An Punto-de-Vista kan Biblia

Paninigarilyo—An mga Peligro

SA MGA taon kan 1950, sarong kompanya nin sigarilyo an nag-anunsio kan produkto kaini bilang an “mismong inorder kan doktor.” Sa pagkakaigwa nin kompiansa, an siring na mga sarabihon nag-anunsio kan mga sigarilyo kaidto bilang mga pantabang sa salud asin kosog—alagad dai na! Ini an mga panahon na an mga gobyerno nahahagad na an mga pakete nin sigarilyo magpaheling nin mga marka na nagpapatanid dapit sa seryosong mga peligro sa salud.

Minsan siring, an ibang parasigarilyo nagdanay sa ideyang ‘an sigarilyo nakatatabang sako na mag-isip asin magtrabahong mas marhay.’ Tibaad hinohona nindang an huma sa salud bakong mas maraot kisa sa pagkakan nin dulse para sa mabagsik na enerhiya o pag-inom nin kape sa pagpoon kan aga. O tibaad limitaran ninda an peligro kan paninigarilyo sa pisikal na hawak. Tama daw sinda? Igwa daw nin ipangangatanosan na an sigarilyo—sa ibong kan gabos na peligro kaini—puwedeng makatabang saindang gumibo nin mas marhay?

An Halangkaw na Halagang Babayadan!

Maski kun an sigarilyo tunay na nagtatao sa naninigarilyo nin mas dakulang kalistohan asin kakayahan o naggigibo sana nin salang paghonahona na nagigibo an siring, mayong duwa-duwa na an pakinabang gikan sa halangkaw na gayong halaga. Apuwera sa peligrong magkaigwa sa ngapit nin kanser asin helang sa puso, konsideraron an mas madaling resulta: Sa laog nin pito sagkod sampulong segundo nin lambang pagsupsup, an parasigarilyo nakakamate kan epekto kan droga, an nikotina: “Ini isinasagibo kan sadiri,” an sabi kan sikoparmakologong si Nina Schneider kan Unibersidad nin California, “asin kinokontrol kaini an kondisyon asin nahamanan. Iyan an nagpapangyaring magin mapuwersang gayong nakaaadikto ini.”

Siring na nakaaadikto kan heroina asin kokaina? Iyo, an sabi kan seruhano heneral kan Estados Unidos sa patanid na pinaluwas kan Mayo 16, 1988. An pisikal na adiksion na ini, an paliwanag nia, iyo an dahelan kun taano an ibang naniniragilyo ta “nagpapadagos sa ibong nin maraot na pisikal, sikolohikal o sosyal na mga resulta.”

Asin grabe nanggad an bunga! Kan 1985 an paninigarilyo an may paninimbagan sa 100,000 kagadanan kada taon sa Britania, 350,000 kada taon sa Estados Unidos, asin saro sa tolo kan gabos na kagadanan sa Grecia. An rekord na ini bilang sarong problema sa salud kan publiko masakit isarahotan. An kalaban, an usok kan sigarilyo, bako sanang mayong pakinabang sa hawak bilang pagkakan o inomon kundi tunay nanggad na nakararaot.

Kaya, an nikotina daw sa usok nin sigarilyo mas maraot pa kisa sa cafeina sa kape, tsa, o tsokolate? Hale sa medikal na punto-de-vista mayo nin komparasyon. Sinasabi ni Dr. Peter Dews, parasiyasat sa cafeina sa Unibersidad nin Harvard: “Sa kabilogan, an cafeina bakong mahalagang elemento sa maluyang salud kan nasyon sa paagi na nagigibo kan paninigarilyo.” Alagad an pagbasol kan medisina sa paninigarilyo kapinonan sana.

An Anatomiya kan Maraot na Sarahotan

An pagsabot kun taano an paninigarilyo ta nasa kategoriyang laen nanggad sa pagkakan asin inomon, konsideraron an desinyo kan saindong hawak. An Eclesiastes 7:29 nagsasabing “linalang na matanos kan tunay na Dios an tawo, alagad ta sinda mismo an nagharanap nin dakol na plano.” Mantang an pagkakakan sarong itinao nin Dios na natural na gibohon kan saindong hawak, an mga abuso sa mga drogang bakong sa medisina inimbento nin tawo. Mayo nin natural, tama sanang paggamit kan nakaaadiktong mga sustansiang ini. Isigarilyo man, tumaron bilang pildoras, o iineksion paagi sa mga dagom, pinupukaw asin rinaraot kaini an mga pagpunsionar kan hawak sa mga paaging laen sa naturalesa.

Sa kabaliktaran, haros maski arin na kakanon o inomon nagsusuplay kan normal na mga pangangaipo kan hawak para sa panpainit, pagtalubo, asin pag-irahay sa mga tisyu. Ipamugtak, an mga tawong may partikular na problema sa salud dapat na maglikay sa mga kakanon na may preserbatibo, taba na masakit matunaw, o cafeina. (Sa sarong may diabetes, an ordinaryong asukar peligroso.) Alagad sa kadaklan na tawo, maski an mga kakanon na ini igwa nin nagkapirang nutrisyonal na halaga asin, kun tama sana an paggamit, dai nakararaot. An paninigarilyo nalalaen nanggad na estorya.

Maski saro o duwa sanang sigarilyo, siring sa paggamit nin kokaina para sa kaogmahan, peligrosong nakaaakit. Nanompongan nin sarong pagsiyasat kan Britanong gobyerno na kun an mga hobenes naninigarilyo nin minsan duwang sigarilyo, igwa sinda nin 15 porsiento sanang posibilidad na magdanay na dai naninigarilyo.

Pagigin Nasa Saindong Pinakamarahay na Kamugtakan sa Espirituwal

Sierto nanggad na dai kamo magkakaigwa nin pinakamarahay na kamugtakan bilang sarong daing magigibong biktima na nagdedepende sa pisikal na droga—an “dai natutumang na pagmawot” nin nikotina siring sa pagladawan kaini kan seruhano heneral kan E.U. Imbes na giyahan kamo kan saindong hawak bilang oripon kaini, hinahagad kan Biblia na magkaigwa nin pagpopogol sa sadiri, an puwersang ‘mag-ooripon sa saindong hawak bilang sadiri nindong oripon.’—1 Corinto 9:24-27.

An tabako bako sanang nag-aatake sa laman kan naninigarilyo—na nagsasapeligro sa kanser, emphysema, asin helang sa puso—kundi nag-aatake man sa saiyang kabotan. Kaya, paagi sa tusong polusyon kaini, an gawe haros nag-ooripon sa personalidad kan naninigarilyo, o sa mental na disposisyon. “Sa laog nin 26 na taon,” an inako kan parasurat sa magasin na Time, “nagin oripon ako kan sigarilyo. Sa laog nin kisuerra sampulong taon, pinagmaigotan kong kaldahon an sadiri ko. Solamenteng an napapalaen na adikto sa nikotina na paorootrong nagprobar na haleon an gawe asin nasudya an lubos na makaaapresyar kun gurano kasakit na iontok ini.”

Inoobligar kita kan Biblia, bilang mga namomotan nin Dios, na “magpakalinig kita sa lambang ramog [polusyon] nin laman asin espiritu.”—2 Corinto 7:1; Kingdom Interlinear.

Taano ta may labot an Dios kun inaabuso man niato an satong hawak asin mga pakultad nin isip? Sa simpleng pagtaram huli ta sia an satong mamomoton na Kaglalang, na nagmamakolog na mamuhay kita sono sa satong lubos na kakayahan bilang saiyang linalang. Sa pag-apelar sa satong pangangatanosan, sinasabi nia: “Ako, si Jehova, an saimong Dios, an Saro na nagpapangyari saimo na pakinabangon [bakong danyaran] an saimong sadiri.”—Isaias 48:17.

Kun siring, an tunay na angat, iyo an pagigin sadiosan sa satong sadiri para sa satong karahayan. Mayong kamanungdanan na idepensa an paninigarilyo huli sa nakakakalmang epekto o iba pang “pakinabang” na nangangahulogan sana nin paglikay sa kasakitan sa paghale kan nikotina. Sa medisina, an paninigarilyo nagin kalamidad sa salud kan publiko; alagad sa relihiyon, an naimbentong ini nin tawo na pagbugtak nin nikotina sa agihan kan dugo paagi sa mga baga dai nag-intindi sa malinig na mga pamantayan kan satong Kaglalang asin nag-aati asin nagraraot kan hawak nin tawo. Kaya taano ta maghanap nin problema? Mas marahay nanggad na sunudon an talinhaga: “Mapagmansay an saro na nakaheling kan kapahamakan asin nagtago, alagad an daing kabatiran nag-agi asin kaipuhan na magtios kan padusa.”—Talinhaga 22:3.

[Picture Credit Line sa pahina 12]

Vincent van Gogh, Skull With Cigarette, 1985. Sa karahayan boot kan National Museum, Amsterdam, Holland