.”

Pero an panggagana kun hoben pa parateng nagbubugtak nin hilom na siod. Minsan pa an kadaklan tibaad sabihon na an kapangganahan na iyan “suwerte nin bagohan,” an iba mangmang na iniinterpretar iyan bilang tanda. Sabi nin sarong artikulo sa Psychology Today: “Dai ninda iniisip an tunay na mga probabilidad—an bagay na an 90 porsiento sa mga naghuhuwego nadadaog. Pinaghohona ninda na dai sinda apektado kan mga probabilidad na ini, na sinda, sa katotoohan, espesyal.” An haros helang nang pagsayuma na atubangon an mga katotoohan saro sa enot na mga tangga pasiring sa pagigin dai makontrol na hugador.

An peryodikong Italiano na Stampa Sera nagsabi na para sa mga siring, an paghuwego “sarong droga na dai puwedeng mawara sa saro.” O arog kan isinurat ni Giovanni Arpino sa Il Giornale nuovo: “An bisyong ini natatanom na sa hawak.” An paghuwego nagigin pakadulag sa sarong pamumuhay na tibaad nakauumoy.

Dawa kun naghuhuwego para sana sa pag-aling-aling, an nakikikabtang puwedeng mabiktima nin kapalangkawan asin egotismo, na habong pumondo kun sia madaog o nagpapadagos na maghuwego pakapanggana—tanganing madaog giraray.

Pagdaog sa Probabilidad

Minsan pa paghona kan hugador sia ‘nakatalagang manggana,’ an totoo iyo na an hugador haros seguradong madadaog! An dahelan? Simpleng matematika. Iulanto mo an sinsilyo nin sampulong beses, asin pirang beses iyan na minaluwas na tawo o agila? Tibaad an sumabong dapat na iyan lima-lima. Probari iyan. Bihirang lumuwas na siring. Aram nindo, an inaapod na ley nin mga promedyo nangyayari sana sa darakulang kabilangan. Sa ibang pagtaram, iulanto mo an sinsilyo nin daing kabilangan na beses asin, iyo, maluwas na pantay an tawo asin agila. Pero sa halipot na pasada, puwedeng lumuwas an arin man na kombinasyon. Kaya, mayo talaga nin makapagsasabi kun ano an resulta nin arin man na pag-ulanto.

Habo ining akoon kan hugador. Kun an sinsilyo nagluwas na tawo sa walong sunodsunod na beses, tibaad maniwala sia na haros may relihiyosong init na iyan seguradong maluwas na agila sa masunod na pag-ulanto. Asin itataya nia an bilog niang kayamanan sa paniniwalang iyan. An totoo, an sinsilyo dai nagigirumdoman kun ano an ginibo nia kan nakaagi. An probabilidad sa kada ulanto pantay pa man giraray!

Kaya basang nanggad na probaran na ihula nin tama kun ano an mangyayari sa mas komplikadong sugal na arog kan blackjack o ruleta! An probabilidad tumang sa perming panggagana astronomiko nanggad. Ini totoo minsan sa karawat na arog kan karera sa kabayo o putbol na an taya basado sa abilidad kan mga nagraralaban. “An panahon asin pagkanorongod” nakalalaglag nanggad sa mga prediksion. (Eclesiastes 9:11) Ni posible man na daogon an probabilidad paagi sa sarong “sistema.” Sa Italia labi sa kabanga sa mga nakikiayon sa kumon na taya sa putbol an pinoprobaran ini paagi sa durungan na pagbakal nin pirang kupon. Minsan siring, an solamenteng seguradong sistema sa sugal na ini iyo an pagpadara kan gabos na posibleng resulta sa kada karawat. Iyo, manggagana kamo. Pero an ginastos nindo dai mababawi sa gaganahon.

An solamenteng mga nanggagana sa huwego iyo an mga promotor nin huwego. Ibinabagay sana nin mga kagsadiri nin casino an probabilidad sa arin man na sugal tanganing an casino haros perming nakakaganansia. Sa mga kumon na taya sa putbol sa Italia, sinasabi na 35 porsiento sana sa kagabsan na itinaya an ibinabayad bilang premyo. An mga namamahala sa tayaan an nagsasaray kan iba.

Kaya, an mga nagsasabing, ‘Pero masuwerte ako’ o, ‘Dinimalas ako, pero segurado na manggagana na ako magpoon ngonyan’ dinadaya sana an saindang sadiri. An paghuwego daing kamanungdanan. Asin mantang an mga parabareta nagtatao nin dakulang publisidad sa pipira sanang nanggana, bihira nindong madangog an manongod sa minilyon na nadaog.

An Paghuwego Asin an Biblia

“Karungawan, bisyo, makosog na emosyon, pagkataranta, pagdulag sa katotoohan, abentura, daing kontrol na mga pangarap, paglapas, asin pagmawot nin peligro na nabubuhay liwat oras na iyan mapanigoan—an paghuwego iyo ini gabos, kaiba an pagmawot nin kayamanan, mga pangarap, asin nakadodominar na mga emosyon.” Iyan an sabi kan magasin na La Repubblica. Bakong makangangalas na parateng ginigibo nin mga gobyerno na ilegal an paghuwego, minsan tibaad mapagsaginsagin na kinokonsinte iyan sa lisensiadong mga casino o pagkaigwa mismo kaiyan nin loteriya asin iba pa!

Ano man an punto-de-vista nin mga tawo sa bagay na ini, ipinaheheling kan Biblia na an paghuwego bakong kaoyon nin Kristianismo. Halimbawa, an iba tibaad maghona na an paghuwego nagpapanigo sana sa ekonomikong pangangaipo. Pero tinokdoan kita ni Jesus na mamibi, “Itao mo samo ngonyan an samong kakanon para sa aldaw na ini.” Paano an saro paslong makapaghuhuwego para sa kuwarta dangan ipamibi ini? O paano nia makukuyog an sadol na: “Kaya padagos na hanapon nguna an kahadean asin an saiyang katanosan, asin ini gabos na ibang bagay [materyal na mga pangangaipo] idadagdag na sana sa saindo”?—Mateo 6:11, 33.

An Biblia nagsasadol pa: “An saindo logod na pamumuhay ligtas sa pagkamoot sa pirak, mantang kamo naninigoan na sa mga bagay na yaon.” (Hebreo 13:5) An hugador parate na bakong kontento. An totoo, sia paslo, asin an Biblia nagsasabi na an mga paslo “dai magmamana kan kahadean nin Dios.”—1 Corinto 6:9, 10.

Totoo, an iba nangangatanosan na sinda naghuhuwego bakong para sa kuwarta kundi sa kaogmahan. Alagad ta biyong kinokondenar kan Biblia an mga ipinagigilid an diosnon na mga prinsipyo asin nagigin “mga mamomoton sa kasingawan kisa magin mamomoton sa Dios.” (2 Timoteo 3:4, 5) Dugang pa, si Jesus nagsabi: “Mamotan mo an saimong kataed nin siring sa saimo man sana.” (Mateo 22:39) Paano mamomotan nin saro an saiyang kataed mantang hinihingoang kuanon an kuwarta kan saiyang kataed? Paano ikakaoyon an paghuwego sa pundamental na prinsipyo na, “Igwang orog na kaogmahan sa pagtao kisa pag-ako”?—Gibo 20:35.

Dai paglingawan an bagay na an mga hugador parateng nag-aarang sa “dios nin Kapaladan,” bagay na malinaw na kinokondenar kan Biblia.—Isaias 65:11.

Ultimo, horophoropa an nakararaot na impluwensia nin paghuwego sa “marahay na mga ugale” nin Kristiano. (1 Corinto 15:33) An Kristianong pamumuhay may kaibang kahigosan asin pag-ekonomiya. (Efeso 4:28) Si Jesus mismo nagpaheling na sia bakong gastador kan, pakalihis kan milagrosong pagpadakol sa mga tinapay asin sira, sia nagboot na dai pagsayangon an mga tada. (Juan 6:12, 13) Alagad imbes na sumunod sa lakad ni Jesus, an hugador mas nakaaagid sa aking gastador sa parabola ni Jesus, na “sinayang an saiyang rogaring paagi sa marigsok na pamumuhay.”—Lucas 15:13.

Kaya an tunay na mga Kristiano naglilikay sa siod nin gabos na klaseng huwego. Daing kalaenan para sa sainda kun baga saradit o darakulang kantidad an kalabot. Arog kan sabi ni Jesus: “An maimbod sa kadikit maimbod man sa dakol, asin an bakong matanos sa kadikit bako man na matanos sa dakol.”—Lucas 16:10.

Interesante nanggad, an mga Saksi ni Jehova nakatabang sa dakol na nasisiod nin dai makontrol na paghuwego na makabutas. (Helingon an sinusundan na pahina.) An mga siring dai na nakakamate kan pag-init nin dugo na itinatao nin paghuwego, pero ngonyan igwa sinda nin tunay na katuyohan sa buhay. Asin imbes na makiiba sa bisyong nakararaot sa salud asin pamilya, sinda “mayaman sa marahay na mga gibo.” Sinda “andam na magwaras,” imbes na andam na magpakana kun paano kukuanon an pinagpagalan na kuwarta nin iba. Sinda ‘nangangapot nin marigon sa tunay na buhay,’ bakong sa bakong tunay na kinaban nin huwego. (1 Timoteo 6:18, 19) Kaya sinda nagin tunay na mga ganador!

[Blurb sa pahina 21]

“Dai ninda iniisip an tunay na mga probabilidad—an bagay na an 90 porsiento sa mga naghuhuwego nadadaog. Pinaghohona ninda na dai sinda apektado kan mga probabilidad na ini, na sinda, sa katotoohan, espesyal.”—Psychology Today.

[Kahon sa pahina 22]

Dati Akong Hugador

Nabangkag ako sa sugal na poker sa edad na 12. Kan makaagom na ako, ipinagpadagos ko an sakong bisyo, na nagpopoon na magsugal sa alas nuwebe nin banggi, asin natatapos sa alas singko o alas sais nin aga. Pakatapos, grabe an kapagalan, hinihingoa kong lumaog sa trabaho. Parate na dai ko nakakaya.

Pinonan na raoton nin paghuwego an sakong pamilya asin personalidad. An poker nagkakaipo nin dakulang pagsaginsagin. Pero naririsa ko na ako nagsasaginsagin asin nagpuputik sa tunay na buhay. Yaon man an problema sa kuwarta. Kun ako nanggagana, gusto ko na gastuson tolos iyan, kaya dai iyan naghahaloy sa bulsa ko. Dai nahaloy nalaglag an relasyon mi mag-agom.

Kan 1972, may duwang Saksi ni Jehova na nagtoktok sa pinto ko. Mantang kinakaolay ninda ako, inisip ko, ‘Mayo nin naggigibo nin ano man na daing pakinabang. Segurado na sinda may natatagong motibo.’ (An parasugal nin poker sinasanay an sadiri na magin suspetsoso sa gabos na bagay!) Alagad sa pag-agi nin panahon, narealisar ko na ini bakong totoo. Nag-atender ako sa saro sa saindang mga pagtiripon, asin minsan ngani dai ko nasabotan an gabos, hinangaan ko an saindang pagigin areglado, oroyon, asin maboot.

Nagpoon akong mag-adal sa Biblia. Asin an paghuwego? Kinaipuhan kong bayaan iyan. Pero kun an katotoohan kan Biblia minalaog sa saimong buhay, nawawara an motibasyon mong maghuwego. Kaya sa dakulang paghihingoa, nagpondo ako. Nabautismohan ako kan 1975.

Kadakol kan pakinabang. Nagrahay an sakong salud—siring man an sakong personalidad. An buhay ko bako nang dominado nin paghuwego kundi nin espirituwal na mga intereses. Kaidto, mga kapwa ko sana hugador an may paggalang sako. Ngonyan namomotan ako kan kongregasyon na pinaglilingkodan ko bilang saro sa kamagurangan. Narerealisar ko na ngonyan na an hugador daog. Asin an mga katotoohan kan Biblia nakatabang sako na marealisar ini.—Ikinontribuwir.

[Ritrato sa pahina 23]

Nagkakaoyon daw na an Kristiano maghuwego pero mamibi man, “Itao mo samo ngonyan an samong kakanon para sa aldaw na ini”?