Taano ta May Nangyayaring Maraot sa mga Tawong Marahay?
Yaon sa ibaba kan bulkan na San Salvador sa El Salvador an banwaan nin San Ramón. Kan aga nin Setyembre 19, 1982, idto tinamaan nin tolong darakulang alon nin laboy. Gikan sa garo bahang oran, an enot na alon haros duwang eskalon kalangkaw asin may darang darakulang gapo asin mga poon nin kahoy. Guminibo nin sarong ampas na 160 piye kararom asin 250 piye an lakbang, idto nagligid paibaba sa bulkan, na orog na nagririkas asin nagdadakula. Pag-abot sa ibaba, tinamaan kaiyan an mga harong na adobe na inagihan kaiyan.
An harong ni Ana nagaba sa daing herak na alon sa laog nin saro sanang makatatakot na segundo. An saiyang mga aking babae nagkarapot ki Ana asin nagkururahaw, “Pamibian kami!” Dangan natahoban sinda kan laboy . . .
Alagad, sa pagkanorongod, may teha hale sa atop na nasabit sa atubangan kan lalauogon ni Ana, na nagtao saiya nin mahahangosan. “Nagparahagad sana ako nin tabang,” sabi nia. Pakalihis nin mga apat na oras, nadangog nin pagtaraed an saiyang mga kurahaw asin pinonan na kotkoton sia. Nanompongan sia na natatalbong sa laboy na sagkod sa saiyang mga yokyok, na an mga bangkay kan saiyang mga aking babae nakakugos sa saiya sa nakapupuot na laboy.
AN MGA taga-San Ramón mapakumbaba asin makiamigo. Kabilang sa mga gadan an nagkapirang nagdusay na mga Kristiano, kaiba an bagong kasalon, si Miguel asin Cecilia, asin an sarong pamilya nin lima na an mga bangkay nanompongan na magkakurugos.
Alagad ta an kalamidad dai namimili sa marahay asin maraot na tawo, bagay na nadedepisilan an dakol na ioyon sa pagtubod sa sarong mamomoton na Dios. ‘Anong klaseng Dios,’ an hapot ninda, ‘an matogot na mangyari an siring na daing kamanungdanan na pagkapierde nin buhay? O sa bagay na iyan, paano napagmamasdan nin sarong makapangyarihan sa gabos na Dios an mga gurang na daing iniistaran, an mahigos na mga pamilya na mawaran kan bilog nindang hinanapan, an mga hoben na lalaki asin babae na nasa kakosogan kan saindang buhay na tinatamaan nin nakagagadan na mga helang—asin mayo man lamang nin ginigibo?’
Si Harold S. Kushner, sarong Judiong rabbi, naghapot nin siring kan maaraman nia na an saiyang aki magagadan huli sa pambihirang helang. Dai masabotan ni Kushner an nakariribong na inhustisya digdi. “Marahay man akong tawo,” an paggirumdom nia. “Hiningoa kong gibohon an tama sa pagheling nin Dios. . . . Naniwala ako na ako nagsusunod sa mga dalan nin Dios asin nag-ootob sa Saiyang gibohon. Paano ini nangyayari sa sakong pamilya?” Bunga kan saiyang paghanap nin mga simbag an saiyang popular na librong When Bad Things Happen to Good People.
Si Kushner saro sana sa dakol na teologo na nagprobar na simbagon an hapot kun taano ta tinotogotan nin Dios an karatan. Garo baga binista nin tawo an Dios. Ano an nagin desisyon ni Kushner asin nin ibang teologo? Makatanosan daw an saindang desisyon?