An Isinabwag kan Kakristianohan sa Aprika
KAN 1867, si Charles Lavigerie, sarong Pranses na Katoliko, nag-abot sa Aprika bilang an bagong nombrahan na arsobispo sa Algiers. “Pinili nin Dios an Pransia,” sabi nia, “tanganing gibohon an Algeria na kapinonan nin sarong dakula asin Kristianong nasyon.”
An pangarap ni Lavigerie bako sanang sa Algeria. An totoo, nagsugo sia nin mga misyonero sa ibong kan disyerto na may pasohan na “pagsararoon an Aprika Sentral asin del Norte sa saro sanang buhay nin Kakristianohan.”
Mientras tanto, sa mga parteng solnopan, timog, asin sirangan kan kontinente, nagtatrabaho na an mga misyonerong Protestante. Dinasdas ninda an dakol na kasakitan, siring baga nin pabalikbalik na atake nin malaria, na may mga sintomas na pagtakig, pagganot, asin pagdeliryo. Madaling pinanluya nin mga helang sa tropiko, dakol an nagadan dai mahaloy pag-abot. Alagad nag-arabot man an iba. “An siisay man na nagbibiyahe sa Aprika,” sabi ni Adlai Stevenson, “perming napapagirumdom kan eroismo nin mga misyonero. . . . Linabanan ninda an nakaoolakit na helang na yellow fever, disenteriya, mga parasito asin . . . naheling ko . . . an saindang mga lapida—sa bilog na Aprika.”
Bunga kan mga Misyonero
Kan makalaog na sa Aprika an mga misyonero, nadiskobre ninda na an kadaklan na tribo mangmang. “Sa mga walong gatos na tataramon [na Aprikano],” an paliwanag ni Ram Desai sa saiyang librong Christianity in Africa as Seen by Africans, “apat sana an isinusurat bago nag-abot an mga misyonero.” Kaya an mga misyonero nag-imbento nin paagi na isurat an dai nasusurat na mga tataramon na ini. Dangan naggibo sinda nin mga librong aadalan asin tinokdoan sa pagbasa an mga tawo. Sa katuyohan na iyan nagtogdok sinda nin mga eskuwelahan sa bilog na Aprika.
Nagtogdok man nin mga ospital an mga misyonero. “Mayo nin ibang ahensia na makapapantay sa saindang rekord sa pagtabang sa kapwa,” an inadmitir ni Ram Desai. Apuwera sa medikal na atension, hinanap man nin mga Aprikano an materyal na mga bagay hale sa Europa. An ibang misyonero nagtindog nin mga paktoriya, ta an paniniwala ninda ini makaaakit sa mga makokombertir. Halimbawa, an Misyon na Basel hale sa Switzerland nag-establisar nin kompanya nin komersio sa Ghana. Nadiskobre ninda na marahay an tubo duman nin kakaw, asin ngonyan an Ghana an ikatolo sa pinakadakulang nagpoprodusir nin tsokolate sa kinaban.
An pambihirang nagibo kan mga misyonero nin Kakristianohan iyo an pagtradusir ninda sa Biblia. Alagad ta an pagpalakop kan mensahe kan Biblia may kaibang dugang pang magabat na paninimbagan. Ipinaheling ini kan Kristianong apostol na si Pablo sa paghapot na: “Ika daw na nagtotokdo sa iba, dai nagtotokdo sa saimong sadiri? Ika, na naghuhulit na ‘Dai maghabon,’ naghahabon ka?” Nagpapatanid an Biblia na an mismong mga nagtotokdo nin Kristianismo dapat na mamuhay sono sa marahay na mga prinsipyo na sinasabi sa Tataramon nin Dios.—Roma 2:21, 24.
Kumusta man an misyon nin Kakristianohan sa Aprika? Iyan daw nagtaong-onra sa Dios kan Biblia, o iyan daw nagmisrepresentar sa Kristianong mga katokdoan?