An “mga Babaeng Nagpapagal sa Kagurangnan”
“Kumusta si Trifina asin si Trifosa, mga babaeng nagpapagal sa Kagurangnan.”—ROMA 16:12.
1. Sa anong paagi an daganon na ministeryo ni Jesus napatunayan na sarong bendisyon para sa mga babae?
AN DAGANON na ministeryo ni Jesus tunay nanggad na sarong bendisyon sa mga babaeng Judio. An gibohon na pinonan nia magdadara nin pagranga, paglaom, asin bagong dignidad sa mga babae sa gabos na rasa. Dai nia inintindi an mga tradisyon kan Judaismo na ‘hinalean nin halaga an tataramon nin Dios.’ (Mateo 15:6) An kadakol na tradisyon na idto naghale nin halaga sa pundamental na mga katanosan na itinao nin Dios sa mga babae.
An Kaisipan ni Jesus sa mga Babae
2. Taano ta puwedeng sabihon na an kaisipan ni Jesus sa mga babae biyong nakaliwat sa mga panahon?
2 Anong dakulang gayong kalaenan sa pag-oltanan kan kaisipan ni Jesus asin kan Judiong relihiyosong mga lider manongod sa mga babae! Sa pagkotar sa Encyclopaedia Judaica, an huri ibinilang an mga babae na “paslo, hilom na nagdadangog sa orolay nin iba, hugakon, asin maimon.” An pakikiolay sa sarong babae dai inooyonan, asin “makasosopog para sa sarong iskolar na makiolay sa sarong babae sa tinampo.” (Jerusalem in the Time of Jesus, ni Joachim Jeremias; ikomparar an Juan 4:27.) Kadakol pa kutana an puwedeng sabihon manongod sa may pagmenus na kaisipan kan mga lider nin Judaismo sa kababaehan. Alagad an nasa itaas igo na tanganing ipaheling kun paano an kaisipan ni Jesus sa mga babae tunay nanggad na biyong nakaliwat sa mga panahon.
3. Anong mga pangyayari durante kan ministeryo ni Jesus an nagpapaheling na andam an boot niang tokdoan an mga babae kan hararom na espirituwal na mga katotoohan?
3 Si Jesus nagtao nin sangkap na halimbawa kun paano an mga lalaki puwedeng magkaigwa nin maogma alagad may kabinian na relasyon sa mga babae. Bako sanang sia nakipag-olay sainda kundi tinokdoan nia man sinda kan hararom na espirituwal na mga katotoohan. An totoo, an kaenot-enoteng tawo na saiyang hayagan na ipinaaram an saiyang pagigin Mesiyas sarong babae, asin Samaritana pa ngani. (Juan 4:7, 25, 26) Saro pa, an pangyayari na kalabot si Marta asin si Maria malinaw na nagpapaheling na bakong siring sa Judiong relihiyosong mga lider, si Jesus dai naghonang an sarong babae daing katanosan na temporaryong bayaan an saiyang mga kuron asin kawali tanganing dugangan an saiyang espirituwal na kaaraman. Sa okasyon na iyan, “pinili ni Maria an marahay na kabtang,” na inenot an espirituwal na mga bagay. (Lucas 10:38-42) Alagad pakalihis nin nagkapirang bulan, pagkagadan kan saindang tugang, si Marta, bakong si Maria, an nagpaheling nin mas dakulang kamawotan na maheling an Kagurangnan. Kanigoan nanggad an kaogmahan ta maski ngonyan kun binabasa an hararom nanggad na espirituwal na pag-oolay na iyan sa pag-oltanan ni Jesus asin ni Marta manongod sa paglaom sa pagkabuhay liwat! (Juan 11:20-27) Kanigoan nanggad na pribilehiyo iyan para ki Marta!
An mga Babae na Naglingkod ki Jesus
4, 5. Apuwera sa mga apostol, sairisay an nagsurunod ki Jesus durante kan saiyang ministeryo sa Galilea, asin paano sinda naglingkod sa saiya?
4 Si Jesus nag-ako man nin paglilingkod kan mga babae mantang nagbibiyahe sia sa daga. Sa rekord kan saiyang Ebanghelyo, sinambit ni Marcos “an mga babae . . . na minaiba sa saiya [ki Jesus] asin naglilingkod sa saiya kan sia nasa Galilea.” (Marcos 15:40, 41) Sairisay an mga babaeng ini, asin paano sinda naglingkod ki Jesus? Dai ta aram an ngaran ninda gabos, pero ipinamidbid ni Lucas an nagkapira asin ipinaliwanag an paagi kan paglilingkod ninda ki Jesus.
5 Isinurat ni Lucas: “Dai naghaloy pakalihis kaiyan sia naglibot sa siudad-siudad asin baryo-baryo, na naghuhulit asin nagpapahayag kan maogmang bareta kan kahadean nin Dios. Asin an kagduwa kaibanan nia, asin an nagkapirang babae na pinaomayan sa maraot na mga espiritu asin helang, si Maria na inaapod Magdalena, na sa saiya nagluwas an pitong demonyo, asin si Juana na agom ni Chuza, na pinaniniwalaan ni Herodes, asin si Susana patin an dakol pang ibang babae, na naglilingkod sa sainda gikan sa saindang mga rogaring.” (Lucas 8:1-3) Si Jesus andam an boot na ibanan sia kan mga babaeng ini asin gamiton an saindang mga rogaring sa paglilingkod sa saiyang materyal na mga pangangaipo asin kan saiyang mga apostol.
6. (a) Sairisay an nagsurunod ki Jesus durante kan saiyang huring pagbiyahe pasiring sa Jerusalem? (b) Sairisay an nagdanay ki Jesus sagkod sa saiyang kagadanan, asin paano binalosan an iba sainda? (c) Hale sa punto-de-vista kan mga tradisyon kan Judaismo, ano an pambihira manongod sa rekord kan Juan 20:11-18?
6 Kan gadanon si Jesus, “dakol na babae an nagtataranaw sa harayo, na nagsurunod ki Jesus hale sa Galilea tanganing maglingkod saiya; na kabilang sainda si Maria Magdalena, siring man si Maria na ina ni Santiago asin ni Jose.” (Mateo 27:55, 56) Kaya, kadakol na maimbod na kababaehan an nagdanay ki Jesus sa panahon kan saiyang kagadanan. Risang gayo man na mga babae an enot na mga saksi kan saiyang pagkabuhay liwat. (Mateo 28:1-10) Ini mismo sarong kadaogan kan Judiong tradisyon, huli ta sa Judaismo an mga babae ibinibilang na bakong angay na magin legal na mga saksi. Nasa isip ini, basahon an Juan 20:11-18, asin probaran na imahinaron an labi-labing emosyon na siertong namatean ni Maria Magdalena kan an binuhay liwat na Kagurangnan nagpaheling sa saiya, inapod sia sa saiyang ngaran, asin ginamit sia bilang saiyang saksi tanganing ipaaram sa saiyang mga disipulo na sia tunay nanggad na buhay!
An Maimbod na mga Kristiana Pakatapos kan Pentecostes
7, 8. (a) Paano niato naaraman na may presenteng mga babae kan ibubo an espiritu kan Pentecostes? (b) Paano an mga Kristiana nakikabtang sa enot na paglakop kan Kristianismo?
7 Pakasakat sa langit ni Jesus, an diosnon na mga babae presente kairiba an maimbod na mga apostol sa sarong kuwarto sa itaas sa Jerusalem. (Gibo 1:12-14) Risang may mga babae na sa sainda ibinubo an banal na espiritu kan Pentecostes. Taano? Huli ta kan ipaliwanag ni Pedro an nangyari, kinotar nia an Joel 2:28-30, na espisipikong nagsambit sa “mga aking babae” asin “mga sorogoon na babae,” o “mga oripon na babae.” (Gibo 2:1, 4, 14-18) Kaya an ipinaniaki nin espiritu, linahidan na mga Kristiana kabtang kan Kristianong kongregasyon sa mismong pundasyon kaiyan.
8 An mga babae nagkaigwa nin mahalaga, maski ngani bakong pangenot na kabtang sa paglakop kan Kristianismo. Si Maria, na ina ni Marcos asin inaon ni Bernabe, malinaw na ipinagamit an saiyang dakulang harong sa kongregasyon sa Jerusalem. (Gibo 12:12) Asin andam an boot niang gibohon ini sa panahon kan pagputok pa sana nin paglamag tumang sa mga Kristiano. (Gibo 12:1-5) An apat na aking babae kan paraebanghelyong si Felipe nagkapribilehiyo na magin Kristianang mga propetisa.—Gibo 21:9; 1 Corinto 12:4, 10.
An Kaisipan ni Pablo sa mga Babae
9. Anong sadol an itinao ni Pablo manongod sa mga Kristiana sa saiyang enot na surat sa mga taga-Corinto, asin anong banal na prinsipyo an isinadol niang igalang nin mga babae?
9 May panahon na si apostol Pablo sinahotan nin misoginia, an boot sabihon, pagkaongis asin pagduda sa mga babae. Totoo, si Pablo an nag-insister na an mga babae magdanay sa saindang tamang lugar sa laog kan Kristianong kongregasyon. Sa normal na kamugtakan nin mga bagay, dai sinda magtotokdo sa mga pagtiripon kan kongregasyon. (1 Corinto 14:33-35) Kun, huli ta daing presenteng Kristianong lalaki o huli ta naghula sia sa irarom nin pasabong kan banal na espiritu, an Kristiana nagtaram sa pagtiripon, sia hinahagad na magkolbong. An kolbong na ini “tanda nin pagpasakop,” naheheling na patotoo na minimidbid kan babae an areglo nin Dios sa pagkapayo.—1 Corinto 11:3-6, 10.
10. Ano an isinahot nin iba ki apostol Pablo, alagad ano an nagpapatunay na falso an sahot na ini?
10 Malinaw na naheling ni Pablo an pangangaipo na ipagirumdom sa enot na mga Kristiano an teokratikong mga prinsipyong ini tanganing ‘gibohon an gabos na bagay sa disenteng paagi’ sa mga pagtiripon kan kongregasyon. (1 Corinto 14:40) Alagad ini daw nangangahulogan na si Pablo kontra sa babae, siring kan paghona nin iba? Dai, dai nanggad. Bako daw si Pablo sa pantapos na kapitulo kan saiyang surat sa mga taga-Roma an nagpadara nin mainit na mga pataratara sa siyam na Kristiana? Bako daw sia an nagpaheling nin hararom na apresasyon ki Febe, Prisca (Priscila), Trifina, asin ki Trifosa, na inapod an duwang nahuring babaeng ini na “mga babaeng nagpapagal sa Kagurangnan”? (Roma 16:1-4, 6, 12, 13, 15) Asin si Pablo an nagsurat sa irarom nin pagpasabong: “Kamo gabos na binautismohan ki Cristo iginubing na si Cristo. Mayo nin Judio o Griego, mayo nin oripon o talingkas, mayo nin lalaki o babae; huli ta kamo gabos sarong persona na kasaro ni Cristo Jesus.” (Galacia 3:27, 28) Malinaw na namotan asin inapresyar ni Pablo an saiyang Kristianang mga tugang, kabilang si Lidia, na nagpaheling nin arogan na pagkamapagpasakat durante kan panahon nin pagbalo.—Gibo 16:12-15, 40; Filipos 4:2, 3.
Mahihigos na mga Babae Ngonyan
11, 12. (a) Paano an Salmo 68:11 literal na naootob ngonyan? (b) Sa anong situwasyon nanompongan kan dakol sa satong mga tugang na babae an saindang sadiri, asin taano ta kaipuhan ninda an satong pagkamoot asin mga pamibi?
11 Sa laog kan Kristianong kongregasyon ngonyan, kadakol nin Kristianang “nagpapagal sa Kagurangnan.” An totoo, an estadistika nagpapaheling na “an mga babae na nagsasabi kan maogmang bareta dakulang hukbo,” na minakompuwesto nin mayor na kabtang kan hukbo nin mga Saksi na ginagamit ni Jehova sa panahon na ini nin katapusan. (Salmo 68:11) An mahihigos na mga Kristianang ini nag-ako nin marahay na ngaran para sa sainda man sana mantang sinda naghihingoang otobon an saindang kabtang bilang mga agom na babae, ina, paragibo sa harong, naghahanapbuhay, siring man mga ministrong Kristiana.
12 An nagkapira sa marahay na mga tugang na babaeng ini may dai nagtutubod na agom. Inaatubang ninda an situwasyon na ini sa laog nin 24 oras kada aldaw. An iba naghingoa sa laog nin dakol na taon tanganing magin marahay na mga agom na babae mantang inaabot an mga kahagadan para sa maimbod na mga lingkod ni Jehova. Iyan bakong pasil, alagad sinda nakatagal, na perming naglalaom na an saindang agom na lalaki “madara minsan daing tataramon” paagi sa saindang marahay na Kristianong gawe. Asin kanigoan na kagayagayahan nanggad an namamatean kan bilog na pamilya kun an siring na agom maghimate! (1 Pedro 3:1, 2) Mientras tanto, an maimbod na mga tugang na ini sierto nanggad na nangangaipo nin pagkamoot nin mga tugang asin mga pamibi kan ibang miembro kan kongregasyon. Kun paanong an “mahoyo asin maboot na espiritu” na pinagmamaigotan nindang ipaheling “may dakulang halaga sa mga mata nin Dios,” an saindang marigon na integridad mahalaga man sa satong mga mata.—1 Pedro 3:3-6.
13. Taano ta puwedeng sabihon manongod sa satong payunir na mga tugang na babae na sinda “mga babaeng nagpapagal sa Kagurangnan,” asin paano sinda maninigong ibilang sa saindang indibiduwal na kongregasyon?
13 An mga tugang na babae na naglilingkod bilang mga payunir sierto nanggad na puwedeng sabihon na “nagpapagal sa Kagurangnan.” An dakol sainda may harong, agom na lalaki, asin mga aki na dapat atamanon, dugang pa sa saindang gibohon na paghuhulit. An iba nagtatrabahong por ora sana tanganing mapanigoan an saindang materyal na mga pangangaipo. Ini gabos nangangaipo nin marahay na organisasyon, determinasyon, paghingoa, asin dakol na pagpagal. An mga Kristianang ini maninigong makamate kan pagkamoot asin suporta kaidtong an kamugtakan dai nagtotogot saindang idusay an oras nin payunir sa gibohon na pagpatotoo.
14. (a) Anong marahay na halimbawa nin pagmamaigot an sinambit? (b) Sairisay pang ibang Kristiana an angay sa komendasyon, asin taano? Sambiton an ano man na lokal na halimbawa.
14 An ibang Kristiana nagpaheling nin pambihirang pakatagal sa paglilingkod bilang payunir. Sa Canada, si Grace Lounsbury enot na nakaeksperyensia nin pagpayunir kan 1914. Nag-ontok sia sa pagpayunir kan 1918 huli sa helang, alagad kan 1924 nagbalik sia sa panbilog na panahon na paglilingkod. Sagkod kan isinusurat ini, sia nasa listahan pa nin mga payunir, maski ngani 104 anyos na an edad! An dakol na misyonerang mga tugang na babae na nag-adal sa enot na mga klase kan Watchtower Bible School of Gilead kan mga taon nin 1940 an maimbod pang naglilingkod, magsalang sa langtad nin pagmimisyonera o bilang mga miembro kan pamilyang Bethel sa Brooklyn o sa sarong sangang opisina kan Watch Tower Society. An gabos na Kristianang mga tugang na ini, asin iyo nanggad an gabos na tugang na babae na naglilingkod sa Bethel, nagpapaheling nin espiritu nin pagsakripisyo sa sadiri asin marahay na mga halimbawa. Sato daw na ipinaaaram sainda na sinda inaapresyar?
Agom nin Nagbibiyaheng mga Paraataman
15, 16. Anong grupo nin mga Kristiana an nangorognang angay sa satong mainit na komendasyon, asin taano?
15 An agom nin nagbibiyaheng mga paraataman minakompuwesto nin saro pang grupo nin mga Kristiana na maninigo sa mainit na komendasyon asin panpakosog. An namomotan na mga tugang na ini andam na umiba sa saindang agom mantang nagsosongko sinda sa kada kongregasyon, o sa kada sirkito, tanganing parigonon sa espirituwal an saindang mga tugang. An kadaklan sainda isinakripisyo an pagkakaigwa nin harong; naghihigda sinda sa manlaenlaen na higdaan kada semana, asin bako permi sa marahay na higdaan. Alagad maogma nindang inaako an ano man na ialok kan mga tugang. Sinda marahay na halimbawa para sa saindang espirituwal na mga tugang na babae.
16 An mga Kristianang ini nagtatao man nin mahalagang suporta sa saindang agom, siring nanggad kan diosnon na mga babae na nagsunod ki Jesus “na nagsurunod saiya asin naglingkod saiya.” (Marcos 15:41) Dai sindang dakol na panahon kaiba kan saindang agom, na danay na ‘dakol an gigibohon sa gibohon kan Kagurangnan.’ (1 Corinto 15:58) An iba sainda, siring ki Rosa Szumiga sa Pransia, na naglaog sa panbilog na panahon na paglilingkod kan 1948, nag-iimpake nin mga maleta para sa saindang agom asin nagbibiyaheng kaiba ninda sa laog nin 30 o 40 taon na. Andam an boot nindang magsakripisyo para ki Jehova asin sa saindang mga tugang na lalaki asin babae. Maninigo sinda sa satong apresasyon, pagkamoot, asin mga pamibi.
Agom nin Kamagurangan
17, 18. (a) Anong mga kuwalidad an hinahagad sa agom nin mga tugang na ninombrahan sa mga katongdan nin paglilingkod? (b) Anong mga pagsakripisyo an inooyonan nin agom kan mga magurang para ki Jehova asin sa saindang mga tugang, asin paano an ibang agom na babae makatatabang sa saindang agom?
17 Mantang sinasarosaro an mga kuwalipikasyon nin mga tugang na lalaki na puwedeng nombrahan bilang mga magurang asin ministeryal na mga lingkod, sinambit man ni apostol Pablo an mga babae, sa pagsurat: “Siring man an mga babae maninigong magin pormal, bakong parabalobagi, tama sana an mga ugale, maimbod sa gabos na bagay.” (1 Timoteo 3:11) Totoo, an pankagabsan na sadol na ini aplikado sa gabos na Kristiana. Alagad huli sa konteksto, malinaw na iyan maninigong sunudon sa arogan na paagi kan agom nin mga tugang na ninombrahan sa mga katongdan nin paglilingkod.
18 Makaoogma, ini an kamugtakan kan dakol na ribong agom na babae nin Kristianong mga paraataman. Sinda tama sana sa saindang mga ugale asin sa saindang paggubing, pormal manongod sa Kristianong pamumuhay, maingat sa saindang sinasabi, asin odok an boot nindang pinagmamaigotan na magin maimbod sa gabos na bagay. Oyon man sindang magsakripisyo, na inaakong an panahon na ginagamit kan saindang agom sa mga bagay sa kongregasyon puwede kutanang gamiton na kaibanan sinda. An maimbod na mga Kristianang ini angay man sa satong mainit na pagkamoot asin panpakosog. Tibaad mas dakol pang tugang na lalaki an maghihingoang maabot an mga pribilehiyo sa laog kan dakol niatong kongregasyon kun an saindang agom mapakumbabang tumogot na magsakripisyo nin siring para sa karahayan kan gabos.
Maimbod na “Gurang na mga Babae”
19. Taano an dakol na maimbod na “gurang na mga babae” ta inaapresyar nanggad sa saindang kongregasyon, asin ano an maninigo niatong magin saboot sa sainda?
19 An satong pagrepaso sa mga babae na sinambit sa Biblia nagpangyari sato na masabotan na an edad dai nakaolang sa mga babae nin pagtubod sa paglilingkod ki Jehova. An katotoohan na ini iinilustrar sa kamugtakan ni Sara, Elizabet, asin ni Ana. Ngonyan, kadakol na Kristiana na gururang na an marahay na mga halimbawa sa pagtubod asin pakatagal. Dugang pa, puwede nindang may kadonongan na suportaran an mga magurang paagi sa pagtabang sa mas hoben na mga tugang na babae. Sa paggamit kan saindang halawig nang eksperyensia, makatatao sinda nin madonong na sadol sa mas hoben na mga babae, siring kan itinotogot kan Kasuratan na gibohon ninda. (Tito 2:3-5) Tibaad may panahon na an mismong gurang nang tugang na babae an nangangaipong sadolon. Kun iyo, an magurang na naggigibo nin siring maninigong ‘pakiolayan sia siring sa ina.’ An mga magurang maninigong “tawan nin onra an mga babaeng balo” asin kun kaipuhan, organisaron an materyal na pagtabang sainda. (1 Timoteo 5:1-3, 5, 9, 10) An satong gurang nang mga tugang na babae maninigong makamate na sinda minamawot asin inaapresyar.
Mga Tagapamahala Kaiba ni Cristo
20. Anong nangongorog na pribilehiyo an iinalok sa dakol na Kristiana, asin taano an ibang karnero ta maoogma manongod kaini?
20 Malinaw nanggad hale sa Kasuratan na “mayo nin pagpalaenlaen sa Dios” manongod sa rasa o sekso. (Roma 2:10, 11; Galacia 3:28) Asin totoo man ini sa paagi nin pagpili ni Jehova kan magigin mga kairiba kan saiyang Aki sa pamamahala sa Kahadean. (Juan 6:44) Makakapasalamat nanggad an dakulang kadaklan nin ibang karnero na an maimbod na mga babae, siring kan ina ni Jesus na si Maria, si Maria Magdalena, Priscila, Trifina, Trifosa, asin an dakol pang iba sa enot na Kristianong kongregasyon, nakikikabtang na ngonyan sa pamamahala kan Kahadean, na nagpapayaman sa gobyernong iyan paagi kan saindang mamomoton na pagsabot sa mga saboot asin eksperyensia kan mga babae! Kanigoan kamamomoton na patienot na kaaraman asin kadonongan sa kabtang ni Jehova!—Roma 11:33-36.
21. Ano an satong saboot ngonyan sa “mga babae na nagpapagal sa Kagurangnan”?
21 Kita ngonyan puwedeng magkaigwa kan mga saboot ni apostol Pablo kan sinabi niang may pagkamoot asin apresasyon manongod sa “mga babaeng ini na nagpagal sa kaibanan ko sa maogmang bareta.” (Filipos 4:3) An gabos na Saksi ni Jehova, mga lalaki asin mga babae, ibinibilang na kagayagayahan asin pribilehiyo na maglingkod kaiba kan ‘dakulang hukbo nin mga babae na nagsasabi kan maogmang bareta,’ iyo, kan “mga babaeng nagpapagal sa Kagurangnan.”—Salmo 68:11; Roma 16:12.
Mga Hapot sa Repaso
◻ Paano ipinaheling ni Jesus na dai sia nakikabtang sa daing binabasaran na pagkaanggot kan Judiong relihiyosong mga lider tumang sa mga babae?
◻ Paano naglingkod ki Jesus an natatakot sa Dios na mga babae, asin anong dakulang pribilehiyo an inako kan iba sainda?
◻ Anong sadol an itinao ni Pablo manongod sa mga babae sa Kristianong mga pagtiripon?
◻ Anong kategoriya nin mga tugang na babae an angay sa satong espesyal na pagkamoot asin suporta, asin taano?
◻ Ano an maninigong magin saboot niato sa gabos na “babaeng nagpapagal sa Kagurangnan” ngonyan?
[Retrato para sa pahina 20, 21]
An mga babae naglingkod ki Jesus asin sa saiyang mga apostol
[Mga Retrato para sa pahina 22]
An nagsasakripisyong agom nin nagbibiyaheng mga paraataman asin nin ibang magurang may mahalagang kontribusyon sa gibohon nin Dios