Harani Na Daw an “Bagong Areglo sa Kinaban” nin Tawo?
1. Paano ipinahayag sa bago pa sanang mga taon an pagmawot nin orog na politikal na katalingkasan?
NGONYAN, minilyon na tawo an oripon nin falsong relihiyon, asin dakol an pinipiling magdanay na siring. Kadungan kaiyan, padakol nang padakol an naghahagad nin politikal na katalingkasan. An pambihirang mga pangyayari kan nakaaging pirang taon sa Sirangan na Europa asin iba pa nagparisa na gusto nin mga tawo an mas talingkas na mga gobyerno. Bilang resulta, dakol an nagsasabi na harani na an bagong panahon nin katalingkasan. Inapod iyan kan presidente kan Estados Unidos na “bagong areglo sa kinaban.” An totoo, an mga namomoon sa kinaban sa gabos na lugar nagsasabi na tapos na an Malipot na Guerra asin an paorumbasan sa guerra asin na nag-abot na sa katawohan an bagong panahon nin katoninongan.—Ikomparar an 1 Tesalonica 5:3.
2, 3. Anong mga kamugtakan an nakaoolang sa tunay na katalingkasan?
2 Pero, dawa kun an mga paghihingoa nin tawo magbunga nin mas kadikit na armas asin mas talingkas na klase nin pamamahala, talaga daw na magkakaigwa nin tunay na katalingkasan? Dai, huli sa grabeng mga problema na yaon sa gabos na nasyon, pati an mga demokratiko, na dian nagdadakol an mga pobre asin minilyon an nakikipaglaban na mabuhay kun dapit sa ekonomiya. Sinasabi nin sarong report kan Naciones Unidas na sa ibong nin mga pag-oswag sa siensia asin medisina, aroaldaw sa bilog na kinaban mga 40,000 na aki an nagagadan huli sa malnutrisyon o mga helang na malilikayan kutana. An sarong eksperto sa langtad na ini nagsabi: “An kadukhaan nagigin kanaturalan na kaya iyan nagsasapeligro kan ngapit nin katawohan.”
3 Dugang pa, mas dakol kisa kasuarin man an nabibiktima nin mga krimen na paorog nang paorog an pagigin maringis. Binabangabanga nin mga rasyal, politikal, asin relihiyosong mga pagkaongis an laen-laen na nasyon. Sa nagkapirang lugar an situwasyon dai na marayo sa maabot pang panahon na sinasabi sa Zacarias 14:13, na an mga tawo “mariribaraw nin labi-labi asin matatakot na an gabos pupugolon an tawong kataed nia asin sasalakayon ini.” (Today’s English Version) Lakop nang marhay na epidemya an pag-abuso sa droga asin mga helang na ikinakaolakit sa pagdodorog. Minilyon an may AIDS; sa Estados Unidos sana, labing 120,000 na an nagadan dian.
Kaoripnan sa Kasalan Asin Kagadanan
4, 5. Ano man an katalingkasan na yaon ngonyan, anong klaseng kaoripnan an nakagagapos ngonyan sa gabos?
4 Minsan siring, dawa kun mayo an maraot na mga kamugtakan na iyan, mayo pa man giraray nin tunay na katalingkasan an mga tawo. An gabos oripon pa man giraray. Taano man? Bilang ilustrasyon: Ano kun may sarong diktador na inoripon an gabos sa daga asin ginadan sinda gabos? Garo man sana iyan an nangyari sa katawohan kan an enot niatong mga magurang magrebelde tumang sa Dios asin inoripon kan mapan-aping pamamahala kan Diablo.—2 Corinto 4:4.
5 Kan lalangon nin Dios an mga tawo, katuyohan nia sainda na mabuhay sagkod lamang sa daga na may pagkasangkap, sa sarong paraiso, arog kan ipinaheheling kan Genesis kapitulo 1 asin 2. Alagad huli sa pagrebelde kan satong apoon na si Adan tumang sa Dios, kita gabos sentensiadong magadan poon kan kita ipangidam: “Paagi sa sarong tawo [si Adan, an payo kan pamilya nin tawo] an kasalan naglaog sa kinaban asin an kagadanan huli sa kasalan, asin kaya an kagadanan nakalakop sa gabos na tawo.” Arog kan sabi kan Biblia, “an kagadanan naghade.” (Roma 5:12, 14) Kaya minsan gurano an katalingkasan na nasa sato, kita gabos oripon nin kasalan asin kagadanan.
6. Taano ta kakadikit kan pagrahay kan ilalawig nin buhay poon kan isurat an Salmo 90:10?
6 Saro pa, limitadong marhay an buhay niato ngonyan. Minsan sa mga mapalad, iyan pirang dekada sana. Para sa mga daing palad, pira sanang taon, o mayo pa. Asin an sarong bagong pagsiyasat nagsasabi: “Pinaabot na kan siensia asin medisina sa natural na sagkodan kaiyan an ilalawig kan buhay nin tawo.” Ini huli ta an satong sistema henetika may dati nang pagkabakong sangkap asin kagadanan huli sa kasalan ni Adan. Makamomondo nanggad na kun kita mag-70 o 80, na kita nagigin mas madonong asin mas kayang maogma sa buhay, minaluya naman an satong lawas asin an nasasagkodan niato kabokabo!—Salmo 90:10.
7. Taano an mga tawo ta nungka na paggigikanan kan tunay na mga katalingkasan na boot asin kaipuhan niato?
7 Anong klaseng pamamahala nin tawo an makaoolang sa kaoripnan na ini sa kasalan asin kagadanan? Mayo ni saro. Mayo nin mga opisyales kan gobyerno, sientista, o doktor saen man na makapatatalingkas sato sa mga sumpa nin helang, paggurang, asin kagadanan, ni may makahahale man sa kadaihan nin katiwasayan, inhustisya, krimen, gutom, asin pagtios. (Salmo 89:48) Minsan pa gurano karahay an intension nin mga tawo, imposible na sinda an paggikanan kan tunay na katalingkasan na boot asin kaipuhan niato.—Salmo 146:3.
Salang Paggamit sa Libreng Kabotan
8, 9. Ano an nagbugtak sa katawohan sa presenteng mamondong kamugtakan kaiyan?
8 Nasa mamondong kamugtakan na ini an pamilya nin tawo huli ta ginamit nin sala ni Adan asin Eva an saindang libreng kabotan. An 1 Pedro 2:16 nagsasabi, sono sa The Jerusalem Bible: “Gumawe kamo siring sa mga tawong talingkas, asin noarin man dai paggamiton an saindong katalingkasan bilang sarahotan sa karatan.” Kaya, malinaw na bakong katuyohan nin Dios na an katalingkasan nin tawo daing limite. Idto kaipuhan na gamiton sa laog kan mga linderos kan mga pagboot nin Dios, na matanos asin magbubunga kan pakinabang nin gabos. Asin an mga linderos na iyan may igong lakbang tanganing itogot an dakulang personal na katalingkasan sa pagpili, kaya nungka na mapan-api an pamamahala nin Dios.—Deuteronomio 32:4.
9 Minsan siring, pinili kan satong enot na mga magurang na magsadiring magdesisyon kun ano an tama asin kun ano an sala. Mantang tuyo sindang nagluwas sa pamamahala nin Dios, hinale nia an saiyang pagsuportar sa sainda. (Genesis 3:17-19) Kaya sinda nagin bakong sangkap, na an resulta helang asin kagadanan. Imbes na katalingkasan, an katawohan nagin oripon nin kasalan asin kagadanan. Napairarom man sinda sa mga kapritso nin bakong sangkap asin, sa parate, maisog na mga tawong namamahala.—Deuteronomio 32:5.
10. Paano mamomoton na inasikaso ni Jehova an mga bagay?
10 Tinogotan nin Dios an mga tawo sa pag-eksperimentong ini sa lubos daang katalingkasan sa limitado sanang panahon. Aram nia na ipaheheling nin daing pagduda kan mga resulta na dai magigin mapanggana an pamamahala nin tawo na independiente sa Dios. Mantang an libreng kabotan, kun ginagamit nin tama, dakulang kayamanan, an Dios sa saiyang pagkamoot temporaryong itinogot an nangyari imbes na bawion an balaog na libreng kabotan.
‘An Tawo Dai Kayang Giyahan an Saiyang Lakad’
11. Paano sinuportaran nin kasaysayan an katamaan kan Biblia?
11 An rekord nin kasaysayan ipinaheling an katamaan kan Jeremias kapitulo 10, bersikulo 23 asin 24, na nagsasabi: “Mayo sa tawong naglalakaw an kakayahan na giyahan an saiyang lakad. Tanosan ako, O Jehova.” Ipinaheling man nin kasaysayan an katamaan kan Eclesiastes 8:9, na nagsasabi: “An tawo nagsakop sa tawo sa saiyang ikararaot.” Totoo nanggad! An pamilya nin tawo pabarobalyo sa mga kalamidad, na an kaaabtan nin gabos lolobngan. Eksakto an pagkaladawan ni apostol Pablo sa situwasyon kan sia magsabi, arog kan nasusurat sa Roma 8:22: “Kita nakaaaram na an gabos na linalang padagos na nag-aaragrangay asin nagtitios nin kolog sagkod ngonyan.” Iyo, nagin kapahapahamak an independensia sa mga pagboot nin Dios.
12. Ano an sinasabi manongod sa lubos na katalingkasan kan pirang sekular na reperensia?
12 An librong Inquisition and Liberty nagkomento sa katalingkasan nin arog kaini: “An independensia mismo bako man na marahay na kuwalidad: iyan bakong bagay na maninigong ipag-orgolyo na mayo na nin ibang kuwalipikasyon. An totoo, iyan puwedeng magin saro sana sa mas maraot na porma nin kapasloan . . . An tawo bakong, asin dai puwedeng mangarap na magin, biyong independienteng linalang.” Asin si Prinsipe Felipe nin Inglaterra nagsabi sarong beses: “An katalingkasan na panigoan an gabos na kapritso asin hilig tibaad marahayon, alagad ta paorootrong itinotokdo nin kabatidan, na an katalingkasan na daing pagpopogol sa sadiri . . . asin an gawe-gawe na daing pagkonsiderar sa iba iyo an pinakaseguradong paagi na maraot an kuwalidad nin buhay nin sarong komunidad, minsan pa gurano an kayamanan kaiyan.”
Siisay an Nakaaaram kan Pinakamarahay?
13, 14. Siisay sana an makatatao nin tunay na katalingkasan sa pamilya nin tawo?
13 Siisay an nakaaaram kan pinakamarahay kun paano maninigong organisaron an sarong harong—an mamomoton, may kakayahan, may kabatidan na mga magurang o an saradit na aki? Malinaw an simbag. Siring man, an Kaglalang nin mga tawo, an satong langitnon na Ama, nakaaaram kun ano an pinakamarahay para sa sato. Aram nia kun paano maninigong organisaron asin pamahalaan an sosyedad nin tawo. Aram nia kun paano maninigong kontrolon an libreng kabotan tanganing matawan kan mga pakinabang nin tunay na katalingkasan an gabos. Solamente an makakamhan sa gabos na Dios, si Jehova, an nakaaaram kun paano kakaldahon an pamilya nin tawo sa pagkaoripon kaiyan asin tatawan nin tunay na katalingkasan an gabos.—Isaias 48:17-19.
14 Sa saiyang Tataramon, sa Roma 8:21, itinao ni Jehova an nakaiinspirar na panugang ini: “An linalang mismo bubutasan man hale sa kaoripnan nin kalapaan asin magkakaigwa kan mamuraway na katalingkasan kan mga aki nin Dios.” Iyo, ipinanunuga nin Dios na lubos na kaldahon an pamilya nin tawo sa presenteng kaherakherak na kamugtakan kaiyan. Ipaliliwanag kan minasunod na artikulo kun paano ini mangyayari.
Ano an Isisimbag Nindo?
(Pagrepaso sa pahina 8 sagkod 13)
◻ Taano ta makosog an pagmawot nin mga tawo sa katalingkasan?
◻ Sa anong mga paagi na an mga tawo naoripon sa bilog na kasaysayan?
◻ Taano ta tinogotan ni Jehova nin haloyon an salang paggamit sa libreng kabotan?
◻ Siisay sana an makatatao nin tunay na katalingkasan sa gabos na katawohan, asin taano?
[Ritrato sa pahina 12]
An ilinalawig kan buhay nin tawo kaparehong marhay kan sinabi sa Salmo 90:10 kaidtong 3,500 na taon na an nakaagi
[Credit Line]
Sa karahayan nin boot kan The British Museum